T.C. ... 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/675 Esas - 2022/692

TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ

T.C.

...

4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/675 Esas

KARAR NO : 2022/692

BAŞKAN ...

KATİP...

DAVAC....

DAVAL....

DAVA : Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisap Nedeniyle)

DAVA TARİHİ : 12/11/2021

KARAR TARİHİ : 21/09/2022

GEREKÇELİ KARARIN

YAZILDIĞI TARİH : 26/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisap Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonucunda;

Dosya incelendi.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :

İDDİA VE İSTEK :

Davacı vekili sunduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkili bankanın Gimat Şubesi ile dava dışı...Kuruemiş Şekerleme Gıda San. ve Tic. Ltd. Şirketi arasında Genel Kredi Sözleşmesi imzalandığını, Şirket tarafından sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi üzerine kredi hesabının kat edilerek ihtarname keşide edildiğini ve hesap kat işlemlerine başlanıldığını, ayrıca dava dışı Şirket tarafından müvekkili bankaya kredinin ödeme aracı olarak davalının keşide ettiği ve dava dilekçesi içeriğinde ayırıcı unsur ve bilgilerini belirttiği toplam 1.496.500,00-TL bedelli çeklerin ciro edildiğini, ancak sözkonusu çeklerin yasada öngörülen ibraz süresi içerisinde ibraz edilmemesi ve süresinde takip yoluna başvurulmaması nedeni ile sözkonusu senetlerin kambiyo senedi vasfını kaybettiklerini, bu nedenle yetkili hamili olan müvekkili banka tarafından TTK 749.m. gereğince sözkonusu çekler ile ilgili olarak kambiyo hukukundan kaynaklanan müracaat hakkının kaybedildiğini, bu durumda müvekkili bankanın temel borç ilişkisine dayalı olarak tahsil davası açması veya TTK 732.m. gereğince sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde alacağını talep etmesinin mümkün olduğunu beyanla dava konusu çeklerin toplam bedeli olan 1.496.500,00-TL'nin sebepsiz zenginleşmenin vâki olduğu tarihten itibaren işleyecek temerrüt faizi ve yargılama giderleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

CEVAP VE SAVUNMA :

Dava dilekçesi davalı Şirkete TK 35.m. gereğince açıklamalı davetiye ile tebliğ edilmiş ise de; davalı yan cevap dilekçesi sunmadığı gibi kendisini vekil ile de temsil ettirmemiştir.

DELİLLER :

• Dava konusu çeklerin örnekleri

• Genel Kredi Sözleşmesi ve ekleri

-Bankacı bilirkişi raporu.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :

Dava, davacı banka ile dava dışı kredi borçlusu Şirket arasında imzalanan Genel Kredi Sözleşmesine istinaden teminaten davacı bankaya kredi borçlusu şirket tarafından ciro yolu ile teminaten verilen ve davalı şirket tarafından keşide edilen çekler nedeniyle TTK 732. m.gereğince sebepsiz zenginleşme olgusuna dayalı olarak alacak istemine ilişkindir.

Davacı vekili duruşmada dava dilekçesini aynen tekrar ile istemi gibi karar verilmesini talep etmiştir.

Dosyamız arasına örneği sunulan Genel Kredi Sözleşmesi ve eklerinin incelenmesinden; davacı banka ile dava dışı...Kuruyemiş Şekerleme Gıda San. ve Tic. Ltd. Şirketi arasında 27/10/2017 tarihinde 100.000.000,00-TL bedelli Genel Kredi Sözleşmesi imzalandığı anlaşılmıştır.

