Temyiz Karar Detayı

İletişim Bilgileri

• Kamu İdaresi:

• Yılı: 2007

• Daire: 4

• Dosya No: 33393

• Tutanak No: 34598

• Tutanak Tarihi: 21.03.2012

• Konu:

*KARAR*

Duruşma talep eden dilekçilerden Faruk ARSALAN ve Yavuz YAZICIOĞLU ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenilmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra, duruşma talep eden dilekçilerden F. Levent ARSLAN’A 02.03.2012 tarihinde, Uğur Kenan ADİLOĞLU’NA ise 05.03.2012 tarihinde duruşma günü bildirilmiş olmasına karşın duruşmaya katılmadıklarından, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369’uncu maddesi hükmü uyarınca dosya üzerinde ve gıyaplarında, gereği görüşüldü:

1. Dilekçilerden Cemil KILIÇ 766 sayılı ilamın 24 ve 34. maddelerine itiraz etmekte ise de; 766 sayılı ilam dilekçiye 22.04.2010 tarihinde tebliğ edilmiş olup, bu tarihe nazaran 832 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin son fıkrasında yazılı 90 günlük temyiz süresi 21.07.2010 tarihinde (Çarşamba) sona ermiş bulunduğu halde, dilekçi bu tarihten sonra 23.07.2010 tarihinde Sayıştay kayıtlarına intikal eden dilekçe ile başvurmuş olduğundan talebinin SÜRE AŞIMI YÖNÜNDEN REDDİNE,

2. 766 sayılı ilamın 24. maddesi ile müteahhit Şahinler İnş. Mad. San.Tic Lti. Şti. yükleniminde bulunan 35.588.751.900.000. TL kesif bedelli Midyat Cizre Yolu inşaatı isinde,

A- 7502 poz nolu "Prefabrik Beton Parke İmali ve Yerine Döşenmesi" iş kaleminin birim fiyat analizinde PÇ.5O çimento yer almasına karşın fiilen PÇ.32,5 çimento kullanılarak kamu zararına neden olunduğu gerekçesi ile 2.143,38 – YTL,

B- Anılan işin toprak işleri bölümünde (2006 yılında, 2202/2 poz nolu ariyet kazısı işi için 134.917.684 m³ Iük imalat üzerinden akaryakıt fiyat farkı verilmiştir. Oysa 2007 yılında anılan işin 118.608,660 m³ olduğu anlaşılarak imalat miktarları ve fiyat farkları düzenlenmesi yeniden yapılmış ancak) 16.309,02 m³ lük fazla gösterilen imalata ilişkin verilen fiyat farkının geri alınması işlemi yapılmaması sonucu kamu zararına neden olunduğu gerekçesi ile 3.146,68 - YTL

C) Anılan işin üst yapı işleri bölümünde içinde arazözle sulama bulunan 6000’li pozlarda kullanılan su miktarından daha fazlasına nakliye bedeli ödendiği gerekçesi ile 72.690,11- YTL,

Olmak üzere toplam 77.980,17- YTL’ ye tazmin hükmü verilmiştir.

A) Dilekçiler ilamın A fıkrası ile ilgili olarak özetle; söz konusu yol yapım işinde kullanılan 7500 ve 7502 Poz no'lu prefabrik beton parke imali ve yerine döşenmesi imalatında yapıldığı ifade edilen fazla ödemenin ilama konu işe ait özel bir uygulama olmayıp Karayolları Genel Müdürlüğünce yürütülen tüm işlerdeki rutin bir uygulama olduğunu, kurumlarında kullanılan prefabrik elemanlara ait analizler incelendiğinde imalat için öngörülen kriterlerin kullanıldığı yer ve işe ait şartlardan bağımsız olarak Türkiye geneli dikkate alınarak hazırlandığının görüleceğini, bu uygulamanın sadece prefabrik eleman imali ve yerine döşenmesi imalatına ait özel bir uygulama olmadığını, yine kurumlarınca kullanılan ve paçal hale getirilmiş hemen hemen tüm birim fiyatlar için yapılmış olan bir uygulama olduğunu, birim fiyat analizleri geliştirilirken imalatın genel yapım şartları dikkate alınarak farklı arazi, malzeme ve imalat yeri kriterlerine göre ödemeye esas tespit ve kabuller yapıldığını ve birim fiyatların yapılan bu tespit ve kabuller çerçevesinde hazırlandığını, söz konusu uygulamanın prefabrik eleman için kullanılan tüm pozlar için de geçerli olduğunu, prefabrik elemanlar için kurumlarınca kullanılan analizler incelendiğinde analiz içindeki malzeme (granülometrik kum, kırılmış ve elenmiş kırmataş, çimento ve su) miktarlarının tüm işler için aynı alındığının görülmekte olduğunu, yine aynı şekilde işçilik için öngörülen süreler, makine çalıştırma sureleri, nakliye mesafeleri, nakliye katsayıları gibi tespitlerin de tüm işler için aynı kabul edildiğinin görüldüğünü, oysa tüm bu değerler imalatta kullanılan malzeme tür ve ocaktan ve bu malzeme için oluşturulan dizayna göre, kullanıldığı yer ve işe bağlı olarak nakliye mesafesi ve nakliye katsayıları ile yapım şartlarına bağlı olarak farklı olduğu bilinen bir gerçek olduğunu, ancak kurumlarınca yapılan çalışmalarda bu farklılıklar dikkate alınmadan imalata ait poz tanımına ve amacına uygun olarak bir bütün halinde değiştirilmeden kullanıldığını, zaten söz konusu imalatlar için geliştirilmiş olan paçal analizlerin amacının da bu olduğunu, 7500 pozların söz konusu olan imalatın Birim Fiyat Tariflerinde yer alan vücuda getiren her türlü malzeme, işçilik, tesis, makine, alet edevat genel giderleri ile müteahhit kârının, prefabrik bordur birim fiyatı ve analizinde esas teşkil edecek fiyatın tespiti ve izahından ibaret olduğunu, kum ve çimentonun ister yanında alınsın ister yüzlerce km. den alınsın ister çimento cinsi değişsin fiyatının değişmediğini, kaldı ki bu imalatın ödenmesi için Birim Fiyat Tarifinde Prefabrik Beton Yapma Tesisinde Şartnamesine uygun bir şekilde eğilme dayanımı 50 kf/cm2 olması şartının arandığını, bu mukavemetin elde edilebilmesi için PÇ 42,5 çimento oranının artırılarak kullanılması ile şartnamede istenilen mukavemetin elde edilmesinin mümkün olduğunu, hakediş ödemelerinde de bu kriterin arandığını, aksi halde imalat kabul edilmeyerek ret edildiğini, yani; her ne kadar analizde PÇ 50 dökme çimento yer alıyorsa da, mukavemetin elde edilmesi için diğer çimento cinslerinin belirli oranlarda artırılarak aynı mukavemetin elde edilmesinin mümkün olduğunu, ayrıca bu ödeme kriterinin kurumlarınca ihaleden önce tespit edildiğini, ihaleye katılan firmaların bu kriterleri baz almak suretiyle yapılacak imalat türleri, yerleri ve yapım şartlarını dikkate alarak ihale indirimlerini yaptıklarını, sonuç olarak 7500 ve 7502 poz no ile ödemesi yapılan prefabrik parke yapımı imalatı ödemesinin kurumlarınca hazırlanan birim fiyat amaç ve mantığı çerçevesinde yapılan genel bir uygulama olduğunu, bu uygulama sonucunda fazla bir ödeme yapılmasının söz konusu olmadığını,

