KİK Kararı: Bina Yapım İhalesi Şikayeti Reddedildi - KİK Kararı: 2012/UY.I-1378 (19 Mart 2012)

---

KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2012/019
Gündem No : 40
Karar Tarihi : 19.03.2012
Karar No : 2012/UY.I-1378
BAŞVURU SAHİBİ:
Barankaya Yapı Mimarlık Taah.Nak.San.ve Tic.Ltd.Şti.ve Avni Akbulut İş Ortaklığı, Karasoku Mah. Süer Sok. No : 57/3 NEVŞEHİR

İHALEYİ YAPAN İDARE:
Kırşehir Özel İdaresi Plan Proje Yatırım Ve İnşaat Müdürlüğü, Çukurçayır Mah.Şehit Polis Salim Maraş Cad. Anadolu Öğretmen Lisesi Yanı 40300 KIRŞEHİR

BAŞVURUYA KONU İHALE:
2011/190818 İhale Kayıt Numaralı "Kız Meslek Lisesi(Meb 2000.17) Ve Anaokulu (Meb 2000.17Ao) Bina Yapım İşi" İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

06.03.2012tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.Y.[809].(0065)./2012-16Esayılı Esas İnceleme Raporunda;

Kırşehir Özel İdaresi Plan Proje Yatırım ve İnşaat Müdürlüğütarafından 18.01.2012tarihinde açık ihale usulüile yapılan “Kız Meslek Lisesi (MEB 2000.17) ve Anaokulu (MEB 2000.17AO) Bina Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Barankaya Yapı Mimarlık Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Avni Akbulut İş Ortaklığı’nın 13.02.2012tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.02.2012tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 21.02.2012tarih ve 7329sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.02.2012tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

KARAR:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;

1) Aşırı düşük teklif açıklamalarının ihale komisyonu tarafından uygun bulunmamasına ilişkin gerekçelerin Kamu İhale Genel Tebliğine uygun olmadığı, ihale komisyonunun açıklama yapılması istenmeyen maliyetlere ilişkin tespitlerde bulunarak tekliflerini reddetmesinin mevzuata aykırı olduğu, açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine uygun olduğu,

2)Tur-na İnş. Ltd. Şti- Tuna İnşaat Ltd. Şti. iş ortaklığından edindikleri bilgiye göre adı geçen iş ortaklığının iş deneyim belgeleri olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığını öğrendikleri, ancak ihalenin birinci oturumunda ihale komisyonu tarafından bu duruma ilişkin bir tespitte bulunulmadığı, kesinleşen ihale kararında ise iş ortaklığının iş deneyim belgesinin uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığının belirtildiği, olmayan bir belgenin uygun bulunmamasının mümkün olmadığı, ihaleye katılan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin işlemlerin incelenmesi gerektiği,

iddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1 ) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

İncelenen ihaleye 51 isteklinin teklif verdiği, geçerli 48 teklifin üzerinden hesaplanan sınır değerin altında kalan 13 istekliden 4734 Sayılı Kanunun 38 inci maddesi gereği açıklama istenildiği, 11 isteklinin süresi içerisinde açıklamalarını sunmamaları nedeniyle tekliflerinin reddedildiği, başvuru sahibi Barankaya Yapı Mimarlık Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Avni Akbulut İş Ortaklığı ve Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin yapmış olduğu açıklamaların, ihale komisyonu tarafından uygun görülmeyerek anılan isteklilerin tekliflerinin reddedildiği ve ihalenin teklifi sınır değerin üstünde olan Beton Yapı San. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanunun “ Aşırı düşük teklifler ” başlıklı 38 inci maddesinde;

“ İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. ”

Anılan Kanunun “ İhalenin karara bağlanması ve onaylanması ” başlıklı 40 ıncı maddesinde;

“ 37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır. ”

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “ Aşırı düşük teklifler ” başlıklı 60 ıncı maddesinde;

“(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden teklif fiyatı, Kurum tarafından belirlenen hesaplama yöntemine göre yapılan hesaplama sonucunda ortaya çıkan aşırı düşük teklif sınır değerinin altında olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenlere ilişkin;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen analizlerin girdi maliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri,

yazılı olarak ister.

