---

KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2025/005
Gündem No : 64
Karar Tarihi : 29.01.2025
Karar No : 2025/UY.I-322
Toplantıya Katılan Üyeler

BAŞVURU SAHİBİ:

Fma Yol Yapı Enerji Anonim Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Ankara Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1491434 İhale Kayıt Numaralı “Ankara İli Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Bulunan Mevcut Baca Kapakları ve Yağmursuyu Izgaralarının Yol Seviyesine Getirilmesi Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Ankara Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından 04.12.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ankara İli Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Bulunan Mevcut Baca Kapakları ve Yağmursuyu Izgaralarının Yol Seviyesine Getirilmesi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Fma Yol Yapı Enerji Anonim Şirketi’nin 06.01.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.01.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.01.2025 tarih ve 176295 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.01.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/177 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının; 08.1727 poz numaralı “Prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G: 1,20 m, U: 1,00 m, Y: 2,00 m, e: 0,20 m)” rayiç fiyatının tevsiki için sundukları fiyat teklifi ile tespit tutanağına ve faturaya konu edilen ürünlerin aynı olmadığı gerekçe gösterilerek reddedildiği,

İdare tarafından; ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tariflerinde söz konusu rayicin ölçüleri; (0,84 m x 0,50 m x 0,64 m ve e: 0,20 m) olarak düzenlenmişken, aşırı düşük teklif açıklama yazısında aynı rayiç için farklı ebatlar belirtilmek suretiyle (1,20 m x1,00 m x2,00 m, e: 0,20 m) açıklama istenildiği,

İdare tarafından, birim fiyat tariflerinde belirtilen malzeme için enterpolasyon yapılmak suretiyle rayiç fiyatına ulaşıldığının anlaşıldığı, aynı şekilde taraflarınca da fiyat teklifinin dayanağı Ek-O.6 tutanağındaki yağmur suyu ızgara elemanlarının boyutlarından, enterpolasyon yöntemiyle analizlerdeki tutarların hesaplandığı,

Eğer aynı malzemenin farklı ölçülerdeki hali kabul edilmeyecek ise idarenin kullandığı yöntemin de hatalı olduğu ve söz konusu rayiç için birim fiyat tarifinde belirtilen ölçüler esas alınarak buna göre bir rayiç fiyatının belirlenmesi gerektiği, böylece yaklaşık maliyet ve sınır değer hesaplamaları da değişeceğinden ve bu hususla ilgili ihale dokümanında herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığından ihalenin iptalinin gerekeceği,

Sonuç olarak firmaları tarafından; idarenin belirlediği aynı evsaftaki ve farklı ölçülerdeki malzeme için fiyat teklifi alındığı, birimsel dönüşümler yapılmak ve ağırlıklı satış ortalaması kontrol edilmek suretiyle, idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının eki analizlerde kullanılan yöntemle ve ihale mevzuatına uygun bir şekilde, Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağı ve fiyat teklifi kullanılarak açıklama yapıldığı, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin yerinde olmadığı,

2) Dikyol Yapı A.Ş.’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, şöyle ki;

Tüzel kişiliğin hissedarlarının son durumu ile yönetimindeki kişiler ve bu kişilerin son sermaye durumunu gösteren ve ayrıca nevi ve isim değişikliklerini gösteren tüm ticaret sicili gazetelerinin sunulmadığı, “www.ticaretsicil.gov.tr” adresinden yapılan sorgulamada anonim şirket olan isteklinin ortaklarına ve ortaklık oranlarına ait bilgilerin bulunmadığı, istekliye ait ortaklar pay defterinin de ihale aşamasında EKAP üzerinden beyan edilmesi gerekirken, söz konusu istekli tarafından, “ortaklara ait son durumu gösteren belgeler” alanında ticaret sicili gazeteleri dışında ilaveten herhangi bir beyanda bulunulmadığı,

İhaleye vekil aracılığı ile teklif verilmesine karşın, vekaletname ve vekilin imza beyannamelerinin EKAP üzerinden doldurulmadığı, ayrıca teklifi imzalayan vekillerin, EKAP sistemi üzerinde “yönetimdeki görevlilerimiz ve temsilcilerimiz” bölümünde beyan edildiği,

Bilanço bilgilerinin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediği, isteklinin bilanço bilgileri tablosundaki oranların hatalı beyan edildiği, son beyannameye göre değil düzeltilmiş beyannameye göre düzenlendikleri, kısa vadeli banka borçlarının tüm mali borçlar dikkate alınarak hesaplanması gerektiği, 2022 yılına ait gelir tablosunun beyan edilmediği, iş hacmine ilişkin kriterlerin sağlanmadığı,

