Yapım İşi İhalesinde Aşırı Düşük Teklif Şikayeti, Analiz Eksikliği ve Teknik Şartname Uyumsuzluğu - KİK Kararı: 2010/UY.III-1809 (28 Haziran 2010)

---

KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2010/045
Gündem No : 7
Karar Tarihi : 28.06.2010
Karar No : 2010/UY.III-1809
BAŞVURU SAHİBİ:
MTY İnşaat Mimarlık Turizm ve Tic. Ltd. Şti., 7. Cadde 70. Sokak No:2/6 Öveçler Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:
Ziraat Bankası A.Ş. İnşaat Hizmetleri Daire Başkanlığı, İstanbul Yolu Üzeri Trafo Durağı Karşısı No:10 Varlık Yenimahalle/ANKARA

BAŞVURUYA KONU İHALE:
2010/23031 İhale Kayıt Numaralı "Ziraat Bankası A.Ş. Erenköy-İstanbul Genel Müdürlük Ek Hizmet Binası Şube ve Misafirhane Yeni Bina Yapım İşi" İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

24.06.2010 tarih ve III.Y.15.91.0222/2010-26E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Ziraat Bankası A.Ş. İnşaat Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından 07.04.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Ziraat Bankası A.Ş. Erenköy-İstanbul Genel Müdürlük Ek Hizmet Binası Şube ve Misafirhane Yeni Bina Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak MTY İnşaat Mimarlık Turizm ve Tic. Ltd. Şti.’nin 20.05.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 26.05.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 02.06.2010 tarih ve 12979 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.06.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

KARAR:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; ihaleye 43 isteklinin teklif sunduğu, sınır değerin 4.944.795,50 TL olduğu, bu duruma göre 4.934.000,00 TL’lik kendi teklifleri ile sınır değerin altındaki firmaların aşırı düşük sorgulamasına tabi tutulduğu, Tebliğin 45.1.6 ncı maddesine göre metrajlar ve kamu birim fiyatlarının %1.25’inin altında kalan tüm kalemler için analizler ve teklif alma yazıları ve maliyet tespit raporlarının sunulduğu, idarenin şimdiye kadarki uygulamasının ihaleyi aşırı düşük teklif veren firmalara değil sınır değerin bir üzerindeki teklif sahibi firmalara vermek şeklinde olduğu, firmalarının bu durumu analiz ederek teklif fiyatını belirlediği, bu çerçevede kurumlar vergisi beyannamelerine göre devletten 70.726,44 TL tutarındaki alacağı avantajlı durum kabul ederek tekliflerinin 4.934.000,00 TL + 70.726,44 TL = 5.004.726,44 TL fiyata denk getirildiği, bu duruma göre aşırı düşük sınır değerin bir üstündeki firma oldukları ve idarenin daha önceki uygulamalarına göre kendileriyle sözleşme yapılmasını öngördükleri, idarenin aşırı düşük teklif veren firmalara ihaleyi vereceği bilinseydi 4.710.242,46 TL teklif vereceklerinden bu durumda da yine en avantajlı teklifin kendilerine ait olacağı, idarelerin bu husustaki kanaati bilinmediğinden kar oranının neye göre oluşturulacağının da bilinmediği ve kamu kaynaklarının etkin ve verimli olarak kullanılmasının engellendiği, aksi durumun idarelerin keyfiliğine sebep olacağı, ayrıca kimin elenip kimin elenmeyeceği konusunda mevzuatta boşluk olduğundan sınır değer hesabının da idarelerin keyfiyetine bırakıldığı, ihalenin sınır değerin altındaki firmaya bırakıldığı, aşırı düşük sınır değerinin doğru bir şekilde hesaplanmadığı ve ihale üzerinde bırakılan firmanın açıklamalarının Tebliğe uygun yapılıp yapılmadığına ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadığından işin bu fiyata yapılabilmesi hususunda tereddüt oluştuğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İnceleme konusu ihalenin Ziraat Bankası A.Ş. İnşaat Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen “Ziraat Bankası A.Ş. Erenköy-İstanbul Genel Müdürlük Ek Hizmet Binası Şube ve Misafirhane Yeni Bina Yapım İşi” olduğu, anahtar teslimi götürü bedel teklif ve sözleşme türünün uygulandığı ihalede işin süresinin ihale dokümanında 360 (Üçyüzaltmış) takvim günü olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale yetkilisince 12.05.2010 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararından; ihalede sınır değerin 5.020.077,99 TL olarak hesaplandığı, bu tutar altında bulunan yedi isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, isteklilerden ikisinin açıklama sunmadığı, açıklama sunan beş istekliden Kart İnş. Dek. Ltd. Şti. ile başvuru sahibi MTY İnşaat Mimarlık Turizm ve Tic. Ltd. Şti.’nin açıklamalarının idarece uygun görülerek, ihalede bu iki istekliye ait tekliflerin birinci ve ikinci en avantajlı teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

Kamu İhale Kanununun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37 nci maddesinin ikinci fıkrasında; _“Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” _hükmü yer almaktadır.

