T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ

T.C.

ADANA

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2024/567

KARAR NO : 2024/865

KARAR TARİHİ : 23/05/2024

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN : ... (...)

ÜYE : ... (...)

ÜYE : ... (...)

KATİP : ... (...)

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : .... ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ : 05/02/2024

NUMARASI : ... ...

DAVACI : ... T.C. ...

VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : Hasımsız

DAVANIN KONUSU : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali)

İSTİNAF KARARININ

KARAR TARİHİ : 23/05/2024

YAZIM TARİHİ : 23/05/2024

.... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 05/02/2024 tarih ve ..., Esas ... Karar sayılı kararı aleyhine istinaf başvurusunda bulunulmuş olup, istinaf talebinin süresi içinde yapıldığı, başvuru şartlarının yerine getirilmiş olduğu ve istinafa başvuru koşullarının mevcut olduğu dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonucu anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonucunda;

İDDİA VE SAVUNMANIN ÖZETİ :

Davacı vekili dava dilekçesi ile; davacının ... ilçesinde ikamet etmekte olduğunu, ... Bankası A.Ş. ... Şubesi, 15.02.2023 Tarih, 300.000,00.TL miktar, Keşidecisi ... ve hamiline olan ... Seri Numaralı çek hamiline olarak kendisine keşideci ... tarafından teslim edildiğini, davacı müvekkili tarafından kaybedildiğini ve tüm aramalara rağmen bulunamadığını, şikayet konusu çek tacir olmayan hamiline niteliğinde çek olduğunu, söz konusu çeki hukuka aykırı yollarla ele geçiren 3.kişi kötü niyetli şahıslarca tahsil edilme ihtimali bulunduğundan kaybolan bu çek ile ilgili çek iptalini talep etme zaruriyeti doğduğunu, kaybolan çek yazılmış olduğundan ve çekin vadesinin henüz gelmediğinden ancak 15.02.2023 günü çek vadesi geldiğinde çekin karşılığının bankadan tahsil edilme olasılığı bulunduğunu, arz olunan nedenlerle davanın kabulü ile, öncelikle müvekkiline ait belirtmiş olduğu 15.02.2023 vadeli çekin ödenmesini önlemek için ivedilikle ödeme yasağı konulmasına ve dava sonunda söz konusu çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :

.... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 05/02/2024 tarih ve ..., Esas ... Karar sayılı kararı ile;TTK'nın 758. Maddesinde poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun süre verileceğini dava açılmaz ise ödeme yasağının kaldrılacağıni, TTK'nın anılan hükmüne ve yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda çek iptali davasını açan davacıya mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmesi, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, dava açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulması gerektiğini, dava konusu çekin ilgili banka şubesine ibraz edilmiş olması nedeniyle davacıya çeki ibraz eden kişi ...'a karşı istirdat davası açmak üzere 1 haftalık kesin süre verildiği, buna ilişkin tebligatın 26/01/2024 tarihinde yapılmasına rağmen süresinde istirdat davası açılmadığını, davacı tarafça, ibraz edilip istirdat davası açılmayan talep konusu çek yönünden zayi nedeniyle iptal davasının reddine karar verildiği anlaşılmıştır.

DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :

Davacı vekili istinaf talebi ile; ... Bankası A.Ş. ... Şubesi, 15.02.2023 Tarih, 300.000,00.TL miktar, Keşidecisi ... ve hamiline olan ... seri numaralı çekin kaybolması sebebi ile çekin ödenmesini önlemek için ivedilikle ödeme yasağı konulmasına ve dava sonunda söz konusu çekin iptali talepli dava açılmış ve tensip tutanağı gereğince çeke ödeme yasağı konulması için 45.000,00.TL teminat yatırılarak tedbiren ödeme yasağı konulduğunu, İşbu aşamada mahkemece 12/01/2024 tarihinde T.C. ... Bankası Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü'ne müzekkere yazıldığını, müzekkere cevabında ... seri numaralı çekin T.C ... Bankası'na 31/10/2023 tarihinde takas aracılığıyla ibraz edildiği belirtilerek, T.C ... Bankası'na yazılan müzekkere cevabında ... numaralı çeki ibraz edenin ... (T.C no:...) olduğu bilgisinin verildiğini, yerel mahkemenin 26.01.2024 tarihli ara kararı gereğince "Dava konusu iptali istenilen ... Bankası ... ... Şubesine ait keşidecisi ... (T.C:...) olan, 15/02/2023 vade tarihli ... çek seri numaralı 300.000,00.TL bedelli çekin ... (T.C no: ...) tarafından ibraz edilmiş olmakla, ...'a karşı bu ara kararın tebliğinden itibaren 1 haftalık kesin süre içinde TTK'nın 763. maddesine göre çek iade davası açarak belgeyi dosyaya ibraz etmesi, aksi halde davanın reddine karar verileceğinin davacı tarafa ihtarına" şeklinde ara kararın tesis edildiğini, yerel mahkemenin ara kararını 31.01.2024 tarihinde tebliğ edildiğini, işbu ara karar gereği, 05.02.2024 tarihinde ... Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası ile 1 haftalık kesin süre içerisinde açılması gereken istirdat davası süresi içerisinde açıldığını, yerel mahkemenin ara kararınin 31.01.2024 tarihinde tebliğ edildiğini, yerel mahkemece 1 haftalık süre daha dolmamış iken 05.02.2024 tarihinde eksik ve hatalı inceleme neticesinde davanın reddine karar verilerek, tedbirin kaldırıldığını, redde konu ara kararın 26.01.2024 tarihinde tebliğ edilmiş ise de; “Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılacağını, muhatap tarafından okunup okunmadığının, yahut hangi tarihte okunduğunun tebligatın yapılmış sayıldığı tarihe bir etkisi bulunmadığını, yerel mahkeme tarafından istirdat davası açmak için yasal ihtar süresine dikkat edilmediği, araştırma yapılmaksızın direk karar tesisi yoluna gidilerek aynı gün ilgili bankaya da ödeme yasağının kaldırılması yönünde müzekkere yazıldığını, 15.02.2023 vadeli çekin ödenmesini önlemek için ivedilikle ödeme yasağı konulmasına ve dava sonunda söz konusu çekin iptalini talep etmiştir.