Geçici teminatın elektronik olarak düzenlenmediği, fiziki teminat mektubunda ise “4734 sayılı Kanun’un 34 üncü maddesi uyarınca, bu teminat mektubu her ne suretle olursa olsun haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.” ibaresinin yer almadığı, teminat mektubu süresinin idari şartnameye uygun düzenlenmediği,

Beyan edilen bilgi ve belgelerin eksik ve hatalı şekilde doldurulduğu,

3) Dikyol Yapı A.Ş.’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi gerektiği, şöyle ki;

“BACA-01, IZGARA-01, IZGARA-02, YAMA-01”, iş kalemleri için açıklama kapsamında sunulan analizlerin, idarece verilen analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve teknik şartnameye aykırı olduğu, açıklanması istenen girdilerin açıklanmadığı, bunlara ilişkin belgelendirme yapılmadığı, sunulan belgelerin ise mevzuat hükümlerine aykırı şekilde düzenlendiği, açıklanması istenen ve istenmeyen analiz girdilerinin adı, birimi, birim fiyatı, miktarları ile girdi tutarlarının gösterilmediği, gösterilenlerin ise hatalı olduğu,

Analizlerde aritmetik hata yapıldığı, düzeltilmesi durumunda analiz fiyatının teklif edilen birim fiyatın üzerinde kalacağı, farklı analizlerde yer alan aynı rayiç girdileri için farklı birim fiyatlar kullanılmak suretiyle açıklama yapıldığı,

Analiz girdileri için, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının cari yıl birim fiyatlarının altında fiyatların kullanıldığı, ayrıca cari yıl birim fiyat listesinde yer almayan ancak geçmiş yıllarda birim fiyatı yayımlanmış pozlara ilişkin rayiç fiyatlar kullanılmasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesine aykırı olduğu, bu girdilerin Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesine göre belgelendirilmediği,

İşçilik maliyetleri için; yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında belirleme yapıldığı, fiyat teklifi alındığı ve bazı fiyat tekliflerinde “işçilik dahildir” ibaresine yer verilmek suretiyle mevzuata aykırı açıklama yapıldığı,

Motorin girdisi için yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesine aykırı olduğu,

Alınan fiyat tekliflerinin; fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alınmadığı, bu hususu tevsik eden belgelerin de sunulmadığı, gerekli ibareler yazılmak suretiyle ilgili meslek mensubu ve fiyat teklifi veren kişi tarafından kaşelenip imzalanmadığı, dayanağı tutanakların geçici vergi beyanname dönemlerinin uygun olmadığı, hangi mala ilişkin olarak düzenlendikleri bilgisinin bulunmadığı ve fiyat teklifi veren firmaların beyannamelerini düzenlemeye yetkili meslek mensuplarınca mevzuat uygun şekilde düzenlenmedikleri,

Fiyat teklifini veren firmaların, son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde teklife konu malların satışını, üretimini veya alımını yapmadıkları, bu firmalara ait yevmiye defteri kayıtları ve alış-satış faturaları incelendiğinde, fiyat tekliflerine konu malların hiçbir şekilde ilgili vergi beyanname dönemindeki kayıtlarda bulunmadığının görüleceği, tespit tutanakları ile fiyat teklifleri arasında tutarsızlık bulunduğu, söz konusu tutanaklardaki hesaplamalarda hata olduğu, satış fiyatının satışlara dayalı açıklamalar için ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, maliyete dayalı açıklamalar için ise ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmaması gerektiği,

Çimento esaslı döküm harcı (Grout) ve prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G:1,20 m, U:1,00 m, Y:2,00 m, e: 0,20 m) girdileri için fiyat teklifi alınan firmaların, ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapmış olma veya fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapmış olma şartını sağlamadıkları iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1’inci ve 3’üncü iddialarına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir...” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

…

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

…

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

sunacaklardır.

