Soorgla
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 36. Hukuk Dairesi 2023/1970 Esas - 2024/191 Karar
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
36. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2023/1970
KARAR NO : 2024/191
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 27/03/2023
NUMARASI : 2021/836 ESAS - 2023/195 KARAR
DAVACI :
VEKİLLERİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit
KARAR TARİHİ : 12/02/2024
KARAR YAZIM TARİHİ : 28/02/2024
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonucunda, mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, taraflarca istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi. Gereği görüşülüp düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı, şirkete ait ... ve ... plaka sayılı araçların Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolu'ndan ücreti ödemeden geçiş yapıldığı iddiası ile davalı şirkete ait "SPV-YSS-OTG-OTH-2017-00813 sayılı İhlalli Geçiş Bildirimi" konulu 14/09/2017 tarihli yazı gönderilerek ödeme yapılmaz ise takip başlatılacağının ihtar edildiğini, şirkete ait araçların ihlalli geçişi veya ücret ödenmeksizin yaptığı geçiş bulunmadığını, şirketin, HGS hesabında kaçak geçiş yapıldığı iddia edilen tarihlerde para mevcut olduğunu, yeterli bakiyenin mevcut olmadığı hallerde ise mevzuatta belirtilen süre içerisinde geçiş ücretlerinin, ...Şubesinden yatırıldığını, davalının sisteminden kaynaklı bir sorun olabileceğini, ... ve ... plakalı araçların HGS borçlarının düzenli ödenmesine rağmen davalı şirket işleminin haksız ve hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek dava konusu işlemin iptali ile davalı şirketçe yaratılan muarazanın menine, davalı şirkete ait "SPV-YSS-OTG-OTH-2017-00813" sayılı "İhlalli Geçiş Bildirimi" konulu, 14/09/2017 tarihli yazıda belirtilen tutarın ödenmesine ilişkin işlemin, öncelikle teminatsız veya uygun görülecek teminat karşılığında durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, OGS/HGS hesabını müsait tutmak, geçiş ücretini ödemeye yetecek bakiye bulundurmanın, davacının sorumluluğunda olduğunu, ihlalli geçişin, etiketin yıpranmış olması, yanlış yerde konumlandırılması, HGS’nin iptal edilmiş olması ya da aracın giriş açısı ve hızının uygun olmamasından kaynaklanabildiğini, ayrıca davacıya ait plakaya tanımlı HGS hesabına ilişkin provizyon sorgusunda “Ürün Bakiye Yetersiz / Kara Liste” sonuçlarının çıktığını, provizyon sorgu sonuçlarının ilgili PTT’den sorulması gerektiğini, somut uyuşmazlıkta davacıya ait ... ve ... plakalı araçların, işletme hakkının müvekkili şirkete devredilen otoyoldaki gişe ve serbest geçiş bölgelerinden ücret ödemeksizin geçişler yaptığını, davacının, internet sitesinden yaptığı sorgudaki ihlalli geçişler ile HGS dökümündeki geçişlerin birbiri ile aynı olmamasının sebebinin, PTT'den alınan kayıtlarda ödemesi yapılan geçişlere ilişkin bilgilerin yer almaması olduğunu, oysa davaya konu geçişlerin, ödeme yapılmayan geçişlere yani ihlalli yapılan geçişlere ilişkin olduğunu, şirket kayıtları ve web sitesinde yer alan bilgilerde hiçbir şekilde hata mevcut olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mahkemece, " davanın kısmen kabulüne, davalı tarafından davacı hakkında düzenlenen 14/09/2017 tarih ve SPV-YSS-OTG-OTH-2017-00813 sayılı 198.864,40TL tutarlı ihlalli geçiş bildirimine istinaden 97.213,40TL borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine" dair verilen kararın, davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Ankara BAM 25. Hukuk Dairesi tarafından, 02/12/2021 tarihli, 2020/581 Esas, 2021/1839 Karar sayılı ilamı ile "...davacı vekilinin yargılama aşamasındaki ısrarlı beyanlarında, müvekkili şirketin, PTT aracılığı ile HGS hesabına para yatırdığını, hesapta bakiye olmasına rağmen araçlarına ihlalli geçiş tespiti