Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2023/6319 Kararı

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ: Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedeli yönünden kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun, ecrimisil talebinin kabulüne karar verilen 02.02.2021 tarihli ara karar yönünden miktar itibarıyla kesin olması nedeniyle usulden reddine, tazminat talebinin kabulüne ilişkin 20.11.2020 tarihli asıl karar yönünden ise esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;

Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.

Davacılara ödenmesine karar verilen ecrimisil bedeli ile davacı ...’ya ödenmesine karar verilen tazminat bedelinin, Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 78.630,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla, ecrimisil bedeli ile davacı ...’ya ödenmesine karar verilen tazminat bedeli yönünden davalı idare vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.

Davacı ...’ye ödenmesine karar verilen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedeli yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan davalı idare vekilinin temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacılar vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 11160 ada 1 parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın semt spor sahası ve park yapılmak suretiyle fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmazın bedelinin ve ecrimisilin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı idare vekili cevap dilekçelerinde özetle; davanın husumetten reddi gerektiğini, uzlaşma dava şartının yerine getirilmediğini, dava konusu taşınmazın 5 yıllık kamulaştırma programına alınan taşınmazlardan olduğunu ve bu süreç sonuçlanmadan dava açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat şartlarının oluşmadığını, taşınmaz bedelinin el atma tarihindeki koşullara göre yapılması gerektiğini, davacıların her birinin hak sahipliğinin başladığı tarihten ya da mirasçı sıfatını kazandığı tarihten önceki ecrimisil taleplerini kabul etmediklerini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, davacıların payına düşen taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacı ...’ya ait 19,00 m² hisse ile davacı ...’ye ait 48,00 m² hisse toplamı 67,00 m² yerin tapu kaydının iptaliyle davalı ... Belediyesi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.

2. İlk Derece Mahkemesinin 02.02.2021 tarihli ek kararı ile davacı ... hissesine karşılık ecrimisil bedeli olarak 938,31 TL’nin ve davacı ... hissesine karşılık ecrimisil bedeli olarak 2.370,47 TL’nin her bir dönem için o dönem sonundan işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacılara ödenmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin 20.11.2020 tarihli kararı ile 02.02.2021 tarihli ek kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; tapu kaydındaki hisse hatası şerhine ilişkin gerekli düzeltmeler yapılmadan karar verilmesinin hatalı olduğunu, uzlaşma dava şartının yerine getirilmediğini, belirlenen bedelin yüksek olduğunu, dava konusu taşınmazın diğer paydaşlarınca açılan tazminat davalarındaki bilirkişi raporları getirtilerek çelişkinin giderilmesi için ek rapor alınması gerektiğini, maddi hatanın ek karar ile düzeltilmesinin hatalı olduğunu, belirlenen bedelin yüksek olduğunu, ecrimisil talebinin reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesinin 20.11.2020 tarihli kararı ile 02.02.2021 tarihli ek kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın emsal karşılaştırılması yoluyla değerinin tespit edilmesinin ve davacının payına düşen bedelin davalı idareden tahsiline karar verilmesinin doğru olduğu, aynı yerle ilgili olarak Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/265 Esas sayılı dosyasında sunulan Tapu Sicil Müdürlüğü yazısında dava konusu taşınmazdaki hisse hatasının davacılar dışındaki hissedarların hisselerinden kaynaklandığının bildirildiği, bu açıklamaya göre davacı hissedarlarının hisselerinde hata bulunmadığının anlaşıldığı, davalı vekilinin asıl hükme karşı istinaf taleplerinin yerinde olmadığı anlaşılmakla, davalı vekilinin istinaf taleplerinin tazminat talebi yönünden esastan reddine, 02.02.2021 tarihli tavzih ek kararına karşı istinaf talebinde bulunulmuş ise de her bir davacı için ayrı ayrı hükmedilen ecrimisil miktarı kesinlik sınırı içerisinde kaldığından davalı vekilinin tavzih ara kararına karşı istinaf başvurusunun ecrimisil talebi yönünden miktar itibarıyla usulden reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme

Uyuşmazlık, davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili ile ecrimisil istemine ilişkindir.

1. İlgili Hukuk

2. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”

4. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.

5. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 11 inci maddesi.

6. Değerlendirme

7. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

8. Dava konusu taşınmaza semt spor sahası ve park yapılmak suretiyle kamulaştırma yapılmaksızın fiilen el atıldığı anlaşıldığından arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal kıyaslaması suretiyle değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin davacılara ödenmesine karar verilmesi yerindedir.

9. Dava konusu taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesinde “taşınmazın arsa payı 1/1 oranını tutmamaktadır" beyanı bulunduğu anlaşıldığından, bu durumun neden kaynaklandığı, hisse hatasının düzeltimine ilişkin bir işlem yapılıp yapılmadığı ve hatanın davacılar payı ile ilgili olup olmadığının ilgili Tapu Müdürlüğünden sorulması için dosyanın geri çevrilmesi üzerine dosya arasına alınan güncel tapu kaydında hisse hatası şerhinin bulunmadığı anlaşılmıştır.

10. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre; davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

11. Dava konusu taşınmazın el atılan kısmındaki davacı payının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi gerekirken, infazda tereddüt yaratacak şekilde davacı payına isabet eden alan üzerinden tapu kaydının iptaline karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.

Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

A. Davalı İdare Vekilinin Davacı ...’nın Tazminat Talebine İlişkin Temyizi Yönünden;

Davalı idare vekilinin temyiz dilekçesinin miktar yönünden REDDİNE,

B. Davalı İdarenin Ecrimisil Taleplerine İlişkin Temyizi Yönünden;

İstinaf isteminin usulden reddine dair Bölge Adliye Mahkemesi kararının ONANMASINA,

C. Davalı İdare Vekilinin Davacı ...’nin Kamulaştırmasız El Atmadan Doğan Tazminat Talebine İlişkin Temyizi Yönünden;

Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı idare vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin 02.02.2021 tarihli ek kararının hüküm fıkrasının (3) numaralı bendinin ikinci paragrafının hükümden tümüyle çıkartılarak yerine “Dava konusu Antalya ili, Muratpaşa ilçesi, Alan Mahallesi 11160 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının davacıların payı oranında iptali ile davalı ... Belediyesi adına tapuya kayıt ve tesciline” cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

14.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.