Soorgla
KİK Kararı: Mühendislik Fakültesi İnşaatı İhalesi Şikayeti - KİK Kararı: 2010/UY.III-555 (16 Şubat 2010)
KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2010/014
Gündem No : 7
Karar Tarihi : 16.02.2010
Karar No : 2010/UY.III-555
BAŞVURU SAHİBİ:
Yaşar Öztürk İnş.Turizm San. ve Tic. A.Ş., Fevzi Çakmak Cd. Göktaş İş Mrk. K:7 D:39 62 16220 Osmangazi/Bursa
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü, Cumhuriyet Bulvarı No:144 Alsancak/ İZMİR
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2009/124194 İhale Kayıt Numaralı "Mühendislik Fakültesi 3. Etap Binaları 2. Kısım C, D, E, F, G Blokları İnşaatı" İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
12.02.2010 tarih ve III.Y.03.26.0257/2010-8E sayılı Esas İnceleme Raporunda;
Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü tarafından 13.10.2009 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Mühendislik Fakültesi 3. Etap Binaları 2. Kısım C, D, E, F, G Blokları İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Yaşar Öztürk İnş. Turizm San. ve Tic. A.Ş.’nin 06.01.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 18.01.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 28.01.2010 tarih ve 1758 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.01.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,
İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;
4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.
KARAR:
Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
Teklif mektubu kapsamında bazı pozlara ait analizlerin verilmemesi, gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, oysaki İnşaat kalemleriyle ilgili olarak;
a) Eksik analiz verildiği belirtilen pozlardan hiçbirinin tekliflerini oluşturan iş kalemlerinin içinde bulunmadığı, analizleri verilmediği iş kalemlerinin idarenin ihale dosyasının içinde belirttiği pozlar olduğu, üstelik bunlardan, 14.013/1, 14.021/1, 15.001/2, 15.001/3, 15.001/3C, 15.006/1A, 15.006/2B, 15.006/3, 15.006/3C, 15.010/2A, 15.010/4B, 15.010/6C, 15.014/4A, 15.014/5B pozlarının tümünün kazı pozu olduğu ve bu pozların uygulama usulü değerlendirilerek tek kazı pozu altında düşünüldüğü, 15.001/1 pozu altında hesaplandığı ve analizinin verildiği,
b) 14.018, 15.140/2, 15.140/3 pozlarının tamamının dolgu ile ilgili pozlar olduğu, tek dolgu tipi düşünüldüğünden, 15.140/5 pozu altında hesaplama yapıldığı ve analiz verildiği,
c) 16.003, 16.012, 16.013, 16.035/1 pozlarının tamamının demirsiz beton pozları olduğu, bu pozlara karşılık 16.002 ve 16.004 pozlarının uygulanabilirliğine göre düşünüldüğü ve buna göre analiz verildiği,
d) 16.035/2, 16.058/1A, 16.059, 16.059/1A pozlarının tamamının demirli beton pozları olduğu, bu pozlar yerine, 16.059/2A pozunun düşünüldüğü ve buna göre hesaplama yapılarak analiz verildiği, kaldı ki statik projelerde bulunan ve betonarme imalatta kullanılacak beton sınıfının 16.059/2A yani C35 beton sınıfı olduğu ve bu pozun idarenin dosyasında da mevcut olmadığı,
e) 17.155/MK pozunun “8 cm parke taşı” imalatı olduğu ancak, bu poz yerine 17.156/MK pozunun yani “10 cm parke taşı ile döşeme kaplaması” imalatının düşünüldüğü ve buna göre hesaplama yapılarak analiz verildiği,
f) 17.176/MK pozunun, Bayındırlık Bakanlığının bordür pozu olduğu, bu poz yerine İller Bankasının 17.141 /İB nolu pozunun kullanıldığı ve analizinin verildiği,
g) 18.071/1 ve 18.081/3 pozlarının “Tuğla duvar” pozları olduğu, bu pozlar yerine tuğla hacminin hesaplandığı ve 18.071/2 pozunun kullanıldığı ve analizinin verildiği,
h) 19.053/2A pozunda fiyatlandırma yapılmadığı, gerekçesinin de; metrajın 19.057/B pozu içerisinde düşünülmesi olduğu, dolayısıyla bu imalat kalemine ait analiz verilmediği, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri listesinde bu poz fiyatının olmaması nedeniyle toplam teklif tutarının değişmediği,
i) 18.233/10, 19.022/17, 19.055/A3, 19.090, 21.054, 21.057, 21.059, 21.061, 21.065, 23.220/3C, 24.062, 26.220/1, 26.502/C, 27.586, 37.092/2, 26.071/D, YF.01B pozlarında da yukarıda açıklanan benzer durumların söz konusu olduğu bu pozlar yerine uygulama esaslarına uygun olan pozların seçilerek hesaplama yapıldığı, bu pozların teklif cetvelinde kullanıldığı ve analizlerin verildiği,
j) 19.053/2A, 22.009/3A, YF.11, YF.10, YF.12, YF.13, YF.16, YF.17, YF.18, YFA.01/A pozlarının teklif cetvelinde var olan pozlar olduğu, bunlara ait analizlerin de ihale dosyası kapsamında sunulduğu,
k) Elektrik tesisatı/yıldırımdan korunma grubuyla ilgili olarak; 30.3/001 nolu poza ait analizin ihale dosyası ekinde sunulduğu,
l) Mekanik tesisat iş grubuyla ilgili olarak: 113.101, 113.201, 23.176MT, 231.103, 231.104, 231.203, 25.137, T.0031, T.0039, T.0040, T.0044, T.0045, T.0048, T.0049 pozlarının, kendilerine ait teklif cetvelini oluşturan kalemlerden olmadığı, idarenin dosyasında tanımladığı kalemler olduğu bu nedenle bu pozlara ilişkin analiz verilmediği,
İdare tarafından, teklif bedelini oluşturan iş kalemlerine ait analizlerin dosyada var olup olmadığının araştırılması yerine, ihale dosyasında idare tarafından verilen ve kendisinin belirlemiş olduğu pozlara ait analizler üzerinden değerlendirme yapılarak, bazı analizlerin verilmediği gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin mevzuata uygun olmadığı,
İddialarına yer verilmiştir.
