Soorgla
KİK Kararı: Sincan-Ankara-Kayaş Hattı İhalesi Şikayeti Reddedildi - KİK Kararı: 2012/UY.II-3037 (25 Temmuz 2012)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2012/043
Gündem No : 75
Karar Tarihi : 25.07.2012
Karar No : 2012/UY.II-3037 Mahkeme Kararını Göster
BAŞVURU SAHİBİ:
Comsa Sa / Açılım İnşaat Tic. Ve San . Ltd.Şti. - Seza İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi, EDİFİCİO NUMANCİA 1, C/VİRİATO 47, 08014 BARCELONA /İSPANYA DİĞER
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Malzeme Dairesi Başkanlığı, Talatpaşa Bulvarı Gar 06330 ANKARA
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2012/8833 İhale Kayıt Numaralı "Sincan-Ankara-Kayaş Hattının Yeniden İnşaa Edilmesi İşi (Başkent Ray)" İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından 25.04.2012tarihinde açık ihale usulüile yapılan “Sincan-Ankara-Kayaş Hattının Yeniden İnşaa Edilmesi İşi (Başkent Ray)” ihalesine ilişkin olarak Comsa Sa - Açılım İnşaat Tic. ve San . Ltd. Şti. - Seza İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin 11.06.2012tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.06.2012tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.06.2012tarih ve 23417sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.06.2012tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2012/2500sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle:
-
İhale üzerinde bırakılan Gülermak Ağır San. İnş. Taah. A.Ş.-Kolin İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi ve ikinci en avantajlı teklif sahibi Porr Bau firmaları tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin ihale şartnamesine uygun olmadığı,
-
İhale günü idarece tutulan tutanaklarda Porr Bau firmasının belgesinin eksik olduğu yazılı olmasına rağmen anılan firmanın teklifinin değerlendirme dışı bırakılmadığı, hâlbuki başka isteklilerin tekliflerinin çeşitli eksiklikler nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, bunun idarece eşit muamele ilkesine aykırı hareket edildiğini gösterdiği, buna ek olarak idarece diğer eksikliler nedeniyle teklifi değerlendirme dışı bırakılması gereken Porr Bau firmasının teklifinin geçerli sayıldığı, dolayısıyla Gülermak Ağır San. İnş. Taah. A.Ş.-Kolin İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi’nin teklifinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmediği, yaklaşık maliyetin 863 milyon Türk Lirası olduğu bir ihalede, birinci ve ikinci en avantajlı tekliflerin sırasıyla 186 ve 188 milyon Avro olduğu, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması durumunda bahsi geçen teklifin kabul edilebilir olmadığı, idarece en avantajlı teklifin kasten sınır değerin üstünde tutulduğu, dolayısıyla ihale konusu işe ilişkin olarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile sözleşme imzalanması durumunda işin bitirilmesinin mümkün olmadığı, bitirilemeyen iş için ikmal ihalesine çıkılacağı, bunun da kamu zararına yol açacağı,
-
İhale sürecinde idareye yapılan başvurular ve bunlar üzerine idarece yapılan işlemlere ilişkin olarak taraflarına herhangi bir bildirimde bulunulmadığı, aldıkları duyumlara göre idarece şikâyet başvuruları üzerine verilen cevapların açık ve anlaşılır olmadığı, bunun taraflarında ihale sürecinin bazı müdahalelere uğradığı izlenimi yarattığı,
İddialarına yer verilmiştir.
A-) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
- Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartnamenin 2 nci maddesinde ihale konusu işin “Sincan-Ankara-Kayaş Hattının Yeniden İnşaa Edilmesi işi” olarak tanımlandığı, işin uzmanlık gerektiren kısımlarının 3 grupta “altyapı işleri”, “üstyapı işleri”, “elektrifikasyon, sinyalizasyon ve telekomünikasyon işleri” olarak belirtildiği,
7.5.1 inci maddesinde “İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80'ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80'i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50'inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80 ?__ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20 ?__sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.” düzenlemesinin bulunduğu,
7.5.6 ncı maddesinde, benzer iş olarak kabul edilecek işlerin “İhale konusu işin tamamı için tek başına teklif veren istekliler ve iş ortaklıkları için, benzer iş olarak Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşlere Dair Tebliğde yer alan A/VI grubu işler benzer iş olarak kabul edilecektir.
