Konu: Belediyede müdürlük görevlerini tedviren yürütenlere mükteseplerine göre aldıkları sosyal denge tazminatına ilave olarak ayrıca sosyal denge tazminatı ödenmesi.

1- 209 no.lu ilamın 3 üncü maddesi ile, Belediyede müdürlük görevlerini tedviren yürütenlere mükteseplerine göre aldıkları sosyal denge tazminatına ilave olarak ayrıca sosyal denge tazminatı ödenmesi gerekçesiyle .......... TL’nin tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

İlamda Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla sorumlu tutulan .......... 41578 sayılı dosyada yer alan temyiz dilekçesinde özetle;

Söz konusu kararın hukuka ve mevzuata açıkça aykırı olduğunu, şöyle ki;

1- Sosyal denge tazminatının 375 sayılı KHK’nın Ek 15 inci ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 32 nci maddelerinde düzenlenmiş olduğunu, uygulamaya ilişkin toplu sözleşmenin 14.08.2013 tarih ve 28735 sayılı Resmi Gazetede yayımlandığını, 375 sayılı KHK’nın 15 inci maddesinde “Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal/ denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir.” denildiğini,

2- 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32 nci maddesinde ise; “27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15. maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz. Yapılacak sözleşme, toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanır ve sözleşme süresi hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçimi tarihini geçemez. Mahalli idareler genel seçim tarihini izleyen üç ay içerisinde de toplu sözleşme dönemiyle sınırlı olmak üzere sözleşme yapılabilir. Bu sözleşmeye dayanılarak yapılan ödemeler kazanılmış hak sayılmaz. İlgili mahalli idarenin; vadesi geçmiş vergi, sosyal güvenlik primi ile Hazine Müsteşarlığına olan borç toplamının gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yüzde onunu aşması, ödeme süresi geçtiği halde ödenmemiş aylık ve ücret borcu bulunması veya gerçekleşen en son yıla ilişkin toplam personel giderinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin belediyelerde yüzde otuzunu, il özel idaresinde yüzde yirmi beşini aşması hallerinde bu madde kapsamında sözleşme yapılamaz. Sözleşmenin yapılmasından sonra bu koşulların oluşması durumunda mevcut sözleşme kendiliğinden hükümsüz kalır.” düzenlemesine yer verildiğini,

3- 14.08.2013 tarih ve 28735 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan 2. Dönem Toplu Sözleşmenin “Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” başlıklı dördüncü bölümünün 1 inci maddesinde; “Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine, 4688 sayılı Kanunun 32. maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %100'üdür. Sosyal denge tazminatının verilmesi yönünde yapılabilecek sözleşmelerde, tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarı, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebilir.” düzenlemesine yer verildiğini ve yetkili taraflarca imzalanmak suretiyle sözleşmeye bağlandığını,

4- 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 32 nci maddesi ile sosyal denge tazminatının nasıl ve hangi şartlarda ödeneceğinin, 375 sayılı KHK’nın ek 15 inci maddesinde ise belediyelerin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebileceğinin ve ödemelerin 4688 Sayılı Kanuna göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere belediye ile en çok üyeye sahip sendika arasında yapılacak sözleşmeyle belirleneceğinin hükme bağlandığını, T.C. Anayasasının 18 inci maddesinde angarya yasağına yer verildiğini, belediyede görev yapan memurların tedviren görevlendirilmeleri halinde ciddi bir sorumluluk üstlendiklerini, ancak kendilerine bu sorumlulukları sebebi ile herhangi bir ek ödeme yapılamadığını, bahsedilen mevzuat ve sözleşme hükümleri ile Anayasanın 18 inci maddesi birlikte değerlendirildiğinde yetkili sendika ile belediye arasında yapılan sözleşmede mevzuata aykırılık bulunmadığını ifade ederek,

209 no.lu ilamın 3 üncü maddesinde yer alan tazmin hükmünün temyizen incelenerek bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Başsavcılık mütalaasında özetle;

İtiraz konusu hususların Daire Kararında değerlendirilerek karşılandığı,

bu nedenlerle ilamın 3 üncü maddesindeki kamu zararı için ileri sürülen itiraz gerekçelerinin ilam hükmünün bozulmasını ya da hükmün kaldırılmasını gerektirecek mahiyette olmadığı görüldüğünden, temyiz talebinin reddedilerek yasa ve yönteme uygun düzenlenmiş Daire Kararının tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı,

ifade edilmiştir.