(2) İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları, isteklinin teklifinin hesaplanmasına dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeleri de dikkate almak suretiyle değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.

(3) Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır. ”

hükümleri bulunmaktadır.

Yapım işleri ihalelerinde teklif bedeli sınır değerin altında kalan isteklilerin 4734 sayılı Kanunun 38 inci ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 60 ıncı maddesi uyarınca yapacakları açıklamada uyacakları usul ve esaslar Kamu İhale Genel Tebliğinin 45 inci maddesinde düzenlenmiştir.

Şikâyete konu ihalede; ihale komisyonu tarafından başvuru sahibinin yapmış olduğu açıklamaların aşağıda aktarılan gerekçelerle uygun görülmediği anlaşılmıştır:

“1- Savunmanın 5. Sayfasında yer alan imalat giderlerinde açıklama istenen iş kalemlerinin 4.000.496,89 TL olarak hesap edildiği açıklama istenmeyen iş kalemleri için ise 42.023,65TL olarak hesap edildiği görülmüştür. Açıklama istenmeyen iş kalemleri işin %20' si oranındadır, isteklinin teklifinin %20 si ise 4.303,880,00x0,20=861.776,00 olarak hesap edilmektedir. İdaremize ait yaklaşık maliyetten yola çıkılarak, 6.581.995,80x0,20= 1.316.399.16TL olarak hesap edilmektedir. Ancak firmanız bu bedelin yerine sadece 42.023,63TL tutara işin yapılabileceğini ifade etmiştir. İşin bu fiyata yapılabilmesinin mümkün olmayacağı anlaşılmaktadır.

2- Savunmanın 10. sayfasında açıklama istenmeyen iş kalemleri icmalinde 15 pozdan oluşan Trafo Tesisinin 595,50 TL, 7 pozdan oluşan Asansör tesisatının sadece 7,00 TL ye 7 pozdan oluşan yıldırımdan korunma tesisinin 263,50 TL ye imalat yapılabileceği ifade edilmektedir. Bu imalatların belirtilen fiyatlara yapılabilmesinin mümkün olmadığı görülmektedir. Ancak imalat fiyatlarını, İstekli firmanın kendisinin belirlediği imalata ait hiçbir üretici firma ve ya imalatçı firmadan alınan alış ve satışa ait fiyat tespit tutanağı veya faturaların bulunmadığı tespit edilmiştir. Günümüz şartlarında bir asansör tesisatının sadece 7,00 TL ye nasıl yapılacağının anlaşılmadığı ve bu fiyatın gerçekçi olmadığı tespit edilmiştir. Yine bir trafo tesisatının 595,50TL ye yapılmasının mümkün olmadığı görülmüştür.

3- 62 adet pozdan oluşan zayıf akım tesisatının 2.358,25TL ye 108 pozdan oluşan kuvvetli akım elektrik tesisatının 4.204,00 TL ye yapılabileceği ifade edilmiştir. Ancak imalatçı firmalardan alınması gereken ve bu bedele işin yapılabileceğini gösteren hiçbir belge bulunmamaktadır. Bu nedenle işin bu fiyata yapılması mümkün görülmemektedir.

4- 106 adet pozdan oluşan sıhhi tesisat imalatlarının 5.501,00 TL ye 110 adet pozdan oluşan kalorifer tesisatının 6.681,00TL ye, 23 pozdan oluşan güvenlik kamerası yapımının ise 10.108,00 TL ye yapılabileceği ifade edilmektedir. Ancak bu fiyatlara işin yapılabileceğini gösterir fiyat tespit tutanakları, imalatçı firma faturaları bulunmamaktadır. Bu nedenle işin bu fiyatlara yapılması mümkün değildir.