Sunulan analizlerde, kâr ve genel giderler hariç analiz girdilerinin toplam tutarının asgari %10’u oranında yüklenici kârı ve genel gider öngörülmesi zorunludur. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

…

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağı düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

…

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından 45.1.2.1 inci maddeye göre ihale komisyonunca belirlenen sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemleri/gruplarında kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “ 2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Ankara İli Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Bulunan Mevcut Baca Kapakları Ve Yağmursuyu Izgaralarının Yol Seviyesine Getirilmesi Yapım İşi

…

e) Miktarı:

20.000 ADET Mevcut Baca Kapağının Sökülerek Yol Seviyesine Getirilmesi İmalatını da kapsayan toplam 13 adet pozdan oluşan Baca Kapakları Ve Yağmursuyu Izgaralarının Yol Seviyesine Getirilmesi Yapım İşi…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Ek” inde “

Sıra No

İş Kalemi No

Açıklama

Birimi

Miktarı

1

BACA-01

Mevcut Baca Kapağının Sökülerek Yol Seviyesine Getirilmesi İmalatı

adet

20.000

2

BYE-01

Prefabrik Beton Baca Yükseltme Elemanı Temini ve Yerine Konulması (h: 0,05 m)

adet

15.000

3

BYE-02

Prefabrik Beton Baca Yükseltme Elemanı Temini ve Yerine Konulması (h: 0,10 m)

adet

1.000

4

BYE-03

Prefabrik Beton Baca Yükseltme Elemanı Temini ve Yerine Konulması (h: 0,15 m)

adet

750

5

BYE-04

Prefabrik Beton Baca Yükseltme Elemanı Temini ve Yerine Konulması (h: 0,20 m)

adet

750

6

IYE-01

Prefabrik Beton Izgara Yükseltme Elemanı Temini ve Yerine Konulması (h: 0,06 m)

adet

20.000

7

IYE-02

Prefabrik Beton Baca Yükseltme Elemanı Temini ve Yerine Konulması (h: 0,08 m)

adet

1.500

8

IYE-03

Prefabrik Beton Baca Yükseltme Elemanı Temini ve Yerine Konulması (h: 0,10 m)

adet

1.500

9

IYE-04

Prefabrik Beton Baca Yükseltme Elemanı Temini ve Yerine Konulması (h: 0,12 m)

adet

1.000

10

IZGARA-01

Yağmursuyu Izgaralarının Sökülmesi, Yükseltilmesi ve Yerine Montajının Yapılması

adet

25.000

11

IZGARA-02

Yağmursuyu Izgaralarının Sökülmesi, Tabutların Değişimi, Yükseltilmesi ve Yerine Montajının Yapılması

adet

10.000

12

YAMA-01

Yama için Zeminin Hazırlanması, Asfalt Betonu Aşınma Tabakası Sıcak Karışımın Temini, Nakli ve El ile Serilmesi

ton

30.000

13

YAMA-02

Yama İçin Zeminin Hazırlanması, Soğuk Asfalt ile Yama Yapılması, El ile Serilmesi (Nakliye Dahil)

ton

5.000

düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname kapsamında yer alan Birim Fiyat Tariflerinde “IZGARA-02” poz nolu iş kaleminin teknik tarifi “İmalat adresinde yer alan veya İdare tarafından verilen yağmursuyu ızgaralarının (55 kg) sökülmesi, makine ile kazı yapılması, kazının kazı çukuru dışına atılması veya taşıtlara yükletilmesi, döküm yerinde boşaltılması, (döküme gidecek olan malzemenin nakliye bedeli asfalt yama pozu içerisinde yer almaktadır), kazılan yerin taban ve yan cidarlarının kabaca düzeltilmesi için her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, araç ve gereç giderleri, prefabrik kutu menfezlerin (0,84m x 0,50m x 0,64m ebatlarında et kalınlığı: 0,20m) temini, nakliyesi, yükleme-boşaltması, yerine konması, taban ve yanal alanın 0,32mm’ye kadar olan malzeme ile gömlekleme yapılması, pvc boru ile kanala bağlanması, işçilikleri, bakım-onarımı, yükseltilen yağmursuyu ızgaralarının kenar boşluklarının asfalt ile doldurulması, prefabrik lentolar arasında gerekli olması durumunda grout harcı ile sıva yapılması, yağmursuyu ızgaralarının yerine konulması için her türlü malzeme, bakım-onarım ve temizlik için gerekli işçilik alet ve edevat giderleri ile, işyerindeki yatay ve düşey taşımalar, her türlü masraf, yüklenici kârı ve genel giderler dâhil, idare malı yağmursuyu ızgaralarının sökülmesi, makine ile kazı yapılması, taşıtlara yüklenmesi, prefabrik lentolar ile yükseltilmesi işçiliği (prefabrik lento malzeme bedeli hariç), yukarıda açıklanan her türlü grout harcı imalatlarının yapılması, gerekli bakım onarımlarının yapılması, yağmursuyu ızgaralarının (55 kg) yerine konulması ve sabitlenmesi için yağmursuyu ızgara başı adet fiyatıdır. ÖLÇÜ: Adet” şeklinde düzenlenmiştir.

