T.C. İstanbul Anadolu 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2024/411

KARAR NO:2024/452

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))

DAVA TARİHİ : 10/06/2024

KARAR TARİHİ : 11/06/2024

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı dava dilekçesinde özetle;Müvekkile ait çek koçanında -----Şubesi, ----- seri nolu çek müvekkil rızası ve bilgisi dışında elden çıkmış olup, Müvekkilin hâkimiyetinde ve elinde olmayan iş bu -----Şubesi, ----- seri nolu çekin kötü niyetli 3. kişilerce bankaya ibrazı neticesinde ödenmesinin tedbiren engellenmesi ve iş bu çekin iptaline karar verilmesi davamızın kabulünü; çekler hakkında ivedilikle teminatsız olarak, kabul edilmez ise teminatlı olarak ödemeden men talimatı verilmesini, yargılama sonunda çekler hakkında iptal kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:

Dava; TTK 757 vd. Maddelerine dayalı zayi nedeniyle davaya konu çekin iptali istemine ilişkindir.Dava, basit yargılama usûlüne tabi olup, çekişmesiz yargı işlerindendir. Dava TTK.'nun 818/s, 757,765 madde hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.TTK 757-765 maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre hesap sahibi ve çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniye kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651 maddesi uyarınca hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibine iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK.652)6762 sayılı TTK.711. maddesinin 3.fıkrası 5838 sayılı kanunla 28.02.2009 tarihinden geçerli olarak yürürlükten kaldırıldığından ve 6102 sayılı TTK'nun 799.md. aynı yönde düzenleme bulunmadığından keşideci tarafından muhatabın ödemeden men edilmesi imkanı da kalmamıştır.HMK 114/h. maddesi uyarınca davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle senedin zayi edildiği durumlarda senede bağlı hakkın senetsiz de ileri sürülebilmesi için TTK 651 ve 652 maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirtilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını senetsiz olarak ileri sürebilecek yada borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. İptal davası açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir. Keşidecinin iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmamaktadır.Somut olayda; Davacı tarafından davaya konu edilen-----Şubesi, ---- seri nolu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi istemiyle huzurdaki dava açılmış ise de; davacı vekili dilekçesinde davaya konu çekin keşidecisinin davacı olduğu, çek keşidecisi davacının TTK'nın 757 vd. maddeleri gereğince iptal davası açma hakkı bulunmadığı, bu kapsamda davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığı gibi boş çek yaprağının kıymetli evrak vasfında da bulunmadığı anlaşılmakla, Dava şartı gerçekleşmediğinden davanın reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

1)Dava konusu çekin iptalini isteme hakkı kanunen keşideciye verilmediğinden, keşidecinin iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı ve (aktif husumet eksikliği) dava şartı gerçekleşmediği anlaşıldığından, davanın REDDİNE,

1. )Peşin yatan harcın mahsubu ile yeniden harç alınmasına yer olmadığına,

2. )Yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,

3. )Kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesini müteakip HMK. madde 333/1 uyarınca re'sen yatırana iadesine,

4. )Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde karar veriliğinden, kararın HMK. madde 27/1. 2 uyarınca davacıya tebliğine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki (2) haftalık yasal süre içerisinde . . . . . Bölge Adliye Mahkemesi İlgili Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf Kanun Yolu açık olmak üzere karar verildi.