A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinde; “…ç) Yaklaşık maliyeti, eşik değerin onda birine eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde, idare tarafından isteklilerden aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere teklifleri ekinde;
1) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli,
2) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilen fiyatlara ilişkin olarak idarenin tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler,
istenir. Teklifin aşırı düşük bulunması halinde ise Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapılacak açıklamada, ayrıca bu analizlere dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeler (proforma faturalar, malzemeye ilişkin teklif alma yazıları, yardımcı analizler ve buna benzer) sunulur…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde ve sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere tekliflerin ekinde analizlerin istenilmesi” başlıklı 38 inci maddesinde: “38.1. Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi hükmü uyarınca,
_ …_
_ b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; idare tarafından teklif bedelini oluşturacak iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının düzenlenerek ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi gerekmektedir._
_ 38.2. İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır. _
_ 38.3. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek teklifleri kapsamında sunmaları durumunda, analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek, yayımlanmış birim fiyatın üzerinde olmamak kaydıyla, birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek teklifleri kapsamında sunmaları halinde, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. _
_ …_
_ 38.4. İsteklilerin, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş grupları için bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini gösterecek şekilde analiz sunmaları yeterli kabul edilecektir. _
_ 38.5. 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca tekliflerin incelenmesinde; isteklilerin analizleri sunup sunmadıkları kontrol edilerek zarf açma ve belge kontrol tutanağının analizlere ilişkin hücresinde, analizlerin sunulup sunulmadığı, sunulmuş ise kaç adet analiz sayfası sunulduğu belirtilir. _
_ 38.6. 4734 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında isteklilerin iş kalemleri/grupları için teklif ettikleri birim fiyatların her biri için analiz sunup sunmadıkları kontrol edilir. Analizleri sunmayan ya da eksik sunan istekliler değerlendirme dışı bırakılır. Bu aşamada sunulan analizlerin içeriğine ilişkin ayrıntılı inceleme yapılmaz…”_ açıklaması yer almaktadır.
İdari şartnamenin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7 nci maddesinde; “…ğ) Teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu birim fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli…” düzenlemesine yer verilmiş olup, aynı düzenlemeye ihale ilanının 9 uncu maddesinde de yer verilmiştir.
İdare tarafından, ihale dokümanı kapsamında, mahal listesinin, 401 kaleme ilişkin birim fiyat poz tariflerinin, inşaata ait 132 iş kaleminin her biri için malzeme ve işçiliği içeren analiz formatları, 1 adet özel pozlu elektrik iş kalemine ait analiz ve 103 adet elektrik ile 170 adet mekanik iş kalemleri için birer adet (toplam 2 adet) örnek analiz formatının isteklilere verildiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından, teklif mektubu kapsamında inşaat, elektrik ve makine iş gruplarında yer alan iş kalemlerini içeren teklif cetvelinin ve teklif cetvelinde yer verilen iş kalemlerine ilişkin analizlerin sunulduğu anlaşılmıştır.
İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, 29.12.2009 tarihli ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve 07.12.2009 tarihli ara kararda değerlendirme dışı bırakılma gerekçesine yer verildiği görülmüştür.
Söz konusu kararda başvuru sahibinin, “İnşaat iş grubunda; İdarece ihale dokümanı kapsamında istenen, 14.013/1, 14.018, 14.021/1, 15.001/2, 15.001/3, 15.001/3C, 15.006/1A, 15.006/2B, 15.006/3. , 15.006/3C, 15.010/2A, 15.010/4B, 15.010/6C, 15.014/4A, 15.014/5B, 15.140/2, 15.140/3, 16.003, 16.012, 16.013, 16.035/1, 16.035/2, 16.058/1A, 16.059, 16.059/1A, 17.155/MK, 17.176/MK, 18.071/1, 18.081/3, 18.233/10, 19.022/17, 19.053/2A, 19.055/A3, 19.090, 21.054, 21.057, 21.059, 21.061, 21.065, 22.009/3A, 23.220/C, 24.062, 26.220/1, 26.502/C, 27.586, 37.092/2, 26.071/D, YF.01B, YF.10, YF.11, YF.12, YF.13, YF.16, YF.17, YF.18, YFA 01/A numaralı pozlara ait analizler verilmemiştir.
Elektrik tesisatı/Yıldırımdan korunma grubunda; İdarece ihale dokümanı kapsamında istenen, 30.3/001 numaralı poza ait analiz verilmemiştir.