Başvuruya konu ihalenin Ankara Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından 04.12.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ankara İli Mücavir Alan Sınırları İçerisinde Bulunan Mevcut Baca Kapakları ve Yağmursuyu Izgaralarının Yol Seviyesine Getirilmesi Yapım İşi” olduğu, 25.12.2024 tarihinde alınan ihale komisyonu kararına göre; söz konusu ihaleye 36 isteklinin teklif verdiği, idare tarafından 13.12.2024 tarihli yazı ile, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen 8 istekliden aşırı düşük teklif açıklamalarını sunmalarının istenildiği, yapılan değerlendirmeler sonucunda teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlenen Dikyol Yapı A.Ş.’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, Matris Altyapı Mühendislik A.Ş.’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının, 40.140.1053 (08.1727) poz numaralı “Prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G: 1,20 m, U: 1,00 m, Y: 2,00 m, e: 0,20 m)” rayiç fiyatının tevsiki için sunulan fiyat teklifi ile tespit tutanağına ve faturaya konu edilen ürünlerin aynı olmadığı gerekçe gösterilerek reddedildiği görülmüştür.

İdarenin isteklilere göndermiş olduğu 13.12.2024 tarihli aşırı düşük tekliflerin sorgulanmasına ilişkin yazı ile, YAMA-01 BACA-01 IZGARA-01 IZGARA-02 olmak üzere 4 adet iş kaleminin açıklanmasının talep edildiği, yazı ekinde açıklanması istenen iş kalemleriyle birlikte; açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesine, açıklama istenilen analiz girdileri listesine, sıralı analiz girdileri tablolarına ve örnek analiz formatına yer verildiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde, aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesine gerekçe gösterilen analiz girdisi malzeme için, idare tarafından; aşırı düşük teklif açıklama yazısı ile birim fiyat tariflerinde farklı ebatlar belirlendiği, birim fiyat tariflerinde belirtilen malzeme için enterpolasyon yapılmak suretiyle rayiç fiyatına ulaşıldığı, firmaları tarafından da; idarenin belirlediği aynı evsaftaki ve farklı ölçülerdeki malzeme için fiyat teklifi alındığı, Ek-O.6 tutanağındaki yağmur suyu ızgara elemanlarının boyutlarından enterpolasyon yöntemiyle analizlerdeki tutarların hesaplandığı, dolayısıyla idarenin kullandığı yöntemin takip edilmesinden mütevellit aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun kabul edilmesi gerektiği ifade edilmektedir.

İhale işlem dosyası kapsamında yapılan incelemede, uyuşmazlığa konu olan IZGARA-02 iş kaleminin analiz girdisi olan 40.140.1053 poz numaralı “Prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G: 1,20 m, U: 1,00 m, Y: 2,00 m, e: 0,20 m)” rayicinin ebatlarına, ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tariflerinde (0,84 m x 0,50 m x 0,64 m ve e: 0,20 m) olarak yer verildiği, yine yaklaşık maliyetin hesaplamalarına dayanak teşkil eden inşaat analizleri kapsamında, IZGARA-02 iş kaleminin analizinde, söz konusu rayice 40.140.1053-ANZ. poz numarası ve (0,84 m x 0,50 m x 0,64 m ve e: 0,20 m) ebatlarıyla yer verildiği görülmüştür.

Bunun üzerine 23.01.2025 tarihli Kurum yazısı ile idareden, yaklaşık maliyet eki inşaat analizlerleri kapsamında yer alan; "Izgara-02" iş kaleminin analiz girdisi olan "40.140.1053- ANZ" poz numaralı, "Prefabrik yağmur suyu betonarme kutu menfezi (G:0,84m U:0,5m Y:0,6m e:0,20m)" girdisinin, birim fiyat tutarının hesaplanmasına dayanak teşkil eden bilgi veya belgelerin gönderilmesi ve hesaplama yönteminin açıklanması istenilmiştir.

İdare tarafından gönderilen 24.01.2025 tarihli cevabi yazıda; “…Yukarıda görülen “Izgara-02” iş kalemi için kullanılacak olan prefabrik yağmursuyu kutu menfezi ebatları hesaplanırken Ankara İli dahilinde bulunan mevcut yağmursuyu toplama ızgaralarının ebatları referans alınmıştır. İdaremiz ihtiyacı olan ebatlar: genişlik: 0,84 m, uzunluk: 0,5 m, yükseklik: 0,60 m, et kalınlığı: 0,20 m olacak şekildedir. İller Bankası tarafından açıklanan birim fiyatlar arasında 8 farklı ebatta prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi fiyatı bulunmaktadır;

