Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2023/11321 Kararı

MAHKEMESİ: İş Mahkemesi

SAYISI: 2021/288 E., 2022/585 K.

KARAR: Kısmen kabul

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen hizmet tespiti ve prime esas kazancın tespiti istemli davadan dolayı verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının davacı vekili ile fer'i müdahil Kurum vekilli tarafından temyiz edilmekle, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının avacı vekili dava dilekçesi ile davacının davalı işyerinde 10.11.2011 tarihinde işe başlamasına rağmen 09.05.2012 tarihinden itibaren sigortalı gösterilmeye başlandığını, sigortasının gösterilmeye başlandığı 09.05.2012 tarihinden iş sözleşmesinin fesh edildiği 04.03.2014 tarihine kadar 3.300 TL ücret ve 700 TL kira yardımı olmak üzere toplam 4.000 TL ücret almasına rağmen sigorta primlerinin asgari ücret üzerinden yatırıldığı, ödenemeyen sigortalı prim ödeme gün sayıları ile kazançlarının tespit edilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

1.Davalı şirket vekili cevap dilekçesi ile “Davacının 4.000 TL ücret aldığı iddialarının maddi gerçeklerle örtüşmediği, davacının müvekkil şirkette asgari ücret ile çalıştığı, bordro ve SSK kayıtları ile banka kayıtlarının bu yönde olduğu, ayrıca taraflar arasında yapılan iş sözleşmesinde kira yardımı yapılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, davacının 10.11.2011 tarihinde işe başladığı iddiasının maddi gerçekten uzak olduğu, davacının SGK nezdindeki kayıtlardan da anlaşılacağı üzere müvekkil şirketin ... şubesinde 23.11.2011 08.05.2011 tarihleri arasında çalışması bulunduğu, bu iddiaların mahkemeyi yanıltma amaçlı olduğu, davacının iş sözleşmesinin iş kanunun 25/II maddesi gereğince fesh edilmiş olması sebebi ile kıdem ve ihbar tazminatı isteme hakkı bulunmadığı, davacının müvekkil şirket aleyhine açmış olduğu davanın halen İst. And. 23. İş Mahkemesinin 2014/794 esasında derdest olduğu, kötü niyetli davacı tarafından ikame olunan haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesi gerektiği talep edilmiştir.

2.Fer'i müdahil SGK vekili cevap dilekçesi ile dava dilekçesinde davacının sigorta sicil numarasının bulunmaması sebebi ile müvekkil kurum kayıtlarındaki sicil dosyasına ulaşılamadığı, açılan davanın usul ve yasaya aykırı olması nedeni ile reddi gerektiği, davalı kurum kayıtlarında görülmeyen çalışmaların tespitinin mümkün olmadığı, işyerinin varlığı ile kanun kapsamına girip girmediğinin, davacının davalı işverene bağlı olarak fiilen çalışıp çalışmadığının, ödenen ücretin somut delillerle kanıtlanması, resmi kayıtların incelenmesi tanık beyanlarına göre karar verilmemesi gerektiği, kurum kayıtlarına dayanarak ek cevap verme hakları saklı kalmak üzere davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin 23.02.2018 tarihli ve 2015/14 E.: 2018/104 K. sayılı kararıyla "Davanın kısmen kabulüne, davacının 01.01.2012 31.12.2012 dönemi için net 3.200 TL aylık ücretin brüt günlük tutarı olan 149,00 TL üzerinden, 01.01.2013 04.03.2014 dönemi için net 4.000 TL aylık ücretin brüt günlük tutarı olan 186,50 TL üzerinden olmak üzere,

Davalı işverene ait 1.126.263,34 sicil sayılı işyerinden;

01.01.2012 08.05.2012 dönemi bakımından günsüz ve 128 gün için günlük 149,00 TL brüt,

1.166.764,06 sicil sayılı işyerinden ;

09.05.2012 31.12.2012 dönemi için günsüz ve 233 gün için günlük 149,00 TL brüt,

01.01.2013 30.04.2013 dönemi için günsüz ve 120 gün için günlük 186,50 TL brüt,

1.276.027,34 sicil sayılı iş yerinden;

01.05.2013 04.03.2014 dönemi için günsüz ve 304 gün için günlük 186,50 TL brüt sigorta primine esas kazanç ile 4/a kapsamında çalıştığının tespitine, davacının 10.10.2011 tarihinde işe başladığına dair talebinin ve fazlaya ilişkin istemin reddine" karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı süresi içinde davalı vekili ile fer'i müdahil SGK vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

1.Davalı vekili, mahkemenin bilirkişi raporunun aksine e posta yazışmalarını yazılı delil olarak değerlendirerek ücret tespitine karar vermesinin yerinde olmadığını, e postaların yazılı delil başlangıcı kabul edilmesi halinde dahi bunun tanık beyanları ve emsal ücret araştırmaları ile desteklenemediğini, tanıklardan birinin davacının eşi olduğunu, diğer tanığın yol, yemek ve kira yardımı olmadığını belirttiğini, bir diğer tanığın ise davacının ücretini bilmediğini, gelen emsal ücretler arasında bulunan tutarsızlığın giderilmediğini, mahkemenin ücret tespitine ilişkin kararının hatalı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.