Yine Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45 inci maddesinde;

__

“45.1. 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde; ihale komisyonunun verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun, yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterlerin esas alınacağı, Kurumun, aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır. 4734 sayılı Kanunun aktarılan hükümleri çerçevesinde, yapım işlerinde aşırı düşük tekliflerin tespit edilmesi ve sorgulanmasına ilişkin olarak aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir:

__

45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca geçerli teklifler tespit edildikten sonra;

__

Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.

__

…

__

Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerinde ve % 40’ının altındaki teklifler dışında tek geçerli teklif bulunması durumunda; “Tort2” değeri tek geçerli teklife eşittir. Yaklaşık maliyetin % 40 - % 120 aralığında geçerli teklif bulunmaması durumunda; sınır değer yaklaşık maliyetin % 40’ıdır.”

__

Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun (www.kik.gov.tr) internet sayfasından erişilebilir.

__

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden, ihale komisyonunun teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere üç iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

__

45.1.3. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin maliyet bileşenlerini ve/veya bunlara ait fiyat analizlerini;

__

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

__

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

__

__

hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

__

45.1.4. Aşırı düşük tekliflere ilişkin sorgulama teklifin tümü üzerinden olabileceği gibi, isteklinin teklifinde ihale komisyonu tarafından belirlenen bileşenler üzerinden de yapılabilir.”

Açıklamalarına yer verilmiştir.

Kamu ihale mevzuatına göre idareler, Kanunun 37 nci maddesi uyarınca ihalede verilen teklifleri, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı hususları ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı yönlerinden ayrıntılı olarak değerlendirerek geçerli teklifleri tespit etmektedirler. İhalede aranan yeterlik kriterlerini sağlayan isteklilerin, ihale dokümanına uygun bir şekilde hazırlamış oldukları teklifler, geçerli teklif olarak kabul edilmekte ve Tebliğin yukarıda anılan hükmü gereğince yapım işlerinde sınır değer idarece geçerli olduğu tespit edilen tekliflere göre hesaplanmaktadır.

Başvuru sahibinin iddiasının aksine kamu ihale mevzuatında, geçerli tekliflerin tespiti, bu tekliflere göre sınır değerin hesaplanması, sınır değer tutarı altında bulunan isteklilerin sorgulamaya tabi tutulması ve açıklamaların hangi usul ve esaslar izlenerek yapılacağı hususunda bir boşluk veyahut idarelere tanınmış bir takdir yetkisi söz konusu değildir. Dolayısıyla mevzuatta ayrıntılı olarak düzenlenmiş teklif değerlendirme ve sorgulama aşamalarında, idarelerin keyfi hareket etmeleri mümkün değildir. Diğer taraftan, ihalelerde yapılması muhtemel bir aşırı düşük teklif sorgulaması soncunda kaç isteklinin açıklama sunacağı, sunulan açıklamalardan kaç tanesinin Tebliğde aranan şartlara uygun olacağı da önceden bilinemediğinden, ihalenin sınır değerin altında veya üstünde bulunan bir teklife bırakılması da öngörülemez bir durumdur. Bu durum her ihalede farklılık gösterebileceğinden, isteklilerin tekliflerini bu öngörülemez duruma göre değil, ihalede aranan idari ve teknik koşullar çerçevesinde piyasa şartlarına uygun ve gerçekçi olarak hazırlama yükümlülüğü bulunmakta ve bu konudaki sorumluluk kendilerine ait olmaktadır. Dolayısıyla başvuru sahibinin, idarenin önceki uygulamalarına göre teklif hazırladığı, gider ve kar oranını buna göre belirlediği, bu ihaledeki uygulama bilinseydi teklifin daha farklı/düşük hazırlanacağı yönündeki iddiaları mesnetsizdir.