Mekanik tesisat iş grubunda; İdarece ihale dokümanı kapsamında istenen, 113.101, 113.201, 23.176MT, 231.103, 231.104, 231.203, 25.137, T.0031, T.0039, T.0040, T.0044, T.0045, T.0048, T.0049, 210.617 numaralı pozlara ait analizler verilmemiştir.” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
İstekliler, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 30 uncu maddesi uyarınca yaklaşık maliyeti, eşik değerin onda birine eşit ve üzerinde olan ihalelerde, anahtar teslimi götürü bedel işlerde, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizleri vermek zorundadırlar. Teklif ve başvuruların hazırlanmasını etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idareye yazılı olarak bildirilmesi gerektiği ve ihale dokümanının kesinleştiği hususları ile başvuru sahibinin teklif mektubundaki _“Yukarıda ihale kayıt numarası ve adı yer alan ihaleye ilişkin ihale dokümanını oluşturan tüm belgeler tarafımızdan okunmuş, anlaşılmış ve kabul edilmiştir. Teklif fiyata dahil olduğu belirtilen tüm masraflar ve teklif geçerlilik süresi de dahil olmak üzere ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemeleri dikkate alarak teklif verdiğimizi, dokümanda yer alan yükümlülükleri yerine getirmememiz durumunda uygulanacak yaptırımları kabul ettiğimizi beyan ediyoruz.” _taahhüdü de göz önünde bulundurulduğunda;
a) 14.013/1, 14.021/1, 15.001/2, 15.001/3, 15.001/3C, 15.006/1A, 15.006/2B, 15.006/3, 15.006/3C, 15.010/2A, 15.010/4B, 15.010/6C, 15.014/4A, 15.014/5B pozlarının tümünün kazı pozu olduğu gerekçesiyle, tek kazı pozu altında düşünülerek sadece 15.001/1 pozuna ilişkin analiz verildiği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
İdare tarafından gerek el ile gerekse makine ile yapılan kazı imalatlarına ait yukarıda poz numaraları belirtilen farklı klastaki zeminler için 14 iş kalemi belirlenerek, her birisi için ayrı bir analiz formatı verildiği, her bir analiz formatına uygun analiz verilmesinin isteklilerden istendiği, ancak başvuru sahibi tarafından belirtilen iş kalemlerine ilişkin analiz verilmediği, istenen iş kalemlerine ilişkin analizler yerine, ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilen, birim fiyat poz tarifleri ile mahal listesinde yer almayan ve analiz formatı verilmeyen 15.001/1 poz nolu “Makine ile yumuşak ve sert toprak kazısı” imalatına ilişkin analiz verildiği tespit edilmiş olup, başvuru sahibinin sunduğu analizin idarenin belirlediği yapım şartlarına uygun olmadığı, dolayısıyla eksik analiz sunulduğu tespit edilmiştir.
b) 14.018, 15.140/2, 15.140/3 pozlarının tamamının dolgu ile ilgili pozlar olduğu, tek dolgu tipi düşünüldüğünden, 15.140/5 pozu altında hesaplama yapıldığı ve analiz verildiği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Mahal listesi ve birim fiyat tariflerinde 14.018 poz numaralı “Dolguya gelmiş serilmiş her cins kazının (kaya zeminler hariç) elle tokmaklanarak tabaka tabaka sıkıştırılması”, 15.140/2 poz numaralı “Temel tabanına el ile tuvenan kum çakıl serilmesi ve sıkıştırılması”, 15.140/3 poz numaralı “Hafif agrega (elenmiş kömür cürufu) ile dolgu yapılması” ve 15.140/5 poz numaralı “Makine ile tuvenan kum çakıl temin edilerek, el ile serme, sulama, sıkıştırma yapılması” imalatları adı altında yer alan iş kalemlerinin, başvuru sahibi tarafından yalnızca 15.140/5 poz numaralı “Makine ile tuvenan kum çakıl temin edilerek, el ile serme, sulama, sıkıştırma yapılması” imalatı olarak teklif edildiği, bu imalatın idarece belirlenen dolgu imalatlarından farklı olduğu, dolayısıyla eksik analiz sunulduğu tespit edilmiştir.
c) 16.003, 16.012, 16.013, 16.035/1 pozlarının tamamının demirsiz beton pozları olduğu, bu pozlara karşılık 16.002 ve 16.004 pozlarının uygulanabilirliğine göre düşünüldüğü ve buna göre analiz verildiği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Mahal listesi ve birim fiyat tariflerinde 16.003 “Basınç dayanımı C 12/15 (250 dozlu) olan demirsiz beton”, 16.012 “Basınç dayanımı C 8/10 (200 dozlu) olan demirsiz beton (kırma taş ile)”, 16.013 “Basınç dayanımı C 12/15 (250 dozlu) olan demirsiz beton (kırmataş ile)” ve 16.035/1 “Basınç dayanımı C 16/20 (BS.16) olan demirsiz beton (granülometrik kum ve çakıl ile)” imalatları adı altında yer alan iş kalemlerinin, başvuru sahibi tarafından 16.004 “300 dozlu demirsiz beton” imalatı olarak teklif edildiği, bu imalatın idarece belirlenen demirsiz beton imalatlarından farklı olduğu, dolayısıyla eksik analiz sunulduğu tespit edilmiştir.
