Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2021/2986 E. , 2023/2115 K.

"İçtihat Metni"

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONİKİNCİ DAİRE

Esas No : 2021/2986

Karar No : 2023/2115

DAVACI : …

DAVALI : …Bakanlığı

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU : Aydın ili, Nazilli ilçesi, Haluk Alıcık Huzurevinde kadro karşılığı sözleşmeli personel statüsünde sosyal çalışmacı olarak görev yapan davacı tarafından, 2020/Ağustos ayı içerisinde kuruluşta görev yapan ve nöbet hizmetlerinde bulunan personele nöbet ücreti ödendiği halde, kendisine herhangi bir ödeme yapılmadığından bahisle, Ağustos ayı içerisinde ödenmesi gereken nöbet ücretinin ödenmesi talebiyle yaptığı başvurunun Nazilli Haluk Alıcık Huzurevi Müdürlüğünün 21/08/2020 tarihli işlemiyle reddi üzerine;

1. Söz konusu başvurunun reddine gerekçe olarak gösterilen Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının ''Sözleşmeli Personel Nöbet Ücreti'' konulu, ... tarih ve ... sayılı Genel Yazısı'nın iptaline, 2. Yoksun kaldığı parasal hakların dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine,

karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Aydın ili, Nazilli ilçesi, Haluk Alıcık Huzurevinde kadro karşılığı sözleşmeli personel statüsünde sosyal çalışmacı olarak görev yaptığı; Huzurevinin 24 saat esasına göre hizmet vermesi nedeniyle, sosyal çalışmacı, psikolog, hemşire, yurt yönetim memuru kadrosunda bulunan kişilerce nöbet hizmetlerinin yürütüldüğü; nöbet hizmeti karşılığında, personelin nöbet izni kullanılmasına imkan bulunmayan hallerde, nöbet ücreti ödenmekte iken dava konusu ... tarih ve ... sayılı Genel Yazı'yla kadro karşılığı sözleşmeli personele bu ücretin ödenmeyeceğinin belirtildiği; dava konusu Genel Yazı'nın aksine Bakanlığın 27/08/2019 tarih ve 2095251 sayılı Genel Yazısı'nda izin kullanmasına imkan bulunmayan personele nöbet ücreti ödenmesinin öngörüldüğü, 2019 ve 2020 yıllarındaki Genel Yazıların çelişkili olduğu ve hak kaybına yol açtığı; ayrıca hizmet sözleşmesinde, nöbet hizmeti için ücret ödenmeyeceği yönünde hüküm bulunmadığı; ''Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları”nın 7. maddesinde, belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler söz konusu olduğunda sözleşmeli personelin, normal çalışma saatleri dışında veya hafta tatili ve resmi tatillerde de çalıştırılabileceği ve bu çalışma için ücret ödenmeyeceği belirtilmiş ise de, nöbet görevinin "belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler" tanımlamasının dışında kaldığı; ayrıca Esaslar'da hüküm bulunmayan hallerde, kadro karşılığı sözleşmeli personel için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanacağının kurala bağlandığı; öte yandan kanunlarda aksine bir yasal düzenleme bulunmadığı sürece, istihdam biçimine bakılmaksızın nöbet görevini yürüten tüm kamu görevlilerine bu ödemenin yapılması gerekirken, aksi yöndeki yaklaşımın eşitlik ilkesine aykırı olduğu, kadro karşılığı sözleşmeli personele nöbet ücreti ödenmemesini öngören dava konusu Genel Yazı'da hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI : 27/11/2011 tarih ve 28125 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve 14/11/2011 tarih ve 2011/2457 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'yla yürürlüğe konulan ''Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları''nın 7. maddesinde, belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler söz konusu olduğunda sözleşmeli personelin normal çalışma saatleri dışında veya hafta tatili ve resmi tatillerde de çalıştırılabileceği, bu çalışma için ayrıca ücret ödenmeyeceğinin kurala bağlandığı; anılan