Daire Karar Detayı

İletişim Bilgileri

• Daire Karar Detayı: Listeye DönYazdır

• Daire: 5

• Karar Tarihi: 24.10.2019

• Karar No: 395

• İlam No: 26

• Madde No: 5

• Kamu İdaresi Türü: Belediyeler ve Bağlı İdareler

• Hesap Yılı: 2018

• Konu: İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

*KARAR*

Asgari ücret desteği

…………… tarihinde ………………… TL bedelle, ………………. Şti. ile sözleşmesi imzalanmış bulunan, “İlçemiz Sınırları İçerisinde Bulunan ………………” işinde, Hazine tarafından karşılanan asgari ücret desteğine ilişkin tutarların, hakedişlerden mahsup edilmemesi suretiyle ……………………… TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak,

27.01.2016 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 6661 sayılı Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 17 nci maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen Geçici 68 inci maddede;

“ (1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2016 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2016 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazinece karşılanır.

…

(8) 4734 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca Hazine tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.

(9) 2016 yılı Ocak ila Aralık aylarına/dönemlerine ilişkin yasal süresi dışında Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde hükümleri uygulanmaz.

(10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığının görüşleri alınmak suretiyle Kurum tarafından belirlenir.”

denilmektedir.

Söz konusu destek 7103 sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile yeniden düzenlenmiş olup, desteğin 2018 yılında uygulanması ile ilgili olarak 20/06/2018 tarihli ve 30454 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 09/04/2018 tarihli ve 2018/11668 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile destek tutarına esas gün sayısının tespitinde dikkate alınacak prime esas kazanç tutarı 120 TL, günlük tutarı ise 3,33 TL olarak belirlenmiştir.

Yukarıda yer verilen düzenleme gereğince, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre yapılan ihalelerde, sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için Hazine tarafından karşılanacak destek tutarlarının idarelerce işverenlerin hak edişinden mahsup edilmesi gerekmektedir.

Uygulamaya ilişkin olarak 11.02.2016 tarih ve 2016-4 sayılı ile yayınlanan SGK Genelgesinin “İhale makamlarınca destekten yararlanan işverenlerin hakkedişlerinden yapılacak kesintilere ilişkin usul ve esaslar” başlıklı 6 ıncı maddesinde;

“… destekten yararlanan işverenlerin yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hak edişlerinden kesilebilmesi için, söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutar "İdarelerce e-borç sorgulama" ekranından destek tutarının görüntülenmesine kadar ilgili Sosyal Güvenlik Merkezlerince/Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerince talep edilmesi halinde ihale makamlarına yazı ile bildirilecek ve buna göre kesinti yapılacaktır.

Yukarıda belirtilen idarelerden iş alan işverenlere en son aya ait hakedişin ödenmesinde; hakediş/hakedişlerden kesilemeyen asgari ücret destek tutarları önceki aylarda gerçekleşen destek tutarları dikkate alınarak emanet hesaplarına alınır. En son aya ait hakediş tutarının, asgari ücret destek tutarlarını karşılamayacağının anlaşılması halinde bir önceki hakedişten de bu maksatla yeteri kadar kesinti yapılarak emanet hesaplarına alınır.

Hakedişten kesilen tutarlar veya emanete alınan tutarlar, Sosyal Güvenlik Kurumunun "İdarelerce e-borç sorgulama" ekranından görüntülenerek destek tutarının kesinleşmesinden sonra genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere illerde muhasebe müdürlüklerinin ilçelerde ise mal müdürlüklerinin banka hesaplarına aktarılır. Emanete alınan tutarlar yararlanılan asgari ücret destek tutarlarından fazla ise bu tutarlar idarelerce işverenlerin varsa borçlarına mahsup edilir. Borcunun bulunmadığının anlaşılması durumunda ise işverenlere iade edilir”

denilmektedir.