5- İşi alan firma Belediyeye ödenecek inşaat ruhsatı ve yapı kullanım izin belgesine ait giderler ile ilgili olarak, 10.000,00TL gider yansıttığı oysa idaremizce Belediye ile yapılan yazışmalarda hafriyat için m3 başına 1,5 TL konteynır, yol bozma ve bağlantı bedeli için yaklaşık 25.000,00TL gider harcı bildirilmiştir. Ancak yüklenici tarafından hesap edilen bedelin afakî olarak 10.000,00TL olarak öngörüldüğü ve bu nedenle 15.000TL eksik hesap edildiği tespit edilmiştir.

6- Şantiyede çalıştırılacak olan 3 adet mühendisin, teknik personel giderlerinin normal asgari ücretle çalışan işçi gibi hesaplandığı ve 3 adet mühendis gideri hesap edilmesi gerekirken 2 adet mühendisin çalıştırılacakmış gibi hesaplandığı görülmüştür. Mühendislerin bu fiyatlara çalışıp, çalışmayacağının belli olmadığı ve piyasa rayiçlerinin yansıtılmadığı görülmüştür. Piyasa rayiçlerine göre mühendisler odasının belirlediği aylık mühendis çalıştırma ücretleri 2.305,00 TL olup üç adet mühendisin toplam gideri 3X2305,00=6915TL ve 22 ay için 22x6915=152.130,00 TL olarak hesap edilmektedir. İstekli firma tarafından hesap edilen tutar 50.293,20TL olup hiçbir belgeye dayanmamakta ve asgari ücreti dahi karşılamamaktadır. Bu nedenle teknik personel giderinin eksik hesap edildiği görülmektedir.

7- Savunmanın giderler kısmına, kurumlar gelir vergisi (%3) olarak hesap edilerek yansıtılmadığı görülmüştür. Bu giderin 4.308.880,00X0,03= 129.266,4 TL olarak hesap edilerek gider gösterilmesi gerekmektedir.

8- Aşırı düşük savunma istek yazısı ekinde bulunan analizlerin çoğunluğunun savunmada yer almadığı ve bunların yerine farklı analizler konulduğu tespit edilmiştir. Örneği analizde yer alan 15.006/2B poz nolu işe ait analizde hesap edilecek girdiler tablodaki gibi hesaplanması gerekirken savunmanızın 36 sayfasında bulunan şekli ile sadece 03.501, 03.507 ve 01.501 analizleri kullanılarak hesaplanmış olduğu ve analizlerin bu nedenle eksik olduğu görülmüştür. İdaremizce verilen birim fiyat analizlerinde bulunan analiz miktarları ile isteklinin savunmasındaki miktarlar uyuşmamaktadır.

9- Aynı durumun diğer pozlarda da bulunduğu görülmüştür.

10-Risk sigorta giderlerinin hesap edilerek savunmaya yansıtılmadığı görülmüştür.

11- Proforma faturalar oluşturulurken maliyet tespit tutanağında yapılan satışların ortalama değeri hesap edilirken bazı kalemlerde sadece 1 adet fatura üzerinden hesaplama yapılmıştır. 1 adet fatura üzerinden ortalama değer hesap edilmesi mümkün olmadığından faturalar yeterli değildir. Proforma faturalarda işçiliğin hesaba dâhil olup olmadığı belli değildir. Ayrıca proforma faturalar ve teklifler arasında uyumsuzluklar bulunmaktadır. Bunun dışında C16/20 beton harcı BS-16 m 3 fiyatı 60 TL tespit edilmiştir. BS 16 betonu için 380kg çimento ve 1,20m3 kum çakıl gerekmektedir, Bu fiyat piyasa raiçlerini yansıtmamaktadır.

12. Açıklama istenilecek pozlar arasında bulunan 904-224 poz no'lu 5 duraklı asansöre ait fiyat tespitinin tek bir firmadan teklif alınarak hazırlandığı ve ortalama değer bulunmadan işlem yapıldığı görülmüştür. Fiyat tespiti için en az 3 farklı firmadan teklif alınarak ortalama değer bulunması ve buna bağlı olarak fiyat tespit tutanağı oluşturulması gerekmektedir. Verilen proforma faturadaki malzemelere ait teknik özellikler belirtilmediğinden, asansörün teknik şartnameye uymadığı görülmüştür.