Esaslar'ın 8. maddesinde de, sözleşmeli personelin ücret ve diğer mali haklarının belirlendiği, söz konusu maddede yer alan unsurlar dışında, başka bir ödeme yapılması hususunda düzenleme bulunmadığı; bu kapsamda, kadro karşılığı sözleşmeli personele nöbet görevi verilmesi halinde, nöbet ücreti ödenemeyeceği, bu hizmetin karşılığı olarak sadece izin kullandırılabileceği; davacının hizmet sözleşmesinin söz konusu Esaslar'a uygun olarak düzenlendiği, davacının da anılan Esaslar'da yer alan hükümlere uymak zorunda olduğu; nöbet hizmetlerine ilişkin usul ve esasların 12/05/2017 tarih ve 2017/05 sayılı Nöbet Hizmetleri Genelgesi'nde, nöbet ücretinin ise 19/03/2015 tarih ve 2015/7446 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'yla yürürlüğe konulan “Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar"ın 8. maddesinde düzenlendiği, söz konusu mevzuat hükümleri çerçevesinde kadro karşılığı sözleşmeli personele nöbet görevi verilebileceği ve bu görevin karşılığında personelin nöbet izninden yararlandırılacağı, ancak nöbet ücreti ödenmesinin mümkün olmadığı; Bakanlık hizmetlerinde görev yapan ve farklı statülere tabi olan personelin mali haklarına ilişkin düzenlemelerde de farklılıklar olduğu; Bakanlık personelinin mali haklarını belirleyen mevzuat hükümleri çerçevesinde tesis edilen dava konusu Genel Yazı'da hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esaslar'ın 7. maddesinde, “belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler söz konusu olduğunda sözleşmeli personelin normal çalışma saatleri dışında veya hafta tatili ve resmi tatillerde de çalıştırılabileceği, bu çalışma için ayrıca ücret ödenmeyeceği” düzenlemesine yer verilmiş ise de; Bakanlığın 24 saat esasına göre hizmet veren kuruluşlarında görev yapan personele verilen nöbet görevinin, personelin normal görevine ilave olarak (ek ders görevi niteliğinde) verilen bir görev olduğu, anılan Esaslar'da belirtilen "belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler" kapsamında olmadığı; dolayısıyla personele yüklenen ilave görevin, nöbet ücreti veya izin şeklinde karşılanmasının Anayasa'nın 18. maddesinde düzenlenen “Angarya yasağı” ilkesinin bir gereği olduğu; ayrıca, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar'ın nöbet ücretini düzenleyen 8. maddesinde, kadro karşılığı sözleşmeli personel statüsündeki personele bu ücretin ödenmeyeceği yönünde bir kurala da yer verilmediği; kaldı ki, ''Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları"nın 11. maddesinde, bu Esaslar'da hüküm bulunmayan hallerde 657 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağının açıkça belirtildiği; dolayısıyla 657 sayılı Kanun'a tabi memurlara ödenen nöbet ücretinin, kadro karşılığı sözleşmeli personele de ödenmesine engel bir düzenlemenin bulunmadığı; her ne kadar, davalı idare tarafından, memurların ve kadro karşılığı sözleşmeli personelin mali haklarının farklı kurallara tabi olduğu ve aynı ödeme unsurlarından yararlandırılmalarının mümkün olmadığı ileri sürülmüş ise de; normal göreve ilaveten verilen nöbet görevinin, bir kısım personel yönünden (memurlar için) ücretle karşılanırken, bir kısım personel yönünden (kadro karşılığı sözleşmeli personel için) sadece izinle karşılanmasının eşitlik ilkesine aykırılık teşkil edeceği; nitekim, nöbet ücretinin, personelin mali ve sosyal haklarının doğrudan bir unsuru olmadığı; verilen ilave görevin bir karşılığı olduğu; dolayısıyla nöbet ücretinin statü ayrımı yapılmaksızın tüm personele ödenmesi gerektiği; buna göre kadro karşılığı sözleşmeli personele nöbet ücreti ödenmeyeceğini öngören davalı idarenin ... tarih ve ... sayılı Genel Yazısı'nda hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından; dava konusu Genel Yazı'nın iptali ile davacının yoksun kaldığı parasal hakların dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı Aydın ili Nazilli Haluk Alıcık Huzurevinde kadro karşılığı sözleşmeli personel statüsünde sosyal çalışmacı olarak görev yapan davacı tarafından, 2020 yılı Ağustos ayı nöbet ücretinin ödenmesi talebiyle yapılan başvurusunun reddine gerekçe olarak gösterilen; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı, kadro karşılığı sözleşmeli olarak ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi kapsamında görev yapan personelin nöbet hizmetlerine dahil edilmesi durumunda, personele anılan Bakanlığın 12/05/2017 tarih ve E.52719 sayılı Nöbet Hizmetleri Genelgesinin 18. maddesi kapsamında nöbet ücreti ödenemeyeceği ancak nöbet izni kullandırılabileceği yönündeki, ''Sözleşmeli Personel Nöbet Ücreti'' hakkında Genel Yazısının iptali ve yoksun kalınan parasal haklarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 101. maddesinde yer alan hüküm uyarınca, günün yirmidört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekillerine ilişkin hususların davalı Bakanlık tarafından 12/05/2017 tarih ve 2017/5 sayılı Genelge ile düzenlendiği, söz konusu Genelgenin 18. maddesinde, nöbet ücreti alınması hususunda 24/04/2015 tarihli ve 29336 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 2015/7446 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esasların 8 inci maddesi hükümleri çerçevesinde yapılması gerektiği, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Yapılan Toplu Sözleşme hükümleri ile Genelge hükümleri arasında farklılık olması halinde Toplu Sözleşme hükümlerinin uygulanacağı, nöbet izninden yararlananlara bu ödemenin yapılamayacağının kurala bağlandığı, İl Müdürlükleri tarafından, kadro karşılığı personel ve 4/B kapsamındaki sözleşmeli personel kadrosunda görev yapanların nöbet hizmetlerine dahil edilmesi halinde nöbet ücreti ödenip ödenmeyeceği konusunda tereddütler yaşandığı belirtilerek görüş istenilmesi üzerine, dava konusu ... tarih ve ... sayılı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından düzenlenen "Sözleşmeli Personel Nöbet Ücretleri" konulu yazı ile, 2017/5 sayılı Genelge ve 06/06/1978 tarih 7/15754 sayılı Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına ilişkin Esaslar ile 27/11/2011 tarih ve 28125 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nda Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esaslarına atıfta bulunularak, söz konusu personel hakkında, İlgili Genelgenin 18. maddesi kapsamında nöbet ücreti ödenemeyeceği, ancak, nöbet izni kullandırılabiliceğin değerlendirildiğinin belirtildiği, davacının ödenmeyen Ağustos ayı nöbet ücretinin ödenmesi talebiyle yaptığı başvurunun, dava konusu Genelgeye dayanılarak reddedilmesi üzeine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Yukarıda belirtilen ve 657 sayılı Kanun'un 101. maddesi uyarınca düzenlenen 2017/5 sayılı Genelgenin 18. maddesinde, 24/04/2015 tarihli ve 29336 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 2015/7446 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esasların 8 inci maddesi hükümlerine uygun olarak nöbet izninden yararlananlara nöbet ücreti ödenmeyeceği açıkça belirtilmiş, buna göre nöbet tutan sözleşmeli personele öncelikle nöbet izni verileceği, bunun mümkün olmaması halinde nöbet ücreti verilebileceği anlaşılmış olup, dava konusu Genel Yazıda da, belirtilen Genelgenin 18. maddesi dayanak yapılarak, sözleşmeli personelin nöbet hizmetlerine dahil edilmesi halinde, nöbet ücreti ödenmeyeceği, izin kullandırılabileceği belirtilmiştir.

