T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ

T.C.

ADANA

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

9. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/1022

KARAR NO : 2024/1051

KARAR TARİHİ : 25/06/2024

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

BAŞKAN : ... (...)

ÜYE : ... (...)

ÜYE : ... (...)

KATİP : ... (...)

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : ADANA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TARİHİ : 21/09/2018

NUMARASI : 2015/... ESAS 2018/... KARAR

DAVACILAR :1-...-

2. ...

VEKİLİ :Av. ...-

DAVALILAR :1-...-

2. ...

VEKİLİ :AV. ...-

3-... İNŞ. LTD. ŞTİ.-...

4. ....

DAVA : Kooperatif Üyeliğinin Tespiti, Tapu İptali ve Tescil, Kira Kaybı Alacağı, Olmadığı Taktirde Çıkma Payı Alacağı (Kooperatif Üyeliğine Dayanan)

DAVA TARİHİ : 21/06/2011

KARAR TARİHİ : ...

ADANA 1.TÜKETİCİ MAH.'NİN BİRLEŞEN 2009/... ESAS SAYILI DOSYASI

DAVACILAR :1-...

2. ....

VEKİLİ :Av. ...-

DAVALILAR :1-...-...

2. ...

VEKİLİ :AV. ...-

3-... İNŞ. LTD. ŞTİ.-...

DAVA : Kooperatif Üyeliğinin Tespiti, Tapu İptali ve Tescil, Kira Kaybı Alacağı, Olmadığı Taktirde Çıkma Payı Alacağı (Kooperatif Üyeliğine Dayanan)

DAVA TARİHİ : 04/11/2009

KARAR TARİHİ : 08/10/2013-(BİRLEŞTİRME)

İSTİNAF KARARININ

KARAR TARİHİ : 25/06/2024

YAZIM TARİHİ : ...

Adana 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 21/09/2018 tarih ve 2015/... Esas-2018/... Karar sayılı kararının temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay ... Hukuk Dairesi'nin 05/06/2023 tarih, ... Esas, ... Karar sayılı ilamı ile bozulması üzerine duruşmalı olarak yapılan istinaf incelemesi sonucunda;

Üye hakimin görüşü değerlendirildi.

DAVACILARIN İDDİALARININ ÖZETİ :

Davacılar vekili, müvekkillerinden ...'ın 09/12/1996 tarihinde ... ... ... ... Ada ... ve ... parsellerde inşaat yapmakta olan ...'ne üye olarak bir daire sahibi olduğunu, aynı tarihlerde davalı kooperatifle birlikte kooperatif üzerinden satış işlemlerini yürütmekte olan ... İnş. Ltd. Şti. ile de sözleşme imzalandığını, 09/12/1996 tarihinden 15/12/2007 tarihine kadar daire bedelinin ödendiğini, 30/01/2002 tarihinden itibaren ... şehir dışında görevli olduğu için üyelik ve ödemelerin diğer davacı ... ... tarafından devam ettirildiğini, tapunun ortak verileceğinin kararlaştırıldığını, ancak davalı gerçek şahıslar tarafından kooperatifin ve şirketin içi boşaltılarak ve tapular verilmeyerek davacılar dahil birçok hak sahibinin kandırıldığını, sözleşmeye göre 2000 yılında teslim edilmesi gereken dairenin teslim edilmediğini, müvekkillerin ve diğer üyelerin dairelerinin birden fazla kişiye satıldığını, müvekkillerin muhatap dahi bulamadığını, hangi dairenin kime satıldığının belli olmadığını, davalıların kooperatifi kanunsuz olarak borçlandırıp taşınmaz üzerine haciz koydurtarak üyelerin haklarına kavuşmasını engellediğini, kooperatif adına tapuda kayıtlı 2 daire kaldığını, bu dairelerin de muvazaalı olarak kaçırılma riskinin bulunduğunu ileri sürerek ... İli ... ilçesi ... Ada ... Parselde kooperatif adına kayıtlı ... Blok .... Kat ... ve ... nolu bağımsız bölümlerin kayıtlarına tedbir konularak şayet kooperatif üyesi gösterilmediler ise, davacıların kooperatif üyeliğine, üyelikten çıkarma kararı varsa iptaline karar verilmesine, müvekkillerine ait olduğu tespit edilecek olan bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline, daire halen teslim edilmediği için 2000 yılından itibaren olmak üzere fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 10.000,00.TL kira kaybı tazminatının kira bedellerinin dolduğu dönem başları itibari ile hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, daire bedelinde eksiklik tespit edildiği takdirde, bedel ikamesi ile mahkeme veznesine depo edilmek suretiyle tapunun müvekkiller adına tesciline, tescil talebi kabul edilmediği takdirde, müvekkillerinin ödemiş olduğu toplam bedelin tespiti ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 11.000,00.TL'nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte tüm davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Birleşen Adana 1. Tüketici Mahkemesi'nin 2009/... Esas sayılı dosyasında davacılar vekili; müvekkillerinin anneleri ...'ın 09/12/1996 tarihinde ... ... ... Ada ... ve ... parsellerde inşaat yapmakta olan ...'ne üye olarak bir daire sahibi olduğunu, aynı tarihlerde davalı kooperatifle birlikte kooperatif üzerinden satış işlemlerini yürütmekte olan ... İnş. Ltd. Şti. ile de sözleşme imzalandığını, 03/01/1997 tarihinden 30/12/2007 tarihine kadar daire bedelinin ödendiğini, 19/08/2002 tarihli yazı ile 13.470,00.TL borç bildirilmesine rağmen bu miktardan daha fazla olmak üzere 15.360,00.TL ödeme yaptığını ileri sürerek ve asıl davada ki diğer sebeplere de dayanarak ... İli ... ilçesi ... Ada ... Parselde kooperatif adına kayıtlı ... Blok .... Kat ... ve ... nolu bağımsız bölümlerin kayıtlarına tedbir konularak şayet kooperatif üyesi gösterilmediler ise, davacıların kooperatif üyeliğine, üyelikten çıkarma kararı varsa iptaline karar verilmesine, müvekkillerine ait olduğu tespit edilecek olan bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline, daire halen teslim edilmediği için geriye dönük 5 yıl için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 10.000,00.TL kira kaybı tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı kooperatif ve şirketten müteselsilen tahsiline, daire bedelinde eksiklik tespit edildiği takdirde, bedel ikamesi ile mahkeme veznesine depo edilmek suretiyle tapunun müvekkiller adına tesciline, tescil talebi kabul edilmediği takdirde, müvekkillerinin ödemiş olduğu toplam bedelin tespiti ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00.TL'nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek en yüksek ticari temerrüt faizi ile birlikte tüm davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Adana 1. Tüketici Mahkemesi'nin 08/10/2013 tarih ve 2009/... Esas, 2013/... karar sayılı ilamı ile dosyanın 2011/...(sonradan 2015/... Esas) sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verişmiş ve dosya içerisine alınmıştır.

