Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2019/2988 E. , 2022/4558 K.

"İçtihat Metni"

T.C.

D A N I Ş T A Y

SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2019/2988

Karar No : 2022/4558

DAVACI : … Birliği Sendikası

VEKİLLERİ : Av. …, Av. …, Av. ...,

Av. …, Av. …

DAVALI : … Bakanlığı

VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :

19/10/2017 tarih ve 30215 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 23. maddesiyle değişen 29/05/2013 tarih ve 28661 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin 43. maddesinin 5. fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan ''döner sermaye işletmesince açılan'' ibaresinin, yine 5. fıkrasının son cümlesinde yer alan ''döner sermaye işletmesi'' ibaresinin ve 6. fıkrasında yer alan ''döner sermaye işletmesi tarafından'' ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :

Dava konusu düzenlemenin dayanağı olan; 1739 Milli Eğitim Temel Kanunu, 2918 sayılı Karayolu Trafik Kanunu ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nda hiçbir hükmün bulunmadığı, diğer bir ifadeyle, özel motorlu taşıt sürücüleri kursu direksiyon uygulama sınavında görev alan sınav görevlilerine ödenecek ücret için kursiyerlerden alınan ücretin döner sermaye hesabına aktarılacağına ilişkin herhangi bir hükmün bulunmadığı, nitekim, dava konusu düzenleme öncesinde ücretlerin, il milli eğitim müdürlüklerinin bünyesinde(merkezi olmayan şekilde) gerçekleştirilen sınavlarda kursiyerlerden alınan sınav ücretlerinin il milli eğitim müdürlükleri tarafından o ilde açtığı banka hesabına yatırıldığı, dava konusu düzenlemeyle idarece, söz konusu sınavlarda görev alan görevlilerin ücretlerinin döner sermaye hesabının kullanılmasından kaynaklı olarak ilave kesintiler yapılarak sınav görev ücretlerinin miktarının önemli ölçüde azaldığı, 2918 sayılı Kanun’un 43. maddesinin 5. fıkrası uyarınca kursiyerlerden alınan sınav ücretinin, münhasıran o sınavda görev alan sınav görevlilerine sınav görev ücreti olarak ödenmesine özgülendiği, buna rağmen söz konusu ücretin kursiyerlerce döner sermaye hesabına ödenmesi zorunluluğunun getirilerek, anılan tutardan %15 hazine payı, %18 KDV, %1 SHÇEK payı vb. kesintiler yapıldığı, Milli Eğitim Bakanlığı Döner Sermaye İşletme Yönetmeliği’nin “Faaliyet alanları” başlıklı 4. maddesinde sayılan döner sermaye işletmesinin faaliyet alanları incelendiğinde; dava konusu Yönetmeliğin 43. maddesinin 5. fıkrası gereği sınavlarda görev alanlara ödenecek ücretleri karşılamak üzere kursiyerlerden alınan sınav ücretlerinin toplanması ve tahsiline ilişkin iş ve işlemlerde döner sermaye hesabının kullanılamayacağı, Bakanlıkça üretilen mal ve hizmetler yönünden döner sermaye işletme hesabının kullanılmasının mümkün olduğu, anılan uygulama sınavlarının Bakanlıkça yürütülen asli hizmetlerden olmadığı, esasen motorlu taşıt sürücüleri kurslarınca yürütülen bir hizmetin kontrol ve denetimini kapsadığı, ayrıca direksiyon sınavlarının, Bakanlığın gerçekleştirdiği merkezi sınavlar kapsamında olmadığı, il bazında il milli eğitim müdürlüklerince gerçekleştirilen yerel bir sınav olduğu, hukuki belirlilik ve hukuki güvenlik ilkelerinin, hukuk devletinin ön koşulu olduğu, direksiyon sınavı ücret ödemesinin kaynağının kamu kaynağı olmadığı, kursiyerlerden tahsil edilen ücretler olduğu, ödemeye esas belirlenen gösterge rakamlarının azami sınırlarının, yapılan işin ağırlığına ve zorluk derecesine göre belirlendiği, ücret kayıpları karşısında sınavda görev alacak personel bulmakta zorlanıldığı, anılan düzenlemenin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :

Özel motorlu taşıtlar sürücü kurslarına ilişkin iş ve işlemlerin Bakanlığın yetkisinde olduğu, 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Telif ve sınav ücretleri ile yurt dışı okul giderleri” başlıklı Ek 1. Maddesinin 2. fıkrasında; Bakanlıkça yapılan sınavlar karşılığında Bakanlık döner sermaye hesabına yatırılacak bedelin tutarı ve tahsiline ilişkin usul ve esasların Bakanlıkça belirleneceğinin hüküm altına alındığı, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Kontrol Kanunu’nun 3. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde; “Kamu geliri: Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen gelirler, borçlanma araçlarının primli satışı suretiyle elde edilen gelirler, sosyal güvenlik primi kesintileri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirleri,” olarak tanımlandığı, anılan Kanunun 6. Maddesine göre, bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin tüm gelirleri Hazine veznelerine gireceği, giderleri bu veznelerden ödeneceği, bu idarelerin özel vezne açamayacağı, dava konusu Yönetmelik değişikliği öncesinde, Milli Eğitim Bakanlığı Özel öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı yazısıyla Maliye Bakanlığından görüş talep edildiği, Hazine ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün … tarih ce … sayılı görüş yazısında; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, 5018 sayılı Kanun kapsamında elde ettiği gelirlerinin hazine birliğini sağlayacak şekilde yönetilmesinin zorunlu olduğu, söz konusu sınav ücretlerinin milli eğitim müdürlüklerince ayrı ayrı hesaplarda takip edilmesi ve bu hesaplardan ödeme yapılmasının kanuni dayanağının bulunup bulunmadığı dikkate alınmaksızın harcama gerçekleştirilmesinin hukuka aykırı olduğu yolundaki görüş yazısı uyarınca anılan düzenlemenin yapıldığı, dava konusu düzenlemelerin üst normlara uygun olduğu davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava,19.10.2017 tarih ve 30215 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 23. maddesiyle değişen Ana Yönetmeliğin 43. maddesinin 5. fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan ''döner sermaye işletmesince açılan'' ibaresinin, yine 5. fıkrasının son cümlesinde yer alan ''döner sermaye işletmesi'' ibaresinin ve 6. fıkrasında yer alan ''döner sermaye işletmesi tarafından'' ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanun’un "Sürücü adaylarının sınavları ile sürücü belgelerinin verilmesi esasları" başlıklı 42. maddesinde, "Uygulamalı sürücü eğitimini sürücü kurslarından alan ve teorik sınavda başarılı olanlar Millî Eğitim Bakanlığınca yapılacak uygulamalı sürücü sınavına girmeye hak kazanır; bu sınavda da başarılı olanlara motorlu taşıt sürücüsü sertifikası verilir. Sürücülerin eğitimleri ve sınavları, eğitimlerin ve sınavların süresi, içeriği ve yapılacağı yerlerin özellikleri, sınav yapıcıların nitelikleri ve eğitimi ile diğer usul ve esaslar İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Teorik ve uygulamalı sınavlar için sürücü adaylarından alınacak sınav ücreti ile sınavlara ilişkin iş ve işlemlerde görev alanlara ödenecek ücretler her yıl Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenir" hükmü yer almış, aynı Kanun'un "Sürücü kursları" başlıklı 123. maddesinin 2. fıkrasında da "Sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sınıflandırılması, hangi sınıf kursun kimler tarafından açılabileceği, öğretim ve eğitim konuları ile metodu, kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimde kullanılacak bina, araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminat miktarları, sertifika sınavlarının esas ve usulleri, sertifika aranmayacak sürücü belgesi sınıfları ve bunların sınavları İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca çıkartılan yönetmelikle belirlenir" düzenlemesine yer verilmiş; Özel motorlu taşıt sürücüleri kurslarına ilişkin işlemlerin, 29/05/2013 tarihli ve 28661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmelik, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumlan Kanunu hükümleri doğrultusunda davalı idarece yürütülmekte olduğu anlaşılmıştır.