Malzeme fiyat farkını düzenleyen sözleşmenin 19. 6. maddesinde özetle üretim için kullanılan veya yardımcı olarak tüketilen malzeme için fiyat farkı ödeneceği hükmünün bulunduğunu, bu nedenle prefabrik imalatların fiilen yapımı için hangi çimento kullanılmış ise o çimento grubu için fiyat farkı ödemesinin yapıldığını, şartnamede istenilen mukavemetin elde edilebilmesi için PÇ 42,5 çimento oranı karışımda daha fazla kullanılmasından dolayı analizdeki PÇ 50 çimento miktarı esas alınarak idare lehine bir durum da söz konusu olduğunu, bundan dolayı fazla ödeme söz konusu olmadığını, ayrıca bu imalatın gerçekleştiği tarihte tenzilatın % 35 olduğu dikkate alınarak hesabın yapılması gerekirken bu işin başlangıç tenzilatı olan % 23,90 'a göre hesap yapıldığını buna göre;

Sonuç olarak, fazla ödeme söz konusu olmadığını belirterek 766 sayılı ilamın 24. maddesinin A fıkrası ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.

B) Dilekçiler ilamın (B) fıkrasında belirtilen fazla ödemenin 103 (KESİN) nolu hak edişte kesinti ve düzeltme yapıldığını bildirerek ilamın bu fıkrasında yer alan tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.

C) Dilekçi ilamın (C) fıkrasında belirtilen fazla ödemenin 103 (KESİN) nolu hak edişte kesinti ve düzeltme yapıldığını bildirerek ilamın bu fıkrasında yer alan tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.

Savcılık karşılama yazısında, ilamın 24. maddesinin A fıkrası ile ilgili olarak dilekçilerin talebinin reddi ile Daire Kararının onanması yönünde, B ve C fıkraları ile ilgili olarak ise yapılan tahsilat ilamın infazı mahiyetinde olduğundan talebin kabul edilmesi, yönünde görüş belirtmiştir.

Yapılan duruşmada, duruşmaya katılan dilekçi ve savcılık makamı önceki dilekçe ve mütalaalarında belirtikleri hususları tekrarlamışlardır.

A) Keşif özetinde veya birim fiyat cetvelinde fiyatı bulunmayan ancak yapılması idarece gerekli görülen yeni bir iş çıktığı takdirde bu yeni işe ait birim fiyatın nasıl hesaplanacağı BİGŞ’nin 20. maddesinde ve Karayolları Birim Fiyat Tarifi Kitabı 1. Bölüm Madde 2 de açıklanmaktadır.

Madde metinlerinden de anlaşılacağı üzere yeni birim fiyat tespitinin ön koşulu, yeni işe ait birim fiyatın keşif özetinde veya birim fiyat cetvelinde bulunmaması ve bu yeni işin yapılmasının idarece gerekli görülmesidir. Birim fiyatı keşif özetinde veya birim fiyat cetvelinde yer alan, ayrıca yapılması idarece gerekli görülmeyen bir iş için yeni birim fiyat tespitine gerek bulunmamaktadır.

Yapılan iş prefabrik beton imali ve yerine döşenmesi (6cm kalınlıkta) işi olup, bu işe ait 7502 poz nolu birim fiyat keşif özetinde ve Karayolları birim fiyat listesinde yer almaktadır. Bu pozun birim fiyat tarifinden çimento bedelinin de birim fiyata dahil olduğu açıkça görülmektedir. Dolayısıyla fiilen yapılan işin karşılığı olan birim fiyat keşif özetinde ve birim fiyat listesinde bulunduğu için BİGŞ. nin 20. maddesi ve birim fiyat tarifleri kitabında yer alan hükümlerden hareketle yeni birim fiyat tespiti mümkün değildir. Burada esas olan, işin YFŞ. nin 56. kısmında belirtilen esaslara ve birim fiyat tariflerine uygun olarak yapılmasıdır.

Sözleşme eki keşif özet cetvelinde yer alan bir işin birim fiyat tarifi değişmedikçe ve iş birim fiyat tariflerinde belirtilen esaslara göre yapılmışsa yeni birim fiyat tespit edilerek sözleşme birim fiyatı değiştirilemez.