-Konsorsiyum olarak teklif verilmesi halinde işin uzmanlık gerektiren kısımları için benzer işler;
Altyapı İşleri için A/VI,
Üstyapı İşleri için A/VI,
Elektrifikasyon, Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon İşleri için D/ VI veya E/I
- (A) ALT YAPI İŞLERİ
A/VI. GRUP: DEMİRYOLU İŞLERİ (Altyapı+Üstyapı)
1. Demiryolları
2. Metro inşaatları
3. Raylı sistemler
4. Füniküler raylı taşıma tesisleri
(D) ELEKTRİK İŞLERİ
VI. GRUP: ELEKTRİKLİ ULAŞIM ARAÇLARI TEKNOLOJİSİ İŞLERİ
1. Elektromekanik İşler
2. Raylı sistemler elektrifikasyon işleri
3. Lastikli ulaşım araçları elektrifikasyon işleri
4. Kablolu ulaşım araçları elektrifikasyon işleri
5. Elektrikli taşıtlar dolum tesisleri
(E) ELEKTRONİK VE İLETİŞİM İŞLERİ
I. GRUP: TRAFİK İZLEME VE YÖNETİM SİSTEMİ KURULMASI İŞLERİ
1. Karayolu sinyalizasyon işleri
2. Demiryolu sinyalizasyon işleri
3. Otoyollarda elektronik ücret toplama sistemleri
4. Veri ve görüntü aktarımı ile kontrol sistemleri
5. Merkezi kontrollü trafik izleme ve yönetim sistemi
6. Haberleşme, veri toplama ve kontrol sistemleri” olarak belirlendiği görülmüştür.
İhale dokümanındaki düzenlemeden ihale konusu işte benzer işin A/VI grubu işler olarak belirlendiği, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinde A/VI grubu işlerin; “VI. GRUP: DEMİRYOLU İŞLERİ (Altyapı+Üstyapı)
1. Demiryolları
2. Metro inşaatları
3. Raylı sistemler
4. Füniküler raylı taşıma tesisleri” olarak tanımlandığı görülmüştür.
Şikâyete konu ihalenin yaklaşık maliyet hesap cetveli ile ihale dokümanının incelenmesinden, ihale konusu işin kapsamında, köprü, menfez, alt ve üst geçit işleri, altyapı işleri, demiryolu üstyapı işleri, istasyon düzenlemeleri, altyapı aktarmaları ve hat deplaseleri, elektrifikasyon, sinyalizasyon ve telekomünikasyon gibi işlerin yer aldığı anlaşılmaktadır.
İsteklilerce iş deneyimini tevsik amacı ile sunulacak bir belgenin Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinde yer alan benzer iş grupları listesinin A/VI grubunda bulunan “demiryolları, metro inşaatları, raylı sistemler ve füniküler raylı taşıma tesisleri” kapsamında değerlendirilebilmesi için belgeye konu işte; belirtilen Tebliğ düzenlemesinde yer alan “altyapı + üstyapı” ifadesi gereğince A/VI grubunda yer alan işlerin hem altyapısının hem de üstyapısının yapılmış olması gerekmektedir.
Şikâyet edilen ihale konusu iş kapsamında altyapı işleriyle birlikte, ray, travers, makas temini ve döşenmesi gibi üstyapı işlerinin de yer alması nedeniyle, ayrıca idarece benzer işin hiçbir ayırım yapılmadan AVI grubu işler olarak belirtilmesi ve anılan Tebliğde AVI grubu işlerin altyapı ve üstyapı işlerini bir arada içeren işler olarak belirlenmesi nedeniyle, istekliler tarafından sunulacak iş deneyim belgelerine konu işlerin hem altyapı hem de üstyapı işlerini içermesi gerektiği anlaşılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan Gülermak Ağır San. İnş. ve Taah. A.Ş. – Kolin İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın pilot ortağı Gülermak Ağır San. İnş. ve Taah. A.Ş.nin teklif dosyasında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı Raylı Sistem Müdürlüğü tarafından “İstanbul Otogar – Bağcılar Raylı Toplu Taşıma Sistemi İnşaat, Elektro – Mekanik İşlerinin Yapımı ve Araç Temini” işine ilişkin olarak Gülermak Ağır San. İnş. ve Taah. A.Ş. (%50) - Doğuş İnş. ve Tic. A.Ş. Ortak Girişimi adına düzenlenmiş belge tutarı 1.220.161.120,50 USD olan iş durum belgesinin sunulduğu, belge üzerindeki bilgilerden işin gerçekleşme oranının %90,03 olduğu görülmüştür.
