Tefecilik ve Nitelikli Yağma Suçlarından Hapis Cezası Onandı, Temyiz Reddedildi - Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2023/11541 Kararı

MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

SAYISI: 2021/2476 E., 2022/29 K.

KARAR: Kısmen kabul

İLK DERECE MAHKEMESİ: ... İş Mahkemesi

SAYISI: 2019/220 E., 2021/166 K.

Taraflar arasındaki iş kazasından sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı ile davalılar ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti, ..., ... ve... Yağlı Tohumlar Tar. Stş. Kooperatifleri Birliği vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince davacı ile davalılar ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti, ..., ... vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine, davalı... Yağlı Tohumlar Tar. Stş. Kooperatifleri Birliği vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacı ile davalılar ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti, ... ve... Yağlı Tohumlar Tar. Stş. Kooperatifleri Birliği vekilleri tarafından temyiz edildiği; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava ve birleşen dava dilekçesinde özetle; davacının 14.03.2015 günü meydana gelen iş kazasında sürekli iş göremezliğe uğradığını iddia ederek maddi ve manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

1.Davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkiline ait ... Yenice mevkindeki fabrikada kullanılmak üzere 16 adet çelik silonun yapımı, nakliyesi, teslimi, kurulumu ve bakımının diğer davalı ... Tahıl Depolama Sistemleri San ve Tic Ltd Şti.'ye ihale edildiğini, taraflar arasında sözleşmenin istisna akdi olup kazanın meydana geldiğinde diğer davalının teknik servis hizmeti verdiğini, iş yapılırken müvekkilinden ve müvekkili çalışanlarından emir ve talimat da alınmadığını, davacının müvekkilinin işçisi sayılamayacağını,kazanın meydana gelmesinde davacının kusurunun bulunduğunu, müvekkiline ise kusur izafe edilemeyeceğini, talep edilen tazminatın fahiş olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.

2.Davalı ... Tahıl Depolama Sistemleri San ve Tic Ltd Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin her türlü güvenlik önlemini aldığını, kazanın meydana gelmesine davacının dikkatsiz ve özensiz davranışlarının neden olduğunu, davacının tüm tedavi masraflarının da müvekkilince karşılandığını, davacının maluliyet oranının tespit edilmesi ve davacıya SGK tarafından bağlanan gelirin hesaplanacak tazminattan düşülmesi gerektiğini, talep edilen manevi tazminat miktarının da fahiş olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.

3.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili aleyhine ceza davası sırasında kusur atfedilmiş ve işbu davada da müvekkilinin kusurunun varlığı yönünde bilirkişi raporu aldırılmışsa da, müvekkilinin yokluğunda alınan raporda hesaplanan kusur miktarına itiraz ettiklerini, Borçlar Kanunu 74 üncü madde hükmü çerçevesinde hukuk hakiminin ceza hakiminin kusur zarar değerlendirmesi ile bağlı olmadığı ilkesine göre müvekkiline atfedilen kusurun kabul edilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu, işverenin işçiye üstlendiği iş ile ilgili bir emri veya talimatı söz konusu değilse, işçi normal şartlar altında yapmaması gereken bir işi üstlenmiş ve bu üstlenme sırasındaki kusurlu hareketleri neticesinde iş kazası geçirip yaralanmış, ölmüşse veya diğer 3. kişilere zarar vermişse bu neticelerin işveren veya işveren vekiline yüklenemeyeceğini, kazanın oluşumunda müvekkilinin illiyet bağı olduğundan söz edilemeyeceğini, diğer davalılar arasında imzalanan sözleşme, eser sözleşmesi niteliğinde olduğundan, iş güvenliği mevzuatı çerçevesinde, gerek diğer davalı Trakya Birliği ve gerekse de müvekkiline iş güvenliği tedbirlerinin alınmadığından bahisle kusur atfedilmesinin hukuka aykırı olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile esas davaya ilişkin olarak, 111.607,59 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine, 6.975,48 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği'nden tahsili ile davacıya verilmesine, toplam 21.250,00 TL manevi tazminatın, 20.000,00 TL'sinin davalı ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic. Ltd Şti'den, 1.250,00 TL'sinin davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği'nden kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine, birleşen davaya ilişkin olarak, davalı ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti. yönünden davanın reddine, davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği yönünden davanın reddine, 4.185,29 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine, 13.950,95 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine, 2.790,19 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ile davalılar ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti, ..., ... ve... Yağlı Tohumlar Tar. Stş. Kooperatifleri Birliği vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosya kapsamında alınmış yeni bir rapor ile alacak kalemlerinin değişiklik arzetmesi neticesi ayrı bir dava yolu ile bu tazminatları talep etme hakları doğduğunu, bu doğrultuda istenen tazminat tutarlarını talep etme hakkı söz konusu iken davalılar lehine kazanılmış hak olduğunun belirtilmesinin hukuka aykırı olduğunu, birleşen davanın bu yönü ile davacı lehine netice doğurması gerektiğini, mahkemece hatalı değerlendirme yapıldığını, hükmedilen manevi tazminatın eksik tayin edildiğini, daha fazla manevi tazminata hükmedilmesi gerektiğini öne sürmüştür.