40.140.1051: Genişlik: 1,00 m, Uzunluk: 0,5 m, Yükseklik:2,00 m, Et Kalınlığı:0,20 m

40.140.1052: Genişlik: 1,00 m, Uzunluk: 1,00 m, Yükseklik:2,00m,Et Kalınlığı: 0,20m

40.140.1053:Genişlik: 1,20 m, Uzunluk: 1,00 m, Yükseklik:2,00 m, Et Kalınlığı:0,20 m

40.140.1054: Genişlik: 1,30 m,Uzunluk:1,00m,Yükseklik: 2,00 m, Et Kalınlığı:0,20 m

40.140.1055: Genişlik: 1,50 m, Uzunluk: 1,00m,Yükseklik:2,00 m, Et Kalınlığı:0,20 m

40.140.1056: Genişlik: 2,00 m, Uzunluk: 1,00 m,Yükseklik:2,00 m,Et Kalınlığı:0,25 m

40.140.1057: Genişlik: 2,00 m, Uzunluk:1,50m,Yükseklik: 2,00 m, Et Kalınlığı: 0,25 m

40.140.1058: Genişlik: 2,50 m,Uzunluk:1,00m,Yükseklik:2,00 m, Et Kalınlığı:0,25 m

Izgara-02 iş kalemi pozu analizinde yer alan 40.140.1053-ANZ girdisinde ise İller Bankası rayiçlerinden 40.140.1053 numaralı rayiç kullanılmıştır. Hesaplama şekli ise aşağıdaki gibidir;

Öncelikle 40.140.1053 numaralı rayiçte belirtilen ebatlara istinaden kutu menfezin hacim hesabı yapılmıştır. Bu hesaplamada alman esaslar kutu menfezin yapısı gereği yanal yüzey ve taban alanın dolu, üst kısmın ise açık olmasıdır.

1,20 x 1,00 x 2,00 metre ebatlarında 0,2 metre et kalınlığında olan menfezin;

Dıştan dışa ebatların çarpılması ile brüt hacim= l,2xlx2=2,4 m3

Yanal yüzeylerde (4 adet yüzey=2 kısa kenar, 2 uzun kenar), iki defa kısa kenarlı yüzeylerden dolayı, 2 defa uzan kenarlı yüzeylerden dolayı, tabandan dolayı ise bir defa olmak üzere (üst kısım açık) dıştan dışa ölçülerden düşülerek içten içe net ölçüler bulunmuş ve boş hacim hesaplanmıştır;

Boş hacim= (l,2-0,4)x(l-0,4)x(2-0,2)= 0,864 m3

Brüt hacim-boş hacim=net hacim=2,4-0,864= 1,536 m3 olarak hesaplanmıştır.

0,84 x 0,50 x 0,60 metre (0,20 m et kalınlığı) ebatlarının da aynı şekilde hacim hesabı yapılmıştır;

Brüt hacim= 0,84x0,5x0,6=0,252 m3

Boş hacim=(0,84-0,4)x(0,5-0,4)x(0,6-0,2)=0,0176 m3

Net hacim=0,252-0,0176=0,2344 m3

Sonuç olarak; prefabrik kutu menfez imalatında kullanılacak beton, demir, kalıp malzemeleri ve imalathane gibi diğer etkenler göz önüne alınmış, ebatların oranlamasında dıştan dışa ölçülerin esas alınmasının yanıltıcı olabileceği için menfezin boşluk olan kısmı oranlamada hesaba katılmamıştır. Poz numarası 10.140.1053 olan İller Bankası rayicinde yer alan kutu menfezin net hacimi ile İdare’mizin ihtiyacı olan kutu menfezin hacminin oranı 0,2344/1,536=0,152604 olarak ortaya çıkmıştır.” ifadelerine yer verilmiştir.