Bu duruma göre, sözleşmeli personele, verdiği nöbet hizmetinin izin kullandırılması şeklinde karşılanmasının, dayanağı düzenlemelere aykırı olmadığı gibi, Anayasa'nın 18. maddesinde düzenlenen Angarya Yasağı ilkesine de aykırılık teşkil etmediği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle; dava konusu düzenleme hukuka uygun bulunduğundan, davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :

Davacı, Aydın ili, Nazilli ilçesi, Haluk Alıcık Huzurevinde kadro karşılığı sözleşmeli personel statüsünde sosyal çalışmacı olarak görev yapmaktadır.

27/11/2011 tarih ve 28125 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ''Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları”nın 7. maddesinde de, belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler söz konusu olduğunda sözleşmeli personele, normal çalışma saatleri dışında veya hafta tatili ve resmi tatillerde de çalıştırılabileceği ve bu çalışma için ayrıca ücret ödenmeyeceği belirtilmiştir.

24/04/2015 tarih ve 29336 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar"ın 8. maddesinde, Bakanlığın 24 saat esasına dayalı olarak hizmet veren kuruluşlarında nöbet tutan personele, her nöbet günü için 3 saat ek ders ücreti ödenmesi öngörülmüştür.

Davalı idarenin 27/08/2019 tarih ve 2095251 sayılı Genel Yazısı'nda, kadro karşılığı sözleşmeli personel tarafından yürütülen nöbet görevinin "belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler" kapsamında değerlendirilemeyeceği; bu personele nöbet görevi verilmesi halinde öncelikli olarak izin kullandırılmasının uygun olacağı, izin kullandırılmasına imkan bulunmayan hallerde nöbet ücreti verilebileceği belirtilmiştir.

Bu defa, davalı idarenin ... tarih ve ... sayılı dava konusu Genel Yazısıyla, bir önceki Genel Yazı'nın aksine, nöbet hizmetlerine dahil edilen kadro karşılığı sözleşmeli personele nöbet ücreti ödenemeyeceği ancak nöbet izni kullandırılabileceği il müdürlüklerine bildirilmiştir.

Davacı tarafından, 2020/Ağustos ayı içerisinde kuruluşta görev yapan ve nöbet hizmetlerinde bulunan personele nöbet ücreti ödendiği halde, kendisine herhangi bir ödeme yapılmadığından bahisle, Ağustos ayı içerisinde ödenmesi gereken nöbet ücretinin ödenmesi talebiyle yaptığı başvurunun Nazilli Haluk Alıcık Huzurevi Müdürlüğünün 21/08/2020 tarihli işlemiyle (Bakanlığın ... tarih ve ... sayılı Genel Yazısı gerekçe gösterilmek suretiyle) reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

1. Nöbet görevi ve ücretine ilişkin mevzuat:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Ders görevi" başlıklı 89. maddesinde, "Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir. Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar Cumhurbaşkanı kararı ile tespit olunur." kuralına; "Ders ve konferans ücretleri" başlıklı 176. maddesinde de, "Kanunun 89 uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenlere, ders saati başına gündüz öğretimi için 140, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetleri için 150 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir." kuralına yer verilmiştir.

657 sayılı Kanun'un 89. maddesiyle verilen yetkiye istinaden 24/04/2015 tarih ve 29336 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve 19/03/2015 tarih ve 2015/7446 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'yla yürürlüğe konulan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar'ın "Dayanak" başlıklı 3. maddesinde, "1) Bu Esaslar, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır." kuralı; "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde, "(1) Bu Esaslarda geçen; ...f) Nöbet görevi: Sosyal hizmet kuruluşlarında normal çalışma gün ve saatleri dışındaki zamanlarda korunma ve bakım altında bulunanların yeme, yatma, dinlenme veya etüt saatlerindeki denetim ve gözetim hizmetlerini, … ifade eder." kuralı; "Nöbet görevi" başlıklı 8. maddesinde de, "(1) Bakanlığın yirmidört saat esasına dayalı olarak hizmet veren kuruluşlarında görev yapan personelin nöbet tutmaları halinde, her nöbet günü için (3) saat ek ders ücreti ödenir. Bu ödeme haftada (9) saati geçemez. Nöbet izninden yararlananlara bu ödeme yapılmaz." kuralı yer almıştır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının 12/05/2017 tarih ve 2017/05 Nolu Genelgesi'nde;

"657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 101 inci maddesine göre, günün yirmi dört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir. Buna göre Bakanlığın yirmi dört saat esasına dayalı olarak hizmet veren kuruluşlarında nöbet tutan personel ile ilgili hususlar aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

1) Kuruluşta yurt yönetim memurunun olmaması veya yetersiz sayıda olması durumunda, nöbet hizmetlerini yürütmek üzere nöbetçi personel görevlendirilir. Nöbetçi personel, mesai saatleri içinde ve dışında idareye karşı sorumlu olup idarenin talimatları doğrultusunda, mevzuatın ve idarenin kendisine tanıdığı yetkiler çerçevesinde hareket eder. İdarenin bilgisi dışında kuruluşu terk edemez ve nöbeti bir başkasına devredemez. …

…

3) Tabip, Uzman Tabip, Diş Tabibi, Eczacı, Odyolog, Sosyal Çalışmacı, Psikolog, Çocuk Gelişimcisi, Diyetisyen, Hemşire, Fizyoterapist, Laborant, Sağlık Memuru, Sağlık Teknisyeni, Sağlık Teknikeri, Sosyolog, Öğretmen, Çocuk Eğiticisi ve Din Görevlisi nöbet tutmakla yükümlü personeldir.

...

9) 657 sayılı Kanunun 99 uncu maddesinde "Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir..." denilmektedir. Bu madde çerçevesinde değerlendirildiğinde nöbet hizmeti ile birlikte mesai saatleri, sözü edilen haftalık 40 saati aşmaktadır.

