Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2019/5811 E. , 2023/6606 K.

"İçtihat Metni"

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONUNCU DAİRE

Esas No : 2019/5811

Karar No : 2023/6606

TEMYİZ EDEN (DAVACI): … A.Ş.

VEKİLİ: Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI): … Valiliği

VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN_KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem: Davacı şirketin 13/06/2014-06/03/2015 tarihleri arasında hazırladığı otomobil işletme talimatlarında, Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği'nin 7/1-a, 7/1-ğ, 7/1-i, 7/1-j maddelerinde hükmedilen hususlara yer vermediği, böylece 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 55/5. maddesine aykırı hareket ettiğinden bahisle anılan Kanun'un 77/6. maddesi gereğince 1.580.160,00 TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline ve ödenen 1.185.120,00 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile iadesine karar verilmesi istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı şirkette yapılan denetimlerde; tanıtma ve kullanma kılavuzu setinin parça parça kitapçık ve belgelerden oluştuğu, Yönetmelik hükmünde yer almasına hükmedilen bilgilerin ayrı belgelerde olduğu, kullanım kılavuzunun ve seçimlik haklara ilişkin bilgilendirme yazısının tanıtma ve kullanma kılavuzu setine 06/03/2015 tarihinde eklendiği, bilgilendirme yazısı ve ilave kullanma talimatının 06/03/2015 tarihinden önce teslim tutanaklarında yer almadığı, Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği 13/06/2014 tarihinden 06/03/2015 tarihine kadar olan süreçte firmanın hazırlamış olduğu kullanım setinde yer almadığı anlaşıldığından, tespit edilen aykırılıklar nedeniyle kesilen idari para cezalarına ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi, 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI: Davacı tarafından, Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren uygulanmasının hukuka aykırı olduğu, inceleme raporunun kendisine tebliğ edilmediği, savunma hakkının ihlal edildiği, raporda verilen cezanın aynen uygulandığı, ceza miktarının hesabında yanlışlık yapıldığı, 6502 sayılı Kanun anlamında bir değerlendirme yapılması gerektiği, ithal edilen kamyon ve otobüs hesaba dahil edilmezken hafif ticari araçların dahil edilmesinin doğru olmadığı, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ: …

DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

Dava dosyasının incelenmesinden; Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazılarına istinaden davacı Şirket nezdinde yapılan inceleme sonucunda düzenlenen … tarih ve … sayılı inceleme raporunda; İstanbul ilinde faaliyet gösteren … A.Ş. adlı firmanın 13/06/2014-06/03/2015 tarihleri arasında hazırladığı otomobil işletme talimatlarında, Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği'nin 7/1-a, 7/1-ğ, 7/1-i, 7/1-j maddelerinde hükmedilen hususlara yer vermediğinden ve böylece 6502 sayılı Kanun'un 55/5. maddesine aykırı hareket ettiğinden bahisle anılan Kanun'un 77/6. maddesi gereğince 2014 yılında piyasaya arz edilen 6.847 ürün için 1.369.400,00 TL, 2015 yılında piyasaya arz edilen 958 ürün için 210.760,00 TL olmak üzere toplam 1.580.160,00 TL idari para cezası ile cezalandırılması gerektiğinin belirtilmesi üzerine tesis edilen … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşlmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, "Bu Kanunun amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir." hükmüne; "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde, "k) Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder." hükmüne; "Tanıtma ve kullanma kılavuzu" başlıklı 55. maddesinde, "(1) Tüketicinin kullanımına sunulan malların tanıtım, kullanım, kurulum, bakım ve basit onarımına ilişkin Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzuyla, gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satışa sunulması zorunludur. (2) Malın güvenli kullanımına ilişkin hususların malın üzerinde yer alması halinde yazılı ve sesli ifadelerin Türkçe olması zorunludur. (3) Malların ilgili teknik düzenlemesi uyarınca kişinin sağlığı ile çevreye zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu malın güvenli kullanılabilmesi için malın üzerine veya tanıtma ve kullanma kılavuzuna bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar açıkça görülecek ve okunacak şekilde konulur veya yazılır. (4) Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzlarının hazırlanması sorumluluğu üretici ve ithalatçıya; tüketiciye verilmesi ve teslim edildiğinin ispat sorumluluğu ise satıcıya aittir. (5) Hangi malların tanıtma ve kullanma kılavuzu ve etiket ile satılmak zorunda olduğu ve bunlarda bulunması gereken asgari unsurlar ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir." hükmüne ve "Ceza hükümleri" başlıklı 77. maddesi, 6. fıkrasında, "Bu Kanunun 55 inci ve 56 ncı maddelerinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden üretici ve ithalatçı hakkında piyasaya arz edilen; satıcı hakkında tüketiciye satışı yapılan her bir mal için iki yüz Tük Lirası idari para cezası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