İdare tarafından yaklaşık maliyet hesaplanırken, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan bir rayiç olan 40.140.1053 poz numaralı “Prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G: 1,20 m, U: 1,00 m, Y: 2,00 m, e: 0,20 m)” girdisi için hacimsel hesaplamalar yapılmak ve (0,84 m x 0,50 m x 0,64 m ve e: 0,20 m) ebatları tespit edilmek suretiyle 40.140.1053-ANZ. poz numarası ile rayiç fiyatının belirlendiği, buna sebep olarak da idarenin ihtiyacı olduğu belirtilen ebatlara ilişkin rayiç fiyatının bulunmamasının gösterildiği, ancak aşırı düşük teklif sorgulamasında, belirlenen yeni ebatlar üzerinden değil, analizdeki “1” olan girdi miktarının yukarıda yer verilen hesaplamalar doğrultusunda “0,152604” e düşürülerek, 40.140.1053 poz numaralı “Prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G: 1,20 m, U: 1,00 m, Y: 2,00 m, e: 0,20 m)” rayici için açıklama istenildiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde ise, 40.140.1053 poz numaralı “Prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G: 1,20 m, U: 1,00 m, Y: 2,00 m, e: 0,20 m)” rayici için fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifinin eki EK-O.6 satış tutarı tespit tutanağında; 60 x 300, 60 x 150, 40 x 60 gibi ebatlarda çeşitli yağmur suyu ızgara elemanına ilişkin 14 adet yevmiye kaydının bulunduğu, bunun üzerine ihale komisyonu tarafından başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının “fiyat teklifine konu ürün ile tespit tutanağına ve faturaya konu girdilerin aynı olmadığı…” gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, idare tarafından yaklaşık maliyet hesaplanırken, 40.140.1053 poz numaralı “Prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G: 1,20 m, U: 1,00 m, Y: 2,00 m, e: 0,20 m)” girdisi için hacimsel hesaplamalar yapılarak, 40.140.1053-ANZ. poz numarası ile (0,84 m x 0,50 m x 0,64 m ve e: 0,20 m) ebatları tespit edilmek suretiyle rayiç fiyatının belirlendiği ancak aşırı düşük teklif sorgulamasında, 40.140.1053 poz numaralı “Prefabrik yağmursuyu betonarme kutu menfezi (G: 1,20 m, U: 1,00 m, Y: 2,00 m, e: 0,20 m)” rayici için açıklama istenildiği, bu durumun isteklileri tereddüte düşürecek mahiyette olduğu, keza başvuru sahibi tarafından idarece yapılan hacimsel hesaplamalar meşru görülerek, aynı evsaftaki ve farklı ebatlardaki malzemelerin ağırlıklı ortalama birim satış tutarları üzerinden açıklama yapıldığı, neticede aşırı düşük teklif açıklamalarında isteklileri tereddüte düşürecek ve ihale dokümanıyla çelişecek şekilde açıklama istenilmesi durumunun mevzuata uygun olmayacağı değerlendirilmiştir.

Diğer taraftan idarenin aşırı düşük teklif açıklanmasına ilişkin yazısı ve ekleri incelendiğinde, 0.160.1026 (04.109) poz numaralı “mazot” girdisine, açıklama istenilen analiz girdileri listesinde yer verildiği ancak söz konusu girdiye uyuşmazlığa konu IZGARA-02 “Yağmursuyu ızgaralarının sökülmesi, tabutların değişimi, yükseltilmesi ve yerine montajının yapılması” iş kaleminin analizinde “açıklama istenilmeyecek” belirlemesinin yapıldığı, YAMA-01 “yama için zeminin hazırlanması, asfalt betonu aşınma tabakası sıcak karışımın temini, nakli ve el ile serilmesi” iş kaleminde ise “mazot” girdisinin açıklama istenecek analiz girdileri arasında gösterildiği, aynı durumun aynı iş kalemlerinin girdisi olan 10.110.1003 (02.017) poz numaralı “Her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (k)” için de geçerli olduğu görülmüştür.

Yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamalarına göre, aynı girdinin birden fazla paçal/özel iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranının her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi gerekirken, 0.160.1026 (04.109) poz numaralı “mazot” ve 10.110.1003 (02.017) poz numaralı “Her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (k)” girdileri için açıklama istenen farklı iş kalemlerinin analizlerinde farklı belirlemelerin yapıldığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak; idareye sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının sağlıklı şekilde değerlendirilmesi için idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulama işleminin mevzuata uygun şekilde gerçekleştirilmesi gerektiği, yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde aşırı düşük teklif sorgulama işleminin mevzuata uygun olarak yapılmadığı tespit edildiğinden idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulama işleminin yukarıda yer verilen tespitler doğrultusunda yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Dolayısıyla, yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde idare tarafından;

-“Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,

-Açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, yakıt, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri) kadar ayrıştırılarak yapılması,

- Paçal/özel iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması,

-Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,

-Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal/özel iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi,

-Açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,

-Açıklama istenilen iş kalemi analizleri ile analiz girdilerinin, yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda, ihale dokümanına ve birim fiyat tariflerine uygunluğunun kontrol edilmesi,

İdarece hazırlanan açıklama istenilen iş kalemleri listesi, açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerine ait temel girdilerin cins ve miktarlarının gösterildiği analiz formatları ve açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklamalarının istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

1. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “ (1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,

a) Gerçek kişi olması halinde, elektronik ihaleler hariç, noter tasdikli imza beyannamesinin,

b) Tüzel kişi olması halinde, elektronik ihaleler hariç, başvuru ya da teklif mektubunu imzalayanın noter tasdikli imza beyannamesinin,

teklif kapsamında sunulması zorunludur. Tüzel kişilerde; aday veya isteklilerin yönetimindeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP’tan alınır.