d) 16.035/2, 16.058/1A, 16.059, 16.059/1A pozlarının tamamının demirli beton pozları olduğu, bu pozlar yerine, 16.059/2A pozunun düşünüldüğü ve buna göre hesaplama yapılarak analiz verildiği, kaldı ki statik projelerde bulunan ve betonarme imalatta kullanılacak beton sınıfının 16.059/2A yani C35 beton sınıfı olduğu ve bu pozun idarenin dosyasında da mevcut olmadığı iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Mahal listesi ve birim fiyat tariflerinde 16.035/2 “Basınç dayanımı C 16/20 (BS.16) olan betonarme betonu (granülometrik kum ve çakıl ile)”, 16.058/1A “Satın alınan ve beton pompasıyla basılan, basınç dayanım sınıfı C 20/25 (BS 20) olan hazır beton dökülmesi (beton nakli dahil)”, 16.059 “Satın alınan ve beton pompasıyla basılan, basınç dayanım sınıfı C 25/30 (BS 25 B 300) olan hazır beton dökülmesi (beton nakli dahil)” ve 16.059/1A “Basınç dayanımı C 30/37 (BS.30) olan demirsiz beton (granülometrik kum ve çakıl ile)” imalatları adı altında yer alan iş kalemlerinin, başvuru sahibi tarafından yalnızca 16.059/2A “Satın alınan ve beton pompasıyla basılan, basınç dayanım sınıfı C 35/45 (BS 35) olan hazır beton dökülmesi (beton nakli dahil)” imalatı olarak teklif edildiği, bu imalatın idarece belirlenen demirli beton imalatlarından farklı olduğu, dolayısıyla eksik analiz sunulduğu tespit edilmiştir.
e) 17.155/MK pozunun “8 cm parke taşı” imalatı olduğu ancak, bu poz yerine 17.156/MK pozunun yani “10 cm parke taşı ile döşeme kaplaması” imalatının düşünüldüğü ve buna göre hesaplama yapılarak analiz verildiği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Mahal listesi ve birim fiyat tariflerinde 17.155/MK “8 cm yüksekliğinde normal çimentolu buhar kürlü beton parke taşı ile döşeme kaplaması yapılması (Her renk ve her ebatta)” ve 17.156/MK “10 cm yüksekliğinde normal çimentolu buhar kürlü beton parke taşı ile döşeme kaplaması yapılması (Her renk ve her ebatta)” imalatları adı altında yer alan iş kalemlerinin, başvuru sahibi tarafından yalnızca 17.156/MK “10 cm yüksekliğinde normal çimentolu buhar kürlü beton parke taşı ile döşeme kaplaması yapılması (Her renk ve her ebatta)” imalatı olarak teklif edildiği, dolayısıyla eksik analiz sunulduğu tespit edilmiştir.
f) 17.176/MK pozunun Bayındırlık Bakanlığının bordür pozu olduğu, bu poz yerine İller Bankasının 17.141/İB nolu pozunun kullanıldığı ve analizinin verildiği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Mahal listesi ve birim fiyat tariflerinde 17.176/MK “75 x 30 x 15 cm boyutlarında normal çimentolu buhar kürlü beton bordur döşenmesi (pahlı, her renk) (Karekteristik eğilme dayanımı 3,5 MPa)”, imalatı adı altında yer alan iş kaleminin, başvuru sahibi tarafından 17.141 /İB “beton bordür yapılması” imalatı olarak teklif edildiği, 17.176/MK poz nolu imalatın tarifinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarifinde “Proje ve tekniğine uygun olarak 75x30x15 cm boyutlarında normal çimentolu buhar kürlü beton bordürlerin yerlerine montajı, iki bordür arasındaki birleşim yerlerinin 400 dozlu çimento harcı(Poz no:10.010/MK) ile kapatılması her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik işyerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, boşaltma, araç ve gereç giderleri, müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, 1 m fiyatı” olarak tanımlandığı, 17.141 /İB pozunun ise İller Bankası Genel Müdürlüğü birim fiyat tariflerinde “projesine göre, 18x30 cm ebadında, ön üst yüzü 3/5 cm. eğimli ve 350 dozlu betondan imal edilen bordürün, 200 doz grobetondan temel tabakası üzerinden 400 dozlu harçla döşenmesi için, gereken her türlü malzeme ve zayiatı, işçilik, iş yerinde taşıma, yükleme ve boşaltma masrafları ile yüklenici karı ve genel giderleri dahil, (yalnız, çimento, kum ve çakılın iş yerine kadar taşınması ile yükleme, boşaltma istif ve figüre bedeli hariç) beton bordür yapılması” olarak tanımlandığı, iki imalat arasında gerek boyut gerekse imalat tekniği (buhar kürü vb.) farkı olduğu görülmüş olup, idarece söz konusu imalat için analizin eksik kabul edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
g) 18.071/1 ve 18.081/3 pozlarının “tuğla duvar” pozları olduğu, bu pozlar yerine tuğla hacminin hesaplandığı ve 18.071/2 pozunun kullanıldığı ve analizinin verildiği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Mahal listesi ve birim fiyat tariflerinde 18.071/1 “Yatay delikli fabrika tuğlası (19x19x8,5 cm) ile 250 doz çimento harçlı yarım tuğla duvar yapılması”, ve 18.081/3 “Düşey delikli fabrika tuğlası (19x19x13,5cm) ile 200 doz çimento harçlı taşıyıcı duvar yapılması” imalatları adı altında yer alan iş kalemlerinin, başvuru sahibi tarafından 18.071/2 “Yatay delikli fabrika tuğlası (19x19x13,5cm) ile 200 doz çimento harçlı duvar yapılması” imalatı olarak teklif edildiği, bu imalatın idarece belirlenen tuğla duvar imalatlarından farklı olduğu, dolayısıyla eksik analiz sunulduğu tespit edilmiştir.