2.Davalı ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararından sonra alınan 23.11.2019 tarihli bilirkişi raporunda müvekkili şirkete %90, davalı kooperatife %5, ...'ya %5 kusur verildiğini, rapora itirazları üzerine alınan 10.05.2020 tarihli raporda müvekkiline %80, Kooperatife %5, ...'a %3, ...'ya %10, ...'a %2 oranında kusur verilmiş olduğunu,davacıya kusur verilmemiş olduğunu, tarafların kusurunun şüpheye mahal vermeyecek şekilde tespit edilmesi gerektiğini, dosyada gerekçesiz ve dayanaksız raporlar hazırlanmış olduğunu, gerekçesiz ve birbiri ile çelişen raporlara göre karar verilemeyeceğini, kararın hukuka aykırı olduğunu, davacı işçinin meslekte kazanma gücü kayıp oranına taraflarınca itiraz edilmiş olduğunu, Adli Tıp Kurumundan bu yönde rapor alınması gerektiğini, davanın Neova Sigorta Şirketine ihbar edildiğini, hükmedilen tazminatın poliçe kapsamında sigorta şirketi olduğu yönünde karar verilmesi gerektiğini öne sürmüştür.

3.Davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği vekili istinaf dilekçesinde özetle; söz konusu davada kusur bilirkişilerinin bozma öncesi verilen kararda müvekkili Trakya Birlik'in kusurlu olmadığı tespit edilmiş olmasına rağmen yeniden alınan raporla %5 oranında kusur atfedilmiş olduğunu, rapora itirazlarının dikkate alınmadığını, müvekkilinin olayda kusuru bulunmadığınıı, zira diğer davalı ile müvekkil arasında anahtar teslim ve uzmanlık gerektiren eser sözleşmesi niteliğini haiz bir iş söz konusu olup, davacının müvekkilinin personeli olmadığını, kararda kusur oranlarına göre ayırım yapılmadan tazminatın tamamı talep edilmesine rağmen, dava müvekkili aleyhine maddi tazminat açısından kısmen reddedilmiş olduğundan reddedilen kısım için müvekkil lehine reddedilen miktara oranla vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmesi gerektiği halde aksi yönde davalılar adına ortaklaşa tek bir vekalet ücreti ve orantılama yapılmaksızın yargılama giderine hükmedildiğini, oysa ki yerleşik Yargıtay içtihatlarında her bir davalının sorumlu olduğu yargılama gideri ve vekalet ücretinin ayrıntılı ve infaza elverişli şekilde belirlenmesi gerektiğini, esas davada davacı tarafından talep edilen tazminat miktarı 139.509,49 TL olup, müvekkil lehine reddedilen 132.534,01 TL tutarındaki maddi tazminat yönünden müvekkili lehine reddedilen bu miktara orantılı olarak vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmesi gerektiğini, davacı lehine hükmedilen vekalet ücretleri, harç ve yargılama giderlerinde de kabul ret oranının dikkate alınmadığını, iki davalıya da eşit oranda yüklendiğini, esas davada bakiye harçlara ilişkin hükmün 4 üncü ve 5 inci maddesinde ve yargılama giderine ilişkin 10 uncu maddesinde kabul ret oranının dikkate alınmamış, iki davalıya da eşit oranda harç yüklenmiş olduğunu, yine reddedilen miktarlar açısından ayrım ve oranlama yapılarak hüküm tesisi gerektiğini öne sürmüştür.

