Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2023/5612 Kararı

MAHKEMESİ: Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi

SAYISI: 2023/1221 E., 2023/1327 K.

KARAR: Başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulması

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen karşılıklı boşanma davalarında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönlerinden bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı karşı davacı erkek mirasçısı lehine yargılama gideri ve vekâlet ücretine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı karşı davacı erkek mirasçı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı karşı davalı kadın vekili dava ve karşı davaya cevap dilekçesinde; erkeğin evlilik içinde sürekli kadını aşağıladığını, fiziksel, ekonomik ve psikolojik şiddet uyguladığını, öldürmekle tehdit ettiğini, saldırgan bir kişiliğinin bulunduğunu, son dönemde uyguladığı şiddetin arttığını, erkeğin çok uzun süreden beri psikolojik rahatsızlığının bulunduğunu, bununla ilgili çeşitli tedaviler gördüğünü, ailesi ile telefonda dahi sadece hoporlörü açarak konuşmasına izin verildiğini, kendisine baskı uygulandığını iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeni ile boşanmalarına, kadın lehine aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP

1.Davalı karşı davacı erkek vekili cevap ve karşı dava ile cevaba cevap dilekçelerinde; kadının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, hastalığı nedeniyle ayakta dahi durmakta zorlanan müvekkilinin kadına fiziksel şiddet uygulayamayacağını, kadının hasta olan eşine bakmak istemediğini, evlilikte üzerine düşen hiçbir sorumluluğu yerine getirmediğini, eşine karşı ilgisiz ve sevgisiz davrandığını, işten yorgun gelen müvekkilinin bir yemekle dahi karşılanmadığını, kadının müvekkiline karşı psikolojik ve fiziksel şiddette bulunduğunu, cezaevinde olan abisi ile tehdit ettiğini, üzerinde baskı kurduğunu, güler yüz göstermediğini, sürekli terslediğini iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeni ile boşanmalarına, lehine 100.000,00 TL maddî ve 100.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

2.Davalı karşı davacı 02.09.2021 tarihinde vefat etmiş, 14.09.2021 tarihli dilekçesi ile mirasçılarından annesi olan ... davaya 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 181 inci maddesinin ikinci fıkrası gereği kusur yönünden devam etmek istediğini bildirmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin 30.06.2022 tarih ve 201/212 Esas, 2022/556 Karar sayılı kararı ile; erkeğin kadını darp ettiği bu şekilde tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı, evlilik birliğinin sona ermesinde vefat eden erkeğin kusurlu olduğu, vefat eden erkeğin, kadın ile barışmak istediğini, ayrılık sürecinde onu getirirlerse iyileşeceğini söylediği, onu sevdiğini dile getirdiği anlaşıldığından kadın tarafından gerçekleştirildiği ileri sürülen kusurlu eylemlerin erkek tarafından affedildiği gerekçesi ile asıl ve karşı davada boşanma ile fer'î talepler yönünden karar verilmesine yer olmadığına, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında vefat eden erkeğin kusurlu olduğunun tespitine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı karşı davacı erkek mirasçısı vekili, kadının kusurlarının ispat edildiğini, erkeğin barışma girişiminin af olarak değerlendirilmesinin hatalı olduğunu belirterek kararın kaldırılması ile kadının kusurlu olduğunun tespitine, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yüklenmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin 12.10.2022 tarih ve 2022/ 1822 Esas, 2022/1832 Karar sayılı kararı ile; her ne kadar İlk Derece Mahkemesince davanın kararda gösterilen gerekçeler ile vefat eden erkeğin evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında kusurlu olduğunun tespitine karar verilmiş ise de; toplanan deliller ve dinlenen tanıkların beyanlarından kadının eşinin tedavisi sırasında kendisi ile ilgilenmediği, ev işlerini gereği gibi yapmadığı, eşine hakaret edip aşağıladığı ve habersiz evi terk ettiği, gerçekleşen bu duruma göre, kadının boşanmaya sebebiyet verecek derecede kusurlu olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde erkeğin kusurlu olduğunun tespitine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulüne, ilgili bent kaldırılarak yerine kadının boşanmaya sebebiyet verecek derecede kusurlu olduğunun tespitine karar verilmiştir

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Bozma Kararı

1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı kadın vekili; kadının birliktelikleri boyunca şiddete maruz kaldığını, erkek eşin vefatından dolayı duyulan üzüntü nedeni ile tanıkların aleyhe beyanda bulunduklarını, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; erkek mirasçısı; kararda kadının kusurlu olduğu tespit edildiği halde yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin erkeğe yüklenmesinin ve Bölge Adliye Mahkemesince bu hususta bir değerlendirme yapılmamasının hatalı olduğu belirtilerek temyiz isteminde bulunmuştur.