Dosyamızda re'sen seçilen bankacı bilirkişiden rapor temin edilmiş, dosyamıza sunulan bilirkişi raporunda özetle; dava dışı kredi asıl borçlusu Şirket ile davacı banka arasında imzalanan sözleşme gereğince kredi asıl borçlusu Şirkete 6500243857 no'lu kredi hesabı üzerinden 15/02/2019 tarihinde 60 ay taksitli ve % 21,00 taksitli faiz oranı üzerinden 3.095.790,79-TL, 6500243852 no'lu kredi hesabı üzerinden 15/02/2019 tarihinde 60 ay taksitli ve % 21,00 taksitli faiz oranı üzerinden 2.204.979,36-TL, 6500244085 no'lu kredi hesabı üzerinden 15/02/2019 tarihinde 60 ay taksitli ve % 21,00 taksitli faiz oranı üzerinden 10.751.812,53-TL yapılandırma kredileri kullandırıldığı, kredi hesabının 12/07/2019 tarihinde kat edildiği, hesap kat tarihine göre sözkonusu yapılandırma kredilerine ilişkin hiçbir taksitin ödenmediği, kredi hesabının 12/07/2019 tarihinde kat edilmiş olup kredi asıl borçlusu Şirket ile sözleşme kefillerine 12/07/2019 tarih ve 36227 yevmiye numaralı ihtarnamenin keşide edildiği, ancak ihtarnamenin bila tebliğ iade edildiği belirtilerek ve dava dışı kredi asıl borçlusu Şirket tarafından kredi borcuna mahsuben yapılan 204.966,87-TL'nin TBK 100.m. gereğince öncelikle fer'ilere mahsubu ile yapılan denetime elverişli hesaplama sonucunda davacı bankanın kredi asıl borçlusu Şirketten dava tarihi itibariyle 18.267.971,68-TL asıl alacak, 16.567.179,81-TL dava tarihine kadar işlemiş faiz , 828.358,99-TL BSMV dahil olmak üzere toplam 35.663.510,48-TL alacak talep edebileceği, dava konusu çeklerin...Kuruyemiş Şekerleme Gıda San. ve Tic. Ltd. Şirketinin kredi borçlarına teminat teşkil etmek üzere davacı bankaya tevdi ve ciro edildiği, çeklerin keşide tarihleri itibariyle takasa sunulduğu ancak karşılıklarının bulunmaması nedeni ile karşılıksız işlemine tabi tutulduğu , çeklerin banka kayıtlarında halen ödenmemiş olarak göründükleri belirtilmiştir.

Bilindiği üzere; 6102 sayılı TTK'nın 732. (6762 sayılı TTK'nın 644.) maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme davasında poliçenin zamanaşımına uğradığı veya müracaat hakkının yitirildiği anda yetkili hamil durumunda bulunan kişi ile müracaat hakkı nedeniyle poliçe bedelini ödemiş olan lehdar, ciranta veya avalist tarafından, keşideciye ve kabul etmiş muhataba karşı açılabilir. (Prof. Dr. Ali Bozer- Prof. Dr. Celal Göle, Kıymetli Evrak Hukuku, Güncellenmiş ve Genişletilmiş Dokuzuncu Bası, ...- Temmuz 2020, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü). Bu davanın açılabilmesi için bonodan doğan talep hakkının sona ermesi, hamilin zarara uğraması ve bonoyu düzenleyenin hamilin zararına zenginleşmesi gerekir. 6102 sayılı TTK'nın 732. (6762 sayılı TTK'nın 644.) maddesinde zamanaşımı sebebiyle veya poliçeden doğan hakların korunması için gerekli olan işlemlerin yapılmasının ihmal edilmiş olması dolayısıyla, düzenleyenin veya kabul edenin poliçeden doğan yükümlülükleri düşmüş olsa bile bunların poliçenin hamiline karşı, onun zararına zenginleşmiş olabilecekleri kadar borçlu kalacakları açıkça düzenlenmiştir. 6102 sayılı TTK'nın 818/1-m maddesindeki açık atıf gereğince TTK 732.maddesinin çekler hakkında da uygulanması gerekmektedir.

Bilindiği üzere; 6102 sayılı TTK’nın 732. maddesi uyarınca, süresinde ibraz edilmeyen ve zamanaşımına uğramış çekler yönünden taraflar arasında temel ilişki bulunmaması halinde yetkili hamil sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre keşideciden alacağın tahsilini isteyebilir. Sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü keşidecide olup keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamalıdır. Ne var ki, somut olayda davalı keşideci tarafından sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlar nitelikte herhangi bir delilin dosyamıza sunulmadığı tartışmasızdır.

Dava konusu çeklerin keşide tarihli dikkate alındığında en son tarihli çekin keşide tarihinin 25/02/2018 olduğu, işbu davanın ise; TTK 814/1 maddesi gereğince dava konusu çeklerin takas odasına ibraz edildikleri saptanan keşide tarihlerinden 3 yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığı belirgindir.