DELİLLER :

.... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas, ... Karar sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı,

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE :

Dava, hukuki niteliği itibariyle zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.

Davacı tarafından, ... Bankası ... Şubesi'nin 15.02.2023 tarihli ... seri nolu 300.000,00.TL bedelli çekin meşru hamili olduğunu, çekin kaybolduğunu, bu nedenle iptaline karar verilmesi talep edilmiştir.

İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş ve işbu karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.

İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.

Dosya kapsamında bulunan ... Bankası'nın cevabi yazısında dava konusu çekin ... tarafından ibraz edildiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.

3.kişi ... dilekçe ibraz ederek dava konusu çekin elinde bulunduğunu beyan etmiş ve çekin bir örneğini dosya kapsamında ibraz ettiği görülmüştür.

Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır.

Somut olayda, davacı tarafından dava konusu çekin zayi edildiği belirtilerek iptali talebiyle dava açıldığı, dava dışı ... tarafından çekin bir örneğinin dosyaya ibraz edilmesi üzerine mahkemece davacıya çek istirdatı davası açmak üzere 1 haftalık kesin süre verildiği ve bu konuda usulüne uygun ihtaratlı davetiye tebliğ edildiği, davetiyenin 7201 sayılı Kanunun 7/a maddesi gereğince 31.01.2024 tarihinde davacı vekiline e-tebligat yoluyla tebliğ edildiği anlaşılmakta olup, dava açma sürenin bu tarihten itibaren başladığı, davacı vekili tarafından süresinde istirdat davası açılıp açılmadığı konusunda mahkemece bir araştırma yapılmadığı ve davacı vekilinin bu konuda beyanı alınmadan (nitekim davacı vekili tarafından istinaf dilekçesinde süresi içinde ... .Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı yönündeki beyanı) ilk derece mahkemesince süresinde istirdat davası açılmadığı gerekçesiyle 05.02.2024 tarihinde davanın reddine karar verildiği görülmüştür.Hal böyle olunca davacı vekilinin beyanı alınarak istirdat davası açıldığı takdirde ilgili dosya mahkemesinden celp edilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken istirdat davası açılıp açılmadığı araştırılmadan yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.

Bu nedenle davacı vekilinin ilk derece mahkemesi kararına karşı yapmış olduğu istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK 353/1-a-6 maddesi uyarınca kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :

1)-.... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 05/02/2024 tarih ve ..., Esas ... Karar sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun KABULÜNE,

2)-.... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 05/02/2024 tarih ve ..., Esas ... Karar sayılı kararının HMK.'nun 353/1-a-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,

3)-Dava dosyanın yeniden yargılama için .... Asliye Ticaret Mahkemesi'ne GÖNDERİLMESİNE,

4)-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin alınan 427,60.TL istinaf karar harcının kararın kesinleşmesi ile talep halinde davacıya İADESİNE,

5)-Davacı tarafından istinaf için yapılan yargılama giderinin esas hüküm ile birlikte ilk derece mahkemesince karara BAĞLANMASINA,

6)-6100 Sayılı HMK'nun 333. maddesi gereğince peşin alınan ve harcanmayan gider avansının İlk Derece Mahkemesi'ne İADESİNE,

7)-İnceleme dosya üzerinden yapıldığından lehe vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,

8)-6100 sayılı HMK'nın 7035 sayılı yasanın 30. maddesiyle değişik 359/3 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle ilk derece mahkemesince taraflara TEBLİĞİNE,

Dair, 6100 sayılı HMK'nun 353/1-a/6 maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle kesin olmak üzere 23.05.2024 tarihinde karar verildi.

...

Başkan

...

¸e-imzalıdır

...

Üye

...

¸e-imzalıdır

...

Üye

...

¸e-imzalıdır

...

Katip

...

¸e-imzalıdır