İşe ait birim fiyatlar ihaleden önce belirlenerek keşif özetine konulmuş, bu fiyatların da dahil olduğu toplam keşif bedeli üzerinden işin ihalesi yapılmış, belli koşullarda rekabet sağlanarak yüklenici seçilmiş ve sözleşme bağıtlanmıştır. Keşif özetinde yer alan birim fiyatlar sözleşme birim fiyatı olmuştur. Yapılan uygulama sözleşme hükümlerinin ve birim fiyatının uygulanmasından ibaret olup yeni birim fiyat yapılmasına imkan bulunmamaktadır.

Prefabrik beton imali ve yerine döşenmesi imalatının işin projesine, YFŞ. nin 56. kısmına ve 7502 poz nolu birim fiyatın tarifine uygun olarak yapılmadığına ilişkin bir tespit de bulunmamaktadır. Yapılan ödemeler sözleşme gereği olup mevzuata uygundur.

Bu itibarla; dilekçinin 766 sayılı ilamın 24. maddesinin A fıkrası ile iddialarının kabulü ile 766 sayılı ilamın 24. maddesinin A fıkrası ile 2.143,38 - YTL’ ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün MEVZUATA AYKIRI OLDUĞUNA,

B) 766 sayılı ilamın 24. maddesinin B fıkrası ile verilen tazmin hükmüne ilişkin olarak ibraz edilen belgelerin incelenmesi temyiz konusu olmadığından bu hususta Kurulumuzca YAPILACAK İŞLEM OLMADIĞINA ve sözü edilen belgeler yargılamanın iadesini gerektiren nitelikte görüldüğü takdirde bu yolda işlem ifasını teminen dosyanın hükmü veren Daireye GÖNDERİLMESİNE,

C) 766 ilamın 24. maddesinin C fıkrası ile verilen tazmin hükmüne ilişkin olarak ibraz edilen belgelerin incelenmesi temyiz konusu olmadığından bu hususta Kurulumuzca YAPILACAK İŞLEM OLMADIĞINA ve sözü edilen belgeler yargılamanın iadesini gerektiren nitelikte görüldüğü takdirde bu yolda işlem ifasını teminen dosyanın hükmü veren Daireye GÖNDERİLMESİNE,

Sonuç olarak; 766 sayılı ilamın 24. maddesi ile toplam (A+B+C) 77.980,17-YTL’ ye ilişkin verilen tazmin hükmünden A fıkrasına ilişkin olarak mevzuata uygun ödenen 2.143,38 YTL’nin düşülerek kalan 75.836,79 YTL’nin ilamda belirtilen sorumluların uhdelerinde bırakılmak üzere tazmin hükmünün 75.836,79 YTL olarak DÜZELTİLMEK SURETİYLE TASDİKİNE,

1. . 766 sayılı ilamın 34. maddesi ile Üstyapı İnş.Ltd. Şti . Bal. İş Aş. ortak girişimi yükleniminde bulunan 31.775.851,37 YTL keşif bedelli İstanbul Şile. Ağva yol yapımı işinde aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı kamu zararına yol açıldığı görülmüştür.

A- 6400/M-M poz nolu 5 cm. Sıkışmış Kalınlıkta 1 m² Asfalt Betonu Aşınma Tabakası Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Sert Taş ve Modifiye Bitüm ile) birim fiyatı ile bedeli ödenen imalatta kullanılan bitümlü malzemeye; 4300/PMB poz nolu Özel Plentte Polimer Modifiye Bitüm (PMB) Hazırlanması ve 4436/1 poz nolu Büyük Plent Ünitesinde Polimer Modifiye Bitüm Kullanılarak Asfalt Beton Kaplama Hazırlanması için Gerekli İlave işler birim fiyatlarının da ödenmesi sonucunda kamu zararına sebebiyet verildiği gerekçesi ile 161.263,34- YTL’ ye tazmin hükmü verilmiştir.

B- Demirli imalatlarda, demir fiyatı düştüğü halde fiyat farkı kesintisinin yapılmadığı gerekçesi ile 3.022,38- YTL’ ye tazmin hükmü verilmiştir.

A) Dilekçiler ilamın A fıkrası ile ilgili olarak özetle; 6400/M-M poz nolu 5 cm. Sıkışmış Kalınlıkta 1 m2 Asfalt Betonu Aşınma Tabakası Yapılması (Modifiye Bitüm ile) birim fiyatı ile bedeli ödenen imalatta kullanılan bitümlü malzemeye; 4300/PMB poz nolu Özel Plentte Polimer Modifiye Bitüm (PMB) Hazırlanması ve 4436/2 poz nolu Büyük Plent Ünitesinde PMB Kullanılarak Asfalt Beton Kaplama Hazırlanması için Gerekli İlave İşler birim fiyatlarının da ödenmesi ile ilgili olarak;

Asfalt karışımların kalitesinin arttırılması-ömürlerinin uzatılması hususunda önemli araştırmalar yapıldığını, rafinerilerden alınan AC 60-70 pen asfalt çimentosunun muhtelif katkılarla iyileştirilmesinin gündeme gelindiğini, bitümün modifiye edilmesinin hızla geliştiğini, modifiye edilmiş (iyileştirilmiş) bitüm ile yapılan karışımlarda gerilme, çatlama esnekliği sağlandığını, tekerlek izleri oluşumunun önlendiğini, gelişmiş ülkelerin karayollarında normal (klasik) bitümün modifiye edilmesi ve modifiye edilmiş bitüm ile asfalt karışımın yapılması işinin, ülkemizde de birçok yolda uygulandığını, özellikle 1997'den sonra yapılan tüm asfalt betonu kaplamalı yol inşaatlarında, aşınma tabakasının modifiye edilmiş bitüm ile yapılması şeklinde ihalelerinin yapıldığını,

