Mamül Yemek İhalesi Şikayeti - KİK Kararı 2010 UH.III-187 - KİK Kararı: 2010/UH.III-187 (18 Ocak 2010)

KAMU İHALE KURULU KARARI
Toplantı No : 2010/006
Gündem No : 13
Karar Tarihi : 18.01.2010
Karar No : 2010/UH.III-187
BAŞVURU SAHİBİ:
Canlar Temizlik İşleri Gıda İnş. Ormancılık ve Orman Ürünleri İletişşim Tic.Ve San.Ltd.Şti. - Askur Mutfak Organizasyonu ve Gıda Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi, 2. Sakarya Caddesi No:53 Akdağmadeni/YOZGAT

İHALEYİ YAPAN İDARE:
Bozok Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı, Erdoğan Akdağ Kampüsü Atatürk Yolu Kütüphane Binası Zemin Kat YOZGAT

BAŞVURUYA KONU İHALE:
2009/112381 İhale Kayıt Numaralı "Mamül Yemek, Servis ve Servis Sonrası Hizmeti Alımı" İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

11.12.2009 tarih ve III.H.25.29.0075/2009-47E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Bozok Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından 30.09.2009 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Mamül Yemek, Servis ve Servis Sonrası Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Canlar Tem. İşl. Gıda İnş. Orm. ve Orm. Ür. İlet.Tic.ve San. Ltd. Şti. - Askur Mutfak Org. ve Gıd. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin 12.11.2009 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 18.11.2009 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 01.12.2009 tarih ve 23910 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.12.2009 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

KARAR:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; Bozok Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından yapılan “Mamul Yemek, Servis ve Servis Sonrası Hizmet Alımı” ihalesinin, beş yıldır adeta idarenin kadrolu yemekhanecisi olan Yusufoğlları Petrol Ürünleri Gıda İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. firmasının devamı olan Beşyıldız Yemek Gıda Turz. ve Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, kendi tekliflerinin ekonomik açıdan daha avantajlı teklif olmasına rağmen Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.5.4. maddesine istinaden değerlendirme dışı bırakıldığı,

1-İhale İlanı ve idari şartnamede, yemek dağıtımında kullanılmak üzere hijyenik madde taşıyabilecek 3 (Üç) adet özel donanımlı dağıtım aracının isteklinin kendi malı olma şartı istenilmesine rağmen bu şartı Beş Yıldız Yemek Gıda Ltd. Şti. sağlayamadığından bu hususun yeterlik kriteri olarak değerlendirilmediği, kendileri dışında hiçbir isteklinin söz konusu kriteri sağlayamadığı, bu durumun dilekçenin ekinde yer alan “Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı” nda da görüleceği, bu nedenle idarece gerçekleştirilen işlemin Kamu İhale Genel Tebliğinin 9.1 inci maddesine aykırı olduğu,

2- Başvuruya konu ihalede, yaklaşık maliyet ve tekliflerin ortalaması dikkate alındığında, idarece keyfi olarak aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, bununla birlikte kendilerinin sunmuş olduğu açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.5.4 maddesine istinaden reddedilmesinin Kanuna aykırı olduğu, kendilerinin Akdağmadeni Devlet Hastanesinin yemek hizmetini 3,00 TL fiyatla idarenin mutfağında yaptıkları ve Sarıkaya Taşımalı İlköğretim Okuluna ise 1,36 TL fiyatla yemek verdikleri bunun dışında şu anda yemekhanelerinde başka üretim yapılmadığı, maliyet tespit raporu için SMMM’e başvurmuş olmalarına rağmen bunun imkansız olduğunun belirtildiği, bu nedenle YMM ve SMMM tarafından onaylı maliyet tespit tutanağını sunamadıkları, ayrıca, imalatçı olmamaları nedeniyle söz konusu tebliğ hükmünün kendileri için geçerli olmadığı, bu durumda açıklamaları kapsamında sunmuş oldukları işçilik, yakıt gideri ve et fiyatlarının resmi satış listesinin ve et, sebze-meyve ve ekmek gideri için sunulan proforma faturalarının kabul edilmesi gerektiği,