…

(2) Vekaleten ihaleye katılma halinde; vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile elektronik ihaleler hariç vekilin noter tasdikli imza beyannamesinin sunulması zorunludur.” hükmü,

“Teminatlar” başlıklı 56’ncı maddesinde “(1) İhalelerde, teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır.

…

(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir....” hükmü,

“Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde, “…(5) e-teklifler EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlanır ve e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir.

…

(6) Geçici teminat mektupları Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınır ve mektuba ilişkin ayırt edici numara yeterlik bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtilir. Bu maddeye uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları geçerli kabul edilmez…

…

(9) İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır...” hükmü,

Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Gerçek ve tüzel kişilerin EKAP’a kaydı” başlıklı 7’nci maddesinde, "…(5) EKAP’a kayıtlı olan; gerçek kişilerin kendileri ile vekil veya temsilcilerine; tüzel kişilerin kendileri, ilgisine göre, ortakları ve ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç)/üyeleri/kurucuları, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşme imzalamaya ve sözleşmenin yürütülmesi konusunda tüzel kişiliği temsile yetkili yönetimindeki görevliler ile vekil veya temsilcilerine ilişkin aşağıda yer alan bilgileri EKAP’a kaydetmeleri ve son başvuru veya ihale tarihinden ve sözleşme imzalamadan önce güncellemeleri zorunludur. Bu kişilerin;

a) Gerçek kişi olması halinde adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası ile varsa işletme adı ve ticaret unvanı,

b) Tüzel kişi olması halinde ticaret unvanı, vergi kimlik numarası ile varsa işletme adı. Tüzel kişilerde; yönetimdeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelere/kuruculara ilişkin kayıt kapsamında ticaret sicil verileri esas alınır. Ayrıca anonim şirketlerde (tek ortaklı şirketler hariç) ortaklar ve ortaklık oranlarının kaydı kapsamında, beyan edilen kişilere ilişkin pay defteri ile dayanağı yönetim kurulu karar defterinin ilgili kısımları; şirket niteliğinde olmayan tüzel kişilerde ise üyelerin veya kurucuların kaydı kapsamında Türkiye Ticaret Sicili Gazetelerinde yer almayan bilgileri içeren belgelerin ilgili kısımları da taranarak EKAP’a yüklenir. Yabancı aday/istekliler tarafından bu fıkrada istenen bilgi ve belgelerin beyan edilmesi/yüklenmesi bakımından, ilgili ülke mevzuatındaki karşılıkları esas alınır.

(6) Bu madde kapsamında EKAP’a kaydedilen bilgilerin eksiksiz, doğru ve güncel olması gerekmektedir. EKAP’a kayıtlı gerçek veya tüzel kişiler tarafından, beşinci fıkrada belirtilen bilgilerde değişiklik yapılmasının gerektiği hallerde bu değişikliklerin, en geç değişiklik tarihini izleyen 7 (yedi) gün içerisinde ancak her durumda son başvuru veya ihale tarihinden önce, son başvuru veya ihale tarihinden sonra gerçekleşen değişikliklerin sözleşme imzalanmadan önce güncellenerek EKAP’a kaydedilmesi zorunludur…” hükmü,

“Geçici teminatlar” başlıklı 21’inci maddesinde “…Geçici teminat mektupları Kurumla “EKAP Üzerinden Online Bilgi Alışverişine Yönelik İşbirliği Yapılmasına Dair Protokol” imzalamış olan kuruluşlardan alınır. İlgilinin talebi halinde, kuruluş tarafından Ek-1’de yer alan “Geçici Teminat Mektubu Bilgileri Formu” düzenlenerek kendisine verilir. Geçici teminat mektupları, elektronik imza kullanılmak suretiyle elektronik veya ıslak imza kullanılmak suretiyle fiziki ortamda düzenlenebilir. Ancak düzenlenen geçici teminat mektubuna kuruluş tarafından ayırt edici bir numara verilerek mektuba ilişkin bilgilerin EKAP’a aktarılması ve verilen ayırt edici numaranın istekli tarafından e-teklif kapsamında EKAP üzerinden gönderilmesi gerekir. Geçici teminat mektuplarına ilişkin bilgilerin, (6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre merkezi takas kuruluşu olarak faaliyet gösteren kuruluşlar dâhil yetkilendirilmiş merkezi bir kuruluş tarafından EKAP’a aktarılması durumunda da düzenlenen mektupların bu fıkraya uygun olarak alındığı kabul edilir.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

1. Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgiler;

…

2) Tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile, ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP'tan alınır.”

