Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2023/11836 Kararı

MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi

SAYISI: 2022/3017 E., 2023/1421 K.

KARAR: Esastan Ret

İLK DERECE MAHKEMESİ: ... 25. İş Mahkemesi

SAYISI: 2019/126 E., 2022/448 K.

Taraflar arasındaki asıl davada Kurum işleminin iptali, birleşen davada itirazın iptali talepli davadan dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davalı birleşen davada davacı Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı birleşen davada davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin babası Necip Dağlı'dan yetim aylığı aldığını, şikayet üzerine 02.06.2014 tarihinden itibaren aylığının kesildiğini, müvekkilin Ünal Aydogan ile ikinci evliliğini yaptığını, eşi ...'dan Şefaatli AHM'nin 06.11.2001 gün ve 2001/197 sayılı kararıyla boşandığını, boşanmanın muvazaalı olmadığını, boşandığı eşi ...'ın "Kafkas Mahallesi Kurban Caddesi ... Apt. 57/6 ... ..." adresinde ikamet ettiğini, bu adresin müvekkilinin ilk eşinden olma kızı ...'nin ikamet ettiği adrese yakın olduğunu, ...'nin boşanmak üzere olduğu eşi tarafından rahatsız edilmesi nedeniyle davacının ilk eşinden olan kızı ...'nin kendisini 1 yaşından beri büyüten ve bakan öz babası gibi aralarında yakınlık bulunan üvey babası ...'a yakın bir yerde ikamet etmek istemesinden kaynaklandığını, kızının can güvenliğinden endişe eden davacının zaman zaman kızı ...'nin ikamet ettiği yere kızını görmek amacıyla gittiğini, eski eşi Ünal'ın evine de ... ile beraber uğradıklarını, davacının eski eşinin yalnız başına yaşadığını, müvekkilin damadı İbrahim Yorulmaz'ın kötü niyetli olarak yapmış olduğu şikayet üzerine yetim aylığının haksız yere kesildiğini, teftiş tutanağına tanık olarak ifade veren ...'ın komşularının da müvekkili tanımadıklarını, görmediklerini, müvekkilinin son bir yıldır oğlu ... ile "... Mah. Ufuktepe Cad. No: 8 / 7 ..." adresinde yaşadığını, daha önce ise diğer oğlu ...'ın yanında yaklaşık 5 yıl kaldığını, zaman zaman da oğlu ... kaldığı Yozgat İli, Şefaatli İlçesi, ... Köyüne gittiğini, davacı ve eski eşinin birlikte yaşadığı iddiası davalı kurumca herhangi bir şekilde araştırılmaksızın aylık kesme işlemi gerçekleştiğini belirtmek suretiyle müvekkilinin davalı kurumca kesilen yetim aylığının, kesilme tarihi itibariyle yasal faiziyle beraber tekrar bağlanarak ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.

Birleşen davada davacı Kurum vekili dava dilekçesinde; davacıya 01.11.2008 ile 31.07.2014 tarihleri arasında yersiz ödenen yaşlılık aylıklarının tahsili için ... 6. İcra Dairesinin 2015/20055 Esas sayılı dosyasında yapılan icra takibine vaki itirazın iptali ile % 40 icra inkar tazminatı ödenmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Asıl davada davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; ilgilinin ilk eşinin 08.05.1973 tarihinde vefatı nedeniyle Kurumdan 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre emekli aylığı almakta iken 07.01.1977 tarihinde vefat eden babasından dolayı davacıya 01.02.1977 tarihinden itibaren yetim aylığı bağlandığını, bilahare annesinin vefat ettiğinden bahisle aylığının yükseltilmesini talep ettiği 06.02.2004 tarihli dilekçesine istinaden durumunun tetkikinde, babasından dolayı yetim aylığı almakta iken 01.10.1986 tarihinde ikinci evliliğini yaptığı ve 13.11.2001 tarihinde boşandığından bahisle 01.12.2001 tarihinden itibaren yetim aylığının yeniden açıldığı, ihbar üzerine Kurumca yapılan araştırmalar sonrasında adı geçenin boşandığı eşiyle halen beraber yaşadıklarının ... Rüzgarlı SGM'nin 07.05.2014 tarihli yazısı ekinde gönderilen 30.04.2014 tarihli ve 2014/FA/056 sayılı Denetmen Raporu ile bildirilmesi üzerine, ilgilinin yetim aylığının 01.11.2008 tarihinden itibaren kesilerek yersiz ödenen aylıkların 5510 sayılı Kanun'un 96 ncı maddesi hükümlerine göre tahsiline karar verildiğini, Kurumca yapılan işlemlerde bir hata bulunmadığını belirterek yersiz açılan davanın reddini istemiştir.

Birleşen davada davalı ... cevap dilekçesinde, her iki dava dosyasının birleştirilmesini ve icra takibinin iptali istemiyle açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dinlenilen kamu tanıkları ... , ..., ... ve ...'ın; Kurumca, davacının boşandığı eşi ...' ın birlikte yaşadıklarını iddia ettiği tarihte adres kayıt sisteminde kayıtlı adresinde tek yaşadığını beyan ettikleri, dosya kapsamında bulunan diğer kayıtlardan da davacının boşandığı eşi Ünal ile birlikte uyuşmazlık konusu dönemde fiilen aynı çatı altında birlikte yaşadıklarına dair herhangi bir delil veya emarenin bulunmadığı, bu itibarla davacının babasından dolayı almakta olduğu yetim aylığının kesilmesine dair Kurum işleminin yerinde olmadığı, davacıya kesilen aylığın yeniden bağlanması ve birikmiş yetim aylıklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesi gerektiği; öte yandan birleşen davaya konu davacı aleyhine yersiz aylık ödendiği iddiasıyla başlatılan icra takibinin yerinde olmadığı kanısına varılmakla asıl davanın kabulüne birleşen davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı birleşen dava davacısı Kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

Davalı birleşen dava davacısı Kurum vekili istinaf dilekçesinde; 5510 sayılı Kanun'un 56 ncı maddesi uyarınca işlem yapıldığını, Kurum işleminin yerinde olduğunu, Kurum denetmenlerince davacı ile Ünal'ın aynı evde yaşadıklarının tespit edilmesine rağmen, Mahkemece eksik inceleme ile karar verildiğini ileri sürmüştür.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı birleşen dava davacısı Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1 b.1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı.birleşen dava davacısı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davalı.birleşen dava davacısı Kurum vekili; istinaf dilekçesi ile benzer nedenlerle eksik incelemeye dayalı kararın bozulmasını istemiştir.

C.Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, asıl davada boşandığı eşiyle birlikte yaşamadığını belirterek yetim aylığının kesilmesine ilişkin olarak tesis edilen işlemin iptali ile yeniden yetim aylığı bağlanması istemine, birleşen davada ise itirazın iptali istemine ilişkindir.

1. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5510 sayılı Kanun'un 56 ncı maddesi

1. Değerlendirme

1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup özellikle davacı birleşen dava davalısı ve eski eşi adına kayıtlı adreslerinde yapılan araştırma kapsamında dinlenen kamu tanıklarının beyanları ile dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde davalı birleşen dava davacısı Kurum vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.