İlamda; 6400/M-M pozuna ödeme yapıldıktan sonra bu işin birer tamamlayıcısı olan yalnızca modifiye bitüm ile yapılan asfalt karışımlarında kullanılan ve başka hiçbir yerde kullanılmayan 4300/PMB ve 4436/2 pozlarına da ödeme yapılmasının fazla ödeme olduğunun iddia edildiğini, bu nedenle poz no 6400/M-M 5 cm sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu Aşınma tabakası yapılması işinin ne olduğunun, nasıl yapıldığının ve birim fiyat tariflerinde nasıl tarif edildiği ile yeni birim fiyat olarak yapılan fiyatının analizinin nasıl yapıldığının açıklanması gerekmekte olduğunu,

5 cm Sıkışmış Kalınlıkta Aşınma Tabakası: Agrega ve bitümün plentte karıştırılması, yola götürülerek finişerle serilmesi ve silindirle sıkıştırılması işlerini kapsadığını,

Sorguda da açıklıkla belirtildiği gibi Birim Fiyata Dahil Olmayan Masrafların; “Bitümlü malzeme bedeli, bitümlü malzemenin teslim yerinden depo tankına kadar taşınması, taşıma dolayısıyla soğuyan bitümlü malzemenin emiş derecesine kadar ısıtılması, bitümlü yapıştırıcının yol boyunca taşınması, bitümlü karışımın işbaşına taşınması, şehir içlerinde yapılan süpürme işlerinde tretuvara konan süprüntü malzemenin vasıtalara yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması, doğal kumun plente taşınması” olduğunu, burada da belirtildiği gibi, aşınma tabakasının teşkilinde kullanılan karışıma giren bitümlü malzeme bedelinin ayrıca ödenmesi gerektiğini,

Bitümün asfalt betonu karışımında bağlayıcı görevi yaptığını, betonda çimentonun asfaltta da bitümün karışımın bağlayıcısı olduğunu, çimentonun değişik tipleri, cinsleri ve katkıları olduğu gibi asfalt betonu karışımında kullanılan bitümün de değişik tipleri, cinsleri ve katkıları olduğunu, klasik anlamda yapılan aşınma tabakalarında bitüm olarak, rafinerilerden alınan AC 60-70 pen asfalt çimentosu kullanıldığını, yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı gelişmiş ülkelerde olduğu gibi, ülkemizde de son yıllarda bitüm modifiye edilerek (iyileştirilerek) kullanılmaya başlandığını, Yalova-Topçular-Altınova işinde de bitümün şantiyedeki özel plentlerde modifiye edildiğini, bu iş için asfalt plenti dışında ayrıca modifiye bitüm plenti de şantiyede kurulduğunu,

Rafineriden alınan bitümün, asfalt plentinin dışında ayrıca kurulan modifiye bitüm plentinde özel katkı malzemesi polimerler ile karıştırılarak (özel modifiye bitüm plentinde 185 °C sıcaklıklarda ( -ki normal karışımlarda bu sıcaklık 155 °C dir.) 3-4 defa karıştırılıp, değirmenlerden geçirilerek) modifiye bitüm elde edildiğini, bu nedenle poz no 6400/M-M 5 cm. sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt aşınma tabakası fiyatının içersinde olmayan ve ayrıca ödenmesi gerekli olan bitümlü malzeme bedeli olarak da Polimer modifiye bitüm imalatı ile ilgili tüm imalatların da ödenmesi gerektiğini, bunların; bitümlü malzeme bedeli, polimerler (katkılar), karışımı hazırlayan özel modifiye bitüm plenti bedeli ve karışıma giren agregalı karışımın da asfalt plentinde yüksek sıcaklıkta ısıtılması olduğunu, bunlara dayanılarak bitüm bedelinin 4300 pozundan, polimerlerin (katkılar) Özel pozdan (faturadan), polimer modifiye bitümü hazırlayan özel plent bedelinin 4300/PMB pozundan, agreganın yüksek sıcaklıkta ayrıca ısıtılmasının da 4436/2 pozundan hakedişlerde ödenmesi gerekmekte olduğunu, ilama alınan hususlardan birinin, 4300/PMB pozuyla ödenen özel modifiye bitüm plentinde PMB hazırlanması olup, ödemenin yapılan işler karşılığı ve yerinde olduğunu, herhangi bir fazla ödeme söz konusu olmadığını, ilamda, fazla ödeme olduğu iddia edilen ikinci hususun 4436/2 poz nolu büyük plent ünitesinde Polimer Modifiye Bitüm kullanılarak asfalt betonu kaplama hazırlanması için gerekli ilave işler olup, yapılan bu ödeme ilgili poz nolu tarifinde de açıklıkla belirtildiği gibi ilave işler karşılığı olduğunu, analizinde görüleceği gibi birim fiyata yalnızca ilave işler konulduğunu, ilave olarak yapılan bu işler karışıma giren modifiye bitüm ve agreganın normal asfalt betonu karışımlarına göre daha fazla (+30 °C) ısıtılması olduğunu,

6400/M-M 5 cm sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu aşınma tabakası yapılması (modifiye bitüm ile) ve 6400/M 5 cm sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu aşınma tabakası yapılması analizleri incelendiğinde, iki birim fiyat arasındaki farkın %74.26'nın sert taş kullanımı nedeniyle, %24.61'nin ise aşınma tabakası karışımın plent ünitesinde hazırlanması, serilmesi ve sıkıştırılması kalemlerinden ileri geldiğinin görülmekte olduğunu (Toplam %98.87), ayrıca ekte sunulan 6400/M-M analizinde de görüldüğü üzere 4300/PMB Özel Plentte Polimer Modifiye Bitüm(PMB) Hazırlanması ve 4436/2 Büyük Plent Ünitesinde Polimer Modifiye Bitüm kullanılarak "Asfalt Betonu kaplama" ve Bitümlü Sıcak Temel Hazırlanması için Gerekli ilave işler bulunmadığını,