…

7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

…

7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

…

7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgeler,

İsteklinin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır…”

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler...” düzenlemesi,

“Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3'ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3'ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.

…

26.3. Geçici teminat olarak kullanılan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 01.06.2025 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekliye ait yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde;

Tablonun “Ortak ve Yöneticilere Ait Bilgiler” satırının, “Ortaklar/Üyeler/Kurucular ile Yöneticilere Ait Bilgiler” bölümünün; “Ortaklara Ait Bilgiler” kısmında, “551293-1801-00005_Ortaklara Ait Bilgiler.doc" bilgisine, “Yöneticilere Ait Bilgiler” kısmında ise, “5 284221-1802-00007_Yöneticilere Ait Bilgiler.doc” bilgisine yer verildiği, yapılan kontrolde istekliye ait pay defterinin ilgili kısımlarının EKAP’a yüklenmiş olduğu, aktarılan mevzuat hükümlerinin gereği olarak tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile, ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler, EKAP üzerinden yeterlik bilgileri tablosuna aktarıldığından, yeterlik bilgileri tablosu üzerinde, ticaret sicili gazetelerinin bilgilerine ayrıca yer verilmesine gerek bulunmadığı, diğer taraftan ihale üzerinde bırakılan istekli adına teklifi imzalayan kişinin; istekliyi münferiden temsile yetkili olan yönetici “Serap Dikçi” olduğu, dolayısıyla ihaleye vekâleten katılım olmadığı,

Tablonun “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin bilgiler” başlıklı bölümünün; “Bilançoya ilişkin Diğer Belgeler” başlıklı kısmında, “284221-203-00001_BİLANÇO BİLGİLERİ TABLOSU.pdf EKAP’a yüklenen belgedir.” bilgisine yer verildiği, 2023 yılına ilişkin verilerin yer aldığı tablo içeriğinde bilançoya ilişkin cari oranın “9,2230”, öz kaynak oranının “0,8231” ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının “0,0000” olarak belirtildiği,

Tablonun “İş Hacmi Bilgileri” başlıklı satırının “Bu Yıla Ait Toplam Ciro Tutarı” kısmında; 2023 yılına ait **293,55 TL tutarında toplam ciro bilgilerine yer verildiği, söz konusu isteklinin teklifinin 256.388.030,00 TL olduğu dikkate alındığında, ihalede sağlanması gereken toplam ciro tutarı olan 64.097.007,50 TL’nin (256.388.030,00TL x %25) sağlandığı, istekliler tarafından ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciro bilgilerinin kullanılmasının yeterli olduğu, 2022 yılına ait bilgilerin kullanılmasının gerekmediği,

Sunulan bilanço ve eş değer belgeler ile gelir tablosuna ilişkin bilgilerin, Gelir İdaresi Başkanlığı ile yapılan entegrasyon kapsamında EKAP’a aktarıldığı, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında idareler tarafından, itirazen şikâyetlerin sonuçlandırılması aşamasında da Kurum tarafından ilgili sayfalara doğrudan ulaşılabildiği göz önüne alındığında, gerek idare tarafından yapılan değerlendirmenin gerekse Kurum tarafından yapılan incelemenin güncel verilere dayandığı, bu çerçevede bilanço ve gelir tablosuna ilişkin bilgiler bakımından; ihale üzerinde kalan isteklinin teklifi kapsamında sunulan bilanço ve gelir tablosuna ilişkin bilgileri ile entegrasyon üzerinden elde edilen bilgilerin uyumlu olduğu,

Tablonun “Teminata ilişkin bilgiler” başlıklı bölümünde; Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 21’inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınan geçici teminat mektubunun ayırt edici numarasının “M101012498960618R” şeklinde belirtildiği, Takasbank kayıtları üzerinde yapılan incelemede, mektubun teminat tipinin “teminat mektubu”, geçerlik tarihinin ise “25.07.2025” olarak belirtildiği, dolayısıyla teminat süresinin İdari Şartname de belirtilen süreyi kapsadığı, yeterlik bilgileri tablosunda gerekli bilgilere yer verildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin 2’nci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) bendinin 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü koşulun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) bendinin 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif sorgulanması işleminin yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.