2.Dairenin 29.03.2023 tarihli ve 2022/10467 Esas, 2023/1419 Karar sayılı kararı ile; ... kadın vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmeyerek, erkek mirasçısı vekilinin yargılama gideri ve vekâlet ücretine yönelik istinaf talebi hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, istinaf sınırlamasının hatalı yapılması ve bu hatalı sınırlandırmaya göre erkek mirasçısı vekilinin yargılama gideri ve vekâlet ücretine yönelik istinaf talebinin incelenmemesi doğru olmadığı gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönünden bozulmasına, kadın vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu diğer bölümlerinin onanmasına, bozma sebebine göre yargılama gideri ve vekâlet ücretine yönelik sair temyiz itirazların şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamı doğrultusunda İlk Derece Mahkemesinin kararı kadın eş lehine olduğundan yargılama gideri ve vekâlet ücretinin kadın lehine hükmedildiği, oysa ki Bölge Adliye Mahkemesinin 12.10.2022 tarih ve 2022/ 1822 Esas, 2022/1832 Karar sayılı kararı ile erkek eş lehine hüküm kurulduğu, müteveffa erkek eş mirasçısı vekili diğer yan lehine hükmedilen yargılama giderlerine açıkça bir istinafının bulunmadığı, 4721 sayılı Kanun'un 181 inci maddesine göre sağ kalan kadın eşin evlilik birliğini temelden sarsacak düzeyde kusurunun bulunduğuna karar verildiğinden haklılık durumu gözetilerek erkek mirasçısı ... vekilinin vekâlet ücreti ve yargılama giderine yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile müteveffa erkek eş tarafından açılan boşanma davasında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğinden davadaki haklılık payı gözetilerek erkek eş ve mirasçısı tarafından sarf edildiği anlaşılan 603,50 TL posta, e tebligat ve başka birime reddiyat gideri, 127.10 TL başvuru ve karar harcı olmak üzere toplam 730,60 TL yargılama giderinin, erkek eş mirasçısı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Bölge Adliye Mahkmesi karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL ücret i vekâletin giderinin davacı karşı davalıdan alınıp davayı takip eden mirasçı ...’ya verilmesine karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı karşı davacı erkek mirasçısı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı karşı davacı erkek mirasçısı vekili; Bölge Adliye Mahkemesince, ilk temyiz dilekçelerinde de belirtildiği üzere kadının boşanmaya sebebiyet verecek derecede kusurlu olduğunun tespitine yönelik karar verilmesi karşısında, İlk Derece Mahkemesi ilamında yer alan müvekkil aleyhine kadın lehine hükmedilen vekâlet ücretinin, yargılama giderlerlerinin kaldırılmasına da karar verilmesi gerekirken, bu hususta karar verilmemesi ve açıklanan nedenlerle karar usule, kanuna ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, erkek mirasçı vekilinin İlk Derece Mahkemesince hatalı kusur belirlemesi neticesinde kadın lehine hükmedilen yargılama gideri ve vekâlet ücretinin açıkça istinafa getirip getirilmediği noktasında toplanmaktadır.

1. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 355 inci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 181 inci maddesinin ikinci fıkrası.

3.Değerlendirme

1.Dairenin 29.03.2023 tarihli ve 2022/10467 Esas, 2023/1419 Karar sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesince verilen hükmün davalı karşı davacı erkek mirasçısı tarafından kusur belirlemesi, yargılama gideri ve vekâlet ücreti yönünden istinaf edildiği, ancak, istinaf talebinde bulunan erkek mirasçısı vekili tarafından yargılama gideri ve vekâlet ücreti yönünden karar istinaf edildiği halde bu talebi Bölge Adliye Mahkemesince istinaf incelemesi dışında bırakıldığı, erkek mirasçısı vekilinin yargılama gideri vekâlet ücretine yönelik istinaf talebi hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, istinaf sınırlamasının hatalı yapılması ve bu hatalı sınırlandırmaya göre erkek mirasçısı vekilinin yargılama gideri vekâlet ücretine yönelik istinaf talebinin incelenmemesinin doğru olmadığı gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının yargılama giderleri vekâlet ücreti yönünden bozulmasına karar verilmiştir.

2.İlk Derece Mahkemesi kararının davalı karşı davacı erkek mirasçısı tarafından yargılama gideri ve vekâlet ücreti yönünden istinaf edildiğinin Dairemizin bozma ilamı ile belirtildiği, Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilamına uyulduğu gibi yapılan yargılama sonunda davacı karşı davalı kadının kusurlu olduğunun tespitine karar verildiğine göre yalnızca davalı karşı davacı taraf lehine yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken ayrıca kusurlu bulunan kadın lehine de yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmesi doğru olmamış ve bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,

Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.