Soorgla
KİK Kararı: Yemek Hizmeti İhalesi Şikayeti Reddedildi - KİK Kararı: 2011/UH.I-1320 (18 Nisan 2011)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2011/031
Gündem No : 35
Karar Tarihi : 18.04.2011
Karar No : 2011/UH.I-1320
BAŞVURU SAHİBİ:
Altıntat Yemek Temiz. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Metsim Mersin Özel Eğt. Tur. Yem. Tem. Kırt. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. Ortak Girşimi, Yavuz Sultan Selim Mahallesi Seda Caddesi No:1 Kat:1 Körfez / Kocaeli
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Başhekimliği, Dicle Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü Kampus 21280 Sur / Diyarbakır
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2010/575743 İhale Kayıt Numaralı "Dicle Üniversitesi Hastaneleri (Malzeme ve İşçilik Dahil ) 7.380.000 Adet/Öğün (Sabah Kahvaltısı 2.000.000 Adet, Öğlen ve Akşam Yemeği 4.200.000 Adet ,diyet Kahvaltısı 600.000 Adet ve 580.000 Adet Diyet Öğlen ve Akşam Yemeği ) Yemek Hiz. Alımı İşi" İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
13.04.2011 tarih ve B.07.6.KİK.0.06.00.00-101.04-.H.[09.66].(0102)./2011-11E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Başhekimliği tarafından 03.02.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Dicle Üniversitesi Hastaneleri (Malzeme ve İşçilik Dahil) 7.380.000 Adet/Öğün (Sabah Kahvaltısı 2.000.000 Adet, Öğlen ve Akşam Yemeği 4.200.000 Adet, Diyet Kahvaltısı 600.000 Adet ve 580.000 Adet Diyet Öğlen ve Akşam Yemeği) Yemek Hiz. Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Altıntat Yemek Temiz. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Metsim Mersin Özel Eğt. Tur. Yem. Tem. Kırt. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin 11.03.2011 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 16.03.2011 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 28.03.2011 tarih ve 16298 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.03.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
KARAR:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
İhaleye teklif verdikleri ve tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak kabul edilip açıklama istendiği, aşırı düşük teklif sorgulamasına itiraz ettikleri, ihale komisyonunca tekliflerin açılmadan, isteklilerin yeterli olup olmadığı belirlenmeden aşırı düşük teklif için yaklaşık maliyet esas alınarak bir sınır değer tespit edildiği, bu işlemin ihale mevzuatına uygun olmadığı, teknik şartname esas alınarak açıklama istendiği, idari şartname dikkate alınmadan bir açıklama istenmesinin doğru olmadığı, idarenin yıllardır yemek hizmetlerini sunan Avşaroğulları Ltd. Şti.’nin karsız yaklaşık maliyete çok yakın fiyat teklifi vermesinin ve bu fiyatın altında fiyat teklif eden tüm isteklilerin aşırı düşük sorgulamasına tabi tutularak açıklama istenmesinden dolayı ihale komisyonuna güvenlerinin kalmadığı, bu firmanın 15 isteklinin teklif verdiği ihalede fiyatını düşürmeyerek karsız maliyetin/aşırı düşük teklif sınır değerinin çok az bir farkla üstünde teklif vermesinden ve ihalenin bu firma üzerinde bırakılmasından dolayı bu kanaate vardıkları, idarenin son iki yıldır yaptığı yemek hizmetine ait fiyatların o günün koşullarına göre civar hastanelerin fiyatlarından yüksek olduğu dikkate alındığında geçmişten gelen bir maliyet hatası olduğu, komisyon tarafından açıklama istenen isteklilere yeterli süre verilmediği, bütün bunlar bir arada düşünülünce ihalenin Avşaroğulları Ltd. Şti.’ne verilmek istendiği kanaati oluştuğu, kamunun zarara uğramaması için yaklaşık maliyetin hatalı hesaplanıp hesaplanmadığının kontrol edilmesi gerektiği, çevre hastanelerden de gerçekleşen ihalelere ilişkin fiyatlar