T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2024/192 - 2024/289

T.C.

ANKARA

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

31. HUKUK DAİRESİ

(İnceleme Aşamasında / Duruşmasız)

(HMK. 353/1-b-1 Maddesi Uyarınca Başvurunun Esastan Reddine)

ESAS NO : 2024/192

KARAR NO : 2024/289

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : ANKARA 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ : 19/10/2023

NUMARASI : 2023/434 Esas - 2023/679 Karar

DAVACI

VEKİLİ :

DAVALI :

DAVANIN KONUSU : Teminat Mektubunun İadesi

KARAR TARİHİ : 07/03/2024

KARAR YAZIM TARİHİ : 14/03/2024

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan teminat mektubunun iadesi istemine ilişkin davada, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme neticesinde;

İDDİA :

Davacı vekili; taraflar arasında 10.06.1997 tarihinde "20000 ton kapasiteli Bandırma ve 70000 ton kapasiteli Tekirdağ betonarme liman siloları PMS-Proses Yönetim-Otomasyon Sistemi Temin ve Tesisi Müteahhitlik Hizmetleri Sözleşmesi" işi konusunda sözleşme imzalandığını, 22.12.1998 tarihinde "gemi yükleme operasyonu sırasında kuyu bazında tartımların yapılması" ilave işin sözleşme kapsamına alındığını, davacının sözleşme kapsamında TMO'ya Dresdner Banka ait 06.06.1997 tarihli 146.250 Euro bedelli ve 72.750 Euro bedelli banka teminat mektubu teslim ettiğini, davacının sözleşme kapsamında üzerine düşen yükümlülüklerini eksiksiz bir şekilde yerine getirdiklerini, 11.12.1999 tarihinde geçici kabul 28.12.2001 tarihinde de kesin kabul işlemlerinin yapıldığını, buna rağmen davalının davacıya teminat mektubu iadelerini gerçekleştirmediğini, kesin kabul işleminin üzerinden 17 yıl geçtikten sonra 12.11.2018 tarihli TMO yazısıyla davacının alt yüklenicisi ... LTd.Şti'nin SGK'na 308.887,69 TL tutarında projeye ilişkin borcunun ödenmediğini ve bu sebeple 72.750,00 Euro tutarındaki banka teminat mektubunu nakde çevrildiğini davacıya bildirdiğini, buna ilaveten 146.250,00 Euro tutarındaki banka teminat mektubunun iadesi talebinin 23.05.2019 tarihli yazı ile reddedildiğini, davacı tarafından davalıya Beşiktaş 25. Noterliğinin 29.03.2019 tarihli 9242 yev numaralı ihtarname çekilerek 146.250,00 Euro tutarlı teminat mektubunun iadesi nakde çevrilen 72.750,00 Euro tutarlı teminat mektubu bedelinin tazmini talep ettiğini, bu taleplerin SGK ve vergi dairesine borçlanıldığından bahisle reddedildiğini, teminat mektubunun 10 yıllık zamanaşımına uğradığını, TMO'nun 2013-2014-2015 ve 2016 dönemlerine ilişkin vergi borçlarını gerekçe göstererek teminat mektubunu iade etmemesinin hukuka aykırı olduğunu, bu dönem vergi borçlarının sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerden kaynaklanmadığının aşikar olduğunu, teminat mektubunun veriliş amacı dışında nakde çevrilemeyeceğini, davacının davalıya karşı sözleşme kapsamındaki borçlarının zaman aşımına uğradığını, 10.06.1997 tarihinde sözleşme akdedildiğinde 25.06.1986 tarihli Toprak Mahsulleri Ofisi İhale Yönetmeliğinin yürürlükte bulunduğunu, yönetmeliğin 15. maddesinde teminat mektubunun iade şartları arasında vergi dairesine borcun bulunmaması koşulunun bulunmadığını ileri sürerek, ... ait 06.06.1997 tarihli 146.250,00 Euro bedelli banka teminat mektubunun davacıya iadesini, iade mümkün olmaz ise iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

SAVUNMA :

Davalı vekili; taraflar arasındaki yapım sözleşmeleri dışındaki 72.750,00 Euro ve 146.250,00 tutarında iki adet süresiz kesin teminat mektubu alındığını, söz konusu işlerin 12.10.1999 tarihinde tamamlanarak geçici kabulün 11.12.1999 tarihinde kesin kabullerin ise 28.12.2001 tarihinde yapıldığını, şu an itibariyle davacı firmanın taşeronu olan ... Sis. LTd.Şti'nin firmasının ihaleye konu iş nedeniyle oluşan SSK borcu nedeniyle 72.750,00 Euro tutarında teminat mektubunun 21.09.2018'de nakde çevrildiğini, davaya konu 146.250,00 Euro teminat mektubunun ise firmanın vergi borcu olması nedeniyle iade edilemediğinin ve kurum hesaplarında bekletilmekte olduğunu, sözleşmenin 12. ve 47. maddelerindeki düzenlemelere göre SGK'dan ilişiksiz belgesi getirilmediğini davalı kurumun yazısı üzerine işin bitiminden 17 yıl sonra mektubun iadesi için başvurduğunu, davacı firmanın iade konusu şartları yerine getirmediğinde ve ilişiksiz belgesi getirilmediğinden mektupların iade edilmemiş olduğunu, firmanın iade istediği tarihlerde geçerli mevzuata göre hem SGK ilişiksiz belgesi hemde vergi borcu bulunmadığına yönelik yazı getirilmesi şartlarının arandığını ancak firmanın vergi borcu olması nedenleri ile teminat mektubunun iade edilemediğini, TBK 146 maddesi gereği zamanaşımı süresinin dolduğunu savunarak, davanın zaman aşımı yönünden reddini, devamında esasa ilişkin sebeplerle davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :

Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; "Dava: yanlar arasındaki eser sözleşmesi kapsamında verilen teminat mektubunun iadesi talebine ilişkindir. Ankara BAM 31. H.D 2023/533 esas 2023/711 karar sayılı 25.05.2023 tarihli kaldırma kararı sonrasında mahkememizce, istinaf kararı doğrultusunda yargılamaya devam edilmiştir. Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 12. maddesi "... Kesin Teminat Mektubu: Kesin Kabulün yapılmasını müteakip 6 ay sonra serbest bırakılacaktır. Kesin Teminat veya Garantinin serbest bırakılma şartlarından biri de, Müteahhit’in Sosyal Sigortalar Kurumu Mevzuatlarına göre yükümlülüklerini yerine getirdiğini belirten ve bu Kurumca düzenlenmiş SSK ilişiksizlik belgesinin Müteahhit tarafından İdare’ye verilmiş olmasıdır." şeklinde düzenlenmiştir. SGK Tekirdağ Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Süleymanpaşa SGM'ne yazılan yazı cevabında Toprak Mahsulleri Ofisinin Bandırma ve Tekirdağ Liman Siloları PMS Proses Yönetim Otomasyon Sistemi Temin ve Tesisi Müteahitlik Hizmetleri Projesi işinin yapımını üstlenen yüklenici firma ... Müş. Paz. Ltd.Şti'nin borcunun bulunmadığının tespit edildiği bildirilmiştir.

Taraflar arasındaki sözleşme kapsamında davacı tarafından davalıya 72.750 Euro ve 146.250 Euro bedelli 2 ayrı kesin teminat mektubu verildiği, sözleşmeye konu işin kesin kabulünün 28.12.2001 tarihinde yapılmış olduğu, davalı idare tarafından davacının taşeronu olan ... Müş. Paz. Ltd.Şti'nin SGK borcunun karşılanması yönünde işbu davaya konu olmayan davacının 72.750 Euro bedelli teminat mektubunun nakde çevrildiği, Süleymanpaşa SGM yazı cevabında dava konusu işe ilişkin SGK borcunun bulunmadığı ifade edilmiş olmakla yanlar arasındaki sözleşmenin 12. maddesi kapsamında teminat mektubunun davacıya iadesi koşullarının oluştuğu, taraflar arasındaki 10.06.1997 tarihli sözleşmenin imzalandığı tarihte 08.03.2000 tarih ve 23987 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan TMO İhale Yönetmeliği yürürlükte bulunmadığından vergi borcunun varlığı hususunun teminatın iade koşulu olarak kabul edilemeyeceği kaldı ki bilirkişi heyeti tarafından yapılan incelemede davacı taşeronuna ait vergi borcunun dava konusu işe ilişkin olmadığının da tespit edildiği anlaşılmakla taraflar arasındaki sözleşmenin 12. maddesi gereğince dava konusu edilen 146.250,00 Euro bedelli teminat mektubunun iadesi koşulları gerçekleştiği" gerekçesi ile, davanın kabulü ile dava konu teminat mektubunun davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :

Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; taraflar arasında aktedilen sözleşme ve Toprak Mahsülleri Ofisi ihale yönetmeliği hükümleri uyarınca, teminatın iadesi şartlarının oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi gerektiğini, davacının dava öncesinde, SGK'dan ilişiksizlik belgesi sunmadığını, müvekkili kurum tarafından teminat mektubun nakde çevrildiğinin bildirilmesine kadar davacının iade konusunda bir talebinin olmadığını, müvekkili kurumun yazısı üzerine işin bitim tarihinden 17 yıl sonra teminat mektubunun iadesi talebinde bulunduğunu, yine taraflar arasında aktedilen sözleşme uyarınca; davacının kanunen sorumlu olabileceği tüm vergi ve sosyal sigorta primleri ve diğer gelir vergi ve harçlarından bizzat sorumlu olacağının hükme bağlandığını, bu şartların gerçekleşmeden teminatın iadesinin söz konusu olmayacağını, müvekkili kurumun sözleşme ve ilgili mevzuata uygun olarak muhafaza ettiğini, ayrıca davaya konu sözleşme nedeniyle müvekkilinin yüklenici firmaya herhangi bir borcunun kalmadığını, TBK. 146 ve 147/5 maddesi gereğince zamanaşımı süresinin de dolduğunu, talebin zamanaşımına uğradığını, yerel mahkemece eksik inceleme ve araştırma neticesinde verilen kararın hatalı olduğunu ileri sürerek, yerel mahkemenin kararının istinaf incelemesi yapılarak kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :

Dava, teminat mektubunun iadesi istemine ilişkindir. Davacı yüklenici, davalı iş sahibidir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş olup, hüküm davalı tarafça istinaf edilmiştir.

İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.

Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, Dairemizin HMK 353/1-a.6 maddesi uyarınca verdiği kaldırma kararının gereklerinin yerine getirildiği, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine dair hüküm kurmak gerekmiştir.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;

1. Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1. b. 1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,

2. Alınması gereken 152.192,80 TL istinaf karar harcından peşin alınan 1.951,00 + 36.097,20 toplamı 38.048,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 114.144,60 TL harcın davalıdan tahsili ile hazine'ye irat kaydına,

3. İstinaf başvurusu nedeniyle davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının kendisi üzerinde bırakılmasına,

4. İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davacı yararına vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,

5. Kararın dairemizce taraflara tebliğine,

Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK'nın 361. maddesi gereğince kararın taraflara tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay'da TEMYİZ yolu açık olmak üzere 07/03/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan

E-imzalıdır

Üye

E-imzalıdır

Üye

E-imzalıdır

Katip

E-imzalıdır