657 sayılı Kanunun 178 inci maddesinin (B) fıkrasında "Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yıl içinde kullandırılabilir." hükmü doğrultusunda işlem yapılması gerekmektedir.

Nöbet izinleri kuruluştaki hizmetleri aksatmayacak şekilde idarenin uygun göreceği zamanlarda kullandırılır. Kuruluş müdürünce nöbet tutan personelin mesaisine ihtiyaç duyulması halinde bu Genelgenin 18 inci maddesi doğrultusunda nöbet ücreti ödenir.

…

18) Nöbet ücreti alınması hususunda; 24/04/2015 tarihli ve 29336 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 19/03/2015 tarihli ve 2015/7446 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esasların 8 inci maddesi hükümleri çerçevesinde işlem yapılması gerekmektedir. Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Yapılan Toplu Sözleşme hükümleri ile bu Genelge hükümleri arasında farklılık olması halinde Toplu Sözleşme hükümleri uygulanır. Nöbet izninden yararlananlara bu ödeme yapılamaz." açıklamalarına yer verilmiştir.

1. Kadro karşılığı sözleşmeli personel statüsüne ilişkin mevzuat:

03/06/2011 tarih ve 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 9. maddesinin sekizinci fıkrasında; "Yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, kapatılan Genel Müdürlüğün taşra teşkilatındaki bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde …. sosyal çalışmacı … kadrolarına atananlar, kadroları karşılık gösterilmek suretiyle, 657 sayılı Kanun ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlere bağlı olmaksızın sözleşmeli personel çalıştırılabilir. …. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile sözleşmeli personele yapılacak diğer ödemeler Bakanlar Kurulunca belirlenir." kuralı yer almıştır.

Söz konusu düzenlemeyle verilen yetkiye istinaden, 27/11/2011 tarih ve 28125 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve 14/11/2011 tarih ve 2011/2457 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan ''Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları”nın "Çalışma saatleri" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasında, "Sözleşmeli personel hakkında memurlar için tespit edilen çalışma saatleri aynen uygulanır." kuralına; ikinci fıkrasında, "Belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler söz konusu olduğunda sözleşmeli personel, normal çalışma saatleri dışında veya hafta tatili ve resmi tatillerde de çalıştırılabilir. Bu çalışma için ayrıca ücret ödenmez." kuralına yer verilmiştir.

Anılan Esaslar'ın 8. maddesinde, kadro karşılığı sözleşmeli personele yapılacak ücret ve diğer ödemeler (sözleşme ücreti, ikramiye, teşvik ikramiyesi, aile, doğum ve ölüm yardımları olmak üzere) sayma yoluyla belirlenmiş olup; 11. maddesinde de, "Bu Esaslarda hüküm bulunmayan hususlarda 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 657 sayılı Kanun hükümleri uyarınca işlem yapılır." kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Uyuşmazlık, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 24 saat esasına dayalı olarak hizmet veren kuruluşlarında nöbet hizmetine dahil edilen kadro karşılığı sözleşmeli personelin, yürüttüğü nöbet görevinin "belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler" kapsamında sayılıp sayılamayacağından ve bu görevi nedeniyle nöbet ücretinden yararlanıp yararlanamayacağından kaynaklanmaktadır.

Davacı tarafından; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının ''Sözleşmeli Personel Nöbet Ücreti'' konulu, ... tarih ve ... sayılı Genel Yazısı'nın iptali istenilmiş ise de; dava konusu Genel Yazı'nın "kadro karşılığı sözleşmeli personele ve 4/B'li sözleşmeli personele nöbet ücreti ödenemeyeceğine" ilişkin olduğu, dava dilekçesindeki hukuka aykırılık iddialarının ise "kadro karşılığı sözleşmeli personele nöbet ücreti ödenmesi gerektiğine" yönelik olduğu anlaşıldığından; "kadro karşılığı sözleşmeli personel" ile sınırlı olarak hukuka uygunluk incelemesi yapılmıştır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının 12/05/2017 tarih ve 2017/05 Nolu Genelgesi'yle, Bakanlığın 24 saat esasına dayalı olarak hizmet veren kuruluşlarında yürütülecek nöbet hizmetlerine ilişkin usul ve esaslar ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiş olup; Genelge'nin 3. maddesiyle sosyal çalışmacı unvanlı personelin nöbet tutmakla yükümlü olduğu; 9. ve 18. maddeleriyle de, nöbet görevi nedeniyle her 8 saat karşılığında verilecek bir günlük iznin, idarenin uygun göreceği zamanlarda kullandırılacağı, ancak nöbet tutan personelin mesaisine ihtiyaç duyulması halinde, izin kullandırılmaksızın, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar'ın 8. maddesi hükümleri çerçevesinde nöbet ücreti ödeneceği kurala bağlanmıştır.