h) 19.053/2A pozunda fiyatlandırma yapılmadığı gerekçesinin de; metrajın 19.057/B pozu içerisinde düşünülmesi olduğu, dolayısıyla bu imalat kalemine ait analiz verilmediği, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri listesinde bu poz fiyatının olmaması nedeniyle toplam teklif tutarının değişmediği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Mahal listesi ve birim fiyat tariflerinde 19.053/2A “Ses izolasyonu yapılması” imalatı adı altında yer almakta olup, başvuru sahibinin bu imalata analiz sunmadığı tespit edilmiş olup, söz konusu imalatın, 19.057/B “Teras döşemede poliüretan sert köpük malzeme imalatı” olarak değerlendirilmesi mümkün görülmediğinden başvuru uygun bulunmamıştır.
i) 18.233/10, 19.022/17, 19.055/A3, 19.090, 21.054, 21.057, 21.059, 21.061, 21.065, 23.220/3C, 24.062, 26.220/1, 26.502/C, 27.586, 37.092/2, 26.071/D, YF.01B pozlarında da yukarıda açıklanan benzer durumların söz konusu olduğu bu pozlar yerine uygulama esaslarına uygun olan pozların seçilerek hesaplama yapıldığı, bu pozların teklif cetvelinde kullanıldığı ve analizlerinin verildiği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Başvuru sahibinin ihale dokümanında yer alan 18.233/10, 19.022/17, 19.055/A3, 19.090, 21.054, 21.057, 21.059, 21.061, 21.065, 23.220/3C, 24.062, 26.220/1, 26.502/C, 27.586, 37.092/2, 26.071/D, YF.01B poz nolu imalatlar için analiz sunmadığı tespit edilmiş olup, başvuru uygun bulunmamıştır.
j) 19.053/2A, 22.009/3A, YF.11, YF.10, YF.12, YF.13, YF.16, YF.17, YF.18, YFA.01/A pozlarının teklif cetvelinde var olan pozlar olduğu, bunlara ait analizlerin de ihale dosyası kapsamında sunulduğu iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Başvuru sahibince 19.053/2A poz nolu imalata ait analizin verildiği iddiasına rağmen, teklif dosyasında söz konusu imalata ait analize rastlanmamıştır.
Bununla birlikte 22.009/3A, YF.11, YF.10, YF.12, YF.13, YF.16, YF.17, YF.18, YFA.01/A pozlarına ait analizlerin teklif dosyasında mevcut olduğu tespit edilmiş, bu imalatlarla ilgili iddia yerinde bulunmuştur.
k) Elektrik tesisatı/Yıldırımdan korunma grubuyla ilgili olarak; 30.3/001 nolu poza ait analizin ihale dosyası ekinde sunulduğu iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
30.3/001 nolu poz nolu “2 mt galvanizli 65657 lik köşebent 5 mt şerit ve bunların gömülmesi” imalatına, teklif cetvelinde 91 sıra numarası ile yer verildiği ancak söz konusu imalat kalemine ilişkin analizin teklif dosyasında bulunmadığı tespit edilmiştir.
l) Mekanik tesisat iş grubuyla ilgili olarak: 113.101, 113.201, 23.176MT, 231.103, 231.104, 231.203, 25.137, T.0031, T.0039, T.0040, T.0044, T.0045, T.0048, T.0049 pozlarının, kendilerine ait teklif cetvelini oluşturan kalemlerden olmadığı, idarenin dosyasında tanımladığı kalemler olduğu bu nedenle bu pozlara ilişkin analiz verilmediği iddiasına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
İdarenin ihale dokümanında yer alan mahal listesinde 113.101, 113.201, 23.176MT, 231.103, 231.104, 231.203, 25.137, T.0031, T.0039, T.0040, T.0044, T.0045, T.0048, T.0049 pozlarının yer aldığı görülmüş olup, isteklilerin bu imalatlara gerek teklif mektubu hesap cetvelinde gerekse analizlerde yer vermeleri gerekmektedir. Söz konusu imalatlara ait analizleri sunmayan isteklinin (aynı zamanda hesap cetvelinde de yer verilmemiştir) değerlendirme dışı bırakılması işlemi yerinde bulunmuştur.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
1) 07.12.2009 tarihli ihale komisyonu kararında, Cemaller İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin, inşaat grubunda yer alan 22.009/3A poz numaralı iş kalemine ait analizin, idare tarafından tanımlanan yapım şartlarına uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.
Yapılan inceleme neticesinde, uygun olmadığı belirtilen 22.009/3A poz numaralı işin, birim fiyat poz tariflerinde 130 sırada yer aldığı ve tanımının, “Pres dolu kapı kanadı ve kasası lake boyalı” şeklinde yapıldığı, istekli tarafından verilen aynı poz numaralı analizde, işin tanımının “I. sınıf çam kerestesinden lamine levha kaplamalı iki yüzü kontraplak presli iç kapı kanadı yapılması ve yerine konulması” olarak yer aldığı ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığının adı geçen poz için kullanmış olduğu tanıma uygun bir poz adına yer verildiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin sunduğu 22.009/3A poz numaralı analizin geçerli kabul edilerek teklifinin yeterli sayılması ve sınır değerin buna göre yeniden hesaplanması gerekmektedir.