Öte yandan, 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 'nin "Telif ve sınav ücretleri ile yurt dışı okul giderleri" başlıklı ek 1. maddesinin 2. fıkrasında ise "... Bakanlıkça yapılan sınavlar karşılığında Bakanlık döner sermaye hesabına yatırılacak bedelin tutarı ile tahsiline ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça tespit edilir" hükmü yer almış; 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi Ve Kontrol Kanunu'nun 3. Maddesinin 1.fıkrasının (i) bendinde " Kamu geliri: Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen gelirler, borçlanma araçlarının primli satışı suretiyle elde edilen gelirler, sosyal güvenlik primi kesintileri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirleri" hükmüne yer verilirken aynı Kanun'un "Hazine birliği" başlıklı 6. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında da "Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider, tahsilat, ödeme, nakit planlaması ve borç yönetimi Hazine birliğini sağlayacak şekilde yürütülür. Bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin tüm gelirleri Hazine veznelerine girer, giderleri bu veznelerden ödenir. Bu idareler özel vezne açamaz" hükümlerine yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, davalı idare savunmasında,"...19.10.2017 tarihli 30215 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik değişikliğine ilişkin taslak metin Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumlan Genel Müdürlüğünün … tarihli ve … sayılı yazıyla (Ek-1) Maliye Bakanlığı’na gönderilmiş olup Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün … tarihli … sayılı yazısı ve ekleri ilişikte sunulmuştur (Ek-2). Söz konusu taslak metne ilişkin Maliye Bakanlığı görüşünde özetle; "... Bilindiği üzere; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3 üncü maddesinde yapılan “Kamu geliri” tanımı kapsamında elde ettiği gelirlerin anılan Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca Hazine birliğini sağlayacak şekilde yönetilmesinin zorunlu olduğundan söz konusu sınav ücreti gelirinin millî eğitim müdürlüklerince ayrı ayrı banka hesaplarında takip edilmesi ve bu hesaplardan kanuni dayanağı bulunup bulunmadığı hususu dikkate alınmaksızın harcama gerçekleştirilmesinin anılan mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.

Bu itibarla, yukarıdaki sınav ücretlerine ilişkin yapılan açıklama ve teklif edilen madde düzenlemesi gereğince; Taslağın 23 üncü maddesiyle Yönetmeliğin 43 üncü maddesine eklenmesi öngörülen ve kursiyerlerden tahsil edilecek sınav ücretlerinin banka hesaplarına aktarılması ve bu hesaplardan sınavlarda görev alanlara ödenecek sınav ücretleri dahil harcanmasına yönelik fıkra düzenlemeleri ile ilave sınav görevlendirmelerine ilişkin ek 9 sayılı Cetvelin Taslaktan çıkarılması ve toplanan paraların aktarılması ile yapılacak ödemelere ilişkin işlemlerin merkezde bulunan döner sermaye işletmesi aracılığıyla yürütülmesi, ...” şeklindeki görüş doğrultusunda 29/05/2013 tarihli ve 28661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin 43 üncü maddesinde dava konusu Yönetmelikle değişiklik yapılmıştır." açıklamasına yer verilmiş olup, bu açıklamalar çerçevesinde yapılan düzenlemede kamu yararı, hizmet gerekleri ve yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırılık görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

İlgili Mevzuat:

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Sürücü adaylarının sınavları ile sürücü belgelerinin verilmesi esasları" başlıklı 42. maddesinde teorik ve uygulamalı sınavlar için sürücü adaylarından alınacak sınav ücreti ile sınavlara ilişkin iş ve işlemlerde görev alanlara ödenecek ücretlerin her yıl Milli Eğitim Bakanlığınca belirleneceği kuralı yer almaktadır.

1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 318. maddesinde Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri sayılmış olup; döner sermaye işletmesi kurmak ve Bakanlığa bağlı döner sermaye işletmeleri ile ilgili işleri yürütmek anılan birimin görevleri arasındadır.

Yine, anılan Kararname'nin "Telif ve sınav ücretleri ile yurtdışı okul giderleri" başlıklı 333. maddesinde; "(1) Bakanlık tarafından kamu veya özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilere, okul ve kurumların eğitim ve öğretim programları, taslak ders kitapları ve diğer yayınları ile eğitim araç ve gereçlerinin ve Bakanlıkça yapılan sınavların sorularının hazırlatılması veya inceletilmesi karşılığı ilgili mevzuat uyarınca ödenecek bedel ve telif ücretleri ile taslak kitap, ders kitabı, eğitim araç ve gereçlerinin inceleme işlerinde görev alanlara yapılacak ödeme döner sermaye hesabından karşılanır. Bu fıkra uyarınca yapılacak ödemeye ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça tespit edilir.