İddiaya konu bir diğer husus isteklinin teklifini hazırlamasına dayanak olarak, devletten vergi ilişkisinden kaynaklanan alacağını göstermesidir. Buna göre istekli, devletten olan alacağını avantajlı bir durum sayarak teklif tutarına bu miktarı eklemekte ve yaptığı hesaplama ile teklifinin aslında sınır değerin üzerinde olduğunu öne sürmektedir. Kamu ihale mevzuatında isteklinin ihaleye esas teklif tutarı, teklif mektubunda sunduğu teklif bedelidir. İstekli tarafından verilen teklifin geri alınması veya değiştirilmesi kural olarak söz konusu değildir. Aşırı düşük teklif sınır değeri de isteklilerin ihaleye esas teklifleri dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Mevzuatta, yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar ile teklif edilen yapım işinin özgünlüğü hususları, aşırı düşük tekliflerin açıklanması için esas alınacak kriterleridir ve istekli teklifinin düşüklüğünü bu kriterleri belgelendirerek açıklamak zorundadır. Devletten olan vergi alacağının avantajlı bir koşul olarak sunulması mümkün olmadığı gibi, alacak tutarının teklife eklenerek teklif tutarının sınır değerin üzerine çıkarılması yönündeki bir uygulama da mevzuata göre olanaksızdır. Başvuru sahibinin bu yöndeki itirazları da mevzuata uygun görülmemiştir.

İhalede idarece aşırı düşük teklif sınır değeri 5.020.077,99 TL olarak hesaplanmış ve tutanak altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.1 inci maddesinde; sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun (www.kik.gov.tr) internet sayfasından erişilebileceği belirtilmiştir.

İhalede teklifleri idarece geçerli kabul edilen isteklilerin teklif tutarları esas alınarak, “Yapım İşlerinde Sınır Değer Hesaplama Aracı” vasıtasıyla yapılan hesaplamada, aşırı düşük teklif sınır değerinin 5.020.077,99 TL olduğu anlaşılmış olup, idarece sınır değer tutarının doğru olarak hesaplandığı tespit edilmiştir.

Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif sorgulamasına yönelik itirazlarına yönelik olarak, ihale üzerinde bırakılan Kart İnş. Dek. Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi neticesinde;

İnşaat imalatlarına ilişkin Bayındırlık birim fiyatlarının kullanıldığı imalatlarda, isteklinin tüm imalatları gösterir teklif cetvelinde söz konusu imalatlar için Bayındırlık 2009 yılı birim fiyatlarının karsız tutarlarına kendi karını ekleyerek hesaplama yaptığı görülmüştür. İncelemeye konu ihalenin ilan tarihi 01.03.2010 olup, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın 2010 Yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları 01.03.2010 tarihi itibariyle yayımlanmaktadır. İhale ilan tarihinin 01.03.2010 tarihinden sonra olması halinde, isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını 2010 yılı birim fiyatlarını esas alarak yapmalarının zorunlu olacağı hususunda tereddüt bulunmamakla birlikte, ilan tarihinin 2010 yılı birim fiyatlarının yayımlandığı gün olan 01.03.2010’a isabet ettiği ihalede, isteklilerin bu tarih itibariyle teklif sunabilme imkanına sahip olmaları ile yayımlanmış bulunan 2010 yılı birim fiyatlarına ulaşamama ihtimali dikkate alındığında, olası hak kayıplarını önlemeyi teminen 2009 yılına ait birim fiyatların kullanabileceği değerlendirilmiştir. Bu itibarla, istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında 2009 yılı birim fiyatlarının esas alınmasında mevzuata ayrılık görülmemiştir.

İnşaat imalatlarında yer alan “23.010 Nervürlü çelik hasırın yerine konulması 1,500-3,000 kg/m2” pozu için 1.165,53 TL teklif edilmiştir. Anılan poza ilişkin Bayındırlık 2009 yılı kar ve genel giderler dahil fiyatının 1.583,13 TL, kar ve genel giderler hariç birim fiyatının ise 1.266,50 TL olduğu görülmüştür. Anılan poza ilişkin istekli tarafından analiz aşağıdaki şekilde sunulmuştur:

Poz No

İmalatın Açıklaması

Birim

Miktar

Birim Fiyat

Toplam

1- 04.30521

Ç.Hasır (Mesnet D., Bağ. Teli Dahil)

Ton

1,0250

940,00

963,50

2- Proforma

İşçilik (yükleme, boşaltma, her türlü taşıma, malzeme ve kayıpları dahil

Ton

1,0000

50,00

50,00

Toplam

1.013,50

Yükl. Karı ve Gen. Gid.