3- İdarece belirlenen yaklaşık maliyetin uygun olmadığı, Beşyıldız yemek firmasının belirlediği 3-4 yemek firmasından alınan fiyatlarla yaklaşık maliyet oluşturulamayacağı, yaklaşık maliyete fiyat gönderen firmaların ihaleye katılmamalarının düşündürücü olduğu, yaklaşık maliyet oluşturulmadan ihaleye katılan firmaların neye göre aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğunun belli olmadığı, ayrıca ihale dokümanında yemek menüsü ve yemek imalatında kullanılacak malzeme miktarı belli olmadığından savunma vermenin mümkün olmadığı, bununla birlikte ihale dokümanında okulun kapalı olduğu dönemlerde sadece personele yemek verileceğinden tatilde kaç işçi çalıştırılacağının belirtilmediği bu nedenle sunulan açıklamaların sağlıklı olmadığı,

4- Başvuruya konu ihalede tüm isteklilerden savunma istendiği, idarenin ihale komisyonuna baskı yaparak, yüksek teklif verenin lehine isteklilerin açıklamalarını sunmadığı ve yüksek teklif verene menfaat sağlandığı,

5- İhale üzerinde bırakılan isteklinin kuruluş tarihinin 28.10.2008 olduğu, 05.11.2008 tarihli Ticaret Sicil Gazetesinde görüldüğü üzere bu şirketin kuruluş tarihi itibariyle yemek fabrikası olsa dahi ilanın 4.2.2 ve 4.2.3 maddelerine göre yeterli olmasının mümkün olmadığı,

6- Başvuruya konu ihalede, istenilen iş deneyim belgesinin ihale üzerinde bırakılan firma tarafından özel sektöre yapılan işe karşılık kesilen fatura ile belgelendirildiği, ancak söz konusu firmanın bu kadar kısa zamanda tek iş yerine iş yapmasının mümkün olmadığı, ihale komisyonunun bu usulsüzlüğe göz yumduğu, ayrıca ihale üzerinde bırakılan isteklinin Ticaret Sicil Gazetesindeki merkez adresi ile Gıda Üretim İzin Belgesindeki yemekhane adresinin aynı olduğu, halen ihaleyi yapan idarenin yemek hizmetini yerine getiren Yusufoğulları firmasının sahipleri ile Beşyıldız firmasının sahiplerinin aynı olduğu ve Yusufoğulları firmasının Ticaret sicil Gazetesindeki yemekhane adresinin, ihale üzerinde bırakılan firmanın adresi ile aynı olduğu, iki firmanın da sahtekarlık yaptığı, 2008 yılında yapılan yemek hizmeti alımı ihalesinde Yusufoğulları Pet. Ürün. Gıda İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. yetkililerinin ihaleye giren diğer firmaları tehdit etmesi sonucunda çıkan kavga nedeniyle Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulduğu, bundan dolayı yasaklı olan Yusufoğulları Pet. Ürün. Gıda İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. 2009/95081 İhale kayıt numaralı “508 Öğrenciye Sıcak Yemek Verilmesi” ihalesine katıldıkları ve Kuruma yapılan şikayet üzerine Kurul tarafından 2009/UH.III–2573 nolu kararın alındığı ve söz konusu firmanın ihalelere giremediği için aynı kişiler tarafından paravan şirket olarak Beşyıldız firmasının kurulduğu,

7- Yusufoğulları firmasının sahipleri ve bu firmayı vekaletle yöneten Savaş Ağca hakkında Yozgat Cumhuriyet Savcılığı tarafından ihaleye fesat karıştırıldığı gerekçesiyle kamu davası açıldığı, bu nedenle paravan olarak Beşyıldız firmasının kurulduğu ve söz konusu şirketin kurucularından Savaş Ağca, Ömer Bozkurt, Halis Kaplan, İsmail Bozkurt’un 4734 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince ihalelere katılamayacak olmaları nedeni ile ihalelere katılamayacak olmalarından dolayı, 16 Eylül tarih ve 7399 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinin 911 inci sayfasında görüldüğü üzere şirket ortaklığından ve müdürlükten ayrılmış oldukları, bu durumda başvuruya konu ihaleye Beşyıldız firmasını temsilen katılan Savaş Ağca’nın ne sıfatla ihaleye katıldığının idareye sorulmuş olmasına rağmen idarenin bu konuda cevap vermediği, idarenin 2009/95081 İhale kayıt numaralı ihalede Şefaatli Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından Yusufoğulları firmasına yapılan uygulamanın başvuruya konu ihalede Beşyıldız firmasına da uygulanması gerektiği,