4.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; iş kazasının oluş tarihi 14.03.2015 olup, davacının tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarih ise ceza davasında kusurluların belirlenmesi noktasında ceza mahkemesi kararının verildiği tarih olan 27.02.2018 tarihi olduğundan, tazminat talep eden davacı açısından tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl geçmiş olduğunu, davacının talebinin zamanaşımına uğradığını, kazanın müvekkilinin fabrika müdürünün eseri yahut ihmali olmadığının açık olduğunu, zira davacı ve diğer davalı Mysilo firmasının çalışanı olup, yalnızca kontrol panosunda dışarıda bekleyen kişinin müvekkilinin şirketinin çalışanı olduğunu, müvekkilinin ... isimli bu kişiye bu görevi tevdi etmemiş olduğunu, dosyada bu yönde hiç bir delil mevcut olmadığını, kazanın olduğu gün de fabrika sahası dışında olduğunu, hiç bir raporda da ne ihmal ne de kusur açısından bu yönde bir bağ kurulmuş olmadığını, görevi gereği kendisinin yapmakla yükümlü olmadığı bir işi yaparak üstlenen kişinin, üstlenmeye ilişkin işverenin emir veya talimatı olmadığı hallerde, üstlenme kusuru nedeni ile bu üstlenmeden doğacak neticelerden sorumlu olduğunu, işverenin, işçiye üstlendiği iş ile ilgili bir emri veya talimatı söz konusu değilse, işçi normal şartlar altında yapmaması gereken bir işi üstlenmiş ve bu üstlenme sırasındaki kusurlu hareketleri neticesinde iş kazası geçirip yaralanmış, ölmüşse veya diğer 3.kişilere zarar vermişse bu neticelerin işveren veya işveren vekiline yüklenemeyeceğini, müvekkili yönünden iş güvenliği ile ilgili tedbirlerin alınmadığının kabul edilmesinin hakkaniyete uygun olmadığını, kazanın oluşumunda Mysilo firmasının sorumluluğunda yürütülen bakım onarım çalışmalarının tamamen bu firmanın gerekli iş güvenliği tedbirlerini alması gerektiği halde almaması ve hatta davacı da dahil olmak üzere söz konusu firma çalışanlarının ihmali davranışlarından kaynaklanmakta olduğunu öne sürmüştür.