Bu bilgiler ışığında somut uyuşmazlık değerlendirildiğinde ise; davacı banka ile dava dışı kredi asıl borçlusu...Kuruemiş Şekerleme Gıda San. ve Tic. Ltd. Şirketi arasında yukarıda değinilen Genel Kredi Sözleşmesinin imzalandığı, kredi sözleşmesi kapsamında asıl borçlu Şirket tarafından davalı Şirketin keşidecisi olduğu dava konusu çeklerin ciro yoluyla davacı bankaya teminaten devredildiği, dosyamıza sunulan ve Mahkememiz'ce de benimsenen bankacı bilirkişi raporuna göre davacı bankanın asıl borçlu Şirketten dava tarihi itibariyle fer'ileri ile birlikte toplam 35.663.510,48-TL alacaklı olduğu, dava konusu çeklerin keşide tarihleri itibariyle takasa sunulmalarına rağmen karşılıksız çıkmaları üzerine -davalı Şirket tarafından aksi yönde delil sunulmadığı da gözetildiğinde- davalı keşideci Şirketin davacı banka aleyhine TTK 732.m. gereğince sebepsiz zenginleştiği sabit olup dava konusu çeklerin bedelini davacı bankanın davalı keşideciden talep etmekte haklı olduğu, konu ile ilgili olarak Yargıtay 11.H.D. Başkanlığı'nın 05/04/2012 tarih, 2010/14277E., 2012/5371K. sayılı ilamında da vurgulandığı üzere kambiyo senedi niteliğinde olan dava konusu çekler yönünden TTK 732.m. gereğince sebepsiz zenginleşme olgusunun gerçekleştiği tarihin eğer çekler ibraz edilmiş ise; ibraz günü, ibraz edilmemiş ise; ibrazı gereken son günü olarak kabulü gerektiği anlaşılmakla; davanın kabulü ile; dava konusu çeklerin toplam bedeli olan 1.496.500,00-TL alacağın herbir dava konusu çekin takas odasına ibrazı üzerine karşılıksız çıktığı belirtilen keşide tarihlerinden itibaren ayrı ayrı işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline dair aşağıdaki şekilde karar vermek ve hüküm kurmak gerekmiştir.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklanan nedenlerle;

1. Davanın KABULÜ İLE; dava konusu ... Bankası A.Ş. Erciyes Sanayi Şubesi 1658798 seri no’lu, 03/11/2017 keşide tarihli ve 140.000,00. TL bedelli, aynı şubeye ait 1685799 seri no’lu, 17/11/2017 keşide tarihli, 146.500,00. TL bedelli, ...A.Ş. Gimat Şubesi'ne ait Gİ. 0377084 seri no’lu, 07/02/2018 keşide tarihli ve 250.000,00. TL bedelli, aynı şubeye ait Gİ. 0377085 seri no’lu, 22.02.2018 keşide tarihli ve 250.000,00. TL bedelli, aynı şubeye ait Gİ. 0377086 seri no’lu, 15.02.2018 keşide tarihli ve 250.000,00. TL bedelli, Anadolubank A.Ş. Ulus Şubesine ait 8336204 seri no’lu, 25/02/2018 keşide tarihli ve 150.000,00. TL bedelli, T.... A.Ş. Gimat Şubesine ait 4147203 seri no’lu, 15/01/2018 keşide tarihli ve 155.000,00. TL bedelli ve T. Halkbankası A.Ş. Gimat Şubesine ait 4147204 seri no’lu, 25/01/2018 keşide tarihli ve 155.000,00 TL bedelli çeklerin toplam bedeli olan 1.496.500,00. TL’nin 140.000,00. TL’lik kısmı yönünden sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği 03/11/2017, 146.500,00. TL’lik kısmı yönünden 17/11/2017, 250.000,00. TL’lik kısmı yönünden 07/02/2018, 250.000,00. TL’lik kısmı yönünden 22/02/2018, 250.000,00. TL’lik kısmı yönünden 15/02/2018, 150.000,00. TL’lik kısmı yönünden 25/02/2018, 155.000,00. TL’lik kısmı yönünden 25/01/2018, 155.000,00. TL’lik kısmı yönünden 15/01/2018 tarihinden itibaren ayrı ayrı işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,

2. Alınması gerekli karar ve ilam harcı nispi 102.225,91. TL harç ile 80,70. TL başvurma harcı olmak üzere toplam 102.306,61. TL harcın (davacı tarafından harç muafiyeti nedeni ile peşin harç yatırılmadığı gözetilerek) davalıdan tahsili ile Maliye Hazinesine gelir kaydına,

3. Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki AAÜT gereğince nispi 85.177,50. TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

4. Bu dava kapsamında davacı tarafından yatırılan gider avansından karşılanan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 2.434,00. TL yargılama giderinin HMK 326/2.m. gereğince davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

5. HMK 333.m. gereğince artan gider avansının karar kesinleştiğinde İADESİNE,

6. 6325 sayılı yasanın 11 ve 13 m.delaletiyle 18/a maddeleri gereğince maktu 1.320,00. TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak Maliye Hazinesine gelir kaydına,

Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde verilecek dilekçe ile ... Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yasa yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21/09/2022

Başkan ...

e-imza

Katip ...

e-imza

YARGILAMA GİDERİ DÖKÜMÜ:

        1. Posta ve davetiye gideri:     184,00. TL

        2. Bilirkişi ücreti                : 2.250,00. TL

TOPLAM :+2.434,00-TL