8- İhale tarihinin 30.09.2009 olmasına rağmen, Yusufoğulları firmasının 16.09.2009 tarih 7399 ve 798 sayılı Ticaret Sicil Gazetesindeki adres değişikliğinden de görüldüğü üzere üretim izni iptal olmasına rağmen idarenin maksatlı olarak yasal süreleri aşarak bu firmadan yemek alımına devam ederek suç işlediği iddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak:

Yapılan incelemede, işe ait ihale ilanının 4.3.3 maddesi ile idari şartnamenin 7.5.2 maddesinin;

“ İdareye ait demirbaşlara diğer mutfak müştemilatı ihaleyi alan istekliye kullandırılacaktır. Mevcut demirbaş ve müştemilat dışında yemeğin nakliyesi ve dağıtımı için teknik şartnamede belirtilen ekipman ve hizmet yeri için yemek dağıtımında kullanılmak üzere hijyenik madde taşıyabilecek 3 (üç) adet özel donanımlı dağıtım aracı istekli tarafından temin edilecektir. Bu durumda;

(1)İsteklinin kendi malı olan araç ve ekipman;ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı yada yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.

(2)Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş araç ve ekipman, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.

(3)İş ortaklığında makine, teçhizat ve ekipman ortaklarından biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir.” şeklinde düzenlendiği görülmüştür.

Yukarıda yer alan düzenlemeden, idarece söz konusu ihalede, işin yürütülmesi için gerekli görülen 3 adet özel donanımlı dağıtım aracının isteklinin kendi malı olması şartını açık ve net olarak belirtmediği, söz konusu ihaleye 5 isteklinin katıldığı, bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan Beşyıldız Yem. Gıd. Tur. Tem. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından , 3 adet Transit Panelvan Kapalı Araçlara ilişkin kira sözleşmesi ile 01.07.2009 tarihli 2 yıllık kira bedeline ilişkin tahsilat makbuzu sunulduğu, şikayetçi firma tarafından ise teklifi ekinde bir adet kamyonet için noter onaylı kira sözleşmesi ile bir adet kamyonet için noter onaylı satış sözleşmesi sunulduğu, Çelikkan Yemek ile Tüm Yemek Tem. Gıda İnş. Tur. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin araçlar konusunda bir belge sunmadığı, diğer isteklinin ise taahhütname sunduğu görülmüştür.

Ancak, başvuru sahibinin dilekçesi ekinde yer alan, ihale komisyonu tarafından, 30.09.2009 tarih ve saat:11:30 da düzenlendiği görülen, Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında “Makine ve teçhizat ve diğer ekipmana ait belgeler ve kapasite raporu” başlıklı sütunda ihaleye teklif veren, Çelikkan Yemek ile Tüm Yemek Tem. Gıda İnş. Tur. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin karşısında “Yok” ibaresinin yer aldığı, idareden temin edilen ihale dosyası kapsamında yer alan ve yine ihale komisyonu tarafından 30.09.2009 tarih ve saat:11:30 da düzenlendiği görülen Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında “Makine ve teçhizat ve diğer ekipmana ait belgeler ve kapasite raporu” başlıklı sütunda isteklinin kendi malı olan araç ve ekipman belgesi için “Var” ibaresinin yer aldığı görülmüştür.

İdareye gönderilen 22.12.2009 tarihli yazı ile söz konusu farklılığa ilişkin olarak açıklama istenilmiştir. İdarece gönderilen 25.12.2009 tarihli yazı ekinde yapılan açıklamada, ihalenin yapıldığı 30.09.2009 tarih, saat 10:00’da komisyon üyeleri ve ihaleye katılan firmaların huzurunda açılan teklif dosyalarında istenen belgelerin içinde idari şartnamede yer alan “Tesis, Makine, Teçhizat ve Diğer Ekipmana ait belgeler” şartını ihaleye katılan Çelikkan Yemek ile Tüm Yemek Tem. Gıda İnş. Tur. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin taşımadığı, ihale komisyonu tarafından evraklar üzerindeki detaylı incelemeler sırasında aslında bu maddenin 22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 9.1 inci maddesinde yer alan “… Makine, Teçhizat ve Diğer Ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday ve isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb..) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.” açıklamasının göz önünde bulundurularak tüm istekli firmaların bu şartı taşıdığı anlamında hepsine “Var” denildiği, söz konusu tutanaktaki bu değişikliğin verilen komisyon kararına bağlayıcı olmadığından isteklilere bildirilmediği belirtilmiştir.