13. 22.5.1-001 poz no'su 400KVA trafo tesisi işi, açılama istenen iş kalemleri arasında bulunmasına rağmen açıklama istenilen iş kalemleri arasında bir fiyat tespit tutanağı bulunmamaktadır.

14. İsteklinin işin projesine göre bulduğu miktarların yanlış hesaplandığı ve analizlere de yanlış yansıtıldığı anlaşılmaktadır.”

Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının ve ihale komisyonunca, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmemesine ilişkin ortaya konulan gerekçelerin incelenmesi neticesinde;

a) Açıklama istenmeyen iş kalemlerine ilişkin olarak başvuru sahibi tarafından teklif edilen bedellerin gerçekçi olmadığı belirtilmektedir. Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.2.1 inci maddesinde yer alan;

“ İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır. ”

açıklaması uyarınca, aşırı düşük teklif sahiplerinden, sorgulamaya tabi tutulan iş kalemleri dışında kalan maliyet girdileri için açıklama istenilmesi mümkün olmadığından, ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 1 inci, 2 inci, 3 üncü ve 4 üncü gerekçelerinin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

b) Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi giderleri, teknik personel giderleri ve kurumlar vergisi giderleri için teklif edilen bedellerin uygun olmadığı, sigorta giderleri için bir maliyet öngörülmediği gerekçesiyle açıklamanın uygun bulunmadığı anlaşılmıştır. Yapım işlerinde sözkonusu giderlerin, bir iş kalemi olmayıp genel giderler içersinde olduğu kabul edildiğinden, ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 5 inci, 6 ncı, 7 nci ve 10 uncu gerekçelerinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

c) Başvuru sahibinin, açıklama istenen iş kalemlerinden bazılarında, Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.5 inci maddesinde açıklandığı şekilde kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan kâr ve genel gider içermeyen birim fiyatları kullandığı, birim fiyatların altında teklif verdiği iş kalemleri için sunmuş olduğu analizlerin ve analizlerdeki miktarların kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenen analizlere uygun olduğu, analiz girdilerine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin altında teklif edilen fiyatların anılan Tebliğin 45.1.13 üncü maddesine uygun olarak proforma fatura sunularak tevsik edildiği, yapılan bu tespitler sonucunda, ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 8 inci, 9 uncu, 13 üncü ve 14 üncü gerekçelerinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

d) Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13 üncü maddesi uyarınca; teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada; sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir. Bu kapsamda tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar, isteklinin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belge olarak kabul edilmektedir. Kamu İhale Genel Tebliğinin 45 inci maddesinde, isteklilerin hazırladıkları analizlerde yer alan her bir analiz girdisine ilişkin öngördükleri fiyatı tevsik amacıyla birden fazla proforma fatura düzenlenmesi gerektiğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 11 ve 12 nci gerekçelerinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yapılan tespitler doğrultusunda; ihale komisyonu tarafından başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmemesine ilişkin ortaya konulan gerekçelerin yerinde olmadığı ve başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasında Kamu İhale Genel Tebliğinin 45 inci maddesine aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, teklifinin reddedilmesi işleminde 4734 Sayılı Kanununun 38 inci maddesine uyarlık bulunmamaktadır.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 56 ncı maddesinde;

“Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler.”

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesinde;

“ İhale veya ön yeterlik dokümanının verilmesi, başvuruların veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasıyla ilgili olarak ise, başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar ile itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönünden incelenir. ”

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 12 nci maddesinde;

“ İdareye yapılan şikayet başvurusundan farklı bir konu ile Kuruma yapılan başvurularda şikayet süresinin henüz dolmadığı hallerde, itirazen şikayet konusuna ilişkin idarenin cevabının alınmamış olması nedeniyle bu başvurular da ilgili idareye gönderilir. İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz. ”

hükümleri yer almaktadır. Başvuru sahibinin idareye yaptığı şikâyet başvurusunda bu konuya ilişkin iddialara yer vermediği anlaşıldığından yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereği söz konusu iddia incelenmemiştir.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

Teklifi aşırı düşük olan isteklilerden, Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin yapmış olduğu açıklamaların ihale komisyonu tarafından değerlendirilmesi neticesinde uygun görülmeyerek anılan isteklinin teklifinin reddedildiği anlaşılmıştır.