5.Davalı ... istinaf dilekçesinde özetle; kazanın oluşumunda davacının kendisinin kusurlu olduğunu, telefonla çalışma talimatını verenin davacının kendisi olduğunu, telefonu açık unutup yaptığı konuşmanın Trakya Birlik çalışanınca komut gibi algılanması neticesinde helezonun çalışmasına sebebiyet veren davacı ...'a kusur verilmeyip kendisine kusur verilmesinin anlaşılır olmadığını, kendisinin kusurunun bulunmadığını, kazada davacı ve telsiz temin etmeyen Trakya Birlik firmasının sorumlu olduğunu öne sürmüştür.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalılardan ... Tahıl Depolama... Ltd. Şti. işçisi olduğu, diğer davalıya ait Trakya Birlik Entegre Tesisleri fabrikasında 116 nolu silo içinde helezonun bakımını gerçekleştirdiği sırada 14.03.2015 tarihinde iş kazası geçirdiği, meslekte kazanma kayıp oranının kurum sağlık kurulunca %14,3 olarak belirlendiği, raporda kontrol kaydı bulunmadığı, başkasının yardımına muhtaç olmadığına karar verildiği, iş müfettişliğince kazanın meydana gelmesinde davalı ... Tahıl Depolama.. Ltd. Şti.'ye %95, Trakya birlik çalışanı Serkan Avcı'ya %5 oranında kusur verildiği, Mahkemece alınan 23.10.2017 tarihli kusur raporunda aynı şekilde kusur tayin edildiği, ... 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 2917/154 Esas sayılı dosyasında yargılanan ...'nun ... Tahıl Depolama Sistemleri.. Ltd. Şti. çalışanı, ...'ın Trakya birlik çalışanı, ...'ın Silopark İnşaat ve Makine A.Ş. genel müdür yardımcısı olduğu, her üç sanığın da mahkumiyetlerine karar verildiği ve hükmün kesinleştiği, İlk Derece Mahkemesince alınan 23.01.2017 tarihli bilirkişi heyet raporu ile davalı ... Stahil.. Şti.nin %95, ...'nın %5 kusurlu bulunduğu, Trakya Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine kusur tayin edilmediği, Mahkemece alınan aktüerya hesap bilirkişi raporu doğrultusunda 9.521,01 TL geçici işgörmezlik ve 129.988,48 TL sürekli iş göremezlik geliri olmak üzere toplam 139.509,49 TL' nin 132.534,01 TL' sinin davalı ...... ... Ltd. Şti, 6.975,48 TL'sinin davalı S. S . Trakya Yağlı Tohumlar Tar. Stş. Kooperatifleri Birliğinden kaza tarihi olan 14/03/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine, toplam 25.000,00 TL manevi tazminatın 23.750,00 TL' sinin davalı ...... ... Ltd. Şti, 1.250,00 TL'sinin davalı... Yağlı Tohumlar Tar. Stş. Kooperatifleri Birliğinden kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine, karar verildiği, kararın davalılar tarafından istinaf edildiği, davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmadığı, Dairenin 16.05.2019 tarihli ortadan kaldırma kararından sonra İlk Derece Mahkemesince alınan 23.11.2019 tarihli kusur raporu ile davalı ... Stahil... Şti.nin %90, Trakya Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği'nin %5, ...'nın %5 kusurlu bulunduğu, ...'ın %5 kusurunun işveren kusuru içinde değerlendirildiği, Mahkemece alınan 15.10.2020 tarihli bilirkişi heyet raporu ile ... Stahil.. Şti.nin %80, Trakya Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği'nin %5, ...'nun %10, Kürşat Bozkil'ın %3, ...'ın %2 oranında kusurlu bulunduğu, Mahkemece son olarak alınan ve hükme esas alınan 15.10.2020 tarihli kusur raporunun önceki raporlar arasındaki çelişkiyi de giderici ve denetime elverişli ve dosya kapsamına uygun düştüğü anlaşılmış olmakla davalıların kusura yönelik istinaf itirazlarının reddine karar vermek gerektiği, davacı vekili ilk hükmü istinaf etmemiş olduğundan davalılar yararına oluşan usuli kazanılmış hak nazara alınarak Mahkemece ilk yargılamada alınan aktüerya hesap bilirkişi raporunda hesaplanan tazminat tutarlarının hükme esas alınmış olmasının isabetli olduğu, davacı vekilinin ek hesap raporuna göre fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar verilmiş olmasında hukuka aykırılık söz konusu olmadığı, davalı ... Stahil.. Şti. vekilinin davacı kazazedenin meslekte kazanma gücü kayıp oranına açık itirazı bulunmadığı gibi, ilk istinaf dilekçesinde bu yönde itirazının da bulunmadığı, ... ve ...'nun ceza mahkemesinde yargılanıp mahkum edildiklerine ve cezanın kesinleşmiş olmasına göre hukuk davasında kendilerine az da olsa kusur tayini zorunlu olduğundan bilirkişi raporu ile kendilerine kusur tayin edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, ... vekilinin zamanaşımı itirazının da yerinde bulunmadığı, ceza kararının kesinleşme tarihinden (30.01.2019) itibaren ek davanın açıldığı tarihe göre iki yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığının anlaşıldığı, hükmedilen manevi tazminat tutarının kazazedenin yaşı,olay tarihi, kazanın meydana geliş şekli, tarafların kusur durumu, meslekte kazanma gücü kayıp oranı, paranın satın alma gücü nazara alındığında hakkaniyete uygun bulunduğu, mahkemece davacının teselsül hükümlerine dayanmamış olması nedeniyle her bir davalının kusuru oranında tazminat ile tazminattan sorumlu tutması yerinde ise de vekalet ücreti ve yargılama giderlerinden birlikte sorumlu tutulmuş olmalarının hatalı olduğu, davalı S.S. Trakya Yağlı Tohumlar Tar. Satış. Kooperatifleri Birliği vekilinin bu yöne ilişkin istinaf itirazı kabul edilerek mahkeme kararı kaldırılarak yeniden düzelterek hüküm kurulması gerektiği, hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT 3/2 nci maddesindeki "Müteselsil sorumluluk da dahil olmak üzere, birden fazla davalı aleyhine açılan davanın reddinde, ret sebebi ortak olan davalılar vekili lehine tek, ret sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmolunur." düzenlemesi gereğince ret sebebi aynı olduğundan davalılar hakkında tek vekalet ücretine hükmolunduğu gerekçesiyle;