alındığı takdirde yaklaşık maliyetin ne kadar yüksek hesaplandığının anlaşılacağı, aşırı düşük teklif sorgulaması için verdikleri ihale dokümanı dikkate alınarak hazırlandığı, ihale dokümanında işle ilgili yetersizlikler bulunduğu, bu durumu idareye bildirmelerine rağmen idarenin düzeltme yapmadığı, ihalenin Avşaroğulları Ltd. Şti.’ne verilmesinde idarenin büyük oranda kasıtlı olarak hatalı olduğu, ihale komisyonunun amacının kendilerini değerlendirme dışı bırakarak ihaleyi Avşaroğulları Ltd. Şti.’ne vermek olduğu, ihalede yaklaşık maliyetin hatalı ve yüksek hazırlandığı, karsız yaklaşık maliyet fiyatının sızdırıldığı, firmaların hata yapması için şartnamenin açık ve net hazırlanmadığı, aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin açıklamaların sunulması için yeterli süre verilmediği, yaklaşık maliyetin teklifler açılmadan açıklanmasının usulsüz olduğu, ihalenin Avşaroğulları Ltd. Şti.’ne verilmek istendiği, şartnamede maliyeti belirleyen unsurların açık ve net belirlenmediği, örnek bir mönü verilmediği, işin firmaların insiyatifine bırakıldığı, kendilerinden açıklama istenmemesi gerektiği, buna rağmen açıklama istendiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Başvuruya konu ihale; Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri için malzemeli yemek hizmeti alımı işidir.
İhaleye konu hizmetin başlangıç tarihi 01.04.2011, bitiş tarihi ise 31.03.2014 olup, ihale 3 yıllık yıllara sari bir ihaledir.
03.02.2011 tarihinde yapılan bahse konu ihalede 18 adet ihale dokümanı satın alınmış olup, ihaleye 16 istekli katılmıştır.
Yaklaşık maliyeti 28.763.000,00 TL olarak belirlenen ihalede, ihale komisyonu 26.529.765,00 TL tutarında bir sınır değer belirlemiş ve bu sınır değer altında teklif fiyat veren isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olduğuna karar verip, bu isteklilerden açıklama talep etmiştir.
16 istekli tarafından teklif verilen ihalede, 11 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiştir. Aşırı düşük açıklaması talep edilen bu 11 istekliden 3’ünün açıklama yapmadığı, 8 isteklinin de açıklaması uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin 26.552.000,00 TL teklif fiyat ile sınır değer olarak belirlenen 26.529.765,00 TL tutarın üzerinde teklif veren ilk istekli üzerinde bırakılmasına
Oybirliği ile karar verildiği anlaşılmıştır. 24.02.2011 tarihli ihale komisyon kararı 25.02.2011 tarihinde ihale yetkilisince onaylanmıştır.
Başvuruya konu ihale malzeme dahil yemek hazırlamaya ilişkin bir hizmet alımı olup, Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.3 üncü maddesinde; “Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti…. gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir.” şeklinde belirtildiği üzere personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı niteliğinde değildir.
Yaklaşık maliyetin belirlenmesi amacıyla idarece, Baytekin İnş. Tem. Gıda YMK. Ürt. Nak. Güv. Bilg. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti., M.A.K. Gıda İnş. Tem. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Avşaroğulları Et Ürün. Yemek Ürt. ve Dağıtım Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den teknik şartname gönderilmek suretiyle fiyat teklifi istenilmiştir. Bu firmalardan M.A.K. Gıda İnş. Tem. Teks. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Avşaroğulları Et Ürün. Yemek Ürt. ve Dağıtım Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. yaklaşık maliyet için fiyat teklifi vermiş ve idarece yaklaşık maliyet bu iki firmanın verdiği birim fiyatların ortalaması alınarak toplam 28.763.000,00 TL olarak tespit edilmiştir. Bu tutar içerisinde kar oranı veya tutarı ayrıca belirtilmemiş ve hesaplanmamıştır.