Kaldı ki, idare tarafından isteklilerden aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere teklifler ekinde ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler istenmekte olup, 4734 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında teklif dosyasında sunulan belgelerin eksik olup olmadığı yönüyle yapılacak tespit çerçevesinde, isteklilerin iş kalemleri için teklif ettikleri birim fiyatların her biri için analiz sunup sunmadıklarının kontrol edileceği, analiz sunmayan ya da eksik sunan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı, bu aşamada sunulan analizlerin içeriğine ilişkin ayrıntılı inceleme yapılamayacağı anlaşılmaktadır. İhale komisyonu ise isteklinin analizleri sunup sunmadığına ilişkin tespitle birlikte sunulan analizlerin içeriğine ilişkin ayrıntılı inceleme yapmış ve bu inceleme sonucunda başvuru sahibini değerlendirme dışı bırakmıştır.
Bu durumda, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında bir yeterlik ölçütü olan analizlerin, sadece bulunup bulunmadığının incelenmesi, sunulan analizlere ilişkin ayrıntılı değerlendirmenin ise yeniden hesaplanacak sınır değer hesabından sonra yapılacak aşırı düşük tekliflerin incelenmesi sırasında yapılması gerekirken, yeterlik değerlendirmesi aşamasında analizlerin içeriğiyle ilgili inceleme yapılması kamu ihale mevzuatına aykırı olup, söz konusu isteklinin teklifinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, 29.12.2009 tarihli ihale komisyonu kararı ile Akarlar İnşaat Taah. Tic. Ltd. Şti.’nin değerlendirme dışı bırakıldığı ve 07.12.2009 tarihli ara kararda değerlendirme dışı bırakılma gerekçesine yer verildiği görülmüştür.
Söz konusu ara karada, adı geçen isteklinin, “Elektrik tesisatı/Asansör grubunda; idarece ayrıştırılabilir maliyet bileşenleri içeren ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilen EÖZELASA6DURAK numaralı özel poza ait analiz, idarenin analize uygun ayrıştırılabilir maliyet bileşenlerini içerecek şekilde verilmemiş; 917.103, 921.403, 921.503, 923.112, 923.202, 923.300, 923.400, numaralı pozlara ait analizler ise verilmediği gibi, bu pozlar hesap cetvelinde de yer almamıştır.” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.
Adı geçen isteklinin söz konusu imalata EÖZELASA6DURAK poz numaralı “6 duraklı, 1,00/0,25 m/sn hızlı asansör” olarak yer verdiği ve analizin içeriğinde idarece ayrı iş kalemi olarak tanımlanan 917.103, 921.403, 921.503, 923.112, 923.202, 923.300 ve 923.400 poz numaralı iş kalemlerine yer verdiği görülmüştür.
Teklif mektubu ekinde sunulan EÖZELASA6DURAK poz numaralı “6 duraklı, 1,00/0,25 m/sn hızlı asansör” imalatına ait analizin bileşenleri arasında idarece tanımlanan tüm iş kalemlerinin (917.103, 921.403, 921.503, 923.112, 923.202, 923.300 ve 923.400) yer aldığı ve sunulan analizin idarece belirlenen yapım şartlarını karşıladığı görüldüğünden adı geçen isteklinin teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Cemaller İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve Akarlar İnşaat Taah. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınarak yeniden sınır değerin hesaplanması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;
Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
EK GEREKÇE
İncelemeye konu ihalede şikayet sahibi; idare tarafından tekliflerinin asansör imalatıyla ilgili 917.103, 921.403, 921.503, 923.111, 923.202, 923.300 ve 923.400 pozlarına ait analizlerin eksik olduğunun belirtildiği, belirtilen imalatların tamamının, verilmiş olan özel (EÖZELASA6DURAK) imalatının içinde düşünülerek, tek analiz içerisinde fiyatlandırıldığı, bu nedenle söz konusu imalatların poz numaraları kullanılarak ayrıca analizlerinin yapılmasının, mükerrer bir işlem olması nedeniyle doğru olmayacağı, iddiasında bulunmuştur.
Yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme sonucunda İdarenin mahal listesi ve birim fiyat tariflerinde “asansör ve tesisatı” imalat kalemlerini;
“917-103: Toplamalı kumanda donanımı 6 duraklı
_ 921-403: 900x2000 mm 2 Kanatlı Tam Otomatik Kabin Kapısı _
_ 921-503: 900x2000 mm 2 Kanatlı Tam Otomatik Kat Kapısı _
_ 923-112: 630 kg ve 800 kg, 1,60 m/s, seyir mesafesi 35 mt, kademesiz hız ayarlı tahrik farkı _
_ 923-202: Motor gücü 15 kW Acil kurtarma güç tertibatı fiyat farkı_ __
_ 923-300: Kabin iç yüzeyinin satine paslanmaz kaplama farkı, _
_ 923-400: Işın perdesi fiyat farkı,_
_ EÖZELASA6DURAK : İlave durak kapısı düşülmüş asansör 630 kg, 6 duraklı”_ şeklinde 8 ayrı imalat kalemi olarak düzenlediği ve EÖZELASA6DURAK imalatına ait __ iş kalemleri ve miktarlarını içeren analiz formatı verdiği,
Başvuru sahibinin ise söz konusu imalata EÖZELASA6DURAK poz numaralı “ilave durak kapısı düşülmüş asansör 630 kg 6 duraklı” olarak yer verdiği ve analizin kapsamında 904.225 poz numaralı “Sınıf 1-2 insan asansörü 630 kg 6 duraklı 1,00/0,25mt/sn hızlı” imalatı ile 921.100 poz numaralı “insan asansörü için ilave durak kapısı” imalatının yer aldığı, diğer asansör imalatı pozlarına (917.103, 921-.403, 921.503, 923.111, 923.202, 923.300 ve 923.400) yer verilmediği, dolayısıyla eksik analiz sunulduğu anlaşıldığından iddia yerinde bulunmamıştır.