Başvuruya konu ihalede, idarenin gerçekleştirdiği işlemler ve açıklama dikkate alındığında, ihale komisyonu tarafından tekliflerin alınmasından sonraki ilk oturumda, düzenlenen Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında, söz konusu belgeleri daha önceki mevzuat çerçevesinde değerlendirilerek, temin edilmesi istenen ve kendi malı olmayan araçların kira sözleşmesi veya taahhütname ile tevsik edilmesi gerektiği kabulüyle, teklif ekindeki belgeleri var veya yok olarak değerlendirildiği ve tutanağa, araçlar ile ilgili hiçbir belge sunmayan istekliler için “Yok” ibaresine yer verildiği, daha sonra, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 9.1 inci maddesinde yer alan açıklamada yer aldığı üzere, eğer idarece teklif verecek isteklilerin, “Makine, Teçhizat ve Diğer Ekipman” için kendi malı olma şartı aranmıyorsa herhangi bir belge istenilmeyeceği anlaşıldığından, bu belgelerinin olmadığı belirtilen isteklilerin tekliflerinin de bu açıdan mevzuata uygun olduğuna karar verildiği ve aynı tarih ve saatte düzenlendiği bilgisine yer verilen yeni bir Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı düzenlendiği anlaşılmıştır. İdarelerce mevzuata aykırı işlem yapılamayacağı göz önüne alındığında, idarenin ihalenin herhangi bir aşamasında bu hususu fark ederek işlemlerini mevzuata uygun hale getirmesinde bir aykırılık bulunmadığı ve ihaleye katılan istekliler açısından bir hak kaybı ve eşitsizlik sonucu doğurmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu konudaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ancak, her ne kadar başvuruya konu ihalede, ihale sonucunu etkilememiş de olsa , aynı tarih ve aynı saatte aynı kişiler tarafından düzenlenen ve içerik açısından birbirinden farklı iki ayrı Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı düzenlenmesinin ve bu konudan ihaleye katılan isteklilerin haberdar edilmemesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5 inci madde de yer alan “Temel İlkeler”den saydamlık ve güvenirlilik ilkelerine aykırı olduğundan, bu şekilde yapılacak işlemlerin, ancak farkına varıldığı gün ve saatte alınacak ihale komisyon kararı ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuruya konu ihaleye 5 isteklinin katıldığı, verilen tekliflerin yaklaşık maliyete göre düşük olduğu ve tümüne Kanunun 38 inci maddesi uyarınca fiyat bileşenlerine ilişkin açıklama istediği, 3 isteklinin verilen sürede açıklama sunmadığı, sunulan açıklamaların değerlendirilmesi neticesinde, başvuru sahibinin sunmuş olduğu açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.5.4 maddesine uygun olmaması nedeniyle uygun görülmediği ve ihalenin Beşyıldız Yem. Gıd. Tur. Tem. San. Tic. Ltd. Şti. üzerine bırakıldığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin sunmuş olduğu açıklamalar incelendiğinde, bazı sebze ve kuru gıdaya ilişkin olarak kendilerinin aynı zamanda gıda toptan işi yaptıklarını belirttikleri kendileri tarafından düzenlenmiş olan fiyat listesinin, başka bir firmalardan alınmış sebze ve kuru gıda fiyat listelerinin, et ve tavuk için Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfedereasyonundan alınmış fiyat tarifesinin, işçilik maliyetleri ve analiz raporu ile bir günlük örnek menü maliyetinin sunulduğu görülmüştür.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79.5 inci maddesinde ;

“ 79.5. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir. Bu çerçevede ihale komisyonu tarafından aşağıdaki hususların dikkate alınması gerekmektedir.

79.5.1. İstekliler tarafından proforma faturalarla açıklama yapılması durumunda; proforma faturada proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyet belirtilecek ve proforma faturaya, ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneği eklenerek tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’ ye onaylatılmış olması zorunludur. Proforma fatura veren imalatçı ise; proforma fatura ekinde, ilgili mala ilişkin imalatçının son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan birim maliyet cetveli verilecektir. Sunulan birim maliyet cetveli, mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylanmış olacaktır.