SGK genelgesine göre; idareler tarafından “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranı kullanılarak destek tutarının kesinleşmesinden sonra, yararlanılan asgari ücret destek tutarları yüklenicinin hakedişinden mahsup edilmelidir. İlgili işe ait sözleşmenin Fiyat Farkı Ödenmesi ve Hesaplanması Şartları başlıklı 14.2 nci maddesinde;

"Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır..." denilmektedir.

31.08.2013 tarih ve 2013/5215 sayılı Kararname ile yürürlüğe giren “4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar” ile fiyat farkı uygulamalarına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre Esasların “İşçilik maliyetlerindeki değişiklik” başlıklı 6 ıncı maddesinde;

“(1) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.

(2) İhale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunur ve fiyat farkı, bu maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanır. Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.

(3) Uygulama ayına ilişkin aylık ücret bordrosunda belirtilen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı ile idari şartnamede idarece öngörülen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı arasında farklılık olması halinde, bu değişiklik fiyat farkı hesabında dikkate alınır” denilmektedir.

Yukarıda anılan esaslara göre, işçinin ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, fiyat farkı olarak yükleniciye ödenmekte veya kesilmektedir. Yukarıda yer verilen 21/3/2018 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 7103 sayılı “Vergi Kanunları İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”un 73 üncü maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen Geçici 75 inci maddede yer alan; “…bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazinece karşılanır…” hükmü, yüklenicilerin fiyat farkı hesabında dikkate alınan brüt maliyetlerini azaltacak bir düzenlemedir. Diğer bir ifadeyle Hazine tarafından karşılanan ve yüklenicinin uygulama ayında yararlanmış bulunduğu asgari ücret destek tutarları; fiyat farkı hesabında dikkate alınan brüt maliyet bulunurken hesaplanan SGK primlerinin azalmasına ve buna bağlı olarak yüklenicinin uygulama ayında daha düşük bir maliyete katlanmasına neden olmaktadır. Bu işlemde yükleniciye ödenecek olan fiyat farkının tutar olarak azalması anlamına gelmektedir.

Diğer taraftan idare tarafından düzenlenen hakedişlerin formatı gereği, hesaplanan iş tutarına fiyat farkı eklenerek KDV matrahı bulunmaktadır. Yapılan iş tutarı, hesaplanan fiyat farkı ve KDV tutarı toplandıktan sonra, hakedişin son kısmında yer alan “Kesintiler ve Mahsuplar” kaleminden, asgari ücret destek tutarlarının düşülmesi yükleniciye fazla KDV ödenmesine neden olabilecektir.

Şöyle ki; asgari ücret destek tutarları, yüklenicinin uygulama ayında katlanmış bulunduğu SGK primlerinin düşmesine ve dolayısıyla brüt maliyetlerinin azalmasına neden olduğu için fiyat farkı hesabında dikkate alınması gerekmektedir. Asgari ücret destek tutarlarının fiyat farkı hesabında dikkate alınmayıp, “Kesintiler ve Mahsuplar” kaleminde dikkate alınması, KDV matrahının olması gerekenden daha yüksek hesaplanmasına ve bu nedenle yükleniciye ödenmesi gerekenden daha yüksek tutarda KDV ödenmesine neden olmaktadır. Bu nedenle hakedişten mahsup edilmeyen asgari ücret destek tutarının KDV’nin de kamu zararı hesabında dikkate alınması gerekmektedir.

Bununla birlikte sorumluların yazılı savunmalarından, sorguda iddia olunan kamu zararının tahsil edildiği görülmüştür.

Bu itibarla, ……………….. tarihinde ………………….. TL bedelle, ………………….. Şti. ile sözleşmesi imzalanmış bulunan, “……………….” işinde, Hazine tarafından karşılanan asgari ücret desteğine ilişkin tutarların, hakedişlerden mahsup edilmemesi sonucu oluşan ……………………….. TL kamu zararı Ahiz ……………………. Şti.’den …………………….. tarih ve ………………………. no.lu tahsilat makbuzu ile tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle,

karar verildi.