İhale komisyonu daha sonra (hangi tarihte yapıldığı belirtilmemiş) yemek üretiminde kullanılacak malzemeler bazında bir maliyet hesaplaması yaparak ihale konusu işe ait maliyetin/karsız yaklaşık maliyetin toplam 26.529.765,00 TL olduğunu belirtmiş ve bu tutarın altında olan isteklilerden açıklama talep etmiştir.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde; M.A.K. Ltd. Şti ile Avşaroğulları Ltd. Şti. tarafından aşağıdaki şekilde fiyat teklifi verildiği ve yaklaşık maliyetin de bu fiyat teklifleri referans alınarak oluşturulduğu görülmüştür.
Malzeme cinsi
M.A.K.
Avşaroğulları
Ortalama birim fiyat
Miktar
Ortalama tutar
Normal Yemek(Öğle-Akşam)
3,60
5,90
4,75
4.200.000
19.950.000
Normal Kahvaltı
1,75
2,90
2,33
2.000.000
4.660.000
Diyet Yemek
3,60
5,90
4,75
5.800.000
2.755.000
Diyet Kahvaltı
1,75
2,90
2,33
600
1.398.000
TOPLAM
28.763.000
Ancak yukarıdaki şekilde hesaplanan yaklaşık maliyet hesap cetvelinde Şube Müdürü vekili Tayfun SELVİTOPU imzasının bulunduğu, bu kişinin belgeleri “aslı gibidir” yaptığı için belgeyi imzaladığı, belgede belgenin ne zaman düzenlendiğine ilişkin bir tarih bulunmadığı, dolayısıyla belgenin hangi tarihte düzenlendiğinin belirli olmadığı görülmektedir. Ayrıca, yaklaşık maliyetin ihale onay belgesinde belirtilmediği tespit edilmiştir. Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7 nci maddesine göre yaklaşık maliyetin ihale onayından önce hazırlanarak dayanaklarıyla birlikte ihale yetkilisinin onayına sunulması gerekmektedir.
Öte yandan ihale komisyonu üyeleri olan Mehmet YILMAZ ile Kadir ARI tarafından gıda maddeleri üzerinden ayrı bir yaklaşık maliyet hazırlandığı ve eşik değer olarak adlandırılan 26.529.765.00.TL’lik fiyata ulaşıldığı, aşırı düşük teklif isteme yazılarından bu tutarın aşırı düşük sınır değerinin tespiti amacıyla yapıldığı anlaşılmaktadır. Ancak gıda fiyatlarına bakıldığında örneğin kemiksiz dana etinin fiyatının 21,00.TL olarak alındığı, bunun diğer gıda fiyatlarının da piyasa fiyatları esas alınarak (Kâr Dahil+KDV fiyatlar) hesaplandığı görülmektedir.
Diğer bir ifade ile piyasa fiyatlarına göre oluşturulan yaklaşık maliyetin 26.529.765.00.TL olduğu ihale komisyonu hesabından anlaşılmaktadır.
3 yıllık bir ihalede idarece sadece iki firmadan teklif alınması ve her iki firma teklifi arasında uyumsuzluk bulunması, idarece daha önceki sözleşme fiyatları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının fiyatlarından yararlanılmaması ve her türlü piyasa araştırması yapılmayarak sadece iki hizmet sunucusundan teklif alınması nedeniyle yaklaşık maliyetin 4734 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin “ Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.” hükmüne aykırı şekilde hesaplandığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, 4734 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7 ve devamı maddelerine uygun olarak hazırlanmayan yaklaşık maliyet esas alınarak aşırı düşük teklif sorgulama sınır değerinin belirlenmesi ve aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması mümkün olmadığından ihalenin iptali gerekmekle birlikte, başvuruya konu ihalenin Kamu İhale Kurulunun 28.03.2011 tarih ve 2011/UH.I-1129 sayılı kararı ile; “4734 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7 ve davamı maddelerine uygun olarak hazırlanmayan yaklaşık maliyet esas alınarak aşırı düşük teklif sorgulama sınır değerinin belirlenmesi ve aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması mümkün olmadığı” gerekçesiyle iptal edildiğinden, iptal edilen ihaleye ilişkin olarak yeniden karar verilmesine gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Karar verilmesine yer olmadığına,
Oyçokluğu ile karar verildi.