I Davacı ile davalılar ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti, ..., ... vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine,

II Davalı... Yağlı Tohumlar Tar. Stş. Kooperatifleri birliği vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile hakkında istinaf başvurusunda bulunulan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nun 353/1 b.2 maddesi gereğince düzelterek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak üzere ortadan kaldırılmasına;

Davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile

a 111.607,59 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Şti'den tahsili ile davacıya verilmesine,

b 6.975,48 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği'nden tahsili ile davacıya verilmesine,

c Toplam 21.250,00 TL manevi tazminatın, 20.000,00 TL'sinin davalı ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic. Ltd Şti'den, 1.250,00 TL'sinin davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği'nden kaza tarihi olan 14/03/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine,

Birleşen davaya ilişkin olarak, davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile

1 Davalı ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti. yönünden davanın reddine,

2 Davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği yönünden davanın reddine,

3 4.185,29 TL Maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,

4 13.950,95 TL Maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,

5 2.790,19 TL Maddi tazminatın kaza tarihi olan 14.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ile davalılar ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti, ... ve... Yağlı Tohumlar Tar. Stş. Kooperatifleri Birliği vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.

2.Davalı ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.

3.Davalı ... Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.

4.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.

1. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanun'un 417 nci maddesi, 5510 sayılı Kanun'un 13, 16, 20 ve 21 nci maddeleri ile 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun'un 4 ncü maddeleri.

1. Değerlendirme

2. Davacı vekilinin maddi ve manevi tazminata, davalı ... vekilinin hükmedilen maddi tazminata, davalı... ... Birliği vekilinin hükmedilen maddi ve manevi tazminata, davalı ... .. Şti. vekilinin manevi tazminata yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;

Mülga 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 20.07.2016 tarihinden itibaren uygulanan 8 inci maddesinin 3 üncü fıkrasına göre, “Bölge adliye mahkemesinin para ile değerlendirilemeyen dava ve işler hakkındaki kararları ile miktar veya değeri beş bin lirayı geçen davalar hakkındaki nihaî kararlara karşı tebliğ tarihinden başlayarak sekiz gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.” Bu fıkradaki “beş bin” ibaresi 6763 sayılı Kanun'un 5 inci maddesi ile “kırk bin Türk Lirası” şeklinde değiştirilmiştir.

Mülga 5521 sayılı Kanunun, 6763 sayılı Kanun 5 inci maddesi ile değişik beşinci fıkrasına göre parasal sınırların, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanacağı öngörülmüştür.

25.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 8 inci maddesinde “temyiz edilemeyen kararlar” sayılmış ancak miktar itibariyle kesinliğe bu maddede yer verilmemiş, 7/3 üncü maddede, 6100 sayılı HMK’nın kanun yollarına ilişkin hükümlerinin, iş mahkemelerince verilen kararlar hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir.

6100 sayılı HMK’nın 362/1 a maddesi uyarınca, bölge adliye mahkemelerinin miktar veya değeri kırk bin Türk Lirasını (bu tutar dâhil) geçmeyen davalara ilişkin kararların temyiz yoluna başvurulamayacağı hükme bağlanmıştır. HMK Ek madde 1 hükmüne göre de, 362 nci maddedeki parasal sınırların, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanacağı belirtilmiştir.