Söz konusu iş deneyim belgesinde uygulanan yapı tekniğinin “EPB tip TBM ile yapılan 28.972,03 m delme tünel,
Aç-Kapa Tünel 2195 m,
NATM Tünel, 3470 m,
Viyadük 588 m,
Fore kazık ve ankraj ile iksalı, AÇ-Kapa BA Yeraltı İstasyon yapıları 308.505 m2,
Diyafram Duvar İksalı, Top-Down BA Yeraltı İstasyon Yapıları 131.401 m2,
Yeraltı istasyon ince işleri,
Enerji temini ve Cer Gücü Sistemleri,
Mekanik sistemleri,
Demiryolu işleri (doğrudan tespitli) 43.944 m,
Metro Sinyalizasyonu,
Metro araç temini, 34 adet hafif metro aracı temini,
Tüm yapıların ve tünellerin tasarımı” olarak belirtildiği tespit edilmiştir.
İş deneyim belgesine konu işin raylı sistem inşaatının altyapı işlerini kapsadığı anlaşılmakla birlikte, işin içerisinde yer alan “demiryolu işleri”nin üstyapı işleri kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceğini teminen iş deneyim belgesini düzenleyen idareden bilgi ve belgeler istenilmiştir.
İş deneyim belgesini düzenleyen idare tarafından 06.07.2012 tarihli yazının ekinde gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde: iş deneyim belgesinin düzenlenme tarihinden (15.02.2012) önce düzenlenen son hak ediş raporuna göre, 29.712.054,46TL tutarında demiryolu işinin gerçekleştirildiği, gerçekleştirilen demiryolu işlerinin, plent-mix alt temel yapılması, açık kanal yapımı, doğrudan tespitli yol yapılması, makas temini ve döşenmesi, ray temini ve yerlerine konması, beton travers imali ve montajı gibi işleri içerdiği tespit edilmiştir.
Bu itibarla Gülermak Ağır San. İnş. ve Taah. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işin raylı sistem inşaatının hem altyapı hem de üstyapı işlerini içerdiği, iş deneyim belgesine konu işin idarece belirlenen benzer işe uygun olduğu görülmüştür.
Ayrıca anılan İş Ortaklığı tarafından sağlanması gereken iş deneyim belgesi tutarının 93.117.967,50 Avro (=186.235.935,00 Avro (teklif bedeli) x 0,50) olduğu, iş deneyim belgesinde yazılı belge tutarının Gülermak Ağır San. İnş. ve Taah. A.Ş.nin hissesine düşen kısmının 610.080.560,25 USD (=1.220.161.120,50 x 0,50) olduğu, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 49 uncu maddesinde yer alan; “Yabancı para birimi cinsinden teklif verilmesine izin verilen ihalelerde, yabancı para birimi cinsinden sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin tutarları, ilk ilan veya davet tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası çapraz kuru üzerinden teklife esas para birimine çevrilir.” hükmüne istinaden yapılan hesaplama sonucunda iş deneyim belgesi tutarının 460.090.920,25 Avro olduğu, dolayısıyla, iş ortaklığı tarafından sağlanması gereken iş deneyim belgesi tutarının pilot ortak tarafından sağlandığı görülmüştür.