6400/M-M VE 6400/M POZLARININ KIYASLANMASI

GRUPLAR 6400/M-M (YTL) 6400/M (YTL) FARK (YTL)

A 2.065.924 1.623.994 441.930

B 162.292 155.580 6.712

C 205.577 205.577 0

D 3.075.684 2.929.223 146.461

TOPLAM 5.509.476 4.914.373 595.103

6400/M-M 2004 Yılı Birim Fiyatı (YTL) = 5.509.476

6400/M 2O04 Yılı Birim Fiyatı (YTL) = 4.914.373

FARK: = 595.103

GRUPLARA GORE FARKLARIN TOPLAM FARK İÇİNDEKİ YÜZDELERİ

A % 74.26

B % 1,13

C % 0,00

D % 24,61

Dolayısı ile iki birim fiyat arasındaki farkIN 6400/M-M poz nolu birim fiyata ilişkin imalatın modifiye bitüm ile yapılması nedeniyle olmayıp karışımda sert taş kullanılması ve 4440/M pozu ile analize dahil olan karışımın hazırlanması, serilmesi ve sıkıştırılmasından kaynaklandığını, bu pozların analizleri incelendiğinde modifiye bitümün elde edilmesi ile ilgili olarak hiçbir işlemi kapsamadığının açıkça görülmekte olduğunu, geriye kalan % 1,13 oranında ki bölümün ise kuru agrega ağırlığının artması nedeniyle artan bitüm miktarının depolanması, emiş derecesine kadar ısıtılması ve aktarılmasını kapsadığını,

Dolayısıyla, modifiye bitümün hazırlanması ve aşınma sıcak karışım imalatının karışım sıcaklığının 155 °C 'den 185 °C 'ye çıkmasıyla ilgili ilave işlerini kapsamadığının görülmekte olduğunu,

Bu nedenle, söz konusu ilave pozların düzenlendiğin, aksi halde modifiye bitümlü aşınma tabakası imalatı ile modifiye bitümsüz aşınma tabakası imalatı arasında hiçbir bedel farkının olmayacağını,

Ayrıca modifiye bitümle asfalt betonu imalatları analizlerinin hazırlanması için Genel Müdürlükçe uzman kişilerden oluşan komisyon kurulmuş ve bu komisyonun modifiye bitümlü aşınma tabakası imalatı ile ilgili hazırladıkları,

4300/PMB Özel plentte modifiye bitüm hazırlanması,

4436/2 Büyük plent ünitesinde polimer modifiye bitüm kullanılarak asfalt beton kaplama hazırlanması için gerekli ilave işler;

adlı pozların 16.07.1999 tarihinde Genel Müdürlük Makamınca uygun görülerek 21.07.1999 gün ve 1826 sayılı KGM İç Genelgesi ile tüm Merkez ve Taşra teşkilatına uygulanması için talimat verildiğini, bu talimat gereğince taraflarınca işlem yapıldığını,

İlamda fazla ödeme olarak iddia edilen; 4300/PMB poz nolu ve 4436/2 poz nolu işlere ait ödemelerin, fiilen yapılan gerçek işler karşılığı yapılan ödemeler olduğunu, dolayısıyla yerinde olmayan veya yapılmamış olan bir iş için ödeme söz konusu olmadığını,.

Bununla birlikte yapılan ödemelerin sözleşmeye uygun olduğunu, şöyle ki: sözleşmenin 17.10.1997 tarihinde imzalandığını, 03.11.1997 tarih ve 3877-7034 no ile Sayıştay Başkanlığınca Tescil edildiğini, sözleşme eki keşif özetleri 3-Üstyapı bölümünde; 6400/M-Poz No'lu "5 cm. sıkışmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu aşınma tabakası yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) poz no'lu birim fiyatın yer aldığını,

Karayolları Genel Müdürlüğünün 2003 yılı İdare hesabının Sayıştay 3.Dairesince yapılan yargılama sonucu düzenlenen 21.06.2005 tarih ve 537 sayılı ilamı ile anılan konuda beraat hükmü kararı verildiğin, ayrıca 30.01.2007 tarih ve 29073 no.lu Temyiz Kurulu tutanağındaki ref kararında açıklamalarının teyiden hüküm altına alındığını belirterek ilamın A fıkrası ile verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.

B) Dilekçi ilamın (B) fıkrasında belirtilen fazla ödemenin 105 nolu hak edişte kesinti yapıldığını bildirerek ilamın bu fıkrasında yer alan tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmişlerdir.

Savcılık karşılama yazısında, ilamın A fıkrası ile ilgili olarak; Sayıştay Temyiz Kurulunun 25.05.2010 tarihli ve 31478 (Tutanak) sayılı kararı da bu yönde olduğundan talebin kabul edilerek verilen tazmin hükmünün kaldırılması yönünde görüş B fıkrası ile ilgili olarak bildirmiştir.

Yapılan duruşmada, duruşmaya katılan dilekçi ve savcılık makamı önceki dilekçe ve mütalaalarında belirtikleri hususları tekrarlamışlardır.

A) Karayolları Genel Müdürlüğünün 25.08.1997 tarihli oluru ile 6400/M-M 5 cm. Sıkışmış Kalınlıkta 1 m² Asfalt Betonu Aşınma Tabakası Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Sert Taş ve Modifiye Bitüm ile) birim fiyatının analiz ve tarifi tesbit edilmiş ve bu tarihten sonra yapılacak ihalelerde geçerli olmak üzere uygulamaya konulmuştur.

