Yargıtay İncilattan Karar: Teminat Senedi İadesi ve İcra İnkâr Tazminatı Talebi - Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2023/5567 Kararı

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı Yargıtayca duruşma istemli olarak davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Duruşma için belirlenen 03.10.2023 günü hazır bulunan davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; 27.03.2013 tarihinde davacı, davalı ve dava dışı Vindo Ltd. Şti. arasında üçlü bir protokol imzalandığını, protokolün A maddesine göre davalının müvekkiline 30.06.2013 vadeli teminat senedi tanzim ettiğini, buna karşılık davacının Vindo Ltd. Şti.'ne protokolde belirtildiği gibi 150.000,00 TL değerinde PVC profil malzemeyi verdiğini, protokolün B maddesi uyarınca Vindo Ltd. Şti.'nin ilk yüklemesini yapınca tahsil edeceği tutarın içinden toplam malzeme parasını müvekkiline ödeyeceğini, davalının verdiği teminat senedinin de iade edileceğini, ancak Vindo Ltd. Şti.'nin ilk yüklemeyi yaptığı halde 150.00,00 TL'yi ödemediğini, bu sebeple müvekkilinin davalı hakkında takip başlattığını, davalının takibe itirazın haksız olduğunu ileri sürerek itirazın iptali ile icra inkar tazminatının tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 150.000,00 TL değerindeki malzemeyi Vindo Ltd. Şti.'ye teslim ettiğini, ancak Vindo Ltd. Şti.'nin de toplam malzeme tutarını davacıya ödediğini, böylece teminat senedinin iade şartlarının oluştuğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı, davalı ve dava dışı Vindo Ltd. Şti. arasında 27.03.2013 tarihinde imzalanan protokolun Vindo Ltd. Şti.'nin Koray inşaat projesinde kullanmak üzere alacağı malzemelerin davalı tarafından teminine ilişkin olduğu, protokolün A maddesinde davalı tarafından Koray İnşaat Sochi projesi için davacıya 30.06.2013 vade tarihli 150.000,00 TL bedelli teminat senedi verileceği, davacının bu senede karşılık dava dışı Vindo Ltd. Şti.'nin Koray İnş. Sochi projesi için 150.000,00 TL tutarındaki malzemeyi teslim etmesi, Vindo Ltd. Şti.'nin ilk yüklemesini yapınca tahsil edeceği tutarın içinde davacıya malzeme parasını ödeyeceği, davacının da karşılığında davalıya senedi iade edeceğinin kararlaştırıldığı, protokol uyarınca davacının 24.03.2013 11.04.2013 tarihleri arasında toplam 153.259,90 TL bedelli (20) adet PVC doğrama ve malzemesi faturası kestiği, (4) adet fatura muhteviyatı emtiayı teslim ettiği, davadışı Vindo Ltd. Şti.'nin davadışı Koray İnşaat A.Ş.'ne 30.03.2013 02.04.2013 tarihleri arasında (4) kalemde 304.468,70 TL tutarında PVC doğrama ve malzemesinin satışını ve teslimini gerçekleştirdiği, davadışı Vindo Ltd. Şti.'nin davadışı Koray İnşaat A.Ş.'den 04.04.2013 tarihinde 125.571,00 USD karşılığı 226.794,83 TL tahsil ettiği halde davacıya 27.03.2013 tarihli protokol gereği 04.04.2013 tarihinde ödemesi gereken 150.000,00 TL'yi gününde ödemediği gerekçesiyle davanın kabulüne, davalının itirazının iptali ile takibin devamına, alacağın %20 sine tekabül eden 30.036,98 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dışı Vindo Ltd. Şti.'nin defterleri incelenmeden tek taraflı defter incelemesi ile rapor düzenlendiğini, Vindo Ltd. Şti. ile Ege Profil A.Ş. arasında imzalanan 08.05.2013 tarihli temlik sözleşmesine göre, Vindo Ltd. Şti.'nin Koray A.Ş.’den alacaklı olduğu 225.000,00 USD’yi Ege Profil A.Ş.’ye temlik ettiğini, temlik sözleşmesinde Ege Profil A.Ş.'nin Koray A.Ş.’ye keseceği fatura tutarı kadar alacağın temlik edileceği ibaresi bulunmamakla birlikte, 08.05.2013 tarihli temlik sözleşmesinde salt, Vindo Ltd. Şti.'nin Koray A.Ş.’de doğmuş ve doğacak alacak haklarının temlik edildiğini, sunulan hiçbir belgede Koray A.Ş.’nin 10.05.2013 tarihli ödemesinin net olarak neye istinaden yapıldığı veya temlik sözleşmesi sonrası doğan borçlara istinaden ödendiğinin belirtilmediği, ticari ilişkileri devam eden Ege Profil A.