2.Fer'i müdahil SGK vekili, istinaf ve tavzih kararına karşı ek istinaf dilekçelerinde, Kurumun fer'i müdahil olmasına rağmen davalı kabul edilerek hakkında hüküm kurulmasının ayrıca yazılı deliller ile ispatlanılamayan yetersiz tanık beyanları ile karar verilen ücret tespitinin yerinde olmadığını, tavzih kararı ile kurum aleyhine vekalet ücretine hükmedildiğini, fer'i müdahil olan Kurum aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilemeyeceğini belirterek belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin, temyize konu kararı ile istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. 1.Bozma Kararı

1.Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı süresi içinde fer'i müdahil Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2.Dairemizin 26.05.2021 tarihli ve 2020/5020 E. 2021/7017 K. sayılı ilamında, "..eldeki dava değerlendirildiğinde, Yerel Mahkemece davacının 01.01.2012 31.12.2012 ve 01.01.2013 04.03.2014 tarihleri arasında aldığı aylığın tespitinde, davalı işveren şirketin mali işler müdürü olduğu davacı tarafça belirtilen ancak resmi olarak durumu tevsik edilmemiş olan ... ile davacı arasındaki mail yazışmaları, emsal ücret araştırmaları,tanık ifadeleri yoluyla hüküm kurulmuş olması isabetsizdir.

Zira dava dilekçesi ekinde sunulan ve Mahkemece yazılı delil başlangıcı olarak kabul edilen, anılan elektronik posta iletilerinin diğer tarafı olduğu belirtilen ...’in davalı şirket ile ilgisi dosya içinde ortaya konulmadığı gibi dinlenen tanık beyanlarının da çelişkili olduğu görülmekle, Mahkemece prime esas kazancın tespitine yönelik olmak üzere;elektronik posta yazışmalarına dair bu husus açıklığa kavuşturulmalı, tanık beyanları arasındaki çelişkiler giderilmeli, işçilik alacağı dosyası celp edilip, kesinlemiş ise ödenmesi koşuluyla, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dahil edilmesi; hizmet akdinin daha önceki bir tarihte sona ermiş olması karşısında ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerektiği hususu dikkate alınmak suretiyle yapılacak değerlendirme sonucuna göre bir karar verilmelidir..." denilmek suretiyle karar bozulmuştur.

VI.Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Bozmaya uyan Mahkemece yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ".Dava dilekçesi ekine konan e posta yazışmalarına yazılı delil başlangıcı olarak nitelendirilip tanık beyanları, işçilik alacağı dosyası ve emsal ücret yazı cevapları ile birlikte değerlendirildiğinde, davacının 04.08.2017 tarihli bilirkişi raporunda belirlenen gün ve tutarlar ile çalıştığını tespitine karar vermek gerektiği.." gerekçesiyle

"... Davanın kısmen kabülü ile

Davacının 23.11.2011 31.12.2012 dönemi için net 3.200 TL aylık ücretin brüt günlük tutarı olan 149,00 TL üzerinden,

01.01.2013 04.03.2014 dönemi için net 4.000 TL aylık ücretin brüt günlük tutarı olan 186,50 TL üzerinden olmak üzere,

Davalı işverene ait 1.126.263,34 sicil sayılı işyerinden;

23.11.2011 08.05.2012 dönemi bakımından günsüz ve 137 gün için günlük 149,00 TL brüt,

1.166.764,06 sicil sayılı işyerinden ;

09.05.2012 31.12.2012 dönemi için günsüz ve 233 gün için günlük 149,00 TL brüt,

01.01.2013 30.04.2013 dönemi için günsüz ve 120 gün için günlük 186,50 TL brüt,

1.276.027,34 sicil sayılı iş yerinden;

01.05.2013 04.03.2014 dönemi için günsüz ve 304 gün için günlük 186,50 TL brüt sigorta primine esas kazanç ile 4/a kapsamında çalıştığının tespitine

Davacının 10.10.2011 tarihinde işe başladığına dair talebinin ve fazlaya ilişkin taleplerin reddine, karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile fer'i müdahil Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı vekili temyiz dilekçesinde, İlk Derece Mahkemesi tarafından dosyada bulunan tüm deliller ve tanık beyanları yeterince irdelenmediği, 01.01.2013–04.03.2014 dönemi için net 4.000,00 TL ücretle çalıştığının tespitine, 23.11.2011 31.12.2012 dönemi için de net 3.200,00 TL ücretle çalıştığının tespitine karar verildiği, Mahkemece davacının bir dönem 3.200,00 TL ücretle çalıştığına dair kararının hatalı ve eksik inceleme sonucu verildiğini belirterek kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.

2.Fer'i müdahil SGK vekili davanın reddinin gerekiğini belirterek kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.

C.Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık hizmet tespiti ve prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.

1. İlgili Hukuk

1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri

1. 5510 sayılı Kanun'un 80 inci, 86 ncı maddesi hükümleridir.

2. Değerlendirme

1.Mahkemenin hizmet tespitine yönelik istem hakkında vermiş olduğu karar isabetlidir.

2.Ne var ki, prime esas kazanç yönünden hükmüne uyulan bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirmemiştir. 26.05.2021 tarihli Dairemiz bozma ilamında da belirtildiği üzere dava dilekçesi ekinde sunulan ve Mahkemece yazılı delil başlangıcı olarak kabul edilen, anılan elektronik posta iletilerinin diğer tarafı olduğu belirtilen ...’in davalı şirket ile ilgisi ilişkisi tam olarak belirlenmemiştir. ...'in şirket ile ilişkisi, görevi tam olarak belirlenmelidir. Ayrıca prime esas kazanca yönelik dinlenen tanık beyanları arasındaki çelişkinin giderilmediği görülmekle Mahkemece prime esas kazancın tespitine yönelik olmak üzere; elektronik posta yazışmalarına dair bu husus açıklığa kavuşturulmalı, toplanan tüm deliller değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmelidir.

VII. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

22.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.