6400/M-M 5 cm. Sıkışmış Kalınlıkta 1 m² Asfalt Betonu Aşınma Tabakası Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Sert Taş ve Modifiye Bitüm ile) birim fiyat tarifinde bu imalatın yapım şartları:

“Y.F.Ş.’nin 74.kısmındaki ve Özel Teknik Şartnamesindeki esaslar ve şartlar dahilinde, 5 cm. sıkışmış kalınlıkta 1 m² sıcak karışım asfalt betonu aşınma tabakası yapılması.

Birim Fiyata Dahil Olan Masraflar:

Gerekli makine ve teçhizatın işbaşında temini, montajı ve demontajı, taşın ocaklardan çıkarılması, konkasöre verilecek ebatta kırılması, vasıtalara yüklenmesi, ocak-konkasör arasında nihai ortalama 150 m. mesafeye kadar taşınması, boşaltılması, konkasöre verilmesi, şartnamesinde belirtilen veya idarece istenilen granülometriyi elde edecek şekilde konkasörle kırılması ve elenmesi, gerektiğinde ilave fiiller ve doğal kum temini, munzam elemeler ve granülometri ayarlama işlerinin yapılması, konkasör altının boşaltılması, agreganın vasıtalara yüklenmesi, plent sahasındaki depo yerine taşınması ve boşaltılması, depo yerinde taşıma vasıtalarına yüklenmesi, plent silosuna kadar taşınması, siloya boşaltılması, ısıtılması, kurutulması, elenerek gruplara ayrılması, karıştırıcıya nakli, buhar jeneratörü için gerekli suyun işbaşında temini, bitümlü malzemenin depo tankına aktarılması, depo tankında emiş derecesine kadar ısıtılması ve servis tankına aktarılması, depo ve servis tankında depolanması, tatbik derecesine kadar ısıtılması, miksere istenilen miktarda püskürtülmesi, agrega ve bitümlü malzemenin şartnamesine göre karıştırılması, kaplama yapılacak yol sathının ve kaplama anında ek yerlerinin süpürülmesi ve çıkan süprüntü malzemesinin platform dışına atılması veya tretuvar üzerine konulması, bitümlü yapıştırıcı (RC/250) hazırlanması, depolanması, distribütöre aktarılması, tatbik derecesine kadar distribütörde ısıtılması ve püskürtme borusu ile veya borunun yanaşmadığı yerlerde el ile püskürtülmesi, sıcak bitümlü karışımın taşıma vasıtalarına yüklenmesi, finişere boşaltılması, elektronik duyargalı finişerle serilmesi, tokmaklanması, demir merdaneli ve lastik tekerlekli silindirlerle sıkıştırılması, gerektiğinde ek yerlerinin ısıtılması, kesilmesi, kenarların ve ek yerlerinin tanzimi, geometrik standardın temini için aletli ölçmelerin yapılması, elektronik duyargalı finişer için yan baz hattının yerleştirilmesi, kot almaya yarayacak ayarlı ofset hattının teşkili, aplikasyon, nivelman vs. yapılması, taşıma kamyonlarının plentte bekletilmeleri, finişerle beraber çalışmaları ve sırası gelinceye kadar beklemeleri karşılığı, araştırma ve teknik nezaret işlerinin yapılması suretiyle aşınma tabakasının teşkili ile aşağıda “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için lüzumlu her türlü işçilik, malzeme, makine, alat ve edevat masrafları ile müteahhit karı ve genel masraflar,

Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar:

Bitümlü malzeme bedeli, bitümlü malzemenin teslim yerinden depo tankına kadar taşınması, taşıma dolayısıyla soğuyan bitümlü malzemenin emiş derecesine kadar ısıtılması, bitümlü yapıştırıcının yol boyuncu taşınması, bitümlü karışımın işbaşına taşınması, şehir içinde yapılan süpürme işlerinde tretuvara konan süprüntü malzemesinin vasıtalara yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması, doğal kumun plente taşınması,

Ölçü:

5 cm. sıkışmış kalınlıktaki aşınma karışımının metrekare cinsinden alanıdır.

Ödeme:

Birim Fiyat Cetvelinde, poz 6400/M-M deki “5 cm Sıkışmış Kalınlıkta 1 m² Asfalt Betonu Aşınma Tabakası Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Sert Taş ve Modifiye Bitüm ile)” m² birim fiyatı üzerinden yapılır.

Not:

(1) Aşınma, projede belirtilen 5 cm. kalınlıkta serilecektir. Tolerans olarak T 0.5 cm. kabul edilecek olup, tabaka kalınlığının toleranstan fazla serilmesi halinde fazlası için ödeme yapılmayacak veya fazla kalınlık kazıtılacaktır. Toleranstan eksik serilmesi halinde ise, her türlü masrafı müteahhide ait olmak üzere aşınma tabakasının tamamı kazınacak ve yeniden sıkışmış kalınlıkta 5 cm. serilecektir.

(2) Kullanılan karışımın hacmi (sıkışmış kalınlık x genişlik x uzunluk) ile 2,45 T/m³ yoğunluğun çarpımından bulunan ağırlık kullanılan karışımın yola nakli ödenmesine, bu ağırlıktan işyeri karışımı formülünde belirtilen bitümün ağırlığı düşüldükten sonra, kalan ağırlık ise ocak taşının ocaktan konkasöre naklinin ödenmesinde esas alınır.

(3) Bitümlü karışım içindeki agrega karışım oranlarının değişmesi veya ilave fiiller ve/veya kum gerekmesi halinde, herhangi bir munzam Ödeme veya yeni fiyat yapılmaz.

(4) Konkasör, plent sahasına kurulacak ve agreganın plente taşınması için ayrıca herhangi bir bedel ödenmeyecektir. Ancak, plent sahasının yetersizliği nedeniyle, idarenin yazılı izni ile konkasörün plent sahasının dışında kurulması halinde, agreganın konkasörden plente kadar taşınması bedeli ayrıca ödenecektir.

(5) Bu birim fiyat Los Angeles aşınma değeri (B tipi) % 18 ve daha düşük olan taşımalar için geçerlidir.