(2) Bakanlığa sunulan taslak ders kitapları ile diğer eğitim araç ve gereçlerinin incelenmesi ve Bakanlıkça yapılan sınavlar karşılığında Bakanlık döner sermaye hesabına yatırılacak bedelin tutarı ile tahsiline ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça tespit edilir.

(3) Yurtdışında büyükelçilikler ve başkonsolosluklar aracılığıyla Bakanlığa bağlı olarak faaliyet gösteren okulların hizmet binası yapımı, donatımı, kefalet ücreti ve kira giderleri ile Bakanlıkça uygun görülen diğer ihtiyaçları Bakanlık bütçesine bu amaçla konulacak ödenekten karşılanır." hükmü yer almaktadır.

29/05/2013 tarih ve 28661 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin (y) bendinde; "(Ek bend: 19/10/2017 - 30215 s. R.G. Yön./2. md.) Döner sermaye işletmesi: 25/08/2011 tarihli ve 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi hükümlerine göre kurulan işletmeyi," aynı maddenin (aa) bendinde; "(Ek bend: 19/10/2017 - 30215 s. R.G. Yön./2. md.) Harcama yetkilisi: Bakanlık merkez teşkilatında Destek Hizmetleri Genel Müdürünü veya onun anılan görevi yürütmekle görevlendirdiği kişi veya kişileri, taşra teşkilatında ise il milli eğitim müdürünü veya onun bu görevi yürütmekle görevlendirdiği kişi veya kişileri, ifade eder."; "Kursiyer ve sınav ücretleri ile görev alanlara ödenecek ücretler" başlıklı 43. maddesinde ise; "(Değişik madde: 05.12.2015 - 29553 s. R.G. Yön./29. md.)

(1) Kurslar, her yıl sertifika sınıfları ayrı ayrı olmak üzere teorik ve direksiyon eğitimi ders saati ücretlerini, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümlerine göre belirler.

(2) Kurslarca belirlenerek ilan edilecek ders saati ücretleri, kursun eğitim maliyeti ve kursiyerin girebileceği sınav ile sınavda kullanılacak araçların yakıt giderleri (...) de dikkate alınarak 7 kişiden oluşan komisyon tarafından eğitim maliyetlerine göre her yıl Kasım ayında bir sonraki yıl için belirlenen ders saati ücretlerinden az olamaz. Komisyon, vali veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında; il milli eğitim müdürü, ilçe milli eğitim müdürlerinden biri, il milli eğitim müdürlüğünde özel motorlu taşıt sürücüleri kurslarından sorumlu milli eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü, ilçe milli eğitim müdürlüğünde özel motorlu taşıt sürücüleri kurslarından sorumlu şube müdürlerinden biri, il ticaret odası başkanlığı temsilcisi ve sürücü kurslarına ait sivil toplum kuruluşu temsilcisinden oluşur. (Ek cümle: 07.03.2017 - 30000 s. R.G. Yön./25. md.) Komisyon tarafından tespit edilen ders saati ücretinden az olmamak üzere kurslar tarafından belirlenen ders saati ücreti Ocak ayı sonuna kadar Özel Öğretim Kurumları Modülüne girilir.

(3) (Mülga fıkra: 22.04.2017 - 30046 s. R.G. Yön./9. md.)

(4) (Ek fıkra: 07.03.2017 - 30000 s. R.G. Yön./25. md.) İkinci fıkradaki hükme aykırı hareket eden kurslara, Kanunun 7 nci maddesi çerçevesinde işlem yapılır.