Davacılar vekili 13/03/2017 tarihli dilekçesi ile, kira kaybından kaynaklanan tazminat alacaklarını atiye bıraktıklarını, 17/04/2018 tarihli dilekçesi ile; ... .... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... esas, ... karar sayılı kararı ile ... nolu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile ... mirascıları adına tesciline karar verildiği için asıl davada fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak suretiyle yapılan ödemenin faizi ile birlikte tahsiline, birleşen dava yönünden ise, halen kooperatif adına kayıtlı olan ... numaralı bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile, ... ... ve ... adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.

DAVALININ SAVUNMALARININ ÖZETİ :

Davalılardan ... ve S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi vekili, müvekkili ...'ya husumet yöneltilemeyeceğini, davacıların yapılan ödemeleri iade alarak kooperatifi ibra ettiklerini, buna ilişkin ibraname imzalayarak kooperatife verdiklerini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.

Diğer davalılar ... ve ... İnş. Ltd. Şti.'ne usulüne uygun tebliğe rağmen süresi içerisinde cevap dilekçesi sunmadıkları, duruşmalara katılmadıkları ve kendilerini bir vekille temsil ettirmedikleri anlaşılmıştır.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :

Yerel mahkemece verilen karar ile; davacıların kooperatife üye olarak aidatlarını ödedikleri, ibranamelerin geçersiz olduğu, ödeme makbuzlarının bulunmadığı, asıl dosyanın davacıları ... ve ... ...'ın toplam 10.760,00.TL ödedikleri, bu paranın dava tarihi itibariyle ulaşan güncel tutarının 37.908,66.TL olduğu, kooperatifin Genel Kurul kararları incelendiğinde ödemesi gereken aidat tutarının 133.876,00.TL olduğu, bu miktarın dava tarihindeki güncellenmiş değerinin 312.846,72.TL'ye ulaştığı, inşaatın bitirilmeden üyelere teslim edildiği, birçok eksikliğin üyeler tarafından giderildiği, açılan davaların tarihine bakıldığında kooperatifin 2004 yılından sonra inşaata bir katkısının bulunmadığı, ödenmesi gereken aidatın güncel tutarına bakıldığında davacının eksik ödemesinin görüldüğü, oysa taşınmazın rayiç bedelinin çok daha düşük olduğu, (148.977,17.TL) üyelerden Genel Kurul kararlarına uygun şekilde aidat toplanmadığı, davacıların 37.908,66.TL'nin tahsilini isteyebilecekleri, birleşen dosya yönünden ise; ibranamenin geçersiz olduğu, davacıların yaptığı ödeme toplamının 19.180,00.TL olduğu, bunun güncellenmiş tutarının 52.502,34.TL'ye ulaştığı, Genel Kurul kararlarına göre ödenmesi gereken aidatın birleşen dosyanın dava tarihine güncellenmiş tutarının 268.789,83.TL'ye ulaştığı, asıl dosyada davacıların 52.502,34.TL'nin iadesini isteyebilecekleri, Mahkemenin 2010/66 esas 2011/6 karar sayılı kararı ile, üyelerden ... 'nin SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti. hakkındaki davasının kabulü ile, 15.000,00.TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verildiği, gerekçeli kararda, dava konusu ... nolu dairenin tapusunun 3. kişiler adına olması bu kişilerin davada taraf bulunmamaları, bu nedenle tescil kararı verilemediği, taşınmazın dava tarihindeki rayiç değerinin istenebileceği, ancak taleple bağlı kalınması gerektiğinden 15.000,00.TL'nin tahsiline karar verildiği, Mahkemenin ... esas ... karar sayılı dosyasında, davacı ... ...'ın ... numaralı daire hakkındaki tapu iptali ve tescili talebinin kabulüne karar verildiği, bu dosyada davacının 12.275,00.TL ödeme yaptığı, ödemelerin güncel değeri ile dairenin rayiç değeri kıyaslandığında ödemelerin tam olarak yapıldığı, asıl dosyanın davacılarından ..., kooperatif üyeliği için hem davalı kooperatife hem de davalı şirkete yazılı olarak müracaat ettiği, sözleşmenin davacı ... ile yapıldığı, senetlerin onun adına düzenlendiği, ancak kendisinin şehir dışında bulunması nedeni ile ödemelerin eşi olan diğer davacı ... ... tarafından yapılmaya devam edildiği, ... ... adına herhangi bir üyelik başvurusu ve kaydının olmadığı, bu yönde de bir belge ibraz edilmediği, keşideci olarak düzenlediği senetlerin eşinin üyeliği için yapılan ödemelerin karşılığı olduğu, bu nedenle ... ...'ın davasının aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiği, ...'