Dr. Hasan GÜL
Başkan****
Ali Kemal AKKOÇ
II. Başkan****
Ali KAYA
Kurul Üyesi****
Bahattin IŞIK
Kurul Üyesi****
Hakan GÜNAL
Kurul Üyesi****
Kazım ÖZKAN
Kurul Üyesi****
Adem KAMALI
Kurul Üyesi****
Abdullah DÜNDAR
Kurul Üyesi****
Erkan DEMİRTAŞ
Kurul Üyesi****
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde (kısaca) özetle; İhaleye teklif verdikleri ve tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak kabul edilip açıklama istendiği, aşırı düşük teklif sorgulamasına itiraz ettikleri, ihale komisyonunca tekliflerin açılmadan, isteklilerin yeterli olup olmadığı belirlenmeden aşırı düşük teklif için yaklaşık maliyet esas alınarak bir sınır değer tespit edildiği, bu işlemin ihale mevzuatına uygun olmadığı, teknik şartname esas alınarak açıklama istendiği, idari şartname dikkate alınmadan bir açıklama istenmesinin doğru olmadığı, idarenin yıllardır yemek hizmetlerini sunan Avşaroğulları Ltd. Şti.’nin karsız yaklaşık maliyete çok yakın fiyat teklifi vermesinin ve bu fiyatın altında fiyat teklif eden tüm isteklilerin aşırı düşük sorgulamasına tabi tutularak açıklama istenmesinden dolayı ihale komisyonuna güvenlerinin kalmadığı, bu firmanın 15 isteklinin teklif verdiği ihalede fiyatını düşürmeyerek karsız maliyetin/aşırı düşük teklif sınır değerinin çok az bir farkla üstünde teklif vermesinden ve ihalenin bu firma üzerinde bırakılmasından dolayı bu kanaate vardıkları, idarenin son iki yıldır yaptığı yemek hizmetine ait fiyatların o günün koşullarına göre civar hastanelerin fiyatlarından yüksek olduğu dikkate alındığında geçmişten gelen bir maliyet hatası olduğu, ihalenin Avşaroğulları Ltd. Şti.’ne verilmek istendiği, şartnamede maliyeti belirleyen unsurların açık ve net belirlenmediği, örnek bir mönü verilmediği, işin firmaların insiyatifine bırakıldığı, kendilerinden açıklama istenmemesi gerektiği, buna rağmen açıklama istendiği, açıklamalarının mevzuata uygun olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Anılan Kurul kararı ile; “… 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 38 inci maddesinde; aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerekmekle birlikte; söz konusu ihale 28.03.2011 tarih ve 2011/UH.I-1129 sayılı kararı ile; 4734 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7 ve davamı maddelerine uygun olarak hazırlanmayan yaklaşık maliyet esas alınarak aşırı düşük teklif sorgulama sınır değerinin belirlenmesi ve aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması mümkün olmadığı gerekçesiyle iptal edildiğinden, iptal edilen ihaleye ilişkin olarak yeniden karar verilmesine gerek bulunmadığı” na ilişkin karar verilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un 54. maddesinin birinci fıkrasında; ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, 56. maddesinin birinci fıkrasında; idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, ikinci fıkrasında ise; Kurumun itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceleyeceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin 16. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvurusuna ilişkin dilekçesinin ve içeriğinin; 4734 sayılı Yasa ve anılan Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu, Kurul tarafından başvuru sahibinin iddiasının tam olarak karşılanmadan (teklifinin aşırı düşük olmadığı, aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğuna ilişkin iddiası) karar verildiği, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının karşılanmak suretiyle işin esasına geçilerek karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle çoğunluk kararına katılmıyorum.****
** Hakan GÜNAL ** ****
** Kurul Üyesi **