(5) (Değişik fıkra: 19.10.2017 - 30215 s. R.G. Yön./23. md.) Sınavda görev alanlar ile kursa kayıtlı kursiyerlerin derslere devam durumlarını incelemek ve kontrol etmek üzere görevlendirilenlere ücretlerinin ödenmesi için kursiyerlerden, 2918 sayılı Kanunun 42 nci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü gereği Bakanlıkça her yıl ertesi yılın Ocak ayından itibaren uygulanmak üzere Aralık ayında belirlenen miktarda sınav ücreti alınır. Sınava girecek kursiyerler veya kurs yöneticileri sınav tarihinden 6 iş günü önce sınav ücretlerini Bakanlıkça belirlenen döner sermaye işletmesince açılan banka hesabına yatırırlar. Liste ve makbuz kurs tarafından il/ilçe milli eğitim müdürlüğüne verilir. Bu ücret dışında kursiyerlerden direksiyon eğitimi sınavı için herhangi bir ad altında ücret alınmaz. (Değişik 4. cümle: 22.02.2018 - 30340 s. R.G. Yön./8. md.) Sınavlarda görevlendirilenlerin sınav ücretleri ve harcırah giderleri; kursa kayıtlı kursiyerlerin derslere devam durumlarını incelemek ve kontrol etmek üzere görevlendirilenlerin görev ücretleri ve harcırah giderleri ile sınav hizmetlerinin gerçekleştirilmesi için yapılacak mal ve hizmet alımı bedelleri, harcama yetkilisinin onayı ile; Bakanlıkça veya mahallinde düzenlenen hizmet içi eğitimler ile ihtiyaç duyulan materyallere ilişkin giderler ise Bakanlığın uygun görüşü alınarak harcama yetkilisinin onayıyla kursiyerlerin sınav ücretlerini yatırdığı döner sermaye işletmesi hesabından karşılanır. (Ek 5. cümle: 22.02.2018 - 30340 s. R.G. Yön./8. md.) İl milli eğitim müdürlüklerinde kurulan döner sermaye işletmesinde biriken tutar, üç ayda bir Genel Müdürlüğe bildirilir.

(6) (Ek fıkra: 19.10.2017 - 30215 s. R.G. Yön./23. Md.) Döner Sermaye İşletmesi tarafından bankada açılan hesaba o sınav günü için yatırılan paradan, Bakanlık veya milli eğitim müdürlüğünce direksiyon eğitimi dersi sınavında görevlendirilenlerin ücretleri ile 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah giderleri sınavdan sonraki beş iş günü içinde ilgililerin IBAN numaralarına yatırılır.

(7) (Ek fıkra: 19.10.2017 - 30215 s. R.G. Yön./23. md.) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 42 nci maddesi uyarınca yapılan direksiyon eğitimi dersi sınavlarında görev alanlardan bu fıkrada belirtilen görevleri fiilen yürütenlere bu madde kapsamında belirlenen usul ve esaslara göre sınav ücreti ödenir. Her sınav günü için yapılacak ödeme;

a) Sınav yürütme komisyonu başkan ve üyeleri, her yüz kursiyer başına bir kişiyi geçmemek üzere sınav sürecini denetleyen personel, il sınav sorumlusu ve Genel Müdürlükçe gerek görülmesi halinde görevlendirilen Bakanlık temsilcisi için 3.800,

b) Her 12 kursiyer başına uygulama ve değerlendirme komisyonu başkan ve üyesi için 3.300,

c) Sınavlarla ilgili iş ve işlemleri yürütmek üzere kursiyer sayısı dikkate alınarak (...) görevlendirilen diğer personel için 2.400,

ç) Sınav güvenliğinin sağlanması amacıyla görevlendirilen en fazla iki güvenlik görevlisi için 1.900, gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı suretiyle bulunacak tutarı geçemez.

(8) (Ek fıkra: 19.10.2017 - 30215 s. R.G. Yön./23. md.) Bir ay içinde aynı kişiye yapılabilecek azami ödeme yedinci fıkranın (a) bendi kapsamında görev yapanlardan Bakanlık temsilcisi için 7.600, diğerleri için 17.000; (b) bendi kapsamında görev yapanlar için 11.000; (c) bendi kapsamında görev yapanlar için 8.500; (ç) bendi kapsamında görev yapanlar için 6.500 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı geçemez.

(9) (Ek fıkra: 19.10.2017 - 30215 s. R.G. Yön./23. md.) Teorik ve direksiyon uygulama eğitimlerinin inceleme ve kontrollerinde görev alanlara, fiilen inceleme yaptıkları her gün için 1.000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarda görev ücreti ile 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah giderleri beş iş günü içinde ilgililerin IBAN numaralarına yatırılır. Bu fıkraya göre bir ayda aynı kişiye iki günden fazla görev için ödeme yapılamaz.