ın davası bakımından ise, davalılardan ... ve ... ile ... arasında herhangi bir sözleşme yada üyelik benzeri ilişki bulunmadığı, bu kişilerin yalnızca kooperatif yada şirket yetkilisi veya ortağı sıfatıyla hareket ettikleri, kendilerine husumet yöneltilemeyeceği, ...'ın kooperatif ve şirket hakkındaki davası yönünden ise; kendisinin kooperatif üyesi olduğu konusunda ihtilaf olmadığı, esasen toplanan delillerden kooperatif üyesi olduğu, yaptığı ödeme tutarı toplamının 10.760,00.TL olduğu, kooperatif kayıtları düzenli tutulmadığından ve eksik olduğundan yükümlülüklerini eksiksiz yerine getiren üyenin ödediği aidat tutarının tam olarak belirlenmesinin mümkün olmadığı, davacının ödemelerinin eksik olduğu, kooperatifin tüm üyelerine eşit ve adil davranması gerektiği için davacı kadar yada ondan daha az ödeme yaptığı halde tapusu verilen bir kısım üyeler bulunması halinde davacının da tescil talep edebileceği, bu yönde bir delil ibraz edilmediği gibi ... numaralı parselin dava dışı ... mirasçıları adına tesciline karar verildiği için davacının tescil talebinden vazgeçtiği, Davacı ... ... İlkesi gereğince ödediği bedelin güncellenmiş tutarını isteyebileceği, bu tutarın bilirkişi raporunda belirtildiği üzere 37.908,66.TL olup taleple bağlı kalınarak 11.000,00.TL'nin tahsiline karar verilebileceği, ... İnş. Ltd. Şti. ile kooperatifin yetkililerinin aynı aileye mensup kişiler olup toplanan delillerden kooperatif ve şirketin iş ve işlemlerinin içiçe olduğu, ödemelerin bir kısmının kooperatife bir kısmının şirkete yapıldığı, üyelik için hem kooperatif hem de şirkete başvuru alındığı, üyelerin kooperatife olan borç ve yükümlülüklerinin bildirildiği ihtarnamenin dahi şirket tarafından düzenlendiği olguları gözetildiğinde her ikisinin sorumluluğuna gidildiği, kira kaybı tazminatına ilişkin talebin atiye terkedildiği, kooperatiflerin kuruluş amacı gözetildiğinde, taşınmazların geç teslimi halinde kira kaybı ödeme yükümlülüklerinin olmadığı, birleşen dava yönünden ise; ...'ya husumet yöneltilemeyeceği, SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti. hakkındaki dava bakımından, davacıların ortak miras bırakanı ...'ın kooperatif üyesi olduğu ve bu noktada uyuşmazlığın bulunmadığı, ...'ın yapmış olduğu ödeme tutarının 19.180,00.TL olduğu, ödemenin dava tarihine güncellendiğinde ulaştığı tutarın 52.502,34.TL olduğu, Genel Kurul kararlarına göre ödenmesi gereken aidatların tutarı 133.876,00.TL, bunun dava tarihinde ulaşan güncel tutarının 268.789,83.TL olduğu, aidatlarını tam olarak ödeyen emsal bir üye tespitinin mümkün olmadığı, yukarıda açıklanan ilamlarda 12.275,00.TL ve 15.000,000.TL ödeme yapan üyelerin tam ödeme yaptıkları, bu nedenle birleşen davanın davacılarının yaptıkları ödemelerin miktarı esas alındığında tescil talep edebilecekleri, halen davalı kooperatife ait olan ... numaralı bağımsız bölümün davacılar adına tesciline karar verildiği gerekçeleriyle asıl davada; ... ve ... hakkındaki davanın reddine, ... ve ... İnş. Ltd. Şti. hakkındaki dava yönünden; davacı ... ...'ın taleplerinin reddine, davacı ...'ın, davalı ... üyesi olduğunun tespitine, davacı ...'ın tapu iptali ve tescil ile kira kaybına ilişkin taleplerinin reddine, davacı ...'ın alacak talebinin kabulüne, 11.000,00.TL'nin S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'nden müteselsilen tahsil edilerek davacıya ödenmesine, bu bedele dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına, davacının 26.908,66.TL yönünden fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına, birleşen davada; ... hakkında davanın reddine, S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti. Hakkındaki dava yönünden; davacıların ortak miras bırakanı ... ve ...'den olma ... doğumlu, ...'ın S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi üyesi olduğunun tespitine, davacıların kira kaybına ilişkin talebinin reddine, davacıların tapu iptali ve tescil taleplerinin kabulüne, ... İli ... İlçesi ... Mahallesi ... Ada, ... Parselde ... Blok ... Numaralı bağımsız bölümün davalı S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi adına olan tapu kaydının iptali ile 1/2'şer oranda davacılar ... kimlik numaralı ... ... ... kimlik numaralı ... adına tapuya tesciline, davacılar tapu iptalleri tescil talepleri kabul edildiğinden, alacak talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.