yapıldığını, borç ve ceza uygulamasının haksız olduğunu ileri sürdüğü ve iddiasına ilişkin olarak bir takım ödeme listeleri dosyaya sunduğu görülmüştür. Bu durumda mahkemece, dava konusu ihlalli geçişlerin yapıldığı tarihlerde davacı şirketin araçlarına ait HGS hesaplarında bakiye para bulunup bulunmadığının ilgili yerden sorulması ve ayrıntılı dökümlerin istenilmesi, gelen yazı cevabına göre ihlalli geçişlerin yapıldığı tarihler ile o tarihlerdeki HGS hesabındaki bakiyelerin karşılaştırılarak ayrıntılı bir hesaplama yapılması için gerekirse bilirkişiden ek rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir..." gerekçesiyle 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a.6 maddesi gereğince kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi üzerine, mahkemece, yeniden yapılan yargılama sonucunda; alınan bilirkişi raporu ve ek raporu doğrultusunda 4 kat ceza tutarı dahil olmak üzere 6.983,20-TL'nin, ihlalli geçiş sırasında karşılığı bulunmadığı, bu tutarın, dava konusu 198.864,40-TL'den mahsubu gerektiği, buna göre davacının, 191.881,20-TL tutar yönünden borçlu olmadığı gerekçesiyle; "davanın kısmen kabulü ile; davalı tarafından davacı hakkında düzenlenen 14/09/2017 tarih ve SPV-YSS-OTG-OTH-2017-00813 sayılı 198.864,40-TL tutarlı ihlalli geçiş bildirimine istinaden 191.881,20-TL yönünden borçlu olmadığının tespiti ile muarazanın giderilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine" karar verilmiş; karara karşı, taraflarca istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı, katılma yoluyla sunduğu dilekçesinde, ihlalli geçiş yapıldığı belirtilen tarihlerde hesapta yeterli bakiye bulunduğunu, yeterli bakiye bulunmayan hallerde ise bunun 15 günlük yasal sürede tamamlandığını, davanın tam kabulü gerektiğini, davalının iddialarının yerinde olmadığını, Gaziantep 3. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından 2019/582 Esas sayılı dosyada, aynı uyuşmazlığa ilişkin verilen kararın hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
Davalı, davacının, toplamda 790 kez ihlalli geçiş yaptığını, davadan sonra yasal değişiklik ile tahakkuk ettirilen ceza miktarı 10 kattan, 4 kata indirildiği için takip tutarının değiştiğini, bu nedenle yargılama gideri ile vekalet ücretinden sorumlu tutulamayacağını, Gaziantep 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/582 Esas sırasında görülen dava ile bu davanın taraflarının, konusunun aynı olduğunu, o davada, %99 oranında davanın kabulüne karar verildiğini, aynı konuda, aynı taraflar yönünden çelişkili kararlar oluştuğunu, tüm sorumluluğun davacıya ait olduğunu, davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, otoyol ve köprülerden geçiş ücreti ödenmeksizin yapılan ihlalli geçiş nedeniyle, geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin on katı tutarında ceza tahakkuk ettirilmesi işlemine yönelik borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Gerek istinaf sebebi yapılan ve gerekse HMK'nın 355. maddesine göre kamu düzeni nedeniyle res'en dikkate alınması gereken hususların incelenmesinde;
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde, davacı şirkete ait iki adet aracın, davalı şirketin işletiminde olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolundan ücret ödemeden geçiş yaptığı tespiti yapılarak davacı şirkete “ihlalli geçiş” nedeniyle borç ve ceza tahakkuku yapılarak ödeme ihtarında bulunulması üzerine, davacı tarafından, ihlalli geçiş bulunmadığı, geçiş tarihlerinde hesabında yeterli bakiyenin bulunduğu iddiasıyla menfi tespit istemi ve muarazanın giderilmesi talebiyle elde ki davanın açıldığı, mahkemece verilen davanın kısmen kabulüne ilişkin kararın, Ankara BAM 25. Hukuk Dairesinin, 02/12/2021 tarihli kararı ile eksik incelemeye dayalı kaldırılarak mahkemesine iadesi sonrası, mahkemece, yargılamaya