Aynı imalat kalemleriyle ilgili olarak idarenin ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda aynı ihalede bir diğer şikayet sahibi olan Akarlar İnşaat Taah.Tic.Ltd. Şti ne ait teklifin deki Elektrik Tesisatı/Asansör grubuna ait analizlerin, idarenin verdiği analizdeki ayrıştırılabilir maliyet bileşenlerini içerecek şekilde verilmediği ,istenen pozların hesap cetvelinde de yer almadığı gerekçesiyle, anılan firma teklifin de değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmiştir.
Kurul Akarlar İnşaat Taah.Tic.Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu EÖZELASA6DURAK poz numaralı imalat kaleminin tamamının “ 6 duraklı,1,00/0,25 m/sn hızlı asansör” şeklinde yapıldığı ve analizin içerisinde idarece ayrı iş kalemi olarak tanımlanan 917.103, 921-.403, 921.503, 923.111, 923.202, 923.300 ve 923.400 poz numaralı iş alemlerine yer verildiği gerekçesiyle, sunulan analizin idarece belirlenen ypım şartlarını karşıladığı görüldüğünden adı geçen isteklinin teklifinin de değerlendirmeye alınmak suretiyle “Düzeltici İşlem Tesis Edilmesine” karar vermiştir.
EÖZELASA6DURAK numaralı poza; başvuru sahibince 917.103, 921.403, 921.503, 923.112, 923.202, 923.300 ve 923.400 numaralı pozların da dahil olduğu, dolayısıyla bunların tümüne birden fiyat verildiğinin iddia edildiği, ancak EÖZELASA6DURAK pozuna ait analiz ayrı, yukarıda adı geçen diğer (7 adet) pozlara ait analizlerin ayrı değerlendirilmesi gerektiği, ayrıca EÖZELASA6DURAK pozunun analizi incelendiğinde, EÖZELASA6DURAK pozunun içerisinde yer alan 6 adet analiz için sadece poz numaralarının yazıldığı,bunlarla ilgili hiçbir bedel öngörülmediği, istenilen asansörün özelliğiyle ilgili ilave fiyat gerektiren bu iş kalemlerine ait analizlere ihtiyaç olduğu, dolayısıyla idarece ilave olarak ihtiyaç duyulan 7 adet poz için ayrı analiz verilmesi gerektiği, kesinleşen ihale dokümanı dikkate alınarak analizlerin idarenin verdiği analiz formatına uygun olarak ayrıştırılabilir maliyet bileşenlerini içerecek şekilde verilmesi bunun sonucunda da bu bu pozlara hesap cetvelinde yer verilmesi gerektiğinden; Akarlar İnşaat Taah.Tic.Ltd. Şti.teklifini de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği şeklindeki düşüncemle Kurul’un “Düzeltici İşlem Belirlemesi” kararına katılıyorum.
** Abdullah DÜNDAR**
** Kurul Üyesi**
EK GEREKÇE
İncelemeye konu ihalede;
İhale ilan metninin 9. maddesinin; “… Teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dökümanı kapsamında verilen analiz formatına uygunanalizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli sunulacaktır. …” şeklinde düzenlendiği belirlenmiştir.
İdari şartnamenin 7.1.ğ maddesinde; “ Teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu birim fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına uygunanalizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli…” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesinin (b) bendinde, ihaleye katılacak isteklilerden, mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak istenebilecek bilgi ve belgeler 9 madde halinde belirtildikten sonra, ihale konusu işin niteliğine göre, belirtilen bilgi ve belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilan veya davet belgelerinde belirtileceğinin hüküm altına alındığı; sayılan belgeler arasında “ analizlere ” yer verilmediği anlaşılmıştır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 30. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde; “Yaklaşık maliyeti, eşik değerin onda birine eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde, idare tarafından isteklilerden aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere teklifleri ekinde;
_ 1) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli,_
_ 2) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilen fiyatlara ilişkin olarak idarenin tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler,_
_ istenir. _
_ Teklifin aşırı düşük bulunması halinde ise, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapılacak açıklamada, ayrıca bu analizlere dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeler (proforma faturalar, malzemeye ilişkin teklif alma yazıları, yardımcı analizler ve buna benzer) sunulur.” _hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 38. maddesinde; “ 38.1. Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi hükmü uyarınca,
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilecek birim fiyatlara ilişkin olarak idare tarafından, tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
__
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; idare tarafından teklif bedelini oluşturacak iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının düzenlenerek ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi gerekmektedir. …” düzenlemesi yer almaktadır.