DAVACILAR VE DAVALI S.S. ... KONUT YAPI KOOPERATİFİ TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :

Davacı vekili tarafından asıl dosya yönünden verilen istinaf dilekçesi ile; ... ve ... hakkındaki davanın reddine ilişkin kararın hatalı olduğunu, bu şahısla şirketi paravan olarak kullanan birçok kişiden para alıp insanları mağdur ettiğini, atiye bırakılan ve talep edilmeyen kira alacağına dair davanın reddine karar verilmesi ve karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığını, tek taşınmazın kalması nedeniyle ... nolu bağımsız bölümün hisseli olarak tescili gerektiğini, birleşen dosya yönünden ise; ...'nın kurdukları kooperatif ve şirketi paravan şekilde kullanarak birçok kişiden para alıp insanları mağdur ettiklerini, davanın reddi kararının ve onun lehine vekalet ücretine hükmedilmesi kararının doğru olmadığını, atiye bırakılan, talep edilmeyen kira alacağı yönünden davanın reddine karar verilmesinin ve karşı tarafa vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığını, alacak yönünden karar verilmesine yer olmadığı halde red edilen kusum için davalılar lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini istinaf sebepleri olarak belirtmiştir.

Davalı Kooperatif vekili tarafından verilen istinaf dilekçesi ile; asıl ve birleşen dosya yönünden; davacıların ibra yönünden imzayı inkar etmelerine rağmen imzanın kendilerine ait çıkınca bu sefer ibranamenin geçersiz olduğunu kötü niyetli olarak ileri sürdüklerini, ödenen miktarın ibranameye yazıldığını, ödemelerin hem kooperatife hemde şirkete yapıldığını, defterlere işlendiğini, kooperatif üyeliğinin tespiti kararının doğru olmadığını, eksik ödeme var iken tapu iptal ve tescil kararı verilmesinin doğru olmadığını, bilirkişi delillerine göre değil, şahsi kanaatlere göre ve başka dosyalardan kes kopyala yapıştır şeklindeki yorumlara dayanılarak rapor düzenlendiğini, eksik inceleme ile karar verildiğini istinaf sebepleri olarak belirtmiştir.

Dairemizce, Yargıtay bozma ilamı ve duruşma günü taraflara tebliğ edilmiş, Yargıtay bozma ilamına uyularak yargılama yapılmıştır.

DELİLLER :

Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri, Tapu Kayıtları, ... ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... esas, ... karar sayılı dosyası, ... ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... esas ... karar sayılı dosyası, İbraname, Uzman Görüşü, Bilirkişi Raporu ve tüm dosya kapsamı.

GEREKÇE :

Dava "Kooperatif Üyeliğine Dayanan Kooperatif Üyeliğinin Tespiti, Tapu İptal ve Tescil, Kira Alacağı Olmadığı Takdirde Maddi Tazminat" talebine ilişkindir.

Davacılar tarafından, asıl ve birleşen dosyada, aidat ödemelerine rağmen kendilerine daire tahsis edilmediği ileri sürülerek, öncelikle kooperatif üyesi olduklarının tespitine, kooperatif adına kayıtlı bağımsız bölümün adlarına tapuya tescillerine, bu mümkün değil ise çıkma payı alacağına hükmedilmesine, ayrıca kira kaybından doğan maddi tazminata hükmedilmesine karar verilmesinin talep edildiği, yargılama sırasında kira kaybı alacağı yönünden davayı atiye bıraktıklarını belirterek, asıl dosyada tapu iptal ve tescilin mümkün olmaması nedeniyle, çıkma payı alacağına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmişler, davalılar ise, davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.

