Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2023/12448 Kararı

MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

SAYISI: 2021/607 E., 2023/208 K.

KARAR: Esastan red

İLK DERECE MAHKEMESİ: Malatya 1. İş Mahkemesi

SAYISI: 2019/376 E., 2021/193 K.

Taraflar arasındaki hizmet tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalı vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I.DAVA

Davacı vekili; davacının 2005 yılı Ocak ayından itibaren davalı Apartman yönetimi işyerinde hizmet akdi ile 23.02.2013 tarihine kadar çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

II.CEVAP

Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının eşi ... ile bahçe işlerine bakmak üzere, kapıcı dairesine oturmasına izin verildiğini, davacının apartmanda kapıcı kaloriferci hizmetinde bulunmadığını, dava dilekçesinde tam zamanını apartman hizmetlerine ayırdığı iddiaları aksine, apartman dışında başkalarına temizlik işine gittiği gibi, 2012 yılında Malatya İşkur nezdinde kurslara katılmış olduğunun kanıtları bulunduğunu ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.

III.İLK DERECE MAHKEME KARARI

İlk Derece Mahkemesi; Kurumca re’sen davalı işyeri geriye dönük olarak 15.04.2014 tarihinde; 25.09.2005 tarihi itibariyle yasa kapsamına alınmış ve bu bağlamda davacı için işyerinden 25.09.2005'de işe giriş ile 02.03.2013 tarihinde de işten ayrılış bildirgeleri düzenlemesi yapılmak suretiyle, işveren adına süresinde verilmeyen prim bildirim “dönem bordroları” düzenlemek suretiyle davacıya 25.09.2005 02.03.2013 tarihleri arasında 3243 gün hizmet bildirimi kazandırıldığı, davalı işverence Malatya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 25.09.2005 02.03.2013 tarihleri arasına ait resen prim tahakkuku işleminin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde yetkili iş mahkemesine başvurulmadığı anlaşıldığından, yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler ve açıklamalar ışığında; Kurum işlemi idari aşamada kesinleşmiş olması nedeniyle davanın 25.09.2005 21.02.2013 tarihleri arasındaki dönem yönünden konusuz kaldığı kanaatine varılmakla; davacının 2005/1. ay 24.09.2005 tarihleri arasındaki döneme ilişkin talebinin subut bulmadığından reddine, 25.09.2005 21.02.2013 tarihleri arasındaki dönem yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerektiğinden; davacının 2005/1. ay 24.09.2005 tarihleri arasındaki döneme ilişkin talebinin subut bulmadığından reddine, 25.09.2005 21.02.2013 tarihleri arasındaki dönem yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermiştir.

IV.İSTİNAF

A.İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur.

B.İstinaf Sebepleri:

Davalı apartman yönetimi istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece verilen kararda davalı ... Yönetimine, prim, işsizlik ve damga vergisi borçlarına ilişkin tebligata karşı, davalı ... tarafından itiraz edilmiş olup, itirazın kabul ya da reddine ilişkin komisyon kararı müvekkile tebliğ edilmediğini, ayrıca Kurum denetim raporunun ve bilirkişi raporlarının kendi içinde çelişkiler barındırdığını, bu sebepler ile istinaf yargılaması aşamasında yeniden bilirkişi incelemesi yapılmasını, sayın mahkeme aksi kanaatte ise usuli eksiklikler barından bilirkişi raporuna esas alınan hükmün usulden bozularak sayın mahkemeye sunmuş olduğumuz delilleri de göz önüne alan hukuka uygun bilirkişi raporu alınması üzerine dosyanın usulden kaldırılmasına, istinaf yargılamasının duruşmalı yapılmasına, Malatya 1. İş Mahkemesi'nin 10.03.2021 tarihli 2019/376 E. ve 2021/193 K. sayılı dosyasında verilen “25.09.2015 21.02.2013 tarihleri arasındaki dönem yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına” ilişkin hükmün, yapılacak istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasına, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesini beyan ederek istinaf kanun yoluna başvurmuştur.