05.03.2009 tarihinde yürürlüğe giren Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırılan, 11.09.2003 tarihli, 25226 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 34. maddesine 08.06.2004 tarih ve 25486 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle eklenen 3. fıkrasında yer alan “… isteklilerden teklifleri ekinde … ” sözcüklerinin iptali istemiyle açılan davada; Danıştay 13. Dairesinin 09.01.2009 tarih ve E:2006/731, K:2009/116 sayılı kararı ile, “… 4734 sayılı Yasa’nın ihaleye katılım kurallarını düzenleyen bölümünde yer alan 10. Maddesinin (h) fıkrası uyarınca isteklilerin, tekliflerinin ekinde istenilen belgeleri vermemeleri halinde, ihale dışı bırakılmaları sonucu doğuracağından, Yasa’da düzenlenmeyen bir belgenin, yönetmelik hükmü ile istenebilecek belgeler kapsamına dahil edilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır. Bu itibarla teklifler değerlendirildikten sonra, ancak aşırı düşük tekliflerin varlığı halinde Yasa’nın 38. Maddesi uyarınca istenmesi mümkün olan analizlerin böyle bir durumun ortaya çıkıp çıkmayacağının belli olmadığı tekliflerin verilmesi aşamasında, bir ihaleye katılım şartı olarak istenilmesine olanak sağlayan Yönetmelik hükmünde yer alan “… isteklilerden tekliflerinin ekinde …” ibaresinde ve bu ibareye dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemin 1. Maddesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. …” gerekçesiyle anılan düzenlemenin iptaline karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138. maddesinde; “… Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” hükmü yer almakta olup, 2577 sayılı Kanun’un 28. maddesinin dördüncü fıkrasında da; “ Mahkeme kararlarının (otuz) gün içinde kamu görevlilerince kasten yerine getirilmemesi halinde ilgili, idare aleyhine dava açabileceği gibi, kararı yerine getirmeyen kamu görevlisi aleyhine de tazminat davası açılabilir.” hükmü yer almaktadır.
Anayasa’nın 138 ve 2577 sayılı Yasa’nın 28. Maddesi uyarınca yargı kararlarının, geciktirilmeksizin uygulanması gerektiği ve etkisiz kılacak düzenleme yapılamayacağı açıktır.
Öte yandan, Anayasa’nın 124. maddesi gereği Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak koşuluyla yönetmelikler çıkarabileceği açıktır. Yönetmelikler, yasa tekniğine uygun olmaması ve güçlükler bulunması nedeniyle yasal düzenlemelerde yer almayan ancak idarenin işleyişi ve kamu yararı için önceden belirlenmesi zorunlu bulunan teknik konu ve ayrıntıları yasal çerçeve içerisinde kalmak koşuluyla düzenleyebilir. Kamu idaresi tarafından görev alanına giren konularda yönetmelikler yapılırken dayanağı yasanın bütününe bağlı kalınması zorunlu olduğu gibi yasayı ve yasanın amacını aşar veya yasa konusu alanlara girer nitelikte düzenleme yapma olanağı da bulunmamaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda, 05.12.2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5812 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik kapsamında da “ ihaleye katılımda yeterlik ” kriterlerini belirleyen 10. maddede “analizlerin de istenebileceğine” ilişkin bir düzenlemenin yer almadığı görülmektedir.
Bu nedenle, Yasa’da düzenlenmeyen bir belgenin Yönetmelik ve Tebliğ hükümleri ile istenebilecek belgeler kapsamına dahil edilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
Anılan Kanun hükmü ve Danıştay Onüçüncü Dairesinin kararı birlikte değerlendirildiğinde, Kanun’da belirtilmeyen ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterlik kriterine ilişkin olarak Yönetmelik ve Tebliğle düzenleme yapılması mümkün olmadığından, teklifler değerlendirildikten sonra, ancak aşırı düşük tekliflerin varlığı halinde Yasanın 38. Maddesi uyarınca istenmesi mümkün olan analizlerin, böyle bir durumun ortaya çıkıp çıkmayacağının belli olmadığı, haliyle de ihale üzerinde kalanda belli olmadan, sözleşme aşamasındaki duruma ilişkin düzenleme yapılarak, teklif ekinde tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında, ihaleye katılım şartı olarak istenilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, anılan Yönetmelik hükmü uyarınca, istekliler tarafından idarece istenilen analiz formatına uygun analiz sunamayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılacağından, geçerli teklif sayısı dikkate alınarak sınır değer tespiti yapılacak olup, teklif ekinde analiz sunmayan ya da eksik analiz sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı kalması sonucunda aşırı düşük teklif sorgulamasına esas teşkil eden sınır değer değişecektir. Bir diğer husus ise, analizlerin sunulup sunulmadığına ilişkin tespit yapıldıktan sonra, analizlerin tam olarak sunulmuş olmasına rağmen, aşırı düşük teklif sınır değer tespiti yapılmadan analizlerin içerik denetimi yapılarak uygun olmayan analiz olması durumunda tekliflerin değerlendirilme dışı bırakılması sonucunda da geçerli teklif sayısı değişeceğinden aşırı düşük teklif sorgulamasına esas teşkil edecek sınır değer de değişecektir.
Bu itibarla, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında bir yeterlik ölçütü olarak analizlerin istenmesi, belki de sınır değerin üzerinde olacağı için aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulmayacak bir isteklinin değerlendirme dışı kalmasına yol açabileceği gibi, bu isteklinin de değerlendirme dışı kalmasının sınır değeri değiştireceği ve ihalenin sonucuna esaslı etki edeceği açıktır.
4734 sayılı Kanunun 56. Maddesinin 2. Fıkrasında; “ Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü mevcuttur.
Ancak, hukuka aykırılığın saptanması durumunda idare görevlilerinin yetkileri ile yargıçların yetkilerinin sınırlarının aynı olmadığı da izahtan varestedir.
İnceleme kapsamındaki ihalede, ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine ilişkin analizlerin isteklilerden teklifleri ekinde istenmesi, 4734 sayılı Yasa’ya aykırılık oluşturmakta ise de, bu konuda idareye şikâyet başvurusunda bulunulmadığı anlaşıldığından, bu hukuki koşullar çerçevesinde; yazılı gerekçelerle “düzeltici işlem belirlenmesine” yönelik karara katılıyoruz.
** Adem KAMALI Erkan DEMİRTAŞ**
** Kurul Üyesi Kurul Üyesi**