Karara karşı asıl ve birleşen dosyalarda davacılar vekili ve davalı S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi vekili tarafından ayrı ayrı istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.

Dairemizce verilen 15/02/2021 tarih ve... E.VE ... K. Sayılı karar ile; davalı kooperatif vekilinin tüm, davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile davacılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, kararının kaldırılmasına, asıl davada davalılar ... ve ... hakkındaki davanın pasif sıfat yokluğu nedeniyle usulden reddine, davalılar ... ve ... İnş. Ltd. Şti. hakkındaki dava yönünden davacı ... ...'ın taleplerinin reddine, davacı ...'ın davalı kooperatifin üyesi olduğunun tespitine, davacı ...'ın tapu iptali ve tescil talebi ilgili davanın reddine, kira kaybına ilişkin davasının açılmamış sayılmasına, davacı ...'ın alacak talebinin kabulüne, 11.000,00.TL'nin kooperatif ve ... İnş. Ltd. Şti.'nden tahsiline, birleşen davada ... hakkındaki davanın pasif sıfat yokluğu nedeniyle usulden reddine, davalılar kooperatif ve ... İnş. Ltd. Şti. hakkındaki dava yönünden davacıların ortak miras bırakanı ...'ın kooperatif üyesi olduğunun tespitine, davacıların kira kaybına ilişkin davasının açılmamış sayılmasına, tapu iptali ve tescil taleplerinin kabulüne, ... blok ... numaralı bağımsız bölümün davalı kooperatif adına olan tapu kaydının iptali ile 1/2'şer oranda davacılar adına tapuya tesciline, alacak talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

Dairemizce verilen kararın davacılar vekili ve davalı kooperatif vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay ... Hukuk Dairesi'nin 05/06/2023 tarih ve ... Esas, ... Karar sayılı ilamı ile davacılar vekilinin asıl ve birleşen davaya ilişkin tüm, davalı kooperatif vekilinin asıl davaya ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmemiş, davalı kooperatif vekilinin birleşen davaya ilişkin temyiz itirazları yönünden yapılan değerlendirmede, " dosyada alınan bilirkişi raporuyla davacıların mirasbırakanı ...'ın ödemeleri ile genel kurul kararlarına göre dava tarihi itibariyle bir üyenin ödemesi gereken ödemeleri hesaplanmış ve yapılan ödemelerinin eksik olduğu tespit edilmiştir. Yine aynı raporda kooperatifin genel kurulda alınan kararla göre üyelerden para toplanmadığı bu nedenle emsal üye bulunmadığı belirtilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince de kooperatif kayıtları düzenli tutulmadığından ve eksik olduğundan yükümlülüklerini eksiksiz yerine getiren üyenin aidat tutarının tam olarak belirlenmesinin mümkün olamayacağı bu konuda ispat yükünün kooperatifte olduğu, davalının bu iddialarını ispatlayamadığı kabulüne göre karar verildiği anlaşılmaktadır. Yapılan inceleme hüküm kurmaya yeterli görülmemiştir. Yapılan inceleme sırasında tam ödemesini yapan bir ortak belirlenemediği için kooperatife ödemesini tam yapan bir ortağın ne kadar ödediği konusu netlik kazanmamıştır. Ayrıca ödemesi eksik olmasına rağmen tapu verilen üye olup olmadığı tespit edilmeksizin, tespiti halinde eksik ödeme yapan ve tapularını alan üyelerin eksik ödemesinin ne kadar olduğu belirlenmeksizin tapu iptal ve tescile karar verilmesi hatalı olmuştur. Bu durumda mahkemece davalı kooperatifin defter, kayıt ve belgeleri, bilanço gelir gider cetvelleri ve genel kurul kararlarının öncelikle kooperatiften istenilmesi, ibraz edilmezse kooperatifin adresinde defter ve kayıtları incelenmesi için keşif yapılması, buna rağmen inceleme yapılamaz ya da defter ve belgelere ulaşılamaz ise ana sözleşmenin 40. maddesi uyarınca ilgili Ticaret Sicil Memurluğundan veya ana sözleşmenin 41. maddesi uyarınca bu belgelerin gönderildiği Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğünden getirtildikten sonra düzenli bir şekilde ödeme yapılması halinde bir üyenin ne kadar ödeme yapması gerektiği, tam ödeme yapmadığı halde kendisine tapu verilen üyelerin ödemelerinin ne kadar olduğu, davacının yaptığı ödeme kadar ödeme yapan bir üyeye tapu kaydı verilip verilmediği hususlarında yeterince inceleme yapılıp oluşturulacak bilirkişi heyetinden tafsilatlı ve denetime açık rapor alınarak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir." gerekçesiyle, dairemizce verilen kararın bozulmasına karar verilmiştir.

Dairemizce, Yargıtay Bozma ilamı taraflara tebliğ edilmiş, duruşmada Yargıtay ... Hukuk Dairesi'nin bozma ilamına aynen uyulmasına karar verilmiştir.