(10) (Ek fıkra: 19.10.2017 - 30215 s. R.G. Yön./23. md.) Sınav yapılan her ilde görev alan personele aynı gün için ödenebilecek toplam tutar, ilgili sınav günü için kursiyerlerden toplanan sınav ücretlerinden yasal kesintiler yapıldıktan sonra kalan tutarı geçemez.

(11) (Ek fıkra: 19.10.2017 - 30215 s. R.G. Yön./23. md.) Kursiyer sayısı, görevlilerin görev, yetki ve sorumlulukları, esas alınarak sınav görevlilerine ödenecek sınav ücreti, bu maddede yer alan gösterge rakamlarını geçmemek üzere Genel Müdürlük internet sayfasında yer alan hesaplama cetveline göre belirlenir.

(12) (Ek fıkra: 19.10.2017 - 30215 s. R.G. Yön./23. md.) Bu madde kapsamında, aynı sınavda aynı kişiye farklı adlar altında birden fazla sınav ücreti ödenemez. Ayrıca, bu maddeye göre sınav ücreti ödenen personele, aynı sınav günü için ilgili mevzuatı uyarınca başka herhangi bir sınav ücreti ödenemez." düzenlemeleri yer almaktadır.

23/01/2021 tarih ve 31373 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Yönetmeliği'nin "Amaç ve kapsam" başlıklı 1. maddesinde; "(1) Bu Yönetmeliğin amacı; 1/4/1933 tarihli ve 2133 sayılı Devlet Kitapları Mütedavil Sermayesi Hakkında Kanun ve 3/6/1938 tarihli ve 3423 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik Öğretim Okulları Döner Sermayesi Hakkında Kanun hükümlerine göre kurulan döner sermaye işletmeleri hariç; Bakanlık merkez teşkilatı ile il millî eğitim müdürlükleri bünyesinde bulunan döner sermaye işletmelerinin yönetimi, faaliyet alanları, bütçe işlemleri, işleyişi, sermaye kaynakları, her türlü idari ve mali işlemleri ile gelir ve giderlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir."; "Dayanak" başlıklı 2. maddesinde; (1) Bu Yönetmelik, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 318 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine ve 508 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (e) bendinde; "Döner sermaye: Kanunlar, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve Cumhurbaşkanı kararları ile Bakanlığa verilen asli ve sürekli kamu görevlerine bağlı olarak ortaya çıkan ve genel idare esaslarına göre yürütülmesi mümkün olmayan mal ve hizmet üretimine ilişkin faaliyetleri sürdürmek üzere, Bakanlığa bağlı olarak kurulmuş işletmelere tahsis edilen sermayeyi,"; (h) bendinde; "Harcama yetkilisi: Merkezde Genel Müdür veya yetki devri yapacağı kişi veya kişileri, taşrada ise il millî eğitim müdürü veya yetki devri yapacağı kişi veya kişileri," (ö) bendinde; "Sınav: 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun, 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile bunlara dayanılarak çıkartılan yönetmeliklerde yer alan sınavları, ifade eder."; son olarak "Faaliyet alanları" başlıklı 4. maddesinde; "(1) Merkezde bulunan Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce, açılacak ihalelere gerektiğinde katılmak, teklif vermek ya da sipariş almak suretiyle aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunur:

a) Bakanlık ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının talepleri doğrultusunda merkezî sistemle yürütülen resmî ve özel sınavlara ilişkin iş ve işlemleri yürütmek.

b) Bakanlık Açık Öğretim Okullarının yurt içi ve yurt dışı öğrenci hizmetlerini gerçekleştirmek.

c) Kamu veya özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilere, okul ve kurumların eğitim ve öğretim programları, taslak ders kitapları ve diğer yayım/yayınları ile eğitim araç ve gereçlerini hazırlatmak veya incelettirmek.

ç) Hizmet birimleri ile birlikte, merkezi sınav, ölçme, değerlendirme, yerleştirme, soru hazırlatma, incelettirme ve benzeri diğer hizmetlere ilişkin iş ve işlemleri yürütmek.

d) Bakanlığın görev alanı çerçevesinde ortaya çıkan ve genel idare esaslarına göre yürütülmesi mümkün olmayan fiyatlandırılabilir nitelikteki mal ve hizmetlerin satışını yapmak.

