Danıştay 10. Daire Başkanlığı 2023/4582 E. , 2023/4943 K.

"İçtihat Metni"

T.C.

D A N I Ş T A Y

ONUNCU DAİRE

Esas No : 2023/4582

Karar No : 2023/4943

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin .. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davacı tarafından; Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hakkında verilen idari para cezasının tahsili amacıyla adına düzenlenen 1.056.811,68 TL tutarlı, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin .. tarih ve E:.., K:… sayılı kararıyla; Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının 5607 sayılı Kanun uyarınca verdiği idari yaptırım kararına konu para cezasının yargısal aşamalardan geçerek kesinleştiği ve amme alacağı niteliğine dönüştüğü görüldüğünden, yargı kararı ile hükmolunan para cezasının tahsiline ilişkin düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: .. Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından; işin esasına ilişkin kararların yargısal denetiminin kanun değişikliği ile idari yargıya verildiği, bu nedenle işin esasına ilişkin karar veren sulh ceza mahkemesinin yetkisiz olduğu, ödeme emri de olsa işin esasına bakılması gerektiği, yurt dışından getirmiş olduğu malzemelerin tüm gümrük, TSE ve her türlü işlemlerini verdiği vekaletle gümrük müşavirliğinin yaptığı, hiç bir şekilde gümrük ya da TSE işlemlerine karışmadığı, TSE ödemelerini yaptığına ilişkin makbuzlar bulunduğu, işlemediği bir evrakta sahtekarlık suçundan dolayı para cezası verildiği, işlemediği bir suçtan dolayı beraat kararı almış olmasına rağmen idari para cezası verilmiş olmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :

Davacı hakkında Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının … tarih ve … sayılı kararı ile 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nun 3. maddesinin 11. fıkrası ile 4. maddesinin 2. fıkrası uyarınca 1.585.272,52 TL idari para cezası verildiği, davacının anılan cezanın kaldırılması istemiyle ... Sulh Ceza Hakimliğinin … D.İş sayılı dosyası ile yaptığı itiraz sonucunda 29/03/2016 tarihli karar ile idari para cezasının 1.056.811,68 TL olarak uygulanmasına karar verildiği, söz konusu karara yapılan itirazın ise ...Sulh Ceza Hakimliğinin … tarih ve … D.İş sayılı kararı ile kesin olarak reddedildiği, kesinleşen karara istinaden 1.056.811,68 TL tutarlı, … tarih ve … sayılı ödeme emrinin düzenlendiği, söz konusu ödeme emrinin iptali istemiyle de bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 54. maddesinde, ödeme müddeti içinde ödenmeyen amme alacağının tahsil dairesince cebren tahsil olunacağı; işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan haliyle 55. maddesinde ise amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı, 58. maddesinde de kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığından bahisle 7 gün içinde dava açabileceği kurala bağlanmıştır.

5326 sayılı Kabahatlar Kanunu'nun "İdari para cezası" başlıklı 17. maddesinde, "(3) (Değişik: 6/12/2006-5560/32 md.) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri tarafından verilen idarî para cezalarının ilgili kanunlarında 1/6/2005 tarihinden sonra belirlenen oranın dışındaki kısmı ile Cumhuriyet başsavcılıkları ve mahkemeler tarafından verilen idarî para cezaları Genel Bütçeye gelir kaydedilir..., (4) (Değişik: 6/12/2006-5560/32 md.) Genel Bütçeye gelir kaydedilmesi gereken idarî para cezalarına ilişkin kesinleşen kararlar, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairelerine gönderilir. Sosyal güvenlik kurumları ve mahalli idareler tarafından verilen idarî para cezaları, ilgili kanunlarında aksine hüküm bulunmadığı takdirde, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre kendileri tarafından tahsil olunur. Diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen ve Genel Bütçeye gelir kaydedilmesi gerekmeyen idarî para cezaları, ilgili kanunlarında özel hüküm bulunmadığı takdirde genel hükümlere göre tahsil olunur..." hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

İdari yargı yerlerinde açılmış iptal davalarına konu işlemlerin, idarece geri alınması ve/veya değiştirilmesi halinde, davanın konusuz kaldığının kabulü gerekeceği açıktır.

Davacıya verilen idari para cezasının tahsili amacıyla … tarih ve … sayılı dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği, yine aynı idari para cezasının tahsili amacıyla davacı adına … tarih ve … sayılı yeni bir ödeme emri düzenlenmesi üzerine davacı tarafından bu ikinci ödeme emrine karşı da dava açıldığı, söz konusu davanın da temyiz incelemesi kapsamında E:… sayılı dosya ile Dairemizde olduğu, iki dosyanın birlikte incelenmesinden; davalı idare tarafından sehven tekrar tahakkuk yapılması nedeniyle iş bu dosyadaki dava konusu ödeme emrinin terkin edildiği ve … tarih ve … sayılı yeni bir ödeme emri düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, dava konusu ödeme emrinin davalı idare tarafından terkin edilerek kaldırıldığı görüldüğünden, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, uyuşmazlığın esasının incelenmesi suretiyle verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

Bu itibarla, davanın reddi yönündeki ... İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,

2. Davanın reddine ilişkin . . . İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi . . . İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:. . , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 28/09/2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.