Özel ortak, Kolin İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş.nin teklif dosyasında, Karayolları Genel Müdürlüğünce “Espiye-Çarşıbaşı (Giresun geçişi dahil) (İkmal) Devlet yolu Km:129+500-137+033, 0+300-1+900, 8+800-30+800, 35+593-65+393” işine ilişkin olarak Limak İnş. San. Tic. A.Ş. (% 50)- Kolin İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. (% 50) Ortak Girişimi adına düzenlenmiş, Kolin İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş.nin hissesine ait belge tutarı 173.072.600,628 USD olan iş bitirme belgesini sunduğu görülmüştür.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39 uncu maddesinin 7 nci fıkrasında “İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İş deneyim tutarının pilot ortak tarafından karşılandığı tespit edildiğinden, Kolin İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş.’nin benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin iş deneyim belgesi sunabilmesi için asgari iş deneyim tutarının en az % 40’ının sağlanması gerektiği, dolayısıyla özel ortak tarafından sunulan iş deneyim belgesi tutarının en az 37.247.187,00 Avro (=93.117.967,50 Avro x 0,40) olması gerektiği anlaşılmıştır. Özel ortağa ait iş deneyim belgesi tutarının teklife esas para birimi olan Avro’ya dönüştürülmesi sonucunda belge tutarının 130.522.323,25 Avro olduğu, dolayısıyla özel ortak tarafından asgari iş deneyim tutarının %40’ının karşılandığı anlaşıldığından, benzer işe ait olmayan iş deneyim belgesi sunulmasında aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, ihale üzerinde bırakılan Gülermak Ağır San. İnş. ve Taah. A.Ş. – Kolin İnş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Porr Bau GmbH’nin teklif dosyasında, Romanya Ulusal Demiryolu Şirketi (CRF) tarafından “Budapeşte – Braşov arasındaki Demiryolu hattının yenilenmesi, Campina to Predeal Lot 1 Bölümü” işine ilişkin olarak Porr Bau GmbH adına düzenlenmiş iş bitirme belgesini sunduğu görülmüştür.
Anılan Yönetmeliğin 39 uncu maddesinin son fıkrasında; “Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara yurt dışında gerçekleştirilen işler hariç yurt dışında gerçekleştirilen diğer işlerle ilgili olarak, iş deneyimini tevsik için, o ülke mevzuatına göre, iş sahibinin adı veya unvanı, işin yapıldığı yer ve niteliği, yüklenicinin, ilgisine göre fiilen denetleme veya yönetme faaliyetlerinde bulunanların adı veya unvanı, sözleşme bedeli ve tarihi ile işin bitim tarihini içerecek şekilde düzenlenmiş belgenin sunulması gereklidir.” hükmü bulunmaktadır.
Söz konusu iş deneyim belgesinde, ilk sözleşme bedelinin 139.122.569,17 Avro, belge tutarının 138.912.618,22 Avro, geçici kabul tarihinin 24.11.2011, uygulanan yapı tekniğinin ise “Budapeşte-Braşov arasındaki Ulusal Devlet Demiryolları Hattının bir parçası olarak ana demiryolunun yeniden yapımı, Campina, Comarnic, Valea Larga, Sinaia, Basteni, Azuga demiryolu istasyonlarının ve 6 küçük istasyonun yeniden yapılması da dahil A2 x 54 km uzunluğunda devamlı çift yol olarak işleyen demiryolları hattının altyapı ve üstyapısının yeniden yapılması” olarak belirtildiği tespit edilmiştir.
Söz konusu iş deneyim belgesinde mevzuat gereği bulunması gereken tüm bilgilerin yer aldığı, iş deneyim belgesine konu işin demiryolu hattının hem altyapı hem de üstyapı işlerini içerdiği, dolayısıyla benzer işe uygun olduğu, belge tutarının ise anılan istekli tarafından sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarının (94.433.713,65 = 188.867.427,30 Avro x 0,50) üzerinde olduğu görülmüş, sonuç olarak, Porr Bau GmbH tarafından sunulan iş deneyim belgesinin mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.
Netice itibariyle, başvuru sahibinin birinci iddiası yerinde görülmemiştir.
- Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:
25.04.2012 tarihinde düzenlenen Teklif Zarfı Açma ve Belge Kontrol Tutanağı incelendiğinde, Porr Bau GmbH’ye ait anahtar teknik personele ait oda kayıt belgesine ilişkin sütunda “yok” ifadesine yer verilip ifadenin hemen altına yıldız imi eklenerek tutanağın altına; “Oda kayıt belgesi yok. Elçilikten alınmış bu uygulama olmadığına dair yazı var.” notunun yazıldığı, bu belge dışında diğer belgelere ilişkin sütunlarda “yok” ifadesine yer verilmediği görülmüştür. Dolayısıyla, İhale günü tutulan bahse konu tutanakta Porr Bau GmbH’nin herhangi bir belgesinin ihale komisyonu tarafından eksik olarak tespit edilmediği görüldüğünden, söz konusu tutanakta ve daha sonra alınan ihale kararında, başvuru sahibinin iddia ettiği şekilde Porr Bau GmbH’nin teklifine ilişkin bir eksikliğin tespitine rağmen teklifin geçerli sayılması yönünde ve eşit muamele ilkesine aykırı bir idare işleminin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, başvuru sahibi, ihale dışı bırakılması gereken kimi firmaların ihale dışı bırakılmadığını, geçerli olarak değerlendirilmesi gereken kimi tekliflerin ise geçerli kabul edilmediğini, Porr Bau GmbH unvanlı isteklinin teklifinin “diğer eksiklikler” nedeniyle de geçersiz olduğunu, bunun da ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan teklifin sınır değerin üstünde kalmasına ve aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmemesine neden olduğunu iddia etmektedir. İhalelere Yönelik Yapılacak Başvurular Hakkında Yönetmeliğin sekizinci maddesinde şikâyet ve itirazen şikâyet dilekçelerinde iddia konusu hususun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmesinin şekil unsurlarından biri olduğu, 16 ncı maddesinde başvuruların öncelikle şekil unsurları açısından inceleneceği, 17 nci maddesinde ise bu kapsamda bir aykırılığın tespiti halinde başvurunun reddedileceği düzenlenmiş, bu hususa ilişkin olarak İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin 11 inci maddesinin son fıkrasında ise “ Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.” açıklamasına yer verilmiştir.
Bu çerçevede belirtilen iddiaların, şikâyete konu işlemlerin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin genel ifadeler içerdiği, dolayısıyla, anılan mevzuat düzenlemelerinde belirtilen şartları taşımadığı, soyut nitelik arz ettiği ve inceleme konusu yapılmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Öte yandan, yaklaşık maliyeti 350.832.791,66 Avro olarak belirlenen şikâyete konu ihalede, idarece, 4734 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda, ihaleye teklif veren 17 istekliden 13’ünün teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli teklif olarak değerlendirilen 4 isteklinin teklif fiyatları üzerinden hesaplanan sınır değerin (395.177.775,33 TL) altında teklif veren isteklinin bulunmadığı, dolayısıyla, aşırı teklif sorgulamasına tabi tutulacak istekli bulunmadığından idarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmamasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin ihale konusu işin ilerleyen süreçte ikmal amaçlı olarak yeniden ihale edileceğine ilişkin iddiası ise, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesi ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin dördüncü maddesinde yapılan “şikâyet” tanımı karşısında, inceleme konusu yapılabilecek bir nitelik taşımamaktadır.
- Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, ihaleye yönelik olarak Sinohydro Corp. Ltd. – İlci İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Özaras Grup İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – İntekar Yapı Tur. Elk. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Uyum Yapı İnş. Taah. İth. İhr. A.Ş. İş Ortaklığı ve Porr Bau GmbH tarafından yapılan şikâyet başvurularına ilişkin olarak hazırlanan bila tarih ve 13621 sayılı idare yazısı, Rhomberg Bau AG – Çelikler Taah. İnş. ve San. A.Ş. İş Ortaklığı ve başvuru sahibinin şikâyetine ilişkin olarak da 25.06.2012 tarih ve 15077 sayılı idare cevap yazısının faks yoluyla başvuru sahibine ve diğer isteklilere gönderildiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından sunulan teklif cetvelinde faks ile bildirimin kabul edilmemesi ve dosya içeriğinde cevap yazılarının iadeli taahhütlü posta ile gönderildiğine ilişkin herhangi bir belgeye rastlanmaması karşısında başvuru sahibinin tebligatların yapılmamasına ilişkin iddiası yerinde olmakla birlikte, bir istekli tarafından yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarece verilen cevabın diğer isteklilere gönderilmesindeki amacın, idarece şikâyet üzerine alınacak karar ile ihale kararının değişmesi durumunda diğer isteklilerin menfaatlerine halel gelmesi ihtimaline binaen, özellikle İhalelere Yönelik Yapılacak Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında doğrudan Kuruma yapacakları başvuruları mümkün kılmak olduğu aşikardır. Somut olayda ise yapılan şikâyetlerin tümünün idarece reddedildiği, diğer bir deyişle ihale kararında herhangi bir değişiklik olmadığı anlaşıldığından, idarece tanzim edilen cevap yazılarının usulüne uygun şekilde başvuru sahibine tebliğ edilmemesi işleminde esasa etkili bir aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Öte yandan, idarece şikâyet başvuruları üzerine cevap verme yükümlülüğü dahi bulunmamasına karşın, her bir başvurunun esastan incelenerek sonuçlandırıldığı görülmüştür. Belirtilen nedenlerle başvuru sahibinin bu husustaki iddiaları yerinde ve esasa etkili bulunmamıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
1) Başvuru sahibi Ortak Girişimin özel ortaklarından Seza İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin iş deneyimini tevsik amacıyla % 50’den fazla hisseye sahip ortağı Tuncel Uğur’a ait iş denetleme belgesini, ayrıca, Ankara Ticaret Odasından alınmış ortaklar faaliyet belgesini sunduğu görülmüştür.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39 uncu maddesinde “(9) Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.