79.5.2.**** İsteklilerce yapılan açıklamalarda teklifin bir bölümünü oluşturan iş kısımlarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde; söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde, Vergi Usul Kanununa göre tutulması zorunlu olan yasal defter ve belgelere uygunluğu YMM veya SMMM tarafından onaylanmış maliyet tespit raporunun sunulması zorunludur. Söz konusu maliyet tespit raporunda, fiyat teklifi verilen işle ilgili varsa malların birim ortalama maliyetleri ile işçilik maliyetleri belirtilmelidir. Fiyat teklifinin kapsamında sadece mal bulunuyor ise; maliyet tespit raporu yerine, piyasadan alınan mallara ilişkin olarak (79.5.1) maddesinde belirtildiği şekilde proforma faturaların, fiyat teklifi veren kişinin üretici olması durumunda ise, son geçici vergi beyanname döneminde çıkartılan ilgili malın birim maliyet cetvelinin sunulması zorunludur.

79.5.3. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda; söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır.

79.5.4. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği mallara dayandırması durumunda; mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı, son geçici vergi beyanname dönemine ait üretim konusu mala ilişkin maliyet tespit raporunun sunulması zorunludur. Maliyet tespit raporunda üretilen mala ilişkin birim maliyetlerin gösterilmesi gerekmektedir.

79.5.5. İstekliler tarafından yapılan açıklamada, malın stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda; Vergi Usul Kanununun 182 nci maddesi gereğince tutulması gereken envanter defterinin ilgili malzeme veya mala ilişkin kısmının mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından onaylı örneğinin veya mükellefin tasdik anlaşması yaptığı YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM tarafından hazırlanan ve onaylanan ilgili malzeme veya mala ilişkin stok tespit raporunun sunulması zorunludur. Stok tespit raporunda mükellefin yasal defter ve belgelerine uygun ilgili malzeme veya mala ilişkin birim maliyetlerin gösterilmesi zorunludur.

79.5.6. Verilecek hizmetin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; hizmetin verilme yöntemi ve kullanılacak teknolojinin, hizmet işinde sağlayacağı maliyet avantajının belgelere dayalı olarak açıklanması gereklidir.

79.5.7. Seçilen teknik çözümler, hizmetin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya hizmetin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; sadece bu hususların neler olduğu değil, belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajının da bilgi ve belgelere dayalı olarak açıklanması gereklidir.

79.5.8. Yapılan açıklamalarda, son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin belgelendirme yapılamaması durumunda; belgelendirmede bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınabilir.

79.5.9. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda belgelere dayalı yazılı açıklama yapmayan veya ihale komisyonunca açıklamaları yetersiz bulunan isteklilerin teklifleri ile asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderler toplamını karşılamayan teklifler gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

….” a çıklamaları yer almaktadır.

Yukarıda yer alan açıklamalar ve başvuru sahibi tarafından sunulan belge ve bilgiler birlikte değerlendirildiğinde, sunulan hiçbir belgenin tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’ ye onaylatılmış olmadığı, proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyetin belirtilmediği, ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneği eklenerek tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’ ye onaylatılmış olmadığı, bu haliyle mevzuata uygun bir açıklama sunulmadığı anlaşıldığından idarece bu yönde gerçekleştirilen işlemin yerinde olduğu ve başvuru sahibinin bu konudaki iddiasının yerinde bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak:

Başvuruya konu ihalede, idarece yaklaşık maliyetin üç ayrı firmadan alınan öğün başına alınan fiyat tekliflerinin ortalamasının alınarak 1 öğün için birim fiyat oluşturulduğu, alınacak öğün sayısının 250.000 olarak belirlendiği, işin süresinin ise 365 takvim günü olduğu görülmüştür.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8 inci maddesinin (ç) bendinde yer alan;” İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinim aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar ” hükmü çerçevesinde idarece gerçekleştirilen işlemlerin mevzuata uygun olduğu, başvuru sahibinin bu konudaki iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca, Beşyıldız yemek firmasının belirlediği 3-4 yemek firmasından alınan fiyatlarla yaklaşık maliyet oluşturulamayacağı, yaklaşık maliyete fiyat gönderen firmaların ihaleye katılmamalarının düşündürücü olduğu yönündeki iddialar soyut iddialar olduğundan, dosya üzerinden yapılan inceleme ile bu tür iddiaların incelenmesi ve sonucu bağlanmasının mümkün olmadığı açıktır.

Bununla birlikte, yemek menüsü ve yemek imalatında kullanılacak malzeme miktarı belli olmadığından savunma vermenin mümkün olmadığı, ayrıca ihale dokümanında okulun kapalı olduğu dönemlerde sadece personele yemek verileceğinden tatilde kaç işçi çalıştırılacağının belirtilmediği, bu nedenle sunulan açıklamaların sağlıklı olmadığı iddialarının ise ihale dokümanına yönelik iddialar olduğu ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin “Şikayet başvurusunda bulunabilecekler” başlıklı 3 üncü maddesinin altıncı fıkrasında yer alan;

“İlan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvuruları, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilmekte ise de bu tarihten önce ön yeterlik/ yeterlik başvurusunda bulunulması veya teklif verilmesi halinde, Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca "Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, zorunludur.” hükmü uyarınca, ihaleye teklif veren isteklilerin teklif mektuplarında, ihale dokümanı içeriğini tamamen okuyup kabul ettiklerine dair beyanda bulunmaları ve tekliflerini buna göre vermiş olmaları nedeniyle, bu aşamadan sonra ihale ilanı veya ihale dokümanının içeriğine yönelik şikayet başvurusunda bulunulamaz.” açıklaması göz önüne alındığında, başvuru sahibinin söz konusu iddialarının reddi gerekmektedir.

4) Başvuru sahibinin 4 üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yapılan incelemede, söz konusu ihaleye teklif veren 5 isteklinin teklif fiyatının da yaklaşık maliyetin altında olduğu ve idarenin tüm tekliflerin aşırı düşük olduğuna karar vererek 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi gereğince aşırı düşük teklif sorgulaması yaptığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 38 inci maddesi hükümlerine göre, idarelerin tekliflerin aşırı düşük olup olmadığını değerlendirirken yaklaşık maliyet ve diğer teklifleri göz önünde bulundurarak aşırı düşük bulunan teklifler hakkında açıklama isteyeceği açık olup, aşırı düşük tekliflerin belirlenmesinde ve değerlendirilmesinde idareye takdir hakkı tanınmıştır. Bu durumda idarece gerçekleştirilen işlemde idarenin anılan Kanun hükmü ile kendisine tanınan takdir hakkını kullandığı, ayrıca, baskı yapılarak açıklama verdirilmediği yönündeki iddianın dosya üzerinden anlaşılması ve incelenebilmesi mümkün olmadığından bu iddianın da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5 inci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuruya konu ihalede, ihale ilanının 4.2.2 maddesi ve idari şartnamenin 7.4.2 maddesinde

“İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a)Yıl sonu bilançosunun ve bilançonun gerekli görülen bölümleri,
b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgeler,

a ve b bendinde sayılan belgelerden birinin sunulması yeterlidir.İsteklinin;

a) Cari oranın (dönen varlıklar / kısa vadeli borçlar) en az 0,50 olması
b) Öz kaynak oranının (öz kaynaklar/ toplam aktif) en az 0,10 olması,
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,75’den küçük olması,

_yeterlik kriterleridir ve bu üç kriter birlikte aranır.

_

Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

_
Serbest meslek erbabının vereceği, ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, son yıla ait toplam gelirin toplam gidere oranının veya son iki yıla ait gelir ve giderlerin parasal tutarlarının ortalaması üzerinden bulunacak oranın en az (1,25) olması şartı aranır. Serbest meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması gerekir. Bu durumda, yukarıda bilançolar veya gerekli görülen bölümler üzerinden hesaplanacak oranlar aranmaz.” _ve __

İhale ilanının 4.2.3 maddesi ve idari şartnamenin 7.4.3 maddesinde;

__

_ “İşhacminigösterenbelgeler
a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosu,
b) Taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen hizmet işlerinin parasal tutarını gösteren, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda düzenlenmiş faturalar,Bu belgelerden birinin sunulması yeterlidir._

Toplam cironun teklif edilen bedelin %15 inden , taahhüt altında devam eden işlerin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının ise teklif edilen bedelin %10 undan az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanamadığına bakılır” düzenlemeleri yer almaktadır.

Yukarıda yer alan düzenlemeler çerçevesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu belgeler incelendiğinde, Beşyıldız Yemek Gıda Tur. ve Tem. San. Tic. Ltd. Şti.nin kuruluşunun 28.10.2008 tarihinde tescil edildiğinin belirtildiği 05.11.2008 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi ile tevsik edildiği, 16 Eylül tarih ve 7399 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinin 911 inci sayfasında görüldüğü üzere, 08.09.2009 tarihinde hisse devri yapılarak şirket ortaklarının Sami Ağca ve Hasan Bozkurttan oluştuğu ve şirket müdürü olarak 5 yıl süre ile atandıkları ve ihale tarihi olan 30.09.2009 tarihi itibarıyla bu kişilerin teklif vermeye yetkili olduğu tespit edilmiştir.

İdari şartnamenin 7.4.2 ve 7.4.3 üncü maddesinde istenen belgelere karşılık olarak, Doğan Muhasebe tarafından onaylanmış olan, 2008 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi ve 2008 yılına ait ihale konusu hizmet işine ilişkin 11 adet fatura sunmuş olduğu görülmüştür.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10 uncu maddesinde yer alan;

“ 10.1. Bilanço ve eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosunun veya bilançonun gerekli görülen bölümlerinin yoksa bunlara eşdeğer belgelerin sunulması gereklidir. Bu kapsamda; aday veya isteklilerin ilgili mevzuatı gereğince, bilançolarını yayımlamaları zorunlu ise başvuru veya tekliflerinde bilançolarını veya bilançonun gerekli görülen bölümlerini sunmaları zorunludur. İlgili mevzuatı gereğince bilançolarını yayımlama zorunluluğu bulunmayan aday ve istekliler ise bilançolarını veya bilançonun gerekli görülen bölümlerini sunabilecekleri gibi, bilanço rasyolarına ilişkin kriterleri sağladıklarına dair YMM veya SMMM onaylı belgeleri de başvuru veya teklifleri kapsamında sunabileceklerdir.

_ 10.2. İş hacmini göstermek üzere aday veya isteklilerin başvuru veya teklifleri ile birlikte toplam ciroyu gösteren gelir tablosunu ya da taahhüt altında devam eden veya bitirilen işlerin parasal tutarını gösteren faturaları sunması zorunludur. Bu çerçevede, iş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday veya isteklinin her bir ortağının iş ortaklığındaki hissesi oranında iş hacmine ilişkin kriteri sağladığını göstermek üzere bu iki belgeden herhangi birini sunması mümkündür._

10.3. İş hacmini göstermek üzere bir aday veya istekli tarafından hem taahhüt altında devam eden, hem de bitirilen işlerin parasal tutarını gösteren faturaların sunulması halinde, bu faturalardaki parasal tutarlar toplanmak suretiyle iş hacmine ilişkin kriterin sağlanıp sağlanmadığına bakılacaktır.” şeklindeki açıklamalar çerçevesinde yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin YMM veya SMMM onaylı bilanço rasyolarına ilişkin bir rapor sunmadığı, yapılan hesaplamada, cari oranın 1.7, öz kaynak oranının 0,39 ve kısa vadeli borçların öz kaynaklara oranının ise 1,4 olduğu, bu haliyle söz konusu isteklinin kısa vadeli borçların öz kaynaklara oranının 0,75 ten küçük olması gerekirken bu oranının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca sunulan bilanço ve gelir tablosuna ilişkin 2008 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesinin “Doğan Muhasebe” tarafından onaylanmış olduğu ve YMM veya SMMM olduğuna dair mühür ve TÜRMOB kaşesi olmadığı, bu durumda sunulan belgelerde 15.11.2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilmesi gereken özel kaşenin yer almadığı görülmüştür.

Yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde, ihale üzerinde bırakılan isteklinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6 ncı iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunduğu iş bitirme belgesinin “Özel Bozok Sağlık Hizm. Med. Ür. Gıda İnşaat Taah. San. ve Tic. A.Ş.” tarafından 30.08.2009 tarihinde “Hastane Yemek Temini İşi” ne ilişkin olarak 01.11.2008 tarihinden başlamak üzere 30.08.2009 tarihinde kadar ki 10 ay süreli ve 350.000 TL belge tutarı olan iş deneyim belgesi ile ekinde, işe ait sözleşme ve faturaların sunulduğu görülmüştür. Bu haliyle iş deneyimini tevsik etmek amacıyla sunulan belgelerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 47 nci maddesinde yer alan hükümlere uygun olduğu anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin Ticaret Sicil Gazetesinde, şirketin merkez adresinin “Atatürk Yolu 5.Km. YOZGAT” olarak belirtildiği, Gıda Üretim İzni Belgesindeki adresin de aynı olduğu görülmüştür. Ancak, adreslerin aynı olmasının bir sakıncasının bulunmadığı, ayrıca aynı adreste başka firmaların da faaliyet göstermesinin ihale mevzuatına bir aykırılık teşkil etmediği ve incelenen belgeler üzerinden bir usulsüzlük yapıldığının görülmediği anlaşıldığından, bu iddiaların yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Kurul tarafından alınan, 19.10.2009 tarih ve 2009/UH.III–2573 nolu kararın, başvurunun süre yönünden reddine ilişkin olduğu görülmüş olmakla birlikte, içeriğinde yer alan bilgilerden, Yusufoğulları Pet. Ürün. Gıda İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. nin 2009/95081 İhale Kayıt Numaralı “508 Öğrenciye Sıcak Yemek Verilmesi” ihalesine katıldığı ve şirket ortaklarından İsmail Bozkurt ve vekiller Savaş Ağca, Ömer Bozkurt, Halis Kablan hakkında kamu davası açıldığı ve halen devam ettiğinin anlaşılması üzerine bahse konu ihalenin idarece iptal edildiği anlaşılmıştır. İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu, 16 Eylül tarih ve 7399 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinin 911 inci sayfasında görüldüğü üzere, 08.09.2009 tarihinde hisse devri yapıldığı, şirket ortaklarının Sami Ağca ve Hasan Bozkurt’tan oluştuğu ve şirket müdürü olarak 5 yıl süre il atandıkları ve başvuruya konu ihaleye şirketi temsilen Sami Ağca’nın teklif verdiği görülmüş olup, Beşyıldız Yemek Gıda Tur. ve Tem. San. Tic. Ltd. Şti ile Sami Ağca ve Hasan Bozkurt için, Kurumun yasaklılar listesi ve hakkında kamu davası açılanlara ilişkin listesinde yapılan sorgulamada haklarında herhangi bir yasaklama kararının bulunmadığı ve kamu davası açılmadığı tespit edilmiş olup, başvuru sahibinin bu konulardaki iddialarının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

7) Başvuru sahibinin 7 nci iddiasına ilişkin olarak:

Bir önceki madde de belirtildiği üzere ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihaleye teklif verdiği tarih itibariyle, şirketin ortaklık yapısı ve şirket müdürleri açısından yasaklılıkla ilgili mevzuata aykırı bir unsurun söz konusu olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

8) Başvuru sahibinin 8 inci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuruya konu ihaleye, Yusufoğulları firmasının teklif vermediği, ihaleyi yapan idarenin halen yemek aldığı firmanın başvuruya konu ihale ile bir ilgisinin bulunmadığı ve iddia edilen hususların yürütülen başka bir işin sözleşmesinin yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 53 üncü maddesinin (b) fıkrasının 1 numaralı bendinde yer aldığı üzere Kurumun görev alanının ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan sürede idarece yapılan işlemlere ilişkin şikayetleri inceleyerek sonuçlandırmak olduğu hükmü göz önüne alındığında bu konudaki iddiaların görev yönünden reddi gerekmektedir.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına istinaden sunmuş olduğu açıklamalar incelendiğinde; 20 çeşit yemek için maliyet analizi, işçilik ve diğer giderler ilişkin bir hesap cetveli, 18 çeşit yemek için analiz, Doğan Muhasebe tarafından onaylanmış birim maliyet cetveli ile ekinde değişik firmalardan alınmış proforma faturaların yer aldığı anlaşılmıştır. Söz konusu sebze, kuru gıda ve et çeşitlerine ilişkin sunulan proforma faturaların tarihsiz olduğu ve tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’ ye onaylatılmış olmadığı, ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneği eklenerek tasdik anlaşması yapılan YMM veya beyannamelerini imzalayan SMMM’ ye onaylatılmış olmadığı, bu haliyle mevzuata uygun bir açıklama sunulmadığı tespit edilmiştir. Yukarıda yer alan mevzuat gereği ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı ve teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda yapılan tespit ve açıklamalar neticesinde başvuruya konu ihalede geçerli teklif kalmadığı anlaşıldığından ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (a) bendi gereğince, ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.