C.Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesi; Kurumca re'sen davalı işyeri geriye dönük olarak 15.04.2014 tarihinde; 25.09.2005 tarihi itibariyle yasa kapsamına alınmış ve bu bağlamda davacı için işyerinden 25.09.2005'de işe giriş ile 02.03.2013 tarihinde de işten ayrılış bildirgeleri düzenlemesi yapılmak suretiyle, işveren adına süresinde verilmeyen prim bildirim "Dönem Bordroları" düzenlemek suretiyle davacıya 25.09.2005 02.03.2013 tarihleri arasında 3243 gün hizmet bildirimi kazandırıldığı, davacının talep edilen 2005 yılı Ocak ayı ile 24.09.2005 tarihleri arasında davalı işveren emrinde sigortalı olarak çalışıp çalışmadığının tespiti yönünden; Kurum denetmeni tarafından düzenlenmiş olan 25.03.2014/A.Ç 49 sayılı raporda, davacının davalı apartman işyerinde 25.09.2005 tarihinden itibaren çalışmaya başladığının tespit edilmiş olması, komşu işyeri tanığı ...'ın: "...davacının binaya taşındığı tarih tahminim 2006'dır..." şeklinde, kamu tanığı"Mahalle Muhtarı ...'nun ise "davacının 12.11.2005 tarihinde adresini söz konusu binaya aldırdığına..." dair beyanı ve davacının çalışma olgusuna vakıf diğer tanıkların davacının çalışmaya başlangıç tarihi hakkında net beyanı olmaması hususu birlikte değerlendirildiğinde; davacının 2005/1 ay 24.09.2005 tarihleri arasında davalı apartman yönetimine ait işyerinde çalıştığını kanıtlayamadığı, davalı apartman yönetimi tarafından davalı Kurum tarafından 2005/09 2013/03 dönemleri arası için re'sen tahakkuk eden primlerin ve hizmet süresinin iptaline yönelik olarak yasal süresi içinde yetkili iş mahkemesinde dava açılmamış olmasından davanın konusuz kaldığının anlaşıldığı gerekçesiyle verilen kararın yerinde olduğu kanaatine varıldığı, bu halde davalı ... apartman yönetimi vekili tarafından ileri sürülen tüm istinaf başvuru sebep ve gerekçeleri yerinde olmayıp, incelenen kararın; dava dosyası kapsamında mevcut maddi delillere uygun, yasal ve hukuksal gerekçelere dayandığı, delillerin takdirinde herhangi bir isabetsizlik ve kamu düzenine aykırı bir halin varlığının tespit edilemediği dikkate alınmak sureti ile davalı ... Apartman Yönetimi vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun HMK'nin 353/1 b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.

V.TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği hususlar ile temyiz talebinde bulunmuştur.

Davacı vekili, vekalet ücreti yönünden kararı temyiz etmiştir.

C.Gerekçe

1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Dava; davacının davalı apartmanda 2005 yılı Ocak ayından 21.02.2013 tarihine kadar geçen hizmetlerinin tespiti istemine ilişkindir.

2.İlgili Hukuk

5510 sayılı Kanun'un 86 ncı maddesinde; aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi işveren tarafından verilmeyen veya çalışmaları Kurum tarafından tespit edilemeyen sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilam ile ispatlamaları halinde, mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayılarının dikkate alınacağı düzenlenmiştir.

3.Değerlendirme

İlgili kanunlarda hizmet tespiti davasında ispat yönteminin ne şekilde olması gerektiğine dair herhangi bir açıklama bulunmadığından, kamu düzenine ilişkin bu tür davalarda taraflar her türlü delile dayanabileceği gibi mahkemece kendiliğinden araştırma ilkesine göre delil toplanabilir ve inceleme yapılabilir. Bu davaların kamu düzenine ilişkin olduğu da gözetilerek davacının işyerinde eylemli olarak çalışıp çalışmadığı yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlenmelidir. Bu nedenle fiili çalışma olgusunun somut şekilde ispatlanabilmesi için sadece taraf delilleriyle yetinilmeyip mahkemece re'sen araştırma yapılmalıdır.

Eldeki davanın Kurum işleminden yaklaşık 1 yıl önce açılmış olup görülmekte olan bir dava sırasında Kurum tarafından tespit işleminin yapıldığı, 5510 sayılı Kanun'un 86 ncı maddesinde düzenlenen 1 aylık sürenin derdest olan bir dava nedeniyle söz konusu olamayacağı ve bu durumda Kurum işleminin kesinleşmemiş olması karşısında; uyuşmazlığın esasına girilerek karar verilmesi gerekirken; Kurum işleminin kesinleştiğinden bahisle karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm tesisi hatalıdır.

VI.KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1 Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

06.12.2023 gününde oybirliğiyle karar verildi.