152,03

Gen. Toplam

1.165,53

İstekli tarafından sunulan analizde, analiz bileşenlerinden “04.305/2 Nervürlü çelik hasır” için Bayındırlık birim fiyatının teklif edildiği, işçilik içinse Ayfer Madencilik Metal İnşaat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen toplam 50,00 TL’lik proforma fatura ve ekinde SMMM onaylı maliyet tespit raporu sunulduğu, maliyet tespit raporu incelendiğinde “Nervürlü çelik hasırın yerine konulması (montaj işçiliği) (23.010-23.011)” için ton başına “İşçilik” birim fiyatı ve bedelinin 42,00 TL olarak gösterildiği, aynı iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından oluşturulan analizde 4 işçi için toplam 80 saatlik çalışmanın öngörüldüğü, 80 saatlik çalışmanın yürürlükteki asgari ücret ile 50,00 TL bedel ile karşılanmasının mümkün bulunmadığı, maliyet tespit raporunda 50,00 TL bedele nasıl ulaşıldığına dair başkaca hiçbir açıklamanın yer almadığı, Bayındırlık rayicindeki işçilik tutarına göre önemli ölçüde düşük olan söz konusu maliyete hangi şekilde ulaşıldığı, bu tutara ulaşmadaki avantajlı koşul, durum ve benzeri unsurların açıklanamadığı ve buna ilişkin başkaca bir belge sunulmadığı, dolayısıyla işçilik maliyetinin belgelendirilmesine matuf bu açıklamanın bu haliyle bir maliyet tespiti niteliğinde olmadığı ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6.(b) maddesine göre geçerli bir maliyet tespiti olarak kabul edilemeyeceği,

Yukarıda 23.010 numaralı imalat kalemi için yapılan hukuki değerlendirmenin 23.011, 23.014, 23.015 pozları için de aynen geçerli olduğundan bu kalemlerdeki açıklamaların da uygun olmadığı,

İstekli tarafından inşaat imalatlarına ilişkin sunulan birçok analizde “Proforma” ibaresiyle imalatın tek bir bileşen olarak gösterildiği, (örneğin 01.059/z, 01.060/z, 01.102, 02.040/z, 03.012a/z, 04.501/z, 05.730/z, 06.029/z, 06.050/z, 09.1047/z, 09.131/z, 09.157/z, 09.172/z, 19.023/1, 19.053), söz konusu analizlerin malzeme, makine, işçilik, montaj gibi alt bileşenleri bulunmaması nedeniyle analiz niteliğinde olmadığı, bu analizlerin dayanağı olarak gösterilen proforma faturaların ekinde sunulan maliyet tespit raporlarında maliyetin malzeme bedeli ve işçilik bedeli olarak yalnızca iki bileşen halinde gösterildiği, halbuki Tebliğin 38.4 üncü maddesi gereğince yalnızca inşaat imalatları dışında kalan iş kalemleri/grupları için malzeme ve montaj bedelini gösteren analiz ve aynı şekilde düzenlenmiş proforma faturalar sunulabileceği, inşaat imalatları için bu şekilde yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı,

Tespit edilmiştir.

Yapılan inceleme sonucunda; ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 ve 45 inci maddelerine uygun olarak gerçekleştirilmediği anlaşıldığından, teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

Eşit muamele ilkesi çerçevesinde başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi neticesinde;

İnşaat imalatlarına ilişkin teklif cetvelinde 166 kalem imalatın gösterildiği, bu imalatlardan 143 adedine ilişkin olarak Berkay İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş liste halindeki proforma fatura ile ekinde SMMM onaylı 143 kaleme ait maliyet tespit raporunun sunulduğu (ayrıca bu kalemler için faturaya uygun olarak malzeme ve işçilik fiyatlarını gösterir analiz formatındaki belgelerin de sunulduğu), geriye kalan kalemlerden 21 adedinde Bayındırlık birim fiyatlarının kullanıldığını gösterir bir listenin verildiği,

Berkay İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş proforma faturadaki tüm imalat kalemlerinin malzeme ve makine birim fiyatı ile işçilik birim fiyatı olarak detaylandırıldığı, örneğin; “16.059/A - Satın alınan ve beton pompasıyla basılan, basınç dayanım sınıfı C25/30 (BS 25 B 300) olan hazır beton dökülmesi (beton nakli dahil)” imalatında malzeme ve makine birim fiyatı 76,63 TL, işçilik birim fiyatı 1,72 TL, toplam 78,35 TL fiyat teklifi verildiği, gerek maliyet tespit raporunda gerekse Berkay İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş.’nin proforma faturasına istinaden sunulan analiz formatındaki belgelerde imalatlara ait hiçbir alt bileşenin bulunmadığı, bu hususun 143 kalem inşaat imalatının tamamı için geçerli olduğu, inşaat imalatlarına dayanak olarak gösterilen proforma fatura ile maliyet tespit raporunda da maliyetin malzeme bedeli ve işçilik bedeli olarak yalnızca iki bileşen halinde gösterildiği, Tebliğin 38.4 üncü maddesi gereğince yalnızca inşaat imalatları dışında kalan iş kalemleri/grupları için malzeme ve montaj bedelini gösteren analiz ve aynı şekilde düzenlenmiş proforma faturalar sunulabileceği, inşaat imalatları için bu şekilde yapılan açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 ve 45 inci maddelerine uygun olmadığı,

Tespit edilmiştir.

