Danıştay 9. Daire Başkanlığı 2018/5853 E. , 2021/5615 K.

"İçtihat Metni"

T.C.

D A N I Ş T A Y

DOKUZUNCU DAİRE

Esas No : 2018/5853

Karar No : 2021/5615

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı-…

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… Temyiz No:… sayılı temyiz isteminin incelenmeksizin reddine dair kararının ve … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem: Davacı tarafıdan, 1999 yılında vefat eden babasından miras kalan Yalova İli, Çiftlikköy İlçesi, … Köyü, … parselde kayıtlı tarla vasıflı taşınmaz hissesinin 30/03/2015 tarihinde satışı sırasında ödenen 286.000,00-TL tapu harcının iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve ödenen tutarın iadesi istemine ilişkindir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; 30/04/2014 tarih ve 6537 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanunun 8.maddesiyle , 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa eklenen Geçici 5.madde ile; bu maddenin yayımı tarihinde mirasçılar arasında henüz paylaşımı yapılmamış tarımsal arazilerin devir işlemlerinin, bu maddeyi ihdas eden Kanundan önceki Kanun hükümlerine göre tamamlanacağı, bu maddenin yayımı tarihinden önce tarımsal arazilerin paylaşımına ilişkin olarak açılmış ve halen devam etmekte olan davalarda, bu maddeyi ihdas eden Kanundan önceki Kanun hükümlerinin uygulanacağı ve bu maddenin yayımı tarihinden itibaren iki yıl içinde birinci fıkraya göre yapılacak devir işlemlerinin harçlardan muaf olduğunun hükme bağlandığı,olayda, davacının 1999 tarihinde vefat eden babasından miras kalan tarım arazisinde mevcut miras hissesinden kaynaklanan iştirak halindeki mülkiyetin 15/05/2006 tarihinde müşterek mülkiyete çevrildiği ve müşterek mülkiyete sahip olunan tarım arazisindeki mirasçılar adına kayıtlı tüm hisselerin 30/03/2015 tarihinde … Finansal Kiralama Yatırım Ortaklığına satıldığı, satışa ilişkin tapu harcı ödendikten sonra, söz konusu satış işleminin 6537 sayılı Kanun Kapsamında tapu harcından istisna olduğundan bahisle ödenen tapu harcının iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair işlemin iptali istemiyle iş bu davanın açıldığı , 5403 sayılı Kanuna eklenen Geçici 5.madde uyarınca 15/05/2014 tarihi itibariyle paylaşımı yapılmamış arazilerin devri halinde bu devir işlemlerinin tapu harcından istisna olacağı, olayda ise davacıya ait ve mirasen gelen sözkonusu tarım arazilerindeki miras hisselerinin 25/05/2006 tarihi itibariyla müşterek mülkiyete çevrildiği ve dolayısıyla söz konusu taşınmazdaki miras hisselerinin bu tarih itibariyle paylaşıldığının anlaşıldığı, paylaşımı yapılmış tarım arazisinin 2015 tarihi itibariyle satış işleminin 6537 sayılı Kanunun 8.maddesiyle getirilen tapu muafiyetinden yararlanamayacağı, dava konusu işlemde yasal aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45/4. maddesinde sayılan kaldırma nedenlerinin bulunmadığı ve davacının başvuru dilekçesinde ileri sürülen iddiaların da bu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle aynı kanunun 45/3. maddesi uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verildikten sonra davacı tarafından bu karara karşı yapılan temyiz başvurusunun da 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu'nun 46. maddesinin 1. fıkrasının b bendi uyarınca miktar içermeyen işlemlere karşı açılan davalarda vergi mahkemelerince verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine Bölge İdare Mahkemesince verilen kararların kesin olduğu ve dava konusu miktarın temyiz talebine tabi olmadığı gerekçesiyle aynı Kanunun 48/6. maddesi uyarınca incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:Taşınmaza ilişkin iştirak halinde mülkiyetin 15/05/2006 tarihinde müşterek mülkiyete çevrildiği,ancak taşınmazda taksim veya paylaşma yapılmadığı, istisna süresi içerisinde de satışının yapıldığı,dolayısıyla tapu harcı istisnasından faydalanılması gerektiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Davacının duruşma istemi, 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu'nun 17/2. maddesi uyarınca uygun görülmeyerek işin esasına geçildi:

Temyize konu kararda, 2577 sayılı Kanunun 46. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, miktar içermeyen idari işlemlere karşı açılan davalar hakkında vergi mahkemelerince verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine bölge idare mahkemelerince verilen kararların kesin olduğu,dolayısıyla, bu kararların temyiz istemine konu edilemeyeceği sonucuna ulaşıldığı, dava konusu miktarın temyiz talebine tabi olmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin incelenmeksizin reddine karar verilmiş ise de, dava konusu işlemin miktar içerdiği ve bu tutarın temyiz sınırının üzerinde olduğu görüldüğünden davacının bu karara karşı yaptığı temyiz isteminin kabulüne,… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… , Temyiz No:… sayılı kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra, … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı "istinaf isteminin reddine" kararının temyiz isteminin incelenmesine geçildi:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:

Davacı tarafıdan, 1999 yılında vefat eden babasından miras kalan Yalova İli, Çiftlikköy İlçesi, … Köyü, … parselde kayıtlı tarla vasıflı taşınmaz hissesinin 30/03/2015 tarihinde satışı sırasında ödenen 286.000,00-TL tapu harcının iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve ödenen tutarın iadesi istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:

6537 sayılı Kanunla eklenen ve 15/05/2014 tarihinde yürürlüğe giren 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun " Mirasa konu tarımsal araziler ile tarımsal arazilerin devri" başlıklı 8/B maddesi ile mirasa konu tarımsal arazilerde mülkiyetin devri esası getirilmiş ve Kanunun devam eden maddelerinde tarımsal arazilerin devrine ilişkin düzenlemeye yer verilmiştir.

Kanunun, yine 15/05/2014 tarihinde yürürlüğe giren "İstisnalar ve muafiyetler" başlıklı 8/I maddesin de;" Tarımsal arazilerin mülkiyetinin devri konusunda mirasın açılmasından itibaren bir yıl içinde anlaşmaları durumunda mirasçılar, bu taşınmazların devri ile ilgili yapılacak işlemlere ilişkin harçlardan ve bu işlemlerle ilgili düzenlenecek kâğıtlara ilişkin damga vergisinden muaftır. " hükmü yer almaktadır.

Anılan Kanunun 15/05/2014 yürürlük tarihli Geçici 5.maddesinde ise; maddenin yayımı tarihinde mirasçılar arasında henüz paylaşımı yapılmamış tarımsal arazilerin devir işlemlerinin bu maddeyi ihdas eden Kanundan önceki kanun hükümlerine göre tamamlanacağı, bu maddenin yayımı tarihinden önce tarımsal arazilerin paylaşımına ilişkin olarak açılmış ve hâlen devam etmekte olan davalarda, bu maddeyi ihdas eden Kanundan önceki kanun hükümlerinin uygulanacağı ve bu maddenin yayımı tarihinden itibaren iki yıl içinde birinci fıkraya göre yapılacak devir işlemlerinin harçlardan müstesna olacağı, bu sürenin Bakanlar Kurulu tarafından iki yıl uzatılabileceği düzenlemesine yer verilmiştir.

Söz konusu Geçici 5.maddenin gerekçesi ise;“Ülkemizde özellikle tarım arazilerinde mirasçılar tarafından intikal işlemlerinin yapılmasına yeteri kadar önem verilmemekte, bu durum sonraki nesillerde mülkiyet sorunlarına neden olmaktadır. Geçici 5 inci maddenin birinci fıkrası ile Kanunun yayımı tarihinden önce mirasçılar arasında paylaşımı yapılmamış tarımsal işletmelere ait tarımsal arazilerin intikallerinde önceki mevzuat hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir. Maddenin ikinci fıkrası ile Kanunun yayımı tarihinden önce tarımsal işletmelerin paylaşımına ilişkin açılmış ve halen devam etmekte olan davalarda da önceki mevzuat hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.Maddenin üçüncü fıkrası ile intikal işlemlerinin hızla yapılmasının özendirilmesi amacı ile geçici 5 inci madde kapsamında yapılacak intikal işlemlerinin iki yıl içerisinde yapılması halinde harçlardan muaf olması hususu düzenlenmiştir.” olarak açıklanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden,murisi 15/05/2014 tarihinden sonra vefat eden tarımsal arazilerin mülkiyetinin devri konusunda mirasın açılmasından itibaren bir yıl içinde anlaşmaları durumunda mirasçıların bu taşınmazların devri ne ilişkin tapu harcından muaf oldukları, geçici 5.madde kapsamında ise murisi 15/05/2014 tarihinden önce vefat eden ve mirasçılar arasında henüz paylaşımı yapılmamış tarımsal arazilerin bu tarihten itibaren iki yıl içinde yapılacak devir işlemlerinin tapu harcından istisna olacağı anlaşılmaktadır.5403 sayılı Kanunun harçlardan istisnaya ilişkin 8/I ve Geçici 5.maddelerinde tarımsal arazilerin üçüncü kişilere satış işlemlerine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği görülmüştür.Yine,Geçici 5.maddenin gerekçesinde de, miras yoluyla kalan tarımsal arazilerin mirasçılara intikal işlemlerinin hızla yapılmasının özendirilmesi amacıyla belirli bir süre için istisna uygulamasının getirildiği belirtilmiştir.

Olayda;davacının 1999 tarihinde vefat eden babasından miras kalan tarımsal arazideki miras hissesinden kaynaklanan iştirak halindeki mülkiyetin 15/05/2006 tarihinde müşterek mülkiyete çevrildiği, müşterek mülkiyete sahip olunan tarımsal arazideki mirasçılar adına kayıtlı tüm hisselerin 30/03/2015 tarihinde mirasçı olmayan … Finansal Kiralama Yatırım Ortaklığına satıldığı, satışa ilişkin ödenen tapu harcının 5403 sayılı Kanunun geçici 5.maddesi uyarınca istisna kapsamında olduğundan bahisle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun, murisin 6537 sayılı Kanunun yayım tarihi olan 15/05/2014 tarihinden önce 1999 yılında ölümü üzerine mirasçılara iştirak şeklinde intikal eden taşınmazın 15/06/2006 tarihinde müşterek mülkiyet haline getirildiği ve söz konusu taşınmazın mirasçılar dışında üçüncü kişi olan … Finansal Kiralama Yatırım Ortaklığına satıldığı dikkate alındığında dava konusu satış işleminin 5403 sayılı Kanunun Geçici 5.maddesi kapsamında bulunmadığından bahisle reddi üzerine dava açıldığı görülmektedir.

Uyuşmazlıkta; miras yoluyla intikal eden tarımsal arazilerin mirasçılar dışında üçüncü kişi konumunda bulunan … Finansal Kiralama Yatırım Ortaklığına satış işlemi nedeniyle davacı tarafından ödenen tapu harcının istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından,dava konusu düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmayıp,davayı müşterek mülkiyete çevrilmek suretiyle 25/05/2006 tarihinde miras hissesi paylaşımı yapılmış tarım arazinin 2015 tarihi itibariyla satış işleminin 6537 sayılı Kanunun 8.maddesiyle getirilen istisnadan yararlanamayacağı gerekçesiyle reddeden Vergi Mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin reddine,

2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,

3. Temyiz isteminde bulunan davacıdan 123,60 TL maktu harç alınmasına,

4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 22/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.