devam edilerek kaldırma kararı doğrultusunda, dava konusu ihlalli geçişlerin yapıldığı tarihlerde davacı şirketin araçlarına ait HGS hesaplarında bakiye para bulunup bulunmadığı ilgili PTT'den sorularak ayrıntılı dökümler getirtilip ihlalli geçişlerin yapıldığı tarihler ile o tarihlerdeki HGS hesabında mevcut bakiyelerin karşılaştırılması suretiyle bilirkişiden rapor alınarak bu kez davanın kısmen kabulüyle, davacının, 191.881,20-TL yönünden borçlu olmadığının tespitiyle muarazanın giderilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Ne var ki dosya kapsamına taraflarca sunulan dilekçeler ve belgeler kapsamından; eldeki davanın açılmasından sonra, davalının, İstanbul 4. İcra Müdürlüğü'nün 2018/11242 Esasında, aynı ihlalli geçişlere ilişkin olarak borçlu ... A.Ş. aleyhine ilamsız icra takibi başlattığı, takipte 10 kat ceza esas alınarak toplam 221.138,75-TL asıl alacak, 19.132,90-TL işlemiş faiz, 3443,93-TL KDV olmak üzere toplam 243.715,58-TL alacak talep edildiği, icra dairesinin yetkisine yönelik borçlu itirazı üzerine, takibe, yetkili Gaziantep İcra Müdürlüğü'nün 2018/135725 Esas sırasında devam edilerek bu kez 16/05/2018 tarihinde yürürlüğe giren 6001 sayılı yasanın 30. maddesine yönelik değişiklik kapsamında, ceza tutarının 10 kattan, 4 kata indirilmesi dikkate alınarak borçluya yeniden gönderilen ödeme emrinde, 20.746,75-TL geçiş ücreti, 80.156,80-TL 4 kat geçiş ücreti ceza tutarı olmak üzere toplam 100.903,55-TL asıl alacak, 8.066,13-TL işlemiş faiz, 1.451,90-TL KDV toplamı, 110.421,58-TL alacak isteminde bulunulduğu, borçlu ... şirketinin itirazı ile takibin durduğu, alacaklı ... şirketi tarafından, Gaziantep 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2019/582 Esas sırasında, borçlu ... şirketi aleyhine itirazın iptali istemiyle dava açıldığı, yapılan yargılama sonucunda söz konusu mahkeme tarafından, 19/06/2023 tarihli ilam ile, " Davanın Kısmen Kabulü, Kısmen Reddi ile, takibin; 100.494,35-TL asıl alacak, 19.132,90-TL işlemiş faiz, 1565,06-TL KDV olmak üzere toplam 110.754,17-TL alacak üzerinden devamına, fazla istemin reddine, davacı lehine icra inkar, davalı lehine kötüniyet tazminatı takdirine..." yönelik karar verildiği, elde ki menfi tespit davasıyla, Gaziantep 3.Asliye Ticaret Mahkemesinde görülen itirazın iptali davasında, aynı ihlalli geçişler yönünden, aynı taraflarla ilgili çelişkili kararlar oluştuğu anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca mahkemece, aynı taraflar arasında, aynı ihlalli geçişlere ilişkin görülen ve eldeki menfi tespit davasından sonra taraflarca, açıldığı belirtilen Gaziantep 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/582 Esas sayılı dosyasının akıbeti araştırılarak getirtilip incelenmesi suretiyle elde ki dava yönünden bekletici mesele yapılması ya da birleştirme hususu değerlendirilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, bu yönler gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.
Açıklanan nedenlerle tarafların istinaf başvurularının kabulüne, HMK'nın 353/1/a-6. maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yargılamanın yeniden yapılması için dava dosyasının mahalline gönderilmesine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
-
Tarafların istinaf başvurusunun KABULÜ ile HMK'nın 353/1/a. 6. maddesi uyarınca Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 27/03/2023 tarih ve 2021/836 Esas, 2023/195 Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
-
Dosyanın, davanın yeniden görülmesi için mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
-
Taraflarca peşin yatırılan istinaf karar ve ilam harcının talepleri halinde kendilerine iadesine,
-
İstinaf kararının yerel mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 12/02/2024 tarihinde, oy birliği ile kesin olarak karar verildi.
Başkan
Üye
Üye
Katip