HMK'nın 362/2 nci maddesine göre “Birinci fıkranın (a) bendindeki kararlarda alacağın bir kısmının dava edilmiş olması durumunda, kırk bin Türk Liralık kesinlik sınırı alacağın tamamına göre belirlenir. Alacağın tamamının dava edilmiş olması hâlinde, kararda asıl talebinin kabul edilmeyen bölümü kırk bin Türk Lirasını geçmeyen tarafın temyiz hakkı yoktur. Ancak, karşı taraf temyiz yoluna başvurduğu takdirde, diğer taraf da düzenleyeceği cevap dilekçesiyle kararı temyiz edebilir”

HMK'nın 366 ncı maddenin yollaması ile temyiz yolunda da uygulanan 346. madde uyarınca, temyiz dilekçesi kesin olan bir karara ilişkin olursa, kararı veren mahkeme temyiz dilekçesinin reddine karar verir. Ancak temyiz edilen karar kesin olduğu halde bu konuda inceleme yapılıp karar verilmeksizin dosya Yargıtaya gönderilmiş ise, 01.06.1990 tarih, 1989/3 E. 1990/4 K. sayılı içtihadı birleştirme kararı gereğince dosyanın mahalline çevrilmesine gerek olmaksızın Yargıtay tarafından temyiz talebinin reddine karar verebilecektir.

Yukarıda belirtildiği şekilde, iş mahkemelerinin kararlarının istinaf incelemesi sonucu bölge adliye mahkemelerince verilen kararlarda karar tarihine göre kesinlik sınırı: 20.07.2016 01.12.2016 tarihleri arasında 5.000,00 TL; 02.12.2016 tarihi sonrası için 40.000,00 TL; 01.01.2017 sonrası için 41.530,00 TL ve 01.01.2018 tarihi sonrası için 47.530,00 TL; 01.01.2019 tarihi sonrası için 58.800,00 TL, 01.01.2020 tarihi arası için 72.07000 TL, 01.01.2021 tarihi sonrası için 78.630,00 TL, 01.01.2022 tarihi sonrası için 107.090,00 TL, 01.01.2023 tarihi sonrası için 238.735,737 TL’dir.

Bu tür davalarda, 6100 sayılı HMK’nın 110. maddesi kapsamında dava yığılması (objektif dava birleşmesi) kapsamında her bir talebin ayrı bir dava olduğu ve ayrı ayrı hüküm ve sonuç doğuracağı dikkate alınmalıdır.

Belirtilen açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde, temyize konu tutarın yukarıda değinilen temyiz (kesinlik) sınırının altında bulunduğu anlaşılmakla davacı ile davalılar ... .. Şti, ... ve... Yağlı... Birliği vekillerinin bu kısma yönelik temyiz itirazlarının aşağıdaki şekilde reddine karar verilmiştir.

2.Davalı ... .... Şti. vekilinin maddi tazminata yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;

1 Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2 Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz kapsam ve nedenlerine göre, davalı ... .... Şti. vekilince temyiz sebebi olarak ileri sürülen sebeplerin aynı zamanda istinaf sebebi olarak daha evvelce ileri sürüldüğü, işbu sebeplerin Bölge Adliye Mahkemesi gerekçesinde açıklandığı şekilde incelenerek istinaf başvurusunun değerlendirildiği, böylelikle Bölge Adliye Mahkemesince oluşturulan gerekçenin yerinde olduğu dikkate alındığında kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1.Davacı vekilinin maddi ve manevi tazminata, davalı ... vekilinin hükmedilen maddi tazminata, davalı... ... Birliği vekilinin hükmedilen maddi ve manevi tazminata, davalı ... .. Şti. vekilinin manevi tazminata yönelik temyiz isteminin miktardan reddine,

2.Davalı ... .... Şti. vekilinin maddi tazminata yönelik temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

1. Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı ... Stahil Depolama Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. yükletilmesine,

2. Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz eden ve miktardan ret kararı verilen ilgililere iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

21.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.