(10) Tüzel kişi tarafından tam olarak değerlendirilmek üzere sunulan iş denetleme belgesinin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.” hükmü,
“İş deneyim belgelerinin verilmesi” başlıklı 47 nci maddesinin 6 ncı fıkrasında “İş bitirme, iş durum, iş denetleme ve iş yönetme belgeleri, belge sahibi gerçek veya tüzel kişiler dışındaki aday ve istekli tarafından kullanılamaz, devredilemez, kiraya verilemez ve satılamaz. Bu belge sahiplerinin kuracakları veya ortak olacakları tüzel kişiliklerin ihaleye girebilmesinde; en az bir yıldır tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip olmaları ve teminat süresince (kesin kabule kadar) bu oranın muhafaza edilmesi zorunludur.” hükmü bulunmaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat düzenlemelerinden, bir tüzel kişiliğin ortağına ait iş deneyim belgesinin o tüzel kişilik adına kullanılabilmesi için o ortağın en az bir yıldır % 50’den fazla hisseye sahip ortak olması ve bu durumun ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belge ile tevsik edilmesi gerektiği, ortağa ait iş denetleme belgesinin tam olarak değerlendirilebilmesi için ise tüzel kişiliğin en az beş yıldır % 50’den fazla ortağı olması ve bu durumun ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgeyle tevsik edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Seza İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin ortağı Tuncel Uğur’a ait iş denetleme belgesi ile birlikte 26.03.2012 tarihinde Ankara Ticaret Odası’ndan alınmış ortaklar faaliyet belgesini sunduğu, söz konusu belge incelendiğinde, belgenin düzenlendiği tarih itibariyle Seza İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin ortaklarını ve bu ortakların ortaklık oranını gösterdiği, Tuncel Uğur’un anılan şirketin % 52 hisseye sahip ortağı olduğunun anlaşıldığı, ancak söz konusu belgenin, Tuncel Uğur’un belgenin düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir/beş yıldır kesintisiz bir şekilde şirketin % 50’den fazla hisseye sahip ortağı olduğu hususunu tevsik etmede yeterli bir belge olmadığı görülmüştür.
Bu itibarla Tuncel Uğur’a ait iş denetleme belgesinin Seza İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. adına kullanılabilmesi için Tuncel Uğur’un kesintisiz bir şekilde belgenin düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır şirketin % 50’den fazla hissesine sahip ortağı olduğu, belgenin tam olarak değerlendirilebilmesi için ise en az beş yıldır % 50’den fazla hissesine sahip ortağı olduğu şartının sağlandığını gösteren belgenin sunulmadığı, dolayısıyla Tuncel Uğur’a ait iş denetleme belgesinin değerlendirmeye alınamayacağı anlaşıldığından, anılan İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
2 ) Makyol İnş. San. Tur. San. ve Tic. A.Ş. – Cengiz İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifi, pilot ortak Makyol İnş. San. Tur. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesinin sadece altyapı işlerine ait olduğu, benzer iş olarak belirlenen A/VI (Altyapı + Üstyapı) Grubu işlere uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmıştır.