Şikâyete konu ihalede; ihale komisyonu tarafından Beşeller İnş .Ltd. Şti’nin yapmış olduğu açıklamaların aşağıda aktarılan gerekçelerle uygun görülmediği anlaşılmıştır:

“1-Açıklama istenmeyen iş kalemlerinin 176.893,33TL olarak hesap edildiği görülmektedir ancak idaremizin yaklaşık maliyetine göre açıklama istenmeyen imalatlar işin %20 si olması gerektiğinden 6.581.995,80x0,20=1.316.399.16TL olarak hesaplanmaktadır. İsteklinin teklifine göre ise 4.282.000,00x0,20=856.400,00TL olarak hesap edilmektedir. İstekli firmanın savunmasında bu tutar 362.552,98TL olduğundan bu tutara açıklama istenmeyen iş kalemlerinin yapılabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Belirtilen bu maddeye olan itiraz yerinde görülmemiştir. Savunma istenilmeyen ve işin %20'sine tekabül eden işlerin 362.550,98 TL gibi piyasa ve resmi rayiçlerin % 73 düşük fiyatına yapılması mümkün olmadığı gibi, verilen teklif ciddi de değildir.

2- Teknik personel gideri olarak sadece 20.000,00 TL istekli firma tarafından ifade edildiği görülmektedir. Mühendislerin bu fiyatlara çalışıp, çalışmayacağının belli olmadığı ve piyasa rayiçlerinin yansıtılmadığı görülmüştür. Piyasa rayiçlerine göre mühendisler odasının belirlediği aylık mühendis çalıştırma ücretleri 2.305,00 TL olup, üç adet mühendisin toplam gideri 3X2305,00=6915TL ve 22 ay için 22x6915=152.130,00 TL olarak hesap edilmektedir. İstekli firma tarafından hesap edilen tutar 20.000,00TL olup hiçbir belgeye dayanmamakta ve asgari ücreti dahi karşılamamaktadır. Bu nedenle teknik personel giderinin eksik hesap edildiği görülmektedir.

Mühendisler için ödenmesi gereken asgari aylık ücret mimar mühendisler odası tarafından 2.305 TL olarak belirlenmiş olup, bu konuda mimar mühendisler odasından belge alınmıştır. Savunma istenilmesindeki amaç işin teklif ettiğiniz fiyata nasıl yapacağınızı açıklamaktır. Şartnamede 3 adet mühendisin iş başında bulundurulması gerektiği belirtilmiş olup, mühendislik gideri yok sayılamaz.

3-İşi alan firma tarafından Belediyeye inşaat ruhsatı ve yapı kullanım izin belgesine ait giderler belediyeye firma tarafından ödenecektir. Belediyeye ödenecek tutarın firma tarafından 80.000,00 TL gider yansıttığı görülmüştür. İdaremizce Belediye ile yapılan yazışmalarda hafriyat için m3 başına 1,5 TL konteynır, yol bozma ve bağlantı bedeli için yaklaşık 25.000,00 TL gider harcı bildirilmiştir. Ancak istekli firma tarafından hesap edilen bedelin afakî olarak 80.000,00TL olarak öngörüldüğü ve bu nedenle 55.000,00 TL eksik hesap edildiği tespit edilmiştir. Bu fazla gider bedelin idare tarafından karşılanması şartname gereği yükleniciye ek olarak ödenmeyeceği ifadesi yer aldığından hesap hatası bulunmaktadır.

4-İşin giderler kısmına %3 kurumlar gelir vergisi hesaplanarak yansıtılmadığı görülmüştür. Bu bedel 4.282.000X0,03=128.460,00TL olarak gider hesaplanarak savunmaya yansıtılması gerekmektedir.