Ş. ve Vindo Ltd. Şti. arasında borç ilişkileri doğmaya devam ettiğini, bu borçların sıralı borç halini aldığını, protokole göre sevkiyatı yapılan 150.000,00 TL tutarındaki malzemelerin temini sonrası Vindo Ltd. Şti.'nin ilk yüklemeyi yapınca tahsil edeceği tutarın içinden toplam malzeme tutarını Ege Profil A.Ş.’ye ödeyeceği, teminat senedinin Haydar İnanç’a iade edileceğini, 04.04.2013 tarihinde Koray A.Ş. tarafından Vindo Ltd. Şti.’ye ödeme yapılmış olmasına rağmen ödemenin Ege Profil’e aktarılmamış olmasının bu borcu muaccel hale getirdiğini, Ege Profil A.Ş.‘nin 27.03.2013 tarihinden başlayan sıralı faturalara ilişkin alacakları bulunduğunu, yapılan temlik sözleşmesi ile Ege Profil A.Ş.'nin alacaklarının ödenmesinin amaçlandığını, 6098 sayılıı Türk Borçlar Kanunu’nun (6098 sayılı Kanun) 101 ve 102 nci maddelerine göre yapılan ödemenin ilk muaccel hale gelen borç için yapılmış sayıldığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar ve dava dışı Vindo İnş. Ltd. Şti. arasında imzalanan 27.03.2013 tarihli protokol gereğince davalı ... tarafından Koray İnş. Sochi projesi için davacı Ege Profil AŞ.'ne 30.06.2013 vadeli 150.000,00 TL tutarlı teminat senedi verildiği, davacı Ege Profil A.Ş.'nin bu senede karşılık Vindo Ltd. Şti.'ne Koray İnş. Sochi Projesi malzemesinden 153.259,90 TL tutarındaki malzemeyi teslim ettiği, ancak dava dışı Vindo Ltd. Şti.'nin, dava dışı Koray İnşaat A.Ş.'den 04.04.2013 tarihinde 125.571,00 USD tahsil etmesine rağmen 27.03.2013 tarihli protokolün B maddesi gereğince davacıya ödemesi gereken malzeme bedelini ödemediğini, davacının alacağını 30.06.2013 vade tarihli teminat senedine istinaden davalıdan tahsilini isteyebileceği, dava dışı Koray İnşaat A.Ş. tarafından 10.05.2013 22.05.2013 tarihleri arasında davacıya ve davacının istediği kişilere yapılan toplam 214.413,81 USD ödemenin, dava dışı Vindo Ltd. Şti.'nin Koray İnş. Sochi Projesini tamamlayamaması ve bu projenin davacı tarafından tamamlanması için 08.05.2013 tarihinde dava dışı Vindo Ltd. Şti'nin Koray A.Ş.'den olan 225.000,00 USD (doğmuş ve doğacak) alacaklarını davacıya temlik etmesi nedeniyle yapılmış olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporlarında sadece davacı şirket defterlerindeki veriler kabul edilip Vindo Ltd. Şti.'nin defterlerinin incelenmediğini, Vindo Ltd. Şti.’nin aciz haline düşmesi sebebiyle Koray A.Ş.'den alacaklarını davacı Ege Profil ile anlaşarak alacağın temliki sözleşmesi yaptığını, temlik sözleşmesine istinaden Koray A.Ş. tarafindan Vindo Ltd. Şti.’ne ödenmesi gereken 225.000,00 USD’nin davacıya temlik edildiğini, temlik sözleşmesinin içeriğinin bilirkişi raporlarında net olarak belirlenmediğini, temlik sözleşmesinden önce doğan borçların temlik sözleşmesine konu edilmeyeceğine dair bir ibare saptanmamış olmasına rağmen, bilirkişiler tarafından sanki öyle bir ibare varmışçasına Koray A.Ş. tarafından yapılan ödemelerin temlik sözleşmesi tarihi olan 08.05.2013 'den sonra doğan borçlara sayıldığını, bu hususa ilişkin ne bir makbuz ne de bir rapor sunulmadığını, alacağın temlikinin temel koşullarının göz önünde tutulmadığını, davacı ile müvekkili arasındaki tek hukuki ilişkinin imzalanan protokol gereği doğan teminat senedine dayandığını, Vindo Ltd. Şti.’nin borçlarının sıralı, hepsi muacceliyat kazanmış ve davacı tarafından hangi borç için ödeme alındığı makbuzlanmamış borçlar olduğundan Koray A.Ş.’nin davacıya 10.05.2013 tarihinde yaptığı ödemenin muaccel hale gelmiş ilk borç için alınması gerektiğini, icra inkar tazminatına hükmedilemeyeceğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir.

1. İlgili Hukuk

2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

3. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun (2004 sayılı Kanun) 67 nci maddesi.

4. Değerlendirme

1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

1. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Takdir olunan 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

04.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.