Bu itibarla, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının da Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 ve 45 inci maddelerine uygun olarak gerçekleştirilmediği anlaşıldığından, teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Kart İnş. Dek. Ltd. Şti. ile MTY İnşaat Mimarlık Turizm ve Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

EK GEREKÇE

---

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinde;

“Yaklaşık maliyeti, eşik değerin onda birine eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde, idare tarafından isteklilerden aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere teklifleri ekinde;

__

1) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli,

__

2) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilen fiyatlara ilişkin olarak idarenin tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler istenir. Teklifin aşırı düşük bulunması halinde ise Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapılacak açıklamada, ayrıca bu analizlere dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeler (proforma faturalar, malzemeye ilişkin teklif alma yazıları, yardımcı analizler ve buna benzer) sunulur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde ve sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere tekliflerin ekinde analizlerin istenilmesi” başlıklı 38 inci maddesinde;

__

“38.1. Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi hükmü uyarınca,

__

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilecek birim fiyatlara ilişkin olarak idare tarafından, tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

__

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; idare tarafından teklif bedelini oluşturacak iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

__

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının düzenlenerek ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi gerekmektedir.

__

38.2. İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

__

38.3. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek teklifleri kapsamında sunmaları durumunda, analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek, yayımlanmış birim fiyatın üzerinde olmamak kaydıyla, birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek teklifleri kapsamında sunmaları halinde, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir…

38.9. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaraları da belirterek liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak (45.1.6) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı ve buna benzer belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

__

_ 38.10. (38.3) maddesinde belirtilen şekilde kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan birim fiyatları teklif eden isteklilerin, söz konusu birim fiyatları oluşturan girdilerin rayiçlerine ilişkin olarak (45.1.6) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı ve buna benzer belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.” _açıklamaları yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemeleri uyarınca, inceleme konusu ihalede isteklilerce, teklif bedellerini oluşturan tüm iş kalemleri açısından analiz düzenlenmesi ve bu analizlerin teklifleri ekinde sunulması zorunluluğu bulunmaktadır. Ancak Kamu İhale Genel Tebliğinin 38.3 üncü maddesinde düzenlenen şartların gerçekleşmesi durumunda, tüm iş kalemleri açısından analiz sunulması gerekliliği ortadan kalkmaktadır.

İncelenen ihalede inşaat imalatlarına ilişkin Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatlarının kullanıldığı imalatlarda, isteklinin tüm imalatları gösterir teklif cetvelinde söz konusu imalatlar için Bayındırlık 2009 yılı birim fiyatlarının karsız tutarlarına kendi karını ekleyerek hesaplama yaptığı görülmüştür. İncelemeye konu ihalenin ilan tarihi 01.03.2010 olup, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın 2010 Yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları 01.03.2010 tarihi itibariyle yayımlanmaktadır. İhale ilan tarihinin 01.03.2010 tarihinden sonra olması halinde, isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını 2010 yılı birim fiyatlarını esas alarak yapmalarının zorunlu olacağı hususunda tereddüt bulunmamakla birlikte, KURUL’un çoğunluk kararında ihale ilan tarihinin 2010 yılı birim fiyatlarının yayımlandığı gün olan 01.03.2010’a isabet ettiği, isteklilerin bu tarih itibariyle teklif sunabilme imkanına sahip olmaları ile yayımlanmış bulunan 2010 yılı birim fiyatlarına ulaşamama ihtimali dikkate alındığında, olası hak kayıplarını önlemeyi teminen 2009 yılına ait birim fiyatların kullanabileceği değerlendirilmiştir. Bu itibarla, istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında 2009 yılı birim fiyatlarının esas alınmasında mevzuata ayrılık görülmemiştir.

Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 2009 yılı birim fiyatları 01.01.2009 - 31.12.2009 dönemini kapsamaktadır. Kamu İhale Genel Tebliğinde yer alan ve hangi hallerde analiz düzenlemesi zorunluluğunun ortadan kalktığını belirten 38.3 üncü maddede; “…kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyatları teklif etmeleri durumunda…” ifadesine yer verilmiştir. İnceleme konusu ihale 07.04.2010 tarihinde gerçekleştirildiğinden, isteklilerin ancak ihale tarihinin içinde bulunduğu yıla ilişkin, 01.03.2010 tarihinde yayımlanmış olan, 2010 yılı birim fiyatlarını kullanmaları durumunda analiz düzenleme zorunluluğu ortadan kalkabilmektedir. Bu nedenle, ihale tarihi itibariyle içinde bulunulan yılın birim fiyatlarının ilgili Bakanlık tarafından yayımlanmış olması durumunda, bu güncel birim fiyatların kullanılması zorunluluk arz etmektedir. Aksi halde, hem 2009 yılı hem de 2010 yılı birim fiyatlarını kullanan isteklilerin analiz düzenleme yükümlülüğünün bulunmaması sonucu ortaya çıkmakta, hangi yılın birim fiyatları daha düşük ise, o yılın birim fiyatlarını kullanan istekliler, teklif fiyatlarının düşük çıkması suretiyle kendilerine avantaj sağlayabilmektedirler.

İhalenin yapıldığı yıl birim fiyatları ile isteklilerin tekliflerini sunarken kullandıkları yıl birim fiyatlarının farklı olmasının diğer bir sakıncası ise kendini fiyat farkı verilmesi ve yeni fiyat oluşturulması hususlarının ortaya çıkması durumunda göstermekte ve bu husus da sözleşmenin uygulanması aşamasında sorunlara sebep olma riskini beraberinde getirmektedir.

İhale tarihi itibariyle yayımlanmış güncel birim fiyatların bulunmaması halinde ise, bir önceki yıl birim fiyatlarının kullanılması isteklileri analiz düzenleme yükümlülüğünden kurtaramayacaktır. Zira Kamu İhale Genel Tebliğinde açıklanan husus istisnai bir durumdur ve bu istisnai durumun şartları oluşmamış ise, asıl kural olan, teklif bedelini oluşturan her bir iş kalemi açısından analiz düzenlenmesi zorunluluğu geçerliliğini devam ettirmektedir. Söz konusu durumda, istekliler tekliflerini bir önceki yılın birim fiyatlarını esas alarak hazırlayabilme imkanına sahip bulunmaktadırlar ancak bu fiyatların kullanılmış olması halinde ayrıca teklif bedelini oluşturan her bir iş kalemine ait analizleri de teklifleriyle beraber idareye sunmaları gerekmektedir.

---

Yukarıda açıklanan nedenlerle**** Kart İnş. Dek. Ltd. Şti. ile MTY İnşaat Mimarlık Turizm ve Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin bu gerekçelerle de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği şeklindeki düşüncemle Kurul kararına katılıyorum.

__

Abdullah DÜNDAR

** Kurul Üyesi**

** FARKLI GEREKÇE**

---

I-) İncelemeye konu ihalede;

İhale ilan metninin 9. maddesinin; “… Teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dökümanı kapsamında verilen analiz formatına uygunanalizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli sunulacaktır.…” şeklinde düzenlendiği belirlenmiştir.

İdari şartnamenin 7.1 (ğ) maddesinde; teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli istenilmiştir.

04.03.2009 tarih ve 27159 Mükerrer Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 30. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde yer alan “…teklifleri ekinde…” ibaresinin iptali istemiyle açılan davada; Danıştay Onüçüncü Dairesinin 26.04.2010 tarih ve E: 2010/93 sayılı kararı ile, “… 4734 sayılı Yasa’nın ihaleye katılım kurallarını düzenleyen bölümünde yer alan 10. Maddesinde ihaleye katılımda isteklilerden istenecek bilgi ve belgeler tek tek sayılmış olup, isteklilerin, tekliflerinin ekinde istenilen belgeleri vermemeleri halinde, ihale dışında bırakılmaları sonucu doğabileceğinde, Yasa’da sayılmayan bir belgenin, yönetmelik hükmü ile istenebilecek belgeler kapsamına dahil edilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır. Bu itibarla teklifler değerlendirildikten sonra, ancak aşırı düşük tekliflerin varlığı halinde Yasa’nın 38. Maddesi uyarınca istenmesi mümkün olan analizlerin, böyle bir durumun ortaya çıkıp çıkmayacağının belli olmadığı tekliflerin verilmesi aşamasında, bir ihaleye katılım şartı olarak istenilmesine olanak sağlayan Yönetmelik hükmünde yer alan “…teklifleri ekinde…” ibaresinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

_ Öte yandan, 4734 sayılı Kanun’un 38. Maddesine 5812 sayılı Kanun’un 12. Maddesiyle eklenen son fıkrasında “İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum, bu maddenin uygulanmasında aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer, sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirleme belirlemeye yetkilidir.” Hükmü bulunmakta olup, anılan hükmün ihaleye katılımda yeterlik kurallarını belirleyen 10. Maddedeki belgeler dışında teklif ekinde analizlerin istenmesine olanak sağlayacak bir hüküm içermediği, ihaleye katılma yeterliği olan isteklilerin tekliflerinin idarece aşırı düşük bulunması halinde yazılı açıklma istenmesi ve sorgulamanın yapılması aşamasını düzenlediği anlaşılmaktadır._ …” gerekçesiyle anılan düzenlemenin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.