Anılan İş Ortaklığı’nın pilot ortağı Makyol İnş. San. Tur. San. ve Tic. A.Ş.’nin teklif dosyasında, iş deneyimini tevsik etmek amacıyla, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı Raylı Sistem Müdürlüğü tarafından “Kadıköy-Kartal Metrosu İkmal İnşaatı ve Elektro-Mekanik Sistemler Temin, Montaj ve İşletmeye Alma İşleri”ne ilişkin olarak Astaldi S.P.A (%42)- Makyol İnş. San. Tur. San. ve Tic. A.Ş. (%41,33) -Gülermak Ağır Sanayi İnş. Taah. A.Ş. (%16,67) ortak girişimi adına düzenlenmiş belge tutarı 840.592.070,33 Euro olan iş durum belgesini sunduğu görülmüştür.
Söz konusu iş deneyim belgesinde uygulanan yapı tekniğinin “Hat 1 Km:0+000 ile Hat 1 Km güzergah içinde şaftlar da dahil olmak üzere toplam 56.697,73 m tek tüp tünelin 37.142,69 m’sinin yapımı (35.949,00 m tünelin NATM yöntemiyle 1.193,69 m tünelin TBM ile imalatı), 16 adet istasyon yapısına ait kaba inşaat ve ince işleri (iksa sistemleri, kısmi diyafram duvar, kesişen kazık, fore kazık, ankrajlı çivili iksa sistemleri, taşıyıcı sistem, kısmi betonarme ve çelik konstrüksiyon topdown sistemi, kısmi klasik betonarme sistem. İnce işler; elektromekanik (güç temini ve cer gücü, sinyalizasyon, kontrol ve haberleşme, çevresel kontrol, yardımcı tesisler, yürüyen merdiven ve asansörler) ve demiryolu işleri ” olarak belirtildiği tespit edilmiştir.
İş deneyim belgesine konu işin metro inşaatının altyapı işlerini kapsadığı anlaşılmakla birlikte, işin içerisinde yer alan “demiryolu işleri”nin üstyapı işleri kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceğini teminen iş deneyim belgesini düzenleyen idareden bilgi ve belgeler istenilmiştir.
İş deneyim belgesini düzenleyen idare tarafından 06.07.2012 tarihli yazının ekinde gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde;
Söz konusu demiryolu işlerinin, demiryolu tasarımı, birinci faz betonu dökülmesi, doğrudan tespitli yol yapılması, ray döşenmesi, makas ve kruvazman temini ve montajı, yol sonu bariyerlerinin temini ve montajı, tabela ve işaretlerin yapılması işlerini kapsadığı,
İş deneyim belgesinin düzenlenme tarihinden (23.01.2012) önce düzenlenen son hakediş raporuna göre, 50.570.708,26 TL tutarında demiryolu işinin gerçekleştirildiği, gerçekleştirilen demiryolu işlerinin, tasarım, prefabrik kablo kanalı kapağı yapılması, birinci faz betonu, doğrudan tespitli yol yapılması, ray döşenmesi, basit makas, kruvazman ve tünel donatısı işlerini içerdiği tespit edilmiştir.
Bu itibarla Makyol İnş. San. Tur. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesine konu işin metro inşaatının hem altyapı hem de üstyapı işlerini içerdiği, iş deneyim belgesine konu işin idarece belirlenen benzer işe uygun olduğu görüldüğünden, söz konusu iş deneyim belgesinin sadece altyapı işlerini içerdiği, benzer işe uygun olmadığı gerekçesiyle anılan İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminde mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Makyol İnş. San. Tur. San. ve Tic. A.Ş. – Cengiz İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirmeye alınması, başvuru sahibi Comsa Sa – Açılım İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. – Seza İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin ise değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere:
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
Mahmut GÜRSES
Başkan
Kazım ÖZKAN
II. Başkan
Ali Kemal AKKOÇ
Kurul Üyesi
Ahmet ÖZBAKIR
Kurul Üyesi
Mehmet Zeki ADLI
Kurul Üyesi
Hasan KOCAGÖZ
Kurul Üyesi
Hamdi GÜLEÇ
Kurul Üyesi
Mehmet AKSOY
Kurul Üyesi