Dairemizce, Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda, davalı kooperatiften defter, kayıt ve belgeleri, bilanço gelir gider cetvelleri ve genel kurul kararları istenmiş, ibraz edilmemesi üzerine kooperatifin adresinde defter ve kayıtları incelenmesi için keşif yapılmış, ancak, defter ve belgelere ulaşılamadığından, Ticaret Sicil Memurluğundan ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğüne müzekkere yazılarak belgelerin gönderilmesi talep edilmiş, dosyaya tüm belgelerin gelmesiden sonra, düzenli bir şekilde ödeme yapılması halinde bir üyenin ne kadar ödeme yapması gerektiği, tam ödeme yapmadığı halde kendisine tapu verilen üyelerin ödemelerinin ne kadar olduğu, davacının yaptığı ödeme kadar ödeme yapan bir üyeye tapu kaydı verilip verilmediği hususlarında dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından düzenlenen raporda, dosyada mevcut belgelere göre, yargıtay bozma ilamında belirtilen hususlarda tespit yapılamayacağı belirtilmiştir.

Yargıtay bozma ilamında belirtildiği üzere, Yapı kooperatiflerinin amacı ortaklarına oturabilecek bağımsız bölüm teslim etmektir. Kooperatife karşı parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen, başka bir anlatımla kooperatife borcu bulunan ortakların tapu iptal ve tescil isteme hakları bulunmamaktadır. Ancak 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunun 23 ncü maddesinde karşılığını bulan eşitlik kuralı gereğince kooperatif ortakları hak ve yükümlülüklerde eşit olup, kooperatif aynı durumdaki ortaklarına eşit işlem yapmak zorundadır. Kooperatif, diğer ortaklara borca rağmen konut ya da iş yeri vermiş ise davacı tarafın da varsa borcuna rağmen kooperatiften konut ya da iş yeri isteme hakkının varlığı kabul edilmelidir.

Tüm dosya kapsamından, dosyadaki bilgi ve belgeler, ilk derece mahkemesince alınan bilirkişi raporları ile uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda toplanan delillerin değerlendirilmesi için dairemizce alınan bilirkişi raporlarına göre, davalı kooperatife ait defterlerin usulüne uygun tutulmadığı, tamamının da ibraz edilmediği, kayıtların sağlıklı olarak tutulmadığı, hangi üyenin ödemesini tam olarak yaptığının belli olmadığı, emsal alınabilecek üyelerin tespitinin defter kayıtları ile mümkün olmadığı, gerek Ticaret Sicil Memurluğu'ndan gerekse ... Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nden kooperatifin bilançoları, gelir ve gider cetvelleri, yönetim ve denetim raporları, Genel Kurul Tutanakları ve ortaklık cetvellerinin celp edildiği, mahallinde keşif yapıldığı, sonuç olarak, kooperatifin inşaatları tamamlamadığı, tamamlanmamış halde üyelerin bir kısmına daire tahsisinin yapıldığı, inşaatların eksik kalan kısımlarının üyeler tarafından tamamlandığı, bu nedenle kooperatif kayıtları düzenli tutulmadığından ve eksik olduğundan yükümlülüklerini eksiksiz yerine getiren üyenin ödediği aidat tutarının tam olarak belirlenmesinin mümkün olmadığı, davalı kooperatifin defterlerine göre, davacılara iade yapıldığı şeklinde kayıt düşülmesine rağmen herhangi bir makbuz bulunmadığı, davacıların ibraname tarihinden sonra da ödeme yapmaya devam ettikleri, ibranamelerin matbu olduğu, matbu olan bu ibranamelere sonradan kalemle eklemeler yapıldığı, davalı kooperatif defterlerinin usulüne uygun tutulmaması nedeniyle aleyhine delil teşkil ettiği, dolayısıyla ibranamelerin gerçeği yansıtmadığı ve geçersiz oldukları, davalı tarafından aksi yönde bir delilin dosyaya ibraz edilmediği, davalı kooperatif vekili tarafından, eksik ödeme varken tapu iptal ve tescil kararı verilmesinin doğru olmadığı savunulmuş ise de, bu konudaki ispat yükünün davalı kooperatife ait olup, davalının bu iddialarını ispatlayamadığı, ayrıca davalı ... İnş. Ltd. Şti. ile kooperatifin yetkililerinin aynı aileye mensup kişiler olup, toplanan delillerden kooperatif ve şirketin iş ve işlemlerinin içiçe olduğu, ödemelerin bir kısmının kooperatife bir kısmının şirkete yapıldığı, üyelik için hem kooperatif, hem de şirkete başvuru alındığı, üyelerin kooperatife olan borç ve yükümlülüklerinin bildirildiği ihtarnamenin dahi şirket tarafından düzenlendiği olguları gözetildiğinde, her iki davalının da sorumluluğuna gidilmesi gerektiği, tüm bu nedenlerle, birleşen dosya davacılarının ortak miras bırakanı ...'ın davalı Kooperatifin üyesi olduğunun tespitine, davacıların tapu iptali ve tescil taleplerinin kabulüne karar vermek gerekmiş, buna dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :

1)-Yargıtay ... HD'nin 05.06.2023 tarih ve ... Esas, ... Karar sayılı bozma ilamına uyulmuş olmakla;

Yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına,

1)-6100 sayılı HMK.nun 353/1-b-2 maddesi gereğince Adana 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 21/09/2018 tarih ve 2015/... Esas-2018/... Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,

ASIL DAVADA;

a-)-Davalılar ... ve ... hakkındaki davanın pasif sıfat yokluğu nedeniyle usulden REDDİNE,

b-)-Davalılar ... ve ... İnş. Ltd. Şti. hakkındaki dava yönünden;

b-1)-Davacı ... ...' ın taleplerinin REDDİNE,

b-2)-Davacı ...'ın, davalı ... üyesi olduğunun TESPİTİNE,

b-3)-Davacı ...'ın tapu iptali ve tescil talebi ilgili davanın REDDİNE;

b-4-Davacıların kira kaybına ilişkin davasının 6100 sayılı HMK'nın 150/5 maddesi gereğince AÇILMAMIŞ SAYILMASINA,

b-5)-Davacı ...' ın alacak talebinin KABULÜNE, 11.000,00.TL'nin S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'nden müteselsilen tahsil edilerek davacıya ÖDENMESİNE, bu bedele dava tarihinden itibaren yasal faiz UYGULANMASINA.

-Davacının 26.908,66.TL yönünden fazlaya ilişkin haklarının saklı TUTULMASINA,

-6100 sayılı HMK'nın 330. maddesi gereğince ... ...'ın davasının, tüm davalılar yönünden aktif husumet yokluğundan reddine karar verildiği için, AAÜT gereğince hesaplanan (Kazanılmış haklar da göz önüne alınarak) 4.080,00.TL maktu vekalet ücretinin bu davacıdan alınarak kendisini vekil ile temsil ettiren davalı ... ve SS ... Konut Yapı Kooperatifi'ne ÖDENMESİNE,

-6100 sayılı HMK'nın 330. maddesi gereğince ...'ın davasının kabul edilen kısmı yönünden hesaplanan (kazanılmış haklar da göz önüne alınarak) 4.080,00.TL maktu vekalet ücretinin SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek bu davacıya ÖDENMESİNE,

-6100 sayılı HMK'nın 330. maddesi gereğince ...'ın kira alacağı yönünden açılmamış sayılmasına ilişkin karar nedeniyle hesaplanan (kazanılmış haklar da göz önüne alınarak) 4.080,00.TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılardan ... ve SS ... Konut Yapı Kooperatifine ÖDENMESİNE,

-492 sayılı Harçlar kanunu gereğince davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan 752,00.TL karar ve ilam harcının peşin olarak ödenen 670,00.TL+187,85.TL=857,85.TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 187,85.TL harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacılara İADESİNE,

-6100 sayılı HMK'nın 326/1 maddesi gereğince davacı ...'IN ödediği 670,00.TL peşin harcın davalılar SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek davacıya ÖDENMESİNE,

• 6100 sayılı HMK'nın 326/1 maddesi gereğince davacı ... ...'ın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,

-6100 sayılı HMK'nın 326/2 maddesi gereğince davacı ...'ın yalnızca asıl dava için yapmış olduğu 498,00.TL yargılama giderinin kabul ve red oranları gözetilerek takdiren 249,00.TL'sinin davalılar SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek davacıya ÖDENMESİNE,

-Bakiye yargılama giderinin davacının üzerinde BIRAKILMASINA,

BİRLEŞEN DAVADA;

a-)-... Hakkındaki davanın pasif sıfat yokluğu nedeniyle usulden REDDİNE,

b-)-Davalılar ... ve ... İnş. Ltd. Şti. hakkındaki dava yönünden;

b-1)-Davacıların ortak miras bırakanı ... ve ... olma ... doğumlu, ...' ın ... üyesi olduğunun TESPİTİNE,

b-2)-Davacıların kira kaybına ilişkin davasının 6100 sayılı HMK'nın 150/5 maddesi gereğince AÇILMAMIŞ SAYILMASINA,

b-3)-Davacıların tapu iptali ve tescil taleplerinin KABULÜNE,

-... ili ... İlçesi ... Mahallesi ... Ada, ... Parselde ... Blok ... Numaralı Bağmısız bölümün davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile 1/2' şer oranda davacılar ... TC numaralı ... ... ve ... TC Numaralı ... adına tapuya TESCİLİNE,

b-4)-Davacıların tapu iptal ve tescil talepleri kabul edildiğinden, alacak talepleri hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,

-6100 sayılı HMK'nın 330. maddesi gereğince ... hakkındaki dava bakımından AAÜT gereğince hesaplanan 10.000,00.TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalı ...'ya ÖDENMESİNE,

-6100 sayılı HMK'nın 330. maddesi gereğince davanın kabul edilen kısmı gözetilerek, tesciline karar verilen taşınmazın dava tarihindeki değeri üzerinden (128.000,00.TL) AAÜT gereğince hesaplanan (Kazanılmış haklar da göz önüne alınarak) 12.990,00.TL nispi vekalet ücretinin davalılardan SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek davacılara ÖDENMESİNE,