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Sosyal denge tazminatı 375 sayılı KHK’nın Ek 15 inci maddesi ile 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 32 nci maddelerinde düzenlenmiş olup, uygulamaya ilişkin toplu sözleşme 14.08.2013 tarih ve 28735 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan 2. Dönem Toplu Sözleşmenin “Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” başlıklı dördüncü bölümünün 1 inci maddesinde;

“Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine, 4688 sayılı Kanunun 32. maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde ödenebilecek sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarı en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %100'üdür. Sosyal denge tazminatının verilmesi yönünde yapılabilecek sözleşmelerde, tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarı, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebilir.”

denilmekte olup, söz konusu sözleşme hükmünde mahalli idarelerde istihdam edilen kamu görevlilerine ödenecek sosyal denge tazminatının belirlenmesinde esas alınacak kriterlerden birinin açıkça personelin görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi olduğu açıkça ifade edilmiş, tedviren görevlendirmelere ilişkin özel bir yasaklayıcı hükme de yer verilmemiştir.

Öte yandan yapılan ödemenin yasal dayanağı 4688 sayılı Kanun olup, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olmaması nedeniyle, 657 sayılı Kanunda yer alan vekaleten veya tedviren görevlendirmelere ile memurlara yapılacak ödemelere ilişkin koşulların, ilama konu ödemelere uygulanması mümkün değildir. Bu doğrultuda, sosyal denge tazminatı aylık tavan tutarını aşmadığı sürece, birden fazla görevi yürüten personele söz konusu görevlere ilişkin çalışma süresi ve iş hacmi ile orantılı olacak şekilde ve sözleşme hükümleri çerçevesinde birden fazla sosyal denge tazminatı ödenmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Sonuç itibarıyla, yukarıda belirtilen hususların tekrar değerlendirilmesini teminen 209 no.lu ilamın 3 üncü maddesiyle verilen .......... TL’nin tazminine ilişkin hükmün BOZULARAK, dosyanın ilgili DAİREYE GÖNDERİLMESİNE, oy çokluğuyla,

24.05.2017 tarihinde karar verildi.

Karşı oy gerekçesi

…..Daire Başkanı ……….. ile Üyeler İsmail AKTAŞ ve …………’ın karşı oy gerekçesi:

657 sayılı Kanun memuriyete ilişkin görevlerin asilde aranan şartlara sahip kişiler tarafından vekâleten ya da ikinci görev veya ders görevi verilmek suretiyle yürütülmesine imkan tanınmış, bu çerçevede anılan Kanun vekâlet, ikinci görev ve ders görevi verilenlere yapılacak ödemelere ilişkin hususlara açıklık getirilmiştir.

Personel mevzuatına ilişkin yasal düzenlemelerde 99 Seri Numaralı Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği hariç olmak üzere “tedviren görevlendirme” ya da “tedviren atama” şeklinde bir uygulamaya yer verilmemiş, ancak o kadroya asaleten veya vekâleten atama yapılacak nitelikte personel bulunmaması durumunda söz konusu yönteme başvurulduğu, diğer bir deyişle söz konusu görevlendirme yöntemine kamu hizmetlerinin aksamaması amacıyla istisnai ve geçici durumlarda izin verilmiştir.

17.05.1987 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 99 Seri Numaralı Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği uyarınca 657 sayılı Kanunun vekâlet ücreti ödenmesine ilişkin 175 inci maddesine göre, tedvir dolayısıyla herhangi bir ödeme yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer yandan Sosyal Denge Sözleşmesinin 13 üncü maddesinde avukat personel için bir sosyal denge tazminatı oranı belirlendiği, hukuk müşavirliği kadrosu için herhangi bir orana yer verilmediği görülmüştür.

Bu itibarla 209 no.lu ilamın 3 üncü maddesi ile verilen tazmin hükmünün tasdikine karar verilmesi gerekir.