13/06/2014 tarih ve 29029 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği'nin 7. maddesi 1. fıkrasında, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, malın özelliğine ve tüketiciye sunuluş biçimine göre aşağıda belirtilen bilgilerin bulunması zorunludur." hükmü yer almakta olup; fıkranın (a) bendinde, üretici veya ithalatçı firmanın unvan, adres, telefon numarası ve diğer iletişim bilgilerinin, (ğ) bendinde, 13/6/2014 tarihli ve 29029 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği eki listede tespit ve ilan edilen kullanım ömrünün; (i) bendinde, Kanunun 11 inci maddesinde tüketiciye sağlanan seçimlik haklara ilişkin bilginin; (j) bendinde, tüketicilerin şikayet ve itirazları konusundaki başvurularını tüketici mahkemelerine ve tüketici hakem heyetlerine yapabileceklerine ilişkin bilginin" bulunması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Uyuşmazlığa konu olayda; davacı firma nezdinde bakanlık müfettişlerince yapılan denetimde; 13/06/2014-06/03/2015 tarihleri arasında nihai tüketiciye satışı yapılan Mercedes markalı ürünlerin satışı esnasında tüketiciye teslim edilen tanıtma ve kullanma kılavuzlarından bir nüsha talep edildiği, firmanın ithal ettiği araçlar için hazırladığı tanıtma ve kullanma kılavuzlarının, Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği'ne uygunluk yönünden incelendiği; anılan Yönetmeliğin 7/1-a bendinde yer verilen üretici veya ithalatçı firmanın unvan, adres, telefon numarası ve diğer iletişim bilgilerinin, 7/1-ğ bendinde yer verilen 13/6/2014 tarihli ve 29029 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği eki listede tespit ve ilan edilen kullanım ömrünün, 7/1-i bendinde yer verilen Kanunun 11 inci maddesinde tüketiciye sağlanan seçimlik haklara ilişkin bilginin ve 7/1-j bendinde yer verilen tüketicilerin şikayet ve itirazları konusundaki başvurularını tüketici mahkemelerine ve tüketici hakem heyetlerine yapabileceklerine ilişkin bilginin bulunmadığının inceleme raporu ile ortaya konulduğu anlaşılmakta olup, şirket adına yaptırım yoluna gidilmesi suretiyle idari para cezası uygulanmasında hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

Bununla birlikte, Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Yönetmeliği'ne aykırılık sebebiyle verilecek idari para cezasının hesaplanmasında …, … (…) ve … model araçların dikkate alındığı, davacı şirket tarafından ithal edilen … model araçlardan da 2014 yılında 133, 2015 yılında 121 adet satıldığı görülmekte olup, özünde ticari kullanım amacına münhasır olarak ithal edilen … (… ve … gibi) yönünden bu araçları satın alanların 6502 sayılı Kanun'da tanımı yapılan tüketici olarak kabulünün olanaklı olmadığı değerlendirilmiş ve bu haliyle davacı şirkete uygulanan idari para cezasının hesaplanmasında … model araçların tamamının değerlendirme dışı tutulması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,

2. … Bölge İdare Mahkemesi . . . İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi . . . İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 07/11/2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.