-6100 sayılı HMK'nın 330. maddesi gereğince ... İnş. Ltd. Şti. ve SS ... Konut Yapı Kooperatifi hakkındaki kira kaybı alacağı yönünden davanın açılmamış sayılmasına karar verilen kısmı yönünden AAÜT gereğince hesaplanan 10.000,00.TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak bu davalılara ÖDENMESİNE,

-492 sayılı Harçlar kanunu gereğince davanın kabul edilen kısmı dikkate alınarak tesciline karar verilen taşınmazın birleşen dosyanın dava tarihindeki değeri olan 128.000,00.TL üzerinden hesaplanan 8.743,68.TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 2.625,00.TL harcın mahsubu ile bakiye 6.118,68.TL nispi karar ve ilam harcının davalılar SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek HAZİNEYE İRAT KAYDINA,

-6100 sayılı HMK'nın 326/1 maddesi gereğince davacıların peşin olarak ödediği 2.625,00.TL harcın davalılar SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek davacılara ÖDENMESİNE,

-6100 sayılı HMK'nın 326/2 maddesi gereğince davacıların yalnızca birleşen dava için yapmış oldukları 731,00.TL yargılama giderinin kabul ve red oranları gözetilerek takdiren 678,00.TL'sinin davalılar SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek davacıya ÖDENMESİNE,

Bakiye yargılama giderinin davacıların üzerinde BIRAKILMASINA,

1. 6100 sayılı HMK'nın 326/2 maddesi gereğince Asıl ve birleşen dava için ortak yapılan toplam 2.436,00.TL yargılama giderinden, asıl davaya isabet eden 1.218,00.TL'den kabul ve red oranları dikkate alınarak 609,00.TL'sinin davalılar SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek davacılara ÖDENMESİNE,

6100 sayılı HMK'nın 326/2 maddesi gereğince Birleşen davaya isabet eden 1.218,00.TL'den kabul ve red oranları dikkate alınarak 1.129,00.TL'sinin davalılar SS ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek davacılara ÖDENMESİNE,

Bakiye 698,00.TL yargılama giderinin davacıların üzerinde BIRAKILMASINA,

1. Dosya içerisinde yer alan Adana 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 04/04/2019 tarih ve 2015/... Esas, 2018/... Karar, 2019/211 Harç sayılı Harç Tahsil Müzekkeresi'nin İPTALİNE,

Bakiye karar ve ilam harcı davalıdan tahsil edilmiş ise mahsubuna, eksik harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA,

Karar ve ilam harcı fazladan davalıdan tahsil edilmiş ise davalıya İADESİNE,

İstinaf incelemesi yönünden;

1. a. )492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince asıl dosyada alınması gerekli 751,41.TL nispi istinaf karar harcından peşin alınan 215,00.TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 536,41.TL nispi istinaf karar harcının davalı S.S. ... Konut Yapı Kooperatifinden alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,

b)-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince birleşen dosyada alınması gerekli 8.743,68.TL nispi istinaf karar harcından peşin alınan 2.185,00.TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 6.558,68.TL nispi istinaf karar harcının davalı S.S. ... Konut Yapı Kooperatifinden alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,

1. ). 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince davacıdan peşin alınan 44,40.TL istinaf karar harcının ve 59,30.TL temyiz karar harcının istek halinde davacıya İADESİNE,

2. a. )6100 sayılı HMK'nun 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan 121,30.TL istinaf başvuru harcı, 292,10.TL Temyiz yoluna başvurma harcı, 125,40.TL istinaf yargılama giderleri, 674,00.TL temyiz yargılama giderleri, 3.030,30.TL keşif harcı, 1.165,00.TL keşif araç ücreti, 4.000,00.TL bilirkişi ücreti, 204,50.TL dosya gönderme ücreti, 175,00.TL posta masrafı olmak üzere toplam 9.760,60.TL istinaf yargılama giderinin davalılar S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi ve ... İnş. Ltd. Şti.'den müteselsilen tahsil edilerek davacılara ÖDENMESİNE,

b-)6100 sayılı HMK'nun 326/1 maddesi gereğince davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,

4)-Yargıtay bozma ilamı gereği zorunlu olarak duruşma açıldığından Hukuk Genel Kurulu'nun 04/03/2021 tarih, ... esas, ... karar sayılı ilamı uyarınca taraflar lehine vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,

5)-6100 Sayılı HMK'nin 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara İADESİNE,

6)-6100 sayılı HMK'nın 359/3 maddesince karar tebliğ işlemlerinin Dairemizce yapılmasına,

Dair, taraf vekillerinin yokluğunda istinaf duruşması sonucunda, kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar usulen okunup açıkça anlatıldı.

...

Başkan

...

¸e-imzalıdır

...

Üye

...

¸e-imzalıdır

...

Üye

...

¸e-imzalıdır

...

Katip

...

¸e-imzalıdır