Yargı kararlarının (aralarında ayrım olmaksızın, iptal veya yürütmenin durdurulması) işlemleri tesis edildikleri tarihten itibaren ortadan kaldıracağı açıktır.

İncelemeye konu ihalede, ihale tarihinde yürürlükte olan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 30. maddesi hükmü uyarınca, 3 isteklinin teklifinin teklif ekinde sunulması gereken analizlerin eksik sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

İhale tarihinde yürürlükte olan ve Danıştay Onüçüncü Dairesinin anılan kararı ile hukuka aykırı olduğuna hükmedilen Yönetmelik hükmü uyarınca; isteklilerden teklif ekinde analiz istenmesi mümkün olmadığından, teklif ekinde analiz sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirmeye alınıp, sınır değer yeniden hesaplanarak ihale işlemlerine devam edilmesi gerekmektedir.

II-) Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinde;

“Yaklaşık maliyeti, eşik değerin onda birine eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde, idare tarafından isteklilerden aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere teklifleri ekinde;

__

1) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetveli,

__

2) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilen fiyatlara ilişkin olarak idarenin tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler istenir. Teklifin aşırı düşük bulunması halinde ise Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapılacak açıklamada, ayrıca bu analizlere dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeler (proforma faturalar, malzemeye ilişkin teklif alma yazıları, yardımcı analizler ve buna benzer) sunulur.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde ve sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere tekliflerin ekinde analizlerin istenilmesi” başlıklı 38 inci maddesinde;

__

“38.1. Uygulama Yönetmeliğinin “İstenecek belgeler” başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi hükmü uyarınca,

__

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilecek birim fiyatlara ilişkin olarak idare tarafından, tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

__

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; idare tarafından teklif bedelini oluşturacak iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

__

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının düzenlenerek ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilmesi gerekmektedir.

__

38.2. İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

__

38.3. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek teklifleri kapsamında sunmaları durumunda, analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenmiş “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek, yayımlanmış birim fiyatın üzerinde olmamak kaydıyla, birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek teklifleri kapsamında sunmaları halinde, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir…

38.9. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaraları da belirterek liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak (45.1.6) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı ve buna benzer belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

__

_ 38.10. (38.3) maddesinde belirtilen şekilde kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan birim fiyatları teklif eden isteklilerin, söz konusu birim fiyatları oluşturan girdilerin rayiçlerine ilişkin olarak (45.1.6) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı ve buna benzer belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.” _açıklamaları yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemeleri uyarınca, inceleme konusu ihalede isteklilerce, teklif bedellerini oluşturan tüm iş kalemleri açısından analiz düzenlenmesi ve bu analizlerin teklifleri ekinde sunulması zorunluluğu bulunmaktadır. Ancak, Kamu İhale Genel Tebliğinin 38.3 üncü maddesinde düzenlenen şartların gerçekleşmesi durumunda, tüm iş kalemleri açısından analiz sunulması gerekliliği ortadan kalkmaktadır.

İncelenen ihalede inşaat imalatlarına ilişkin Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatlarının kullanıldığı imalatlarda, isteklinin tüm imalatları gösterir teklif cetvelinde söz konusu imalatlar için Bayındırlık 2009 yılı birim fiyatlarının kârsız tutarlarına kendi kârını ekleyerek hesaplama yaptığı görülmüştür. İncelemeye konu ihalenin ilan tarihi 01.03.2010 olup, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın 2010 Yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları 01.03.2010 tarihi itibariyle yayımlanmaktadır. İhale ilan tarihinin 01.03.2010 tarihinden sonra olması halinde, isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını 2010 yılı birim fiyatlarını esas alarak yapmalarının zorunlu olacağı hususunda tereddüt bulunmamakla birlikte, KURUL’un çoğunluk kararında ihale ilan tarihinin 2010 yılı birim fiyatlarının yayımlandığı gün olan 01.03.2010’a isabet ettiği, isteklilerin bu tarih itibariyle teklif sunabilme imkanına sahip olmaları ile yayımlanmış bulunan 2010 yılı birim fiyatlarına ulaşamama ihtimali dikkate alındığında, olası hak kayıplarını önlemeyi teminen, 2009 yılına ait birim fiyatların kullanabileceği değerlendirilmiştir. Bu itibarla, istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında 2009 yılı birim fiyatlarının esas alınmasında mevzuata aykırılık görülmemiştir.