Bu işle ilgili olarak açıklama istemediğimizi söylemektesiniz. Oysa yıllara sari olarak ihale edilen işlerde %3 kurumlar vergisi hak edişler üzerinden peşin olarak kesilmektedir. Müteahhitlik işleri yapan kuruluşlar bu durumu pek ala çok iyi bilmektedir.

5- İstekli firma genel icmal ve adı altında iki farklı evrak düzenlemiştir. Bunlarda birinde açıklama istenmeyen iş kalemlerinin 362.552,98TL, açıklama istenen iş kalemlerinin 3.800.919,92TL diğerinde ise açıklama istenmeyen iş kalemlerinin 176.893,33TL, açıklama istenen imalatlar için ise 3624.026,59TL olarak ifade edildiği görülmektedir. Bu çelişkili durumun hesap hatalarına neden olduğu görülmüştür.

6-Aşırı düşük savunma istek yazısı ekinde bulunan analizlerin çoğunluğunun savunmada yar almadığı ve bunların yerine farklı analizler konulduğu tespit edilmiştir. Örneği analizde yer alan 15.006/2B poz nolu işe ait analizde hesap edilecek girdiler tablodaki gibi hesaplanması gerekirken savunmanızın 36 sayfasında bulunan şekli ile sadece 03.501, 03.507 ve 01.501 analizleri kullanılarak hesaplanmış olduğu ve analizlerin bu nedenle eksik olduğu görülmüştür. İdaremizce verilen birim fiyat analizlerinde bulunan analiz miktarları ile isteklinin savunmasındaki miktarlar uyuşmamaktadır.

7-Açıklama istenilen bütün iş kalemlerinin, fiyat tespit tutanaklarının hiç birinde imalatçı firma imzaları bulunmamaktadır. Ancak imalatçı firma imzalarının bulunması zorunlu olmadığından bu konudaki itirazınız yerinde görülmüştür.

8-Analizlerdeki miktarlar ve isteklinin savunmasındaki işlere ait miktarlar örtüşmemektedir. İdaremizce verilen analizler yerine istekli firma tarafından düzenlenen analizlerin kullanıldığı ve imalatçı firmalara imzalattırılmadığı görülmüştür.

9- Proforma faturalar dosyasında bulunan EK- 0.5 nolu maliyet tespit tutanağında mali müşavir imzalarının bulunmadığı ve bu belgenin geçersiz olduğu tespit edilmiştir. Bazı tutanaklara kaşe basıldığı fakat imza atılmasının unutulduğu tespit edilmiştir.

10- İşveren hissesi SSK asgari işçilik prim tutarı 27.820 TL olarak yanlış hesaplanmıştır. Bu bedelin en az teklifinize göre yaklaşık 4.282.000x%6,75=290.000 TL üzerinden % 20,5 işveren payı 59.450 ve %15 işçi payı 43.350 TL olmak üzere toplamda 102.800TL olmalıdır. Savunma istenen inşaat iş kalemleri dışında kalan mühendislik hizmetleri, vergiler, ruhsat giderleri ve diğer giderlerin hesap icmalinde gösterilmesi veya savunmanızda belirtilen kar ve genel giderlerden gösterilecekse belirtilmesi gerekirdi. Kaldı ki kar ve genel gideriniz % 4 olarak gösterilmiştir. Bu tür giderlerin %4 gösterilen bu giderden tamamının karşılanması da mümkün görülmemektedir. Sadece kurumlar vergisi bile %3 olmaktadır.”

Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin aşırı düşük teklif açıklamasının ve ihale komisyonunca, adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmemesine ilişkin ortaya konulan gerekçelerin incelenmesi neticesinde;

a) Açıklama istenmeyen iş kalemlerine ilişkin olarak Beşeller İnş. Ltd. Şti tarafından teklif edilen bedellerin gerçekçi olmadığı belirtilmektedir. Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.2.1 inci maddesinde yer alan;

“ İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır. ”

açıklaması uyarınca, aşırı düşük teklif sahiplerinden, sorgulamaya tabi tutulan iş kalemleri dışında kalan maliyet girdileri için açıklama istenilmesi mümkün olmadığından, ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 1 inci gerekçesinin mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

b) Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi giderleri, teknik personel giderleri, işçilik prim tutarları ve kurumlar vergisi giderleri için teklif edilen bedellerin uygun olmadığı, sigorta giderleri için bir maliyet öngörülmediği gerekçesiyle açıklamanın uygun bulunmadığı anlaşılmıştır. Yapım işlerinde söz konusu giderlerin, bir iş kalemi olmayıp genel giderler içersinde olduğu kabul edildiğinden, ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 2 inci, 3 üncü, 4 üncü ve 10 uncu gerekçelerinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

c) Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin teklif ettiği bedeli gösteren bir adet hesap cetveli sunduğu, sunulan hesap cetvelinde; açıklama istenen iş kalemleri tutarının 3.800.919,92 TL, açıklama istenmeyen iş kalemleri tutarının 362.552,98 TL ve diğer giderlerin 118.527,10 TL olmak üzere toplam teklifin 4.282.000 TL olduğunun gösterildiği, Beşeller İnş.Ltd.Şti tarafından ayrıca açıklama istenen iş kalemlerine ait bir icmal tablosu sunulduğu, söz konusu tabloda açıklama istenen inşaat iş kalemleri tutarının 3.624.026,59 TL ve açıklama istenen tesisat iş kalemleri tutarının 176.893,33 TL olduğunun belirtildiği, söz konusu rakamlar arasında ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 5 inci gerekçesinde belirtildiği şekilde bir çelişki olmadığı anlaşılmıştır.

d) Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin, açıklama istenen iş kalemlerinden bazılarında, Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.5 inci maddesinde açıklandığı şekilde kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan kâr ve genel gider içermeyen birim fiyatları kullandığı, birim fiyatların altında teklif verdiği iş kalemleri için sunmuş olduğu analizlerin ve analizlerdeki miktarların kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenen analizlere uygun olduğu, analiz girdilerine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin altında teklif edilen fiyatların anılan Tebliğin 45.1.13 üncü maddesine uygun olarak proforma fatura sunularak tevsik edildiği, yapılan bu tespitler sonucunda, ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 6 ve 8 inci gerekçelerinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

e) 7 inci gerekçeye ilişkin olarak Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin şikâyeti üzerine idare tarafından itiraz yerinde görülmüştür.

f) Yapılan incelemede, Beşeller İnş. Ltd. Şti tarafından açıklama kapsamında sunulan Ek-O5-maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının ilk sayfalarında düzenleyen meslek mensubunun imzasının bulunmadığı tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.11. maddesinde yer alan;

“ Maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve stok tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

(45.1.13.1) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (45.1.13.2) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.”

açıklamaları gereği maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının, proforma fatura/fiyat teklifi ekinde sunulma zorunluluğu bulunmamakta olup, anılan Tebliğin 45.13.11 inci maddesinde yer alan;

“ Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir. ”

açıklaması uyarınca, üzerinde imza/kaşe eksikliği bulunduğu tespit edilen tutanakların, düzenleyen meslek mensubundan mevzuata uygun düzenlenmiş örneklerinin istenmesi mümkün olduğundan, ihale komisyonunun yukarıda aktarılan 9 uncu gerekçesinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yapılan tespitler doğrultusunda; ihale komisyonu tarafından, Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmemesine ilişkin ortaya konulan gerekçelerin yerinde olmadığı ve Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin aşırı düşük teklif açıklamasında Kamu İhale Genel Tebliğinin 45 inci maddesine aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, anılan isteklinin teklifinin reddedilmesi işleminde 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesine uyarlık bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Barankaya Yapı Mimarlık Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Avni Akbulut İş Ortaklığı ve Beşeller İnş. Ltd. Şti’nin tekliflerinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

Kazım ÖZKAN

Başkan V.

II. Başkan

Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi

Bahattin IŞIK

Kurul Üyesi

Adem KAMALI

Kurul Üyesi

Abdullah DÜNDAR

Kurul Üyesi

Erkan DEMİRTAŞ

Kurul Üyesi