Anılan Genelge'nin göndermede bulunduğu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar'ın 8. maddesinde ise, Bakanlığın 24 saat esasına dayalı olarak hizmet veren kuruluşlarında nöbet tutan personele, her nöbet günü için 3 saat (haftada 9 saati geçmemek üzere) ek ders ücreti ödeneceği; nöbet izni kullananların ise bu ödemeden yararlanamayacağı belirtilmiştir.

Öte yandan, 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 9. maddesinin sekizinci fıkrasına istinaden yürürlüğe konulan "Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları" ile Bakanlıkta istihdam edilecek kadro karşılığı sözleşmeli personelin statüsü ile hak ve yükümlülükleri düzenlenmiş; anılan Esaslar'ın 8. maddesinde de, kadro karşılığı sözleşmeli personele yapılacak ücret ve diğer ödemeler (sözleşme ücreti, ikramiye, teşvik ikramiyesi, aile, doğum ve ölüm yardımları olmak üzere) sayma yoluyla belirlenmiştir.

Ayrıca, söz konusu Esaslar'ın 7. maddesinin ikinci fıkrasında, belirli bir sürede bitirilmesi gereken işler söz konusu olduğunda sözleşmeli personelin, normal çalışma saatleri dışında veya hafta tatili ve resmi tatillerde de çalıştırılabileceği ve bu çalışma için personele ayrıca ücret ödenmeyeceği kurala bağlanmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat ve açıklamaların birlikte değerlendirilmesinden; Bakanlıkta istihdam edilen kadro karşılığı sözleşmeli personelin mali ve sosyal haklarının, "Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları"nda sayma yoluyla belirlendiği; aksine bir düzenleme olmadıkça, 657 sayılı Kanun'da ve diğer mevzuatta yer alan ödemelerin kadro karşılığı sözleşmeli personele yapılmasının mümkün olmadığı; dolayısıyla, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar'ın 8. maddesindeki nöbet hizmeti karşılığında ek ders ücreti ödenmesine ilişkin düzenlemeden, kadro karşılığı sözleşmeli personelin yararlandırılmasının mümkün bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar'ın 8. maddesinde düzenlenen nöbet ücretinin, kadro karşılığı sözleşmeli personele ödenip ödenmeyeceği hususunda, uygulamada tereddütlerin oluşması üzerine, dava konusu Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının ''Sözleşmeli Personel Nöbet Ücreti'' konulu, ... tarih ve ... sayılı Genel Yazısı'yla da, kadro karşılığı sözleşmeli personele nöbet ücreti ödenemeyeceği, ancak nöbet izni kullandırılabileceği belirtilmiştir.

Bu durumda, anılan Genel Yazı'da, "Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar" ile "Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları" ve "Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının 12/05/2017 tarih ve 2017/05 Nolu Genelgesi"yle getirilen düzenlemelerin uygulanmasını göstermeye, uygulamada karşılaşılan tereddütleri gidermeye yönelik açıklayıcı bilgilere yer verildiği ve söz konusu düzenlemelere aykırı nitelikte yeni bir kural getirilmediği sonucuna ulaşıldığından; dava konusu Genel Yazı'da, üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık görülmemiştir.

Dava; "yoksun kalınan parasal hakların dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi" istemi yönünden incelendiğinde;

Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, işbu kararla, dava konusu Genel Yazı'nın hukuka uygun olduğu saptanmış olup; Aydın ili, Nazilli ilçesi, Haluk Alıcık Huzurevi Müdürlüğünde kadro karşılığı sözleşmeli personel statüsünde görev yapan davacıya, 2020/Ağustos ayındaki nöbet hizmetlerinden dolayı nöbet ücreti ödenmesi mümkün olmadığından, ortada tazmini gereken parasal bir hak da bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, davacının nöbet hizmetlerinin karşılığı olarak, nöbet izninden yararlandırılması gerektiği de açıktır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. DAVANIN REDDİNE,

1. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … tarih ve … -TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,

2. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen … tarih ve … -TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,

3. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,

4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 13/04/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.