Bayındırlık ve İskân Bakanlığının 2009 yılı birim fiyatları 01.01.2009 - 31.12.2009 dönemini kapsamaktadır. Kamu İhale Genel Tebliğinde yer alan ve hangi hallerde analiz düzenlemesi zorunluluğunun ortadan kalktığını belirten 38.3 üncü maddede; “…kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyatları teklif etmeleri durumunda…” ifadesine yer verilmiştir. İnceleme konusu ihale 07.04.2010 tarihinde gerçekleştirildiğinden, isteklilerin ancak ihale tarihinin içinde bulunduğu yıla ilişkin, 01.03.2010 tarihinde yayımlanmış olan, 2010 yılı birim fiyatlarını kullanmaları durumunda analiz düzenleme zorunluluğu ortadan kalkabilmektedir. Bu nedenle, ihale tarihi itibariyle içinde bulunulan yılın birim fiyatlarının ilgili Bakanlık tarafından yayımlanmış olması durumunda, bu güncel birim fiyatların kullanılması zorunluluk arz etmektedir. Aksi halde, hem 2009 yılı hem de 2010 yılı birim fiyatlarını kullanan isteklilerin analiz düzenleme yükümlülüğünün bulunmaması sonucu ortaya çıkmakta, hangi yılın birim fiyatları daha düşük ise, o yılın birim fiyatlarını kullanan istekliler, teklif fiyatlarının düşük çıkması suretiyle kendilerine avantaj sağlayabilmektedirler.

İhalenin yapıldığı yıl birim fiyatları ile isteklilerin tekliflerini sunarken kullandıkları yıl birim fiyatlarının farklı olmasının diğer bir sakıncası ise kendini fiyat farkı verilmesi ve yeni fiyat oluşturulması hususlarının ortaya çıkması durumunda göstermekte ve bu husus da sözleşmenin uygulanması aşamasında sorunlara sebep olma riskini beraberinde getirmektedir.

İhale tarihi itibariyle yayımlanmış güncel birim fiyatların bulunmaması halinde ise, bir önceki yıl birim fiyatlarının kullanılması isteklileri analiz düzenleme yükümlülüğünden kurtaramayacaktır. Zira Kamu İhale Genel Tebliğinde açıklanan husus istisnai bir durumdur ve bu istisnai durumun şartları oluşmamış ise, asıl kural olan, teklif bedelini oluşturan her bir iş kalemi açısından analiz düzenlenmesi zorunluluğu geçerliliğini devam ettirmektedir. Söz konusu durumda, istekliler tekliflerini bir önceki yılın birim fiyatlarını esas alarak hazırlayabilme imkanına sahip bulunmaktadırlar. Ancak, bu fiyatların kullanılmış olması halinde ayrıca teklif bedelini oluşturan her bir iş kalemine ait analizleri de ihale tarihinde yürürlükte bulunan Yönetmeliğin 30. Maddesi gereğince teklifleriyle beraber idareye sunmaları gerekmektedir. Ancak, analizlerin teklif ekinde sunulmasının istenilmesi anılan Kanun, Danıştay kararı ve Yönetmelikte yapılan düzenlemeye aykırılık teşkil ettiğinden, bu hususun aşırı düşük teklif açıklamasında dikkate alınması gerekmekte olup, Kart İnş. Dek. Ltd. Şti. ile MTY İnşaat Mimarlık Turizm ve Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında değerlendirilerek, tekliflerinin analizlere ilişkin 2010 Yılı Bayındırlık birim fiyatlarını kullanmadıkları gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle; incelemeye konu ihalede, teklifleri ekinde eksik analiz sunduğu gerekçesiyle teklifleri sadece bu nedenle değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirmeye alınarak sınır değerin yeniden belirlenerek sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve Kurul kararı ile aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmadığı gerekçesiyle teklifleri değerlendirme dışı bırakılan Kart İnş. Dek. Ltd. Şti. ile MTY İnşaat Mimarlık Turizm ve Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin 2010 Yılı Bayındırlık birim fiyatlarını kullanmadıkları gerekçesiyle de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönündeki düşüncemizle, bu gerekçelerle “ düzeltici işlem belirlenmesine ” ilişkin karara katılıyoruz.

---

__

Adem KAMALI Erkan DEMİRTAŞ

** Kurul Üyesi Kurul Üyesi**