(6) Poz 6100/2 deki Not (2) ve (3) gibidir,” olarak tarif edilmiştir.

6400 M-M poz nolu birim fiyat 5 cm sıkışmış kalınlıkta 1 m² asfalt betonu aşınma tabakası yapılması (kırılmış ve elenmiş sert taş ve modifiye bitüm ile), 4400/PMB poz nolu birim fiyat özel plentte polimer modifiye bitüm hazırlanması, 4436/2 poz nolu birim fiyat da polimer modifiye bitüm kullanarak asfalt betonu kaplama ve bitümlü sıcak temel hazırlanması için gerekli ilave işler, birim fiyatlarıdır.

6400/M-M Poz No'lu Birim Fiyat 2000 yılı Birim Fiyat Listelerinden başlayarak bugüne kadar yayınlanan tüm Birim Fiyat listelerinde yer almış olup; Birim Fiyata dahil olmayan masraflar bölümünde;

Bitümlü malzeme bedeli, bitümlü malzemenin teslim yerinden depo tankına kadar taşınması, taşıma dolayısıyla soğuyan bitümlü malzemenin emiş derecesine kadar ısıtılması, bitümlü yapıştırıcının yol boyunca taşınması, bitümlü karışımın iş başına taşınması, şehir içinde yapılan süpürme işlerinde tretuvara konan süprüntü malzemenin vasıtalara yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması, doğal kumun plente taşınmasıdır.

Aşınma Tabakası Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Sert Taş ve Modifiye Bitüm İle) birim fiyat tarifinde "Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar) başlığı altında "bitümlü malzeme bedeli"nin birim fiyata dahil olmadığı açıkça belirtilmektedir. Yapılacak aşınma tabakası polimer modifiye bitüm (PMB) ile üretileceğinden burada belirtilen bitümlü malzeme bedeli "Polimer Modifiye Bitüm (PMB) " olmaktadır.

Modifiye Bitüm Teknik Şartnamesi, Modifiye Bitüm Teknik Raporu ve TCK Genel Müdürlüğü'nün 21.07.1999 tarih ve 1999/18 sayılı İç Genelgesi'nde bitümün nasıl modifiye edileceği adım adım verilmektedir. Bu iş için şantiyede İç Genelge'de özellikleri belirtilen bir plent ve ekipmanları (Servis Tankları v.s.) tesis edilmiş; PMB üretimi şantiyede bu plentte AC 60/70 bitüm içine granül polimer katkı maddesi katılarak ve karışım plentte değirmenden geçirilerek hazırlanmaktadır. Hazırlanan PMB'ye teknik şartnamede belirtilen kalite kontrol deneyleri şantiye laboratuarında İdare elemanları gözetiminde yapılmaktadır.

Buna göre; "Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar" başlığı altında bahsedilen bitümlü malzeme bedeli,

1. Keşif Özeti 4-Üstyapı İşleri başlığı altında bulunan ve tutarı keşif özetine maktuen ilave edilen "Poz No:4300/M:İnşaat Bünyesine Giren Modifiye Bitüm Temini Karşılığı" olmaktadır.

Modifiye Bitüm Bedeli:

1. Asfalt Çimentosu (Penetrasyon Asfalt)

2. Polimer Katkı Maddesi,

3. Özel Plentte Polimer Modifiye Bitüm (PMB) Hazırlanması (Asfalt Çimentosu ile Polimer Katkı maddesinin özel plentte karıştırılması),

Bedellerinin toplamından oluşmaktadır. Bitüm bedeli 4300 pozundan, polimerler (katkılar) özel pozdan (faturadan), polimer modifiye bitümü hazırlayan özel plent bedeli 4300/PMB pozundan hakedişlerde ödenmektedir. Bu üç pozun bedeli ayrı ayrı ödendiğinde "4300/M" poz numaralı "İnşaat Bünyesine Giren Modifiye Bitüm Bedeli" tam olarak ödenmiş olmaktadır. Bu itibarla 6400-M-M pozu ile birlikte 4300/PMB pozunun ödenmesinde mükerrerlik bulunmamaktadır.

4436/2 poz no.lu Büyük Plent Ünitesinde Polimer Modifiye Bitüm Kullanılarak Asfalt Beton Kaplama Hazırlanması için Gerekli ilave işler birim fiyatı ile ilgili olarak;

Sözleşme eki birim fiyat tarifleri kitabının,

1. 1. 1. maddesinde “Bütün pozlarda, “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” başlığı altında sayılan unsurlar kesin olarak belirtilmiş olup, sadece bunlar için, ilgili pozlarındaki birim fiyatları üzerinden ayrıca ödeme yapılır.

Ancak; 07.005/K, 07.006/K ve 2013 taşıma pozlarında “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” bölümünde gösterilen “Yükleme, boşaltma, ambarlama, istif ve figüre” unsurlarının ayrıca ödenebilmesi için bu unsurların ilgili imalat ve ihzarat birim fiyatlarına dahil edilmemiş olması ve bu imalat ve ihzarat pozlarının birim fiyat tariflerinde bu unsurların ayrıca ödeneceğinin belirtilmiş olması gerekir. Aksi halde bu unsurlar için ayrıca herhangi bir ödeme yapılmaz.”

1. 1. 1. maddesinde ise, “işin; her türlü durum ve şartlar altında, Y. F. Ş. ’nin ilgili kısımlarındaki esaslar ve şartlara göre eksiksiz olarak meydana getirilmesi için gerekli olan ve “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masrafları” başlığı altında sayılan unsurlar ile 15. 024 (Makineli kazılarda su müşkülat zammı), 15. 024/1 (Üst yapı malzemelerinin temininde malzeme çıkarma müşkülatı zammı), 32. 006/K (Tünele ait inşaat malzemelerinin yüklenmesi ve boşaltılması), 32. 007/K (Tünel içinde kazı ve inşaat malzemesinin taşınması zammı),32. 009/1 (Kesiti 6-55 m² olan tünellerde tünel zammı), 32. 009/2 (Kesiti 55 m² den büyük olan tünellerde tünel zammı), 32. 011 (Tünel uzunluk zammı), poz nolu birim fiyatlar dışında kalan diğer bütün unsurlar birim fiyata dahildir. ”hükmü öngörülmüştür.

Birim Fiyat Tariflerinin yukarıya alınan hükümlerinde anlaşılacağı üzere 6400/M-M poz nolu birim fiyat Y.F.Ş.’nin 74. kısmındaki ve Özel Teknik Şartnamesindeki esaslar ve şartlar dahilinde, 5 cm. sıkışmış kalınlıkta 1 m² sıcak karışım asfalt betonu aşınma tabakası yapılması birim fiyatı olup, “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için lüzumlu her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve edevat masraflarını kapsamaktadır.

Yapım şartları olarak 6400/M poz nolu birim fiyatta Yollar Fenni Şartnamesinin (YFŞ) 74.kısmındaki esaslar ve şartlara atıfta bulunurken 6400/M-M poz nolu birim fiyatta ise YFŞ nin 74. maddesi ile birlikte Özel Teknik Şartnameye atıfta bulunulmaktadır. Dolayısı ile 6400/M-M poz nolu birim fiyatta bedeli ödenen imalatın YFŞ ile birlikte özel teknik şartnamede belirtilen esaslara da uygun olması gerekir. Birim fiyat listesinde yer alan fiyatlar teknik şartnamelere uygun olarak yapılan imalatların bedelidir. Teknik şartnamede öngörülen imalat yöntem ve şartları birim fiyata dahildir. Örneğin teknik şartnamede bitümün 185 dereceye kadar ısıtılması öngörülmüş ise, bu ısı derecesinin elde edilmesi birim fiyata dahildir ve bu ısı derecesi elde edildi diye başka bir birim fiyat üzerinden ödeme yapılmaması gerekir.

Modifiye Bitüm Özel Teknik Şartnamesinde bitümün modifiye edilesi ve modifiye edilen bu bitümle aşınma tabakası malzemesi hazırlanması düzenlenmektedir. Buna göre Modifiye bitüm, asfalt çimentosu (bitüm) ile modifiye edici madde olarak kullanılacak katkı malzemelerinin (polimer) karıştırılarak elde edilmektedir. Anılan teknik şartnamede bu karışımın nasıl, hangi oranda ve hangi ısıda yapılacağı açıkça belirtilmiş ve bu imalatın teknik şartnameye uygun olarak yapılmasından müteahhidin sorumlu olduğu belirtilmiştir.

6400/M-M poz no.lu birim fiyat tarifi ile Modifiye Bitüm Özel Teknik Şartnamesinin incelenmesinden anlaşılacağı üzere, 5 cm. sıkışmış kalınlıkta 1 m² asfalt betonu aşınma tabakası yapılması (kırılmış ve elenmiş sert taş ve modifiye bitüm ile) için gerekli bütün malzeme, makine, işçilik, alet ve edevat masraflarının, bitümün 185 dereceye kadar ısıtılmasının, gerekli makine ve teçhizatın temini, montajı ve demontajının birim fiyata dahil olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla 6400-M-M pozu ile birlikte 4436/2 pozunun ödenmesi mükerrerliğe neden olup mevzuata aykırı olmaktadır.

İlamın bu fıkrası için yeniden yapılan hesaplamada aşağıda görüleceği üzere;

YENİDEN YAPILAN KAMU ZARARININ HESABI (YTL)

İlamda hesaplanan Fazla Ödeme KDV'li Tutar (A) 161.263,34

Üst Yapı İmalatlarından kaynaklanan fazla ödemenin hesabı (B)

Poz No Yapılan İşin Cinsi İmalat Miktarı Birim Fiyat Fazla Ödeme Tutarı

4436/2 Büyük Plent Ünitesinde modifiye bitüm kullanarak "Asfalt Betonu Kaplama"ve bitümlü sıcak temel hazırlanması için ilave işler 13.098,70 7,48 97.978,27

%28,00 İhale Tenzilatı 27.433,91

Fark 70.544,36

%18 KDV 83.242,34

Mevzuata Uygun Ödene Tutar (A-B) 78.021,00

Kamu zararı olarak belirtilen 161.263,34 YTL’nin 4300/PMB pozuna tekabül eden 78.021,00 YTL’lik kısmı mevzuata uygun bulunmakta, 4436/2 pozuna tekabül eden 83.242,34 YTL’lik kısmı ise mevzuata aykırı bulunmaktadır.

Bu itibarla, 766 sayılı ilamın 34 maddesinin A fıkrasıyla 161.263,34 YTL’ ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünden mevzuata uygun ödenen 78.021,00 YTL’nin düşülerek kalan 83.242,34 YTL’nin ilamın 34. maddesinin A fıkrasında belirtilen sorumluların uhdelerinde bırakılmak üzere tazmin hükmünün 83.242,34 YTL olarak DÜZELTİLMEK SURETİYLE TASDİKİNE,

B) 766 sayılı ilamın B fıkrası ile verilen tazmin hükmüne ilişkin olarak dilekçiler tarafından 29.08.2008 tarih ve 20080013782 numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile tahsilat bildirilmekte ise de; hüküm tarihinden (07.01.2010) önce yapılmış olan söz konusu tahsilat temyiz konusu olmayıp yargılamanın iadesi ile ilgili bulunduğundan, bu hususta Kurulumuzca yapılacak işlem olmadığına ve gereğinin ifasını teminen dosyanın ilgili DAİREYE TEVDİİNE,

Karar verildiği 21.03.2012 tarih ve 34598 sayılı tutanakta yazılı olmakla iş bu ilam tanzim kılındı.