(2) Merkezde bulunan Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi, Bakanlığa bağlı döner sermaye işletmelerinin hukuki süreçlerine ilişkin olmak üzere aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunur:

a) Bakanlığa bağlı döner sermaye işletmelerinden kapatılmış olanlarla ilgili mahkeme ilamına veya ilam niteliğinde belgeye dayalı her türlü maddi edime ilişkin, gerekçe ve belgeler ilgili hizmet birimi tarafından hazırlanarak Genel Müdürlüğe gönderilen ve Genel Müdürlükçe uygun görülmesi halinde Üst Yönetici onayıyla yapılacak ödemeye ilişkin iş ve işlemleri yürütmek.

b) Bakanlığa bağlı diğer döner sermaye işletmelerinin kendi imkânları ile karşılanamayan ve mahkeme ilamına veya ilam niteliğinde belgeye dayalı her türlü maddi edimlere yönelik Genel Müdürlüğün uygun görüşü ve Üst Yöneticiden alınacak onay dâhilinde borç kaynak aktarımını sağlamak.

(3) İl millî eğitim müdürlükleri döner sermaye işletmeleri aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunur:

a) Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyette bulunan kurumların, Bakanlığın belirlemiş olduğu sınavlarını yapmak ve bu sınavlar için yatırılan ücretleri tahsil etmek, sınavlarda görevlendirilenler ile kayıtlı kursiyerlerin devam durumlarını incelemek ve kontrol etmek üzere görevlendirilenlere yapılacak ödemeler, sınav giderleri, harcırah giderleri ve benzeri giderlerine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek.

b) Mali durumu uygun olan il millî eğitim müdürlükleri döner sermaye işletmelerinden mali durumu uygun olmayan il millî eğitim müdürlükleri döner sermaye işletmelerine;

1) Kendi imkânları ile karşılanamayan, mahkeme ilamına veya ilam niteliğinde belgeye dayalı her türlü maddi edimlerin ödenebilmesi için borç kaynak aktarımı veya faaliyetlerini sürdürebilmeleri açısından, gerekçeleri ve belgeleri hazırlanarak, Genel Müdürlüğün koordinesiyle Üst Yöneticiden alınacak onay dâhilinde ödemelerini yapmak.

2) Faaliyetlerini sürdürebilmeleri için belgeye dayalı gerekçeli raporlarının, Genel Müdürlük tarafından değerlendirilmesi ve uygun bulunması halinde, borç kaynak aktarımı veya karşılıksız kaynak aktarımını Üst Yöneticiden alınacak onaya istinaden yapmak.

c) Bakanlığın görev alanı çerçevesinde ortaya çıkan ve genel idare esaslarına göre yürütülmesi mümkün olmayan fiyatlandırılabilir nitelikteki Bakanlığın belirlemiş olduğu mal ve hizmetlerin satışını yapmak." düzenlemeleri yer almaktadır.

Yine, anılan Yönetmeliğin "Gelirler" başlıklı 7. maddesinde; işletmenin gelirlerinin, faaliyet alanları ile ilgili üretilen mal ve hizmet karşılığı alınan ücretlerden, merkezi sistemle yürütülen resmi ve özel sınav hizmeti bedellerinden, Karayolları Trafik Kanunu, Karayolu Taşıma Kanunu ve Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile bu kanunlara dayalı olarak çıkartılan yönetmeliklerin hükümlerine göre Bakanlıkça ve il millî eğitim müdürlükleri tarafından yapılacak sınav hizmeti bedellerinden, faiz ve benzeri gelirlerden, diğer gelirlerden oluştuğu belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa'nın 124. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecekleri kuralı yer almıştır. Anayasanın aktarılan hükmü ve normlar hiyerarşisi bağlamında, bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanan yönetmelikler ile yasa hükümlerine açıklık getirilmesi ve yasa hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanmaktadır.

Kanun koyucu tarafından idareye tanınan düzenleme yetkisinin başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti, hukuk güvenliği ve kazanılmış haklara riayet ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.

Kamu yararı kavramı, tüm devlet organlarının işlem ve eylemlerinin genel nitelikteki amacını ve aynı zamanda nedenini oluşturmakta, çeşitli hak ve özgürlükler açısından bir sınırlama nedeni niteliği de taşımakta olup bu kavram genel bir ifadeyle bireysel, özel çıkarlardan ayrı ve bunlara üstün olan toplumsal yararı ifade etmektedir.

Normlar hiyerarşisi kuramına göre; hukuk düzeni, farklı kademede yer alan Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içermekte ve her norm geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan almaktadır. Bu nitelikleri gereği, dayandıkları üst hukuk normlarına aykırı hüküm ihtiva etmeleri mümkün değildir. Bu kuramın en belirgin özelliklerinden biri de, bir düzenlemenin hiyerarşik sıralamada daha altta bulunan bir düzenleme ile değiştirilememesi ve kaldırılamamasıdır.

Dava konusu Yönetmelik Değişikliği öncesinde, sınav ücretlerinin, il milli eğitim müdürlüğünce belirlenen bir bankada açılan hesaba yatırılacağı kuralı yer almaktayken, dava konusu düzenleme ile yapılan değişiklikle; sınav ücretlerinin Bakanlıkça belirlenen döner sermaye işletmesince açılan banka hesabına yatırılacağı kuralı getirilmiştir.

Davacı Sendika tarafından, dava konusu düzenlemenin dayanağının bulunmadığı ve döner sermaye işletmesi hesabına yatırılacak sınav ücretlerinin ancak ülke çapında merkezi sınavlara ilişkin olduğu, dolayısıyla yerel düzeyde yapılan motorlu taşıt sürücü kursu direksiyon sınavlarının kapsam dışında olduğu ileri sürülmektedir.

1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 318 maddesi uyarınca, Milli Eğitim Bakanlığı'nın döner sermaye işletmesi kurmak ve Bakanlığa bağlı döner sermaye işletmeleri ile ilgili işleri yürütmek konusunda yetkili olduğu, bu yetkinin Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne verildiği, bu haliyle dava konusu düzenlemenin yasal dayanağının bulunduğu görülmektedir.

Yine, davacı tarafından yerel düzeyde yapılan motorlu taşıt sürücü kursu direksiyon sınavlarının kapsam dışında olduğu ileri sürülmekte ise de; 23/01/2021 tarih ve 31373 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Yönetmeliği'nin "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde göre 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile bunlara dayanılarak çıkartılan yönetmeliklerde yer alan sınavların Yönetmelik kapsamında olduğu ve "Faaliyet alanları" başlıklı 4. maddesi uyarınca, il millî eğitim müdürlükleri döner sermaye işletmelerinin; 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyette bulunan kurumların, Bakanlığın belirlemiş olduğu sınavlarını yapmak ve bu sınavlar için yatırılan ücretleri tahsil etmek, sınavlarda görevlendirilenler ile kayıtlı kursiyerlerin devam durumlarını incelemek ve kontrol etmek üzere görevlendirilenlere yapılacak ödemeler, sınav giderleri, harcırah giderleri ve benzeri giderlerine ilişkin iş ve işlemleri yürütmekle görevlendirildiği dikkate alındığında davacının bu iddiasına itibar edilmemiştir.

Öte yandan; dava konusu değişiklik öncesinde Milli Eğitim Bakanlığı Özel öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün ... tarih ve ... sayılı yazısıyla Maliye Bakanlığından görüş talep edildiği, Hazine ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 05/10/2017 tarih ve7763 sayılı yazı ile; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, 5018 sayılı Kanun kapsamında elde ettiği gelirlerinin hazine birliğini sağlayacak şekilde yönetilmesinin zorunlu olduğu, söz konusu sınav ücretlerinin milli eğitim müdürlüklerince ayrı ayrı hesaplarda takip edilmesi ve bu hesaplardan ödeme yapılmasının kanuni dayanağının bulunup bulunmadığı dikkate alınmaksızın harcama gerçekleştirilmesinin hukuka aykırı olduğu yolunda görüş verilmiştir.

Yukarıda yer alan açıklamalar ışığında; dava konusu düzenlemenin, bütçelemenin temel ilkelerinden olan açıklık, doğruluk ve mali saydamlık ilkeleri çerçevesinde, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara hareket etmek suretiyle, kaynağının elde edilmesi, muhafazası, kullanılması, muhasebeleştirilmesi, raporlanması ve denetlenmesi bağlamında hukuka ve üst norm hükümlerine uygun olduğu görülmektedir.

Bu itibarla davanın reddi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. .DAVANIN REDDİNE,

1. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,

2. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,

3. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,

4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,

01/07/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.