Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/4023 Kararı

MAHKEMESİ: Adana Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ: Babalığın Hükmen Tespiti

İLK DERECE

MAHKEMESİ: Adana 1. Aile Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Adana 1. Aile Mahkemesi hükmüne karşı, davalılardan ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması sonunda Adana Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş, bu kez Bölge Adliye Mahkemesi kararının Yargıtayca incelenmesi duruşmalı olarak davalılardan ... ... vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 04.05.2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden taraftan gelen olmadı. Karşı taraftan davacı vekili Avukat ... geldi. Duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Dava dilekçesinde, 1972 doğumlu davacı ...'in babasının, annesi ile 1977 yılında evlenen ... değil davalı ... olduğu ileri sürülerek biyolojik babası olmayan davalı ... ile soybağının reddi ile nüfus kaydının iptaline, davacının biyolojik babasının ... olduğunun tespiti ile nüfusa tescili istenmiş, babalığın hükmen tespiti istemi soybağının reddi isteminden tefrik edilmiş, baba olduğu iddia edilen Veli'nin yargılama devam ederken 18.01.2018 tarihinde ölümü ile mirasçıları davaya dahil edilerek yargılamaya devam edilmiş olup; Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.

Davanın kabulüne dair İlk Derece Mahkemesince verilen karar, dahili davalılardan ... vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi üzerine dahili davalı ... vekili tarafından istinaf isteminin esastan red kararı temyiz edilmiştir.

Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 301. maddesi kapsamında çocuk tarafından açılan babalığın tespiti istemine ilişkin olup, baba olduğu iddia edilen ... aleyhine açılmıştır.

Babalık davası sonuçları itibariyle kamu düzeni ile yakından ilgili olup, mahkemeler istemle bağlı olmadan kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın re'sen de yapacağı tahkikatla elde edeceği bulgulara göre soybağını doğru olarak tespit etmek zorundadır.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 284. maddesinde; "Soybağına ilişkin davalarda, aşağıdaki kurallar saklı kalmak kaydıyla Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu uygulanır: 1. Hakim maddi olguları resen araştırır ve kanıtları serbestçe takdir eder. 2. Taraflar ve üçüncü kişiler, soybağının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermekle yükümlüdürler. Davalı, hakimin öngördüğü araştırma ve incelemeye rıza göstermezse, hakim, durum ve koşullara göre bundan beklenen sonucu, onun aleyhine doğmuş sayabilir.” 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 292. maddesinde ise; “(1) Uyuşmazlığın çözümü bakımından zorunlu ve bilimsel verilere uygun olmak, ayrıca sağlık yönünden bir tehlike oluşturmamak şartıyla, herkes, soybağının tespiti amacıyla vücudundan kan veya doku alınmasına katlanmak zorundadır. Haklı bir sebep olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde, hâkim incelemenin zor kullanılarak yapılmasına karar verir. (2) Üçüncü kişi tanıklıktan çekinme hakkı bulunduğunu ileri sürerek bu yükümlülükten kaçınamaz." hükümleri yer almaktadır.

31.07.2004 tarihli ve 25539 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Adli Tıp Kurumu Kanunu Uygulama Yönetmeli'nin 19.madde 41. fıkrasının "a" ve "b" bendinde; Biyoloji ihtisas dairesine incelenmek üzere gönderilecek biyolojik materyallerin hangi koşullarda toplanacağı ve gönderileceği düzenlenmiştir. Buna göre;

"a) Mahkeme ve Cumhuriyet savcılıkları tarafından nesep tayini için gönderilen şahısların sol kollarının mühürlü olması, beraberlerinde nüfus cüzdanlarını ve mahkeme ile Cumhuriyet savcılıkları tarafından onaylanmış ve son altı ay içerisinde çekilmiş ikişer adet vesikalık fotoğraflarını getirerek mesai gün ve saatlerinde başvurmaları,

b) Nesep tayini için ilgili şahısların bizzat gönderilememesi halinde; en az 5 ml olacak şekilde kapaklı, antikoagülan içeren (EDTA lı) tüplere kan örneklerinin alınması ve tüpün alt üst edilerek karıştırılması (pıhtılaşmayı önlemek için), dik pozisyonda naklini sağlamak için sabitleyici içine yerleştirilerek en kısa zamanda, kurye ile birlikte soğuk taşıma zincirine uyularak (plastik buz paketi içeren termos içinde) Biyoloji İhtisas Dairesine gönderilmesi, bu koşulların yerine getirilememesi halinde; emici vasıfta pamuklu beyaz bez üzerine 8 10 damla kan damlatılarak oluşturulan lekenin oda ısısında, güneş ışınlarından uzak, tozsuz, temiz bir ortamda doğal seyriyle kurutularak beyaz kağıda sarılmasını müteakiben zarflanıp etiket bilgileri yazılarak biyoloji ihtisas dairesine gönderilmesi,...

f) Feth i kabir yapılacaksa; çürümemiş yumuşak dokulardan (örneğin, psoas kası, femoralis kası) bir parça (yaklaşık 3x3x3cm ebadında) gönderilmesi, bunun yanında 3 4 adet azı dişi, 2x2 cm2 ebadında kemik parçaları (örneğin, femur, tibia, sternum) kemiklerinin her hangi bir koruyucu madde içerisine konulmadan ayrı ayrı steril kaplara konularak analize gönderilinceye kadar buzdolabında (+40 °C de) muhafaza edilerek, etiketlenip usulüne uygun olacak şekilde mühürlü koli halinde soğuk taşıma zinciri sağlanarak (plastik buz paketi içeren termos içinde) en kısa zamanda Kuruma gönderilmesi," gerektiği belirtilmiştir.

Dosyadaki bilgi ve belgelerden; DNA incelemesine esas örnek alımı için davacı ... ile anne ...'in ... Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanlığına bizzat müracaatla örnek verdikleri, müteveffa ...'ye ait parafinli doku örneklerinin mahkeme görevlisi ... tarafından teslim edildiği, ancak baba olduğu iddia edilen ve 18.01.2018 tarihinde vefat eden ...'ye ait DNA testine esas örneklerin gönderilmesi için Mahkemece 12.02.2018 ve 19.03.2018 tarihlerinde Adana Medline Hastanesine müzekkere yazıldığı ve davacıya elden takip yetkisi verildiği, davalı yanın iddiasına göre davacının aynı hastanede laborant olarak çalıştığı, ilgili hastaneden örneklerin ne şekilde ve kim vasıtası ile mahkemeye ulaştırıldığının açık olmadığı, örneklerin ölüm tarihinden sonra olması ve davacının pozisyonu itibari ile haklı olarak davalı yanda şüphe oluştuğu anlaşılmakta olup bu şekilde usulüne uygun olmayan yöntem ile temin edilen örnekler esas alınarak yapılan DNA incelemesi sonucu davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Mahkemece yapılacak iş; müteveffa ...'nin mezar yeri tespit edilerek adli tıp uzmanı veya temin edilememesi halinde tıp doktoru huzuru ile feth i kabir yapılarak yönetmelikte belirtildiği üzere çürümemiş yumuşak dokulardan (örneğin, psoas kası, femoralis kası) bir parça (yaklaşık 3x3x3cm ebadında) gönderilmesi, bunun yanında 3 4 adet azı dişi, 2x2 cm2 ebadında kemik parçaları (örneğin, femur, tibia, sternum) kemiklerinin her hangi bir koruyucu madde içerisine konulmadan ayrı ayrı steril kaplara konularak analize gönderilinceye kadar buzdolabında (+40 °C de) muhafaza edilerek, etiketlenip usulüne uygun olacak şekilde mühürlü koli halinde soğuk taşıma zinciri sağlanarak (plastik buz paketi içeren termos içinde) anne ... ile davacı ...'in örneklerinin muhafaza edildiği ... Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanlığına gönderilerek alınacak rapora göre bir karar verilmek olmalıdır.

Kabule göre de; babalığın hükmen tespiti davasında anne ... ile soybağını reddeden ...'in eşi ...'nın pasif husumet ehliyetlerinin bulunmadığı, yine kabul kararı verilmesi halinde sadece babalığın hükmen tespiti ile yetinilmesi gerekirken idareyi işlem yapmaya zorlayacak şekilde nüfusa kayıt ve tescili yönünde hüküm kurulmaması hususları Mahkemece gözetilmelidir.

SONUÇ: Yukarıda gösterilen nedenlerle davalı ... vekilinin yazılı temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Adana Bölge Adliye Mahkemesi (2.) Hukuk Dairesinin 29.09.2020 tarihli ve 2019/1167 Esas, 2020/1331 Karar sayılı istinaf isteminin esastan reddine dair kararının KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi hükmünün 6100 sayılı HMK'nin 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK'nin 373/1.maddesi gereği kararın bir örneğinin Adana Bölge Adliye Mahkemesi (2.) Hukuk Dairesine, dosyanın ise İlk Derece Mahkemesi Adana (1.) Aile Mahkemesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 04.05.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.