İlave Tediye Alacağı Davası: Yargıtay Onayı - Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2023/5182 Kararı

MAHKEMESİ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

1. Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Tekirdağ Otopark Ulaşım Nakliye İmar Planlama İnşaat ve Taahhüt Sanayi Ticaret AŞ işçisi olan davacının Tekirdağ Büyükşehir Belediyesine bağlı işyerlerinde otobüs şoförü kadrosunda çalışırken 26.03.2019 tarihinde vefat ettiğini, Dila ve ...'nin mirasçılık belgesi ile ... olduğu üzere müteveffanın mirasçıları olduklarını, müteveffanın iş yerinde örgütlü ... Taşıma İş Sendikasına üye olduğunu, davalı işveren ile Sendika arasında 01.05.2016 30.04.2018 ve 01.05.2018 30.04.2020 yürürlük süreli toplu iş sözleşmelerinin imzalandığını, müteveffanın her iki toplu iş sözleşmesinden de yararlandığını; ancak davacı müteveffaya toplu iş sözleşmelerinde düzenlenen ilave tediye alacaklarının ödenmediğini/eksik ödendiğini ileri sürerek ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

2. Davacı vekili ıslah dilekçesinde ise 100,00 TL ücret farkı alacağı ile 6.230,73 TL ilave tediye alacağının faizleriyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu ilave tediye alacağı iddiasının dayanağının 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) olduğunu, 6772 sayılı Kanun'da ilave tediye ödemesi yapacak kurum ve kuruluşların belirlendiğini, davalı Şirketin ... hukuk tüzel kişiliğini haiz bir anonim şirket olması sebebiyle ilave tediye ödeme yükümlülüğünün bulunmadığını, davacının toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan ücret alacaklarının eksiksiz ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Şirketin dava dışı Tekirdağ Büyükşehir Belediyesinin bir iştiraki olduğu ve sermayesinin tamamının dava dışı Belediyeye ait olduğu, ilave tediye alacağının kapsamı, yararlanacaklar, yararlanma şartları, miktarı ve ödeme zamanının 6772 sayılı Kanun ile düzenlendiği, somut olayda davacının ilave tediye alacağı talebini, dosyaya sureti ibraz edilen toplu iş sözleşmesi hükümlerine dayandırdığı, davacıya ait sendika üyelik fişine göre davacının davaya konu edilen dönemde toplu iş sözleşmesinin tarafı olan ... Taşıma İş Sendikasına üye olduğu, dosyaya sunulan Yüksek Hakem Kurulunun 10.02.2017 tarihli ve 2016/1928 Esas, 2017/361 Karar sayılı kararı ile ... Taşıma İş Sendikası ile davalı Şirket arasında 01.05.2016 30.04.2018 tarihlerinde geçerli olan toplu iş sözleşmesinin uygulanmaya başlandığı, söz konusu sözleşmenin "İlave Tediye" başlıklı 36 ncı maddesinde; "6772 sayılı kanun gereği 52 günlük ücreti tutarında ilave tediye verilir ve bu ilave tediye Bakanlar Kurulunun belirlediği tarihlerde ödenir." düzenlemesinin yapıldığı, yine Yüksek Hakem Kurulunun 05.02.2019 tarihli ve 2019/26 Esas, 2019/46 Karar sayılı kararı ile ... Taşıma İş Sendikası ile davalı Şirket arasında 01.05.2018 30.04.2020 tarihlerinde geçerli olan toplu iş sözleşmesinin uygulanmaya başlandığı, söz konusu sözleşmenin "İlave Tediye" başlıklı 45 ... maddesinde; "6772 sayılı kanunda belirtilen 52 günlük ücretleri tutarında ilave tediye verilir ve bu ilave tediye Cumhurbaşkanlığınca belirlenen tarihlerde ödenir." düzenlemesinin yer aldığı, bu maddeler ile 6772 sayılı Kanun'a atıf yapılmak suretiyle akdi bir ilave tediye alacağı düzenlendiği, buna göre davacının ilave tediye alacağına hak kazandığı, davacının talep edilen dönemde sendika üyeliği bulunmadığından toplu iş sözleşmesinden kaynaklı ücret zam farkına ise hak kazanamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davalı vekili; dava konusu talepler belirlenebilir olduğundan davanın kısmi dava olarak açılamayacağını, taraflar arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinde 6772 sayılı Kanun'a atıf yapılarak bu ödemenin düzenlendiğini, dolayısıyla toplu iş sözleşmesinde dava taraflarının kanuni bir ödeme kararlaştırdıklarını, eğer taraflar sözleşmeli bir ödeme kararlaştırsalardı 6772 sayılı Kanun'a atıf yapmadan doğrudan bu ödemeyi belirleyebileceklerini, davalı Şirketin 6772 sayılı Kanun kapsamına girmediğini, davanın reddi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın kısmi dava olarak açılıp görülmesinde hukuka aykırı bir durumun bulunmadığı, dosyaya ibraz edilen sendika üyelik fişine göre davacıların murisinin toplu iş sözleşmesinin tarafı olan ... Taşıma İş Sendikası'na 25.03.2016 tarihinde üye olduğu, ... Taşıma İş Sendikası ile davalı Şirket arasında geçerli olan toplu iş sözleşmelerindeki düzenlemeye göre davacıların murisinin ilave tediye olarak isimlendirilmiş sözleşmeye dayalı ikramiye alabileceğinin kabul edildiği, davacıların murisinin ilave tediye alacağına hak kazandığı kabul edilerek karar verilmesinin dosya kapsamına uygun olduğu; ancak arabuluculuk ücretinin haksız çıkan taraftan tahsili ile Hazineye gelir kaydına karar verilmemesinin Hazinenin zararına ve kamu düzenine aykırılık oluşturduğu, kamu düzenine aykırılık halinde kazanılmış haktan söz edilemeyeceği, yine davada iki davacı olmasına rağmen kararın hüküm ve yargılama giderleri kısmında "davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine" şeklinde hüküm kurulmasının infazda tereddüt yarattığı, gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerin yanı sıra mirasçıların bu davayı açamayacağını; sadece davacı asıl dava sırasında vefat ederse mirasçıların davaya devam edebileceğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, davalı Şirket ile ... Taşıma İş Sendikası arasında Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmelerinde düzenlenen ilave tediye alacağının niteliği, davacının (mirasçılarının) alacağa hak kazanıp kazanamayacağı, toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan ücretlerin eksiksiz ödenip ödenmediği ile davacının mirasçılarının bu davayı açma hakkı bulunup bulunmadığı hususlarına ilişkindir.

1. İlgili Hukuk

2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.

3. 6100 sayılı Kanun'un 109 uncu maddesi, 6772 sayılı Kanun'un 1 vd. maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 36, 39 ve 51 ... maddeleri